Transseksualizm polega na rozbieżności między poczuciem psychicznym płci a budowa ciała biologiczno-morfologiczna oraz metrykalna, które są odczytywane jako obce należące do płci odmiennej. Transseksualista czuje się mężczyzną uwięzionym w ciele kobiety i odwrotnie. Z związku z tym a także na wskutek wyraźnej odrazy do własnego ciała, należącego ich zdaniem do innej płci, występuje znaczne poczucie cierpienia i pragnienie posiadania ciała odpowiadającego ich płci psychicznej oraz pragnienie akceptacji społecznej w roli zgodnej z ta płcią.
ETYCZNO-PRAWNE PROBLEMY OPINIODAWSTWA SĄDOWO-PSYCHOLOGICZNEGO W SPRAWACH TRANSSEKSUALIZMU.
W polskim prawie kwestia sprostowania aktu urodzenia i zabiegów operacyjnych u transseksualistów nie jest traktowana jednoznacznie. Rożnica zdań polega na kwestii sprostowania aktu urodzenia, w kierunku zmiany płci a co za tym idzie, imienia i brzmienia nazwiska.
W 1989r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę następującej treści:
„występowanie Transseksualizmu nie daje podstawy do sprostowania w akcie urodzenia wpisu określającego płeć”
Uchwała ta wyłącza nie tylko możliwość sprostowania aktu ale wyklucza jakąkolwiek drogę prowadzącą do zmiany ustalania płci w akcie urodzenia. Wątpliwości budziła kwestia czy to stanowisko odnosi się również do wypadku transseksualizmu w trakcie przeprowadzanej terapii hormonalnej oraz po zabiegu chirurgicznym.
W uchwale z 1992r. Sąd Najwyższy rozstrzygnął ta wątpliwość orzekając że:
„częściowa zmiana cech płciowych transseksualisty w wyniku trwającej terapii hormonalnej oraz przeprowadzonego zabiegu chirurgicznego nie daje podstawy do sprostowania w akcie urodzenia wpisu określającego płeć”
Sprostowanie aktu urodzenia nie może dotyczyć zmian zaistniałych po jego sporządzeniu jednak zabiegi korekcyjne cech płciowych i terapia hormonalna mogą dać podstawę do zmodyfikowania wpisu w akcie urodzenia w drodze wzmianki dodatkowej.
Wprowadzanie takiej możliwości wynikało zapewne z poglądów prezentowanych w literaturze prawniczej, ponieważ większość autorów wypowiadała się za usankcjonowaniem w ten sposób nowej roli społecznej takiej osoby. Pogląd ten poparła też profesor E. Łetowska, rzecznik praw obywatelskich wskazując na art. 16 Paktu Praw Politycznych w myśl którego każdy ma prawo do uznania jego podmiotowości prawnej. Elementem podmiotowości człowieka jest określenie jego płci. Wykluczenie drogi prawnej do doprowadzenia zgodności między płcią zapisana w akcie urodzenia a faktyczną stawia obywatela w sytuacji bez wyjścia. Mimo że polskie prawo nie przewiduje szczególnych unormowań dotyczących zmiany płci, to nie może całkowicie zamknąć drogi do prawnej zmiany płci w przypadku rzeczywistej jej zmiany. Rozwiązaniem tej sytuacji jest możliwości ustalenia zmiany płci w trybie procesowym. Jeżeli sąd ustali w wyroku że nastąpiła zmiana płci człowieka to okoliczność tę można ujawnić w akcie urodzenia w formie dodatkowej. Wyrok ten nie działa wstecz a tylko od chwili ustalenia zmiany płci.
Inny pogląd w tej kwestii prezentują niektórzy lekarze postulując sądową zmianę płci bez zabiegów operacyjnych. Uzasadniają to ewentualnymi błędami diagnostycznymi na sutek obiektywnych trudności w różnicowaniu transseksualisty ze sfeminizowanymi homoseksualistami oraz transwestytami. Ich zdaniem sądowa zmiana płci, bez ryzyka niepowodzenia terapii medycznej mogłaby ułatwić ich funkcjonowanie społeczne.
G. Rejman stwierdza natomiast, ze dopuszczalna jest zmiana płci człowieka poprzez leczenie endokrynologiczne, psychologiczne i psychiatryczne natomiast chirurgiczna korekta płci możliwa powinna być, tylko w granicach nie powodujących uszkodzenia ciała ściganego z oskarżenia publicznego. Spowodowanie bowiem ciężkiego uszkodzenia ciała, nawet za zgodą i na usilną prośbę, narusza przepisy prawa karnego, chyba że uznana zostanie jako czynność lecznicza. Powstaje z związku z tym pytanie czy słuszna jest teza Sądu Najwyższego, zabraniająca sprostowania aktu stanu cywilnego zgodnie z odczuciem psychicznym człowieka na temat jego płci bez odpowiedniej korekty lekarskiej. Wielu bowiem wypadkach, co potwierdzają również liczne badania naukowe, transseksualiście chodzi właśnie o zamanifestowanie przynależności do kręgu osób posiadających płeć przez niego odczuwaną, bowiem uzyskanie płci rzeczywistej, w świetle współczesnej nauki medycznej, jeszcze nie może. Stąd potwierdzenia tylko w akcie stanu cywilnego tej inności ma dla niego ogromne znaczenia.