WOJCIECH MODZELEWSKI - NARÓD I POSTĘP. PROBLEMATYKA NARODOWA W IDEOLOGII I MYŚLI SPOŁECZNEJ POZYTYWISTÓW WARSZAWSKICH
Pozytywizm warszawski - ruch propagujący w kraju w latach 70'tych doniosły program społeczny, światopoglądowy, filozoficzny, artystyczny. Ośrodek - środowisko publicystów i literatów skupionych wokół obozu młodych
Kto Należał?
Obóz młodych - Aleksander Świętochowski, Julian Ochorowicz, Piotr Chmielowski, F. Bogacki
Także - Orzeszkowa, Prus, Sienkiewicz (we wczesnym okresie twórczości), Dygasiński
1872 - „Niwa” umiarkowany nurt pozytywizmu warszawskiego
1881 - „Prawda” Świętochowski
Założenia:
Myśl scjentystyczna
Myśl pozytywistyczna
Determinizm
Ewolucjonizm
Idea obrony bytu narodowego
Pracy organicznej
Kraj powinien podnieść się gospodarczo, ekonomicznie i cywilizacyjnie. Rozwinąć rzemiosło, przemysł i rolnictwo. Ludzie muszą nauczyć się lepiej pracować, poprawić swoją sytuację materialną
Prasa zajmować się powinna potrzebami kraju
Idee reformatorskie splatały się z pozytywistyczną filozofią i socjologią, któ®a obiecywała dostarczyć reformatorskim działaniom naukowych podstaw
PRACA ORGANICZNA - praca nad gospodarczym i cywilizacyjnym podniesieniem i unowocześnieniem kraju, podniesieniem i unowocześnieniem kraju, pojmowana jako postęp, miała umocnić byt narodu i przynieść jego odrodzenie na drodze postępu, byt narodu miał zyskać trwałe podstawy
PRACA U PODSTAW - legalna działalność samorządowa w gminie, a jej celem miło być zorganizowanie na wsi oświaty, a także pewnych instytucji służących bezpośrednio gospodarce chłopskiej, takich jak kasy pożyczkowe i oszczędnościowe
Programy pozytywistyczne to także poszukiwanie dróg jedności i zgody pomiędzy wsią i dworem pracą i kapitałem
Czasopismo „Ojczyzna” moralne odrodzenie narodu; odsuwanie kwestii walki
1876 - 1878 wojna na Bałkanach; Przegląd Tygodniowy z Świętochowskim na czele popiera Serbię
POZYTYWIZM WARSZAWSKI
Okcydentaliści
Teoria społeczna - naturalistyczny determinizm
Koncepcja wiedzy - godna uwagi jest wiedza oparta na empirycznych danych i dotycząca zależności między zjawiskami
Społeczeństwo to system przyrodniczy podlega naturalnym prawom
Reprezentanci stanowiska - scjentystyczny aktywizm - nauka odkrywając prawa rządzące zjawiskami społecznymi pozwoli na sterowanie życiem społecznym - spencerowskie ujęcie społęczneństwa jako organizmu
NARÓD - wysoko zorganizowany, społecznie uformowany, w toku ewolucji społecznej, której niższe stadia to rody i plemiona
ORGANICYZM
Problematyka narodowa splotła się w istotny sposób z wątkami darwinizmu społecznego z poddaną znacznym modyfikacjom koncepcja walki o byt
Wiedli uporczywy spór o piśmiennictwo historyczne, które nie dawałoby wstecznej i poznawczo mało wartościowej wersji dziejów Polski
Zwalczano pragmatyzm polegający na apologetycznym przedstawianiu dziejów własnego narodu, nazywany często patriotycznym optymizmem