Aktywność dziecka stanowi główny mechanizm jego rozwoju i nabywania przez niego gotowości szkolnej. Obserwacja rzeczywistości szkolnej skłania do stwierdzenia, iż bardzo często życie w klasie szkolnej nie stwarza warunków w pełni sprzyjających wszechstronnemu rozwojowi dziecka. Klasa nie zawsze jest środowiskiem, w którym dziecko mogłoby uczyć się trudnej sztuki życia wśród ludzi i dla ludzi poprzez wspólne działania. Aby klasa była realnym środowiskiem życia i aktywności dziecka zapewniającym mu osobisty rozwój zgodnie z jego potrzebami oraz gwarantującym rozwój klasy jako grupy społecznej muszą być spełnione określone warunki. Nauczycielom odpowiedzialnym za przygotowanie dziecka do podjęcia zadań szkolnych i aktywnej ich adaptacji szczególnie przydatne będą metody, które kierują przestrzeń dla własnej aktywności dziecka. Do takich metod należy metoda storyline.
Zwana inaczej metodą opowieści wychowawczej, metodą tematu lub szkocką - ponieważ została opracowana 20 lat temu w Szkocji przez Steve Bell`a. W Polsce przyjęła się nazwa Storyline, story - opowieść, line - linia, czyli jak łatwo można się domyśleć w tym działaniu opowieść wyznacza główną linię zajęć. I tak rzeczywiście jest w praktyce. Jej ośrodkiem jest fabuła, której akcja toczy się w klasie w ciągu kilku dni, a bohaterów grają sami uczniowie. W przypadku tej metody współautorami opowieści są dzieci, zaangażowane w jej tworzenie. Zajęcia realizowane zgodnie z jej założeniami mają logiczną i uporządkowaną strukturę a poszczególne ich elementy są jasne i czytelne zarówno dla dzieci jak i nauczyciela.
Metoda Storyline zaliczana jest do metod aktywizujących, gdyż spełnia podstawowe założenia metod zaliczanych do tej grupy: pobudza do samodzielnego działania, rozwija pamięć i myślenie, wyzwala aktywność dzieci, przy czym aktywność dziecka musi być zawsze większa od aktywności nauczyciela.
Podejmując różnorodne zadania dziecko ma możliwość korzystania z uprzedniej wiedzy i całego swojego potencjału, co pozwala mu bezkolizyjnie nabywać nowe kompetencje. Metoda ta stwarza różnorodne okazje do ujawniania i rozwijania indywidualnych zainteresowań, wyobrażeń i możliwości rozwojowych. Mocną stroną storyline jest także i to, że bazuje ona na współpracy i kooperatywnym działaniu dzieci, co sprzyja rozwojowi ważnych umiejętności społecznych. Uczy: współdziałania, negocjowania, dyskutowania, co więcej pozwala dzieciom krytycznie spojrzeć na własne poglądy, weryfikować i oceniać poglądy innych.
Metoda ta gwarantuje dzieciom konstruowanie holistycznego zintegrowanego obrazu świata. W krótkim czasie nabywają one dużą ilość informacji, propozycji, pomysłów, faktów z różnych dziedzin życia człowieka, jednocześnie zainspirowane są do twórczego poszukiwania informacji w toku eksperymentowania, obserwowania, stawiania pytań, wnioskowania.
Na czym więc polega ta metoda?
Podstawowymi elementami scenariusza Storyline są epizody ( rozdziały danej historii) i pytania kluczowe, które przygotowuje nauczyciel.
1. Nauczyciel wybiera temat, jaki chciałby zrealizować i wymyśla do niego historię. Historia - opowieść, którą zamierza przekazać dzieciom może być prawdziwa lub fantastyczna, ale zawsze występujące w niej zagadnienia dotyczą różnych problemów, z którymi dzieci stykają się na co dzień.
2. Następnie całą historię dzieli na epizody ( rozdziały, części składowe), które w efekcie tworzą scenariusz całego projektu.
Tutaj należy pamiętać, iż pierwszy epizod jest bardzo ważny: musi zachęcić dzieci do aktywnego uczestnictwa w zajęciach ich zaangażowanie warunkuje bowiem kolejne fazy zajęć a więc ich rozwinięcie i zakończenie. W innym wypadku nasza Storyline nie zostanie zrealizowana.
Potem następuje rozwinięcie czyli kolejne epizody. W tej części przewidziany jest incydent - jakieś wydarzenie ( burza, powódź, niespodzianka, itp.), które zburzy spokojny tok historyjki, a jednocześnie rozbudzi ciekawość dzieci. Lub trudny dla dzieci problem życiowy, z którym muszą się one zmierzyć. Ostatnią fazę zajęć stanowi prezentacja sposobu jego samodzielnego rozwiązania. Epizod końcowy powinien stanowić satysfakcjonujące zakończenie.
3. po podzieleniu historii na poszczególne części nauczyciel przystępuje do opracowania pytań kluczowych, co wymaga ogromnego zaangażowania i profesjonalizmu. Stworzenie dobrych pytań kluczowych jest najtrudniejszym zadaniem nauczyciela pracującego metodą storyline, gdyż ich liczba i jakość determinuje efektywność całego przedsięwzięcia. Sedno pytań kluczowych polega na zachęcaniu i motywowaniu uczestników, wyzwalaniu ich inwencji, refleksji lub działania oraz służy kierowaniu aktywnością dzieci, tak by uzyskały właściwą odpowiedź. Istotne jest aby odpowiedzi te przyjmowały formę bardzo różnorodnych działań, gdyż to właśnie decyduje o dynamice zajęć, a zarazem o stopniu zaangażowania i entuzjazmie dzieci.
Charakterystyczną cechą tej metody jest to, że nauczyciel nie może dokładnie przewidzieć wszystkich odpowiedzi na pytania, może jedynie przypuszczać, że pojawi się jedno z przewidywanych. To właśnie czyni zajęcia emocjonującymi, choć jednocześnie jest swoistym wyzwaniem i sprawdzianem kompetencji nauczyciela, a przede wszystkim jego twórczego podejścia do procesu kształcenia. Zadając pytania kluczowe nauczyciel prowadzi dzieci przez edukację, w której to one same udzielając odpowiedzi przejmują odpowiedzialność za rozwój swój i innych.
Ogromną zaletą metody storyline jest to, że wspólny szkielet opowiadania podzielonego na poszczególne epizody pomaga w zintegrowaniu rozmaitych problemów, tematów, treści, przedmiotów i umiejętności. Pozwala to koncentrować wszystkie zabiegi edukacyjne wokół osoby dziecka i jego rozwoju i to we wszystkich sferach. Jednocześnie metoda ta umożliwia realizację wszystkich istotnych dla odpowiedniego przygotowania dziecka do roli ucznia i to zarówno w fazie przygotowawczej jak i realizacyjnej.
2