PROPOZYCJE ZABAW I ĆWICZEŃ
ROZWIJAJĄCYCH POTENCJAŁ TWÓRCZY DZIECKA
- dla różnych grup wiekowych

DYKTANDO RYSUNKOWE
Na środku kartki narysuj domek. Obok domku narysuj płotek. Z lewej strony domku narysuj drzewo. Dokończ rysunek według własnego pomysłu.

ZACZAROWANY WOREK
Dzieci siedzą w kręgu. Na środku znajduje się worek, w którym są umieszczone drobne zabawki i in. przedmioty. Chętne dziecko rozpoznaje przedmiot poprzez dotyk, określa jego charakterystyczne cechy - mówi głośno, tak aby pozostałe dzieci odgadły o jakim przedmiocie jest mowa.

ŁĄCZENIE W PARY
Dzieci otrzymują możliwie dużą ilość małych obrazków o różnorodnej tematyce. Polecenie: spróbuj obrazki dobrać parami tak, aby miały ze sobą coś wspólnego.

CZARODZIEJSKA PLAMA
Nauczyciel wprowadza wkraplaczem na kartkę papieru kroplę (dwie, trzy) tuszu i rozdaje dzieciom patyczki. Zadaniem każdego dziecka jest stworzenie własnego rysunku.

ZABAWA Z KOSTKĄ
Dzieci siedząc w kręgu, rzucają kolejno kostką, na ściankach której znajdują się litery. Zadaniem dziecka jest wymyślenie wyrazu rozpoczynającego się literą, która wyszła po rzucie kostką.
Inny wariant: rzuty kostką na której znajdują się wyrazy - dziecko układa zdanie z wyrazem.

DOKOŃCZ RYSYNKI
Ktoś zaczął coś rysować, ale nie dokończył. Dokończ rysunki tak, aby były ciekawe i interesujące.

CO NIE PASUJE?
Dziecko otrzymuje obrazek przedstawiający dowolną scenkę, zawierającą elementy nie pasujące do niej. Zadaniem dziecka jest wskazanie, co nie pasuje i dlaczego.

ZABAWA SYMULACYJNA
Dzieci siedzą w kręgu i każde przyjmuje na siebie rolę poprzez losowo wybrany znaczek - naklejkę (drzewa, grzyby, ptaki, owady i pozostałe zwierzęta zamieszkujące las). Nauczyciel wybiera dla siebie znaczek sowy.
Dzieci słuchają opowiadania:
"Pewnego jesiennego dnia, wasi koledzy wybrali się na wycieczkę do lasu. Ale zamiast podziwiać przyrodę, zaczęli łamać gałęzie, deptać grzyby, niszczyć mrowisko i na dodatek pozostawili po sobie śmieci - papierki po cukierkach, opakowania po chipsach i plastykowe butelki. Całe to zdarzenie obserwował jeden z mieszkańców lasu - mały zajączek Szaruś. Był bardzo zdenerwowany i wystraszony. Kiedy dzieci opuściły las, wyszedł z ukrycia i pobiegł do mądrej sowy. Sowa natychmiast zwołała wszystkich mieszkańców lasu na naradę."
Dzieci podzielone na grupy (zwierzęta), ustalają konstytucję przebywania w lesie. Po przedstawieniu propozycji każdej z grup, wszyscy razem z sową ustalają wspólną konstytucję.

ZABAWA W WYRAZY
Napisz jak najwięcej wyrazów, które zaczynają się sylabą "ra".
Napisz wyrazy, które kończą się na "ant".
Utwórz nowe wyrazy przez dodanie sylab do wyrazu "lina".
Utwórz jak najwięcej wyrazów z następujących liter: CZARODZIEJKA.
Sztafeta sylabowa: ostatnia sylaba jest pierwszą w wyrazie następnym:
np. ma - ta, ta - bli - ca, ...

KRAINA WYOBRAŹNI
Wyobraź sobie, że jesteś przybyszem z innej planety. Opisz Ziemianom jak ona wygląda. Narysuj niecodzienną krainę, pełną cudaków i niesamowitych rzeczy.

CO NIE PASUJE?
O którym ze słów w kolejnych wierszach można powiedzieć, że odpada i dlaczego:
a) jeżyna, pomarańcza, banan, orzech, cytryna
b) orzeł, kanarek, gołąb, sroka, drozd
c) podróż, pomidor, wycieczka, wędrówka, spacer
d) krzesło, szafa, dywan, stół, taboret
e) dach, okno, komin, ulica, weranda

UKŁADANKA
Ułóż przy pomocy figur geometrycznych, wg własnego pomysłu, dom Agaty i budę Azora.

KOLORY
Nauczyciel pokazuje dzieciom prostokąt określonego koloru. Co można narysować takim kolorem?
np. zielony - drzewo, liść, oczy...
żółty - żonkil, słońce, gruszka...

BAJKA WYOBRAŹNI
Mając do dyspozycji 10 gotowych wyrazów, napisz bajkę, ale w taki sposób, żeby każdy kolejny wyraz znalazł się w kolejnym zdaniu. Oznacza to, że bajka ma składać się z 10 zdań. Można zmieniać formę gramatyczną podanych wyrazów.
- młyn
- tajemnica
- przepaść
- zmierzch
- klucz
- zazdrosny
- flet
- uparcie
- niebieski
- czekać

NIĆ PRZYJAŹNI
Siedzimy w kręgu. Prowadzący trzyma koniec włóczki i kończy zdania:
- Jestem...
- Lubię...
- Mam...
Następnie rzuca lub turla po podłodze motek włóczki do kolejnej osoby, nie zapominając zatrzymać nitki. Zabawa jest kontynuowana, dopóki do wszystkich nie dotrze motek, tworzymy w ten sposób pajęczą nić.

SKOJARZENIA
O różnych rzeczach możemy powiedzieć, że są: ładne, brzydkie, duże, małe, kolorowe, przyjemne itd. Twoim zadaniem będzie napisanie takich określeń do wyrazów:
- jabłko
- zeszyt
- buty

CO MOŻNA ZROBIĆ?
Posłuchaj uważnie opowiadania:
"Kasia miała złamaną nogę, musiała leżeć w łóżku. Bardzo się nudziła. Koleżanki, które odwiedziły Kasię, postanowiły dać jej zajęcie. Przyniosły jej: nici, włóczkę, druty, szmatki, igłę, piłeczkę pingpongową, miękki drut, klej, nożyczki, papier kolorowy, blok".
Wymień rzeczy, które Kasia mogła wykonać z przedmiotów przyniesionych przez koleżanki.

CO ZA PROBLEM..?
Jakie problemy mogą wyłonić się w związku z używaniem świecy ?
Przykład: w związku z używaniem pióra, mogą powstać problemy:
- złamana stalówka
- kleksy
- może zabraknąć atramentu itp.

CIEKAWE FIGURY
Na tablicy narysowano zestaw figur. Należy utworzyć z nich grupy, które będą miały wspólną cechę dotyczącą ich kształtu. Podczas tworzenia grup, posługuj się numerami figur. Napisz, co jest wspólną cechą każdej z wymienionych grup.

RYMOWANKI
Proszę podać jak najwięcej rymów do niżej podanych słów:
- tablica
- klasówka
- maj
- mama

NOWE SŁOWA
Wymyślić nowe słowa i zdefiniować je np. międzyliście - okres między otrzymaniem poprzedniego i kolejnego listu od korespondenta.

CIEKAWE PYTANIA
Wyobraź sobie, że masz możliwość zadania każdego pytania komukolwiek, o kim sobie tylko pomyślisz i że otrzymasz absolutnie wiarygodną i wyczerpującą odpowiedź. Jakie trzy pytania byś zadał ?

KŁAMLIWY WIERSZ
Napisz krótki wiersz, ale tak, żeby w każdej linijce było zawarte kłamstwo.

DZIWNE PRZEDMIOTY
Wypisz wszystkie przedmioty, które przychodzą Ci na myśl i są jednocześnie:
- okrągłe, robiące hałas
- zielone i miękkie
- puszyste
- straszne
- tajemnicze itp.

SKOJARZENIA
Napisz jak najwięcej wyrazów, kojarzących się z podanym słowem.
Np. SPALINY - dym, smog, brud, choroby, jadące samochody, itd.

Przedstawione propozycje stanowią jedynie przykłady pracy z dziećmi. Mam nadzieję, że staną się dla nauczycieli inspiracją do twórczych poszukiwań i tworzenia własnych pomysłów, pobudzających wyobraźnię i twórczość dziecka. Życzę twórczych refleksji i przede wszystkim praktycznych korzyści.

Opracowała:
M. Goszczyńska
(styczeń 2004)

Do góry

Publikacje nauczycieli

---