Jerzy Mellibruda

GŁÓWNE TEORIE I PODEJŚCIA W PSYCHOTERAPII
konspekt jednego z wykładów specjalizacyjnych

W bloku

WPROWADZENIE DO PSYCHOTERAPII

Główne nurty

1. systemy terapii skoncentrowane na pochodzeniu pacjenta
2. systemy terapii skoncentrowane na doświadczaniu pacjenta
3. systemy terapii skoncentrowane na myśleniu pacjenta
4. systemy terapii skoncentrowane na działaniu pacjenta

5. Inne

systemy terapii skoncentrowane na pochodzeniu pacjenta

1. Psychoanaliza -Zygmunt Freud.

2. Psychologia indywidualna -Alfred Adler

3. Psychologia analityczna - Gustaw Jung

4. Psychoterapia psychodynamiczno-rozwojowa -Harry Stack Sullivan, Karen Horney, Anna Freud, Heinz Kohut, Melania Klein, Donald Winnicott, Otto Kernberg

5. Analiza transakcyjna - Eric Berne

6. Krótkoterminowa psychoterapia psychodynamiczna -Alexander i French, Davanloo, Sifneos, Strupp

systemy terapii skoncentrowane na doświadczaniu pacjenta

1. Terapia skoncentrowana na osobie - Carl Rogers.

O STAWANIU SIĘ OSOBĄ (2002) cz.II od str. 55-102

2. Terapia Gestalt - Frederik Perls

C.Sills, S.Fish,P.Lapworth; POMOC PSYCHOLOGICZNA W UJĘCIU GESTALT (1999)

3. Terapia egzystencjalna -Victor Frankl, Rollo May, Abraham Maslow, Ludwig Binswanger,

Irving Yalom . KAT MIŁOŚCI (2002), DAR TERAPII (2003)

systemy terapii skoncentrowane na myśleniu pacjenta

1. Terapia poznawcza -Aaron Beck

2. Racjonalno-emotywna terapia behawioralna REBT - Albert Ellis

TERAPIA KRÓTKOTERMINOWA (1998) R.2,3,4,5,611,12,13

systemy terapii skoncentrowane na działaniu pacjenta

1.Terapia behawioralna i terapia behawioralno-poznawcza -Pawłow, Skinner, Watson, , Dollard i Miller, Bandura, Meichenbaum

2. Terapia realistyczna -William Glaser, Robert Wubbolding

3. Krótkoterminowa terapia skoncentrowana na rozwiązaniu -Steve de Shazer, Bill O`Hanlon

SCENA PSYCHOTERAPEUTYCZNA POD KONIEC XX WIEKU
analiza Jerome Franka -wszystkie szkoły psychoterapeutyczne oraz problemy, których rozwiązanie stawiają sobie one za cel, mają wiele wspólnych cech:

l. Wszyscy psychoterapeuci docierają tylko do niewielkiej części tych, którym jak się uważa potrzebna jest pomoc. Tak więc wiele osób z objawami „wyraźnej psychopatologii" zapewne nie uważa, że potrzebuje pomocy.

2. Wszystkie szkoły terapeutyczne twierdzą, że są w stanie pomóc pacjentom ze wszystkich kategorii diagnostycznych. Psychoanalitycy, terapeuci behawioralni i terapeuci grupowi uważają na przykład, że osoby z nerwicą natręctw nadają się do ich metod leczniczych. Przyjmują oni zresztą wszystkie rodzaje nerwic, a nawet wiele typów zaburzeń osobowości.

3. Wydaje się, że wszystkie szkoły terapeutyczne mają zbliżone wskaźniki wyleczeń; mimo gwałtownych polemik żadne podejście nie zdołało wyeliminować rywali.

4. Pacjenci wykazujący największą poprawę, niezależnie od problemu czy rodzaju terapii, mają pewne wspólne cechy. Są, obdarzeni dużą siłą ego; ich problemy wydają się powiązane z rozpoznawalnymi stresami związanymi z ich środowiskiem. Z łatwością wyrażają swoje uczucia i problemy; umieją dobrze wchodzić w relacje interpersonalne; mają silną motywację do poddania się terapii.

związek, relacja terapeutyczna

l. W każdej skutecznej terapii powstaje związek, niekiedy w ramach grupy, u podstaw którego leży zaufanie pacjenta do kompetencji terapeuty i jego chęci pomocy.
- Związek terapeutyczny zawsze zakłada autentyczną akceptację osoby cierpiącej — jeśli nie takiej, jaką jest, to takiej, jaką stać się może.

- Terapeuta, poprzez swoje aktywne uczestnictwo, ciepło, empatię i entuzjazm, przekazuje pacjentowi własne zaangażowanie emocjonalne. Nawet niektórzy surowi i szorstcy terapeuci przekazują w sposób ukryty to, że im zależy na pacjencie.
- Oprócz podobieństw w doborze pacjentów i we wskaźnikach wyleczeń wszystkie szkoły psychoterapeutyczne mają pewne wspólne cechy, pojawiające się wciąż na nowo pod różnymi postaciami.

.miejsce terapii

2. Miejsce, w którym odbywa się terapia, wyraźnie różni się od sceny życia codziennego. Ma ono cechy identyfikujące je jako sanktuarium i jako miejsce leczenia — gabinet, szpital, świątynia. W sanktuarium tym, w którym przebywa wyrozumiały, troskliwy opiekun, pacjent może pozwolić sobie na pełne rozluźnienie. Może wyrażać zakazane myśli, rozładowywać nagromadzone emocje i próbować nowych sposobów zachowania, bezpieczny w swej pewności, że nie poniesie żadnych niepożądanych konsekwencji.
założenia

założenia

3. Wszystkie szkoły psychoterapii opierają się na założeniach, które wyjaśniają przyczyny problemów osoby cierpiącej, określają dla niej pożądane cele i ustalają procedury ich osiągania.

Ponieważ pacjent postrzega często swoje objawy jako tajemnicze i niewytłumaczalne, sama umiejętność nazywania, klasyfikowania i wyjaśniania ich stanowi potężne źródło wsparcia. Interpretacje nie muszą — by pomóc — być trafne. Wystarczy, że będą prawdopodobne. Procedury

4. Każda forma psychoterapii musi mieć procedurę opartą na tych założeniach. Niektóre techniki ściśle sterują aktywnością pacjenta, inne nakłaniają go do przejęcia inicjatywy. Wszystkie jednak dostarczają mu nowych doświadczeń i informacji, klasyfikujących jego stany wewnętrzne, jego zachowanie, wpływ jego zachowania na innych i tak dalej.
To nowe zrozumienie zachęca pacjenta, wprost lub nie wprost, do wypróbowania nowych sposobów odczuwania i zachowania. Ponieważ autonomiczny system nerwowy uczy się powoli, niektórzy pacjenci wymagają długotrwałych ćwiczeń, co może stanowić przyczynę przedłużania się terapii.
Wszystkie procedury wymagają aktywnego uczestnictwa pacjenta, a także zwiększają zaufanie pacjenta do terapeuty, który dzięki nim może się wykazać mistrzowskim opanowaniem szczególnego zestawu umiejętności.

terapeuci

5. Podobnie jak pacjenci, także i terapeuci mają pewne wspólne postawy i cechy osobiste. Skuteczni terapeuci charakteryzują się aktywnym, osobistym uczestnictwem, empatią i gorliwością. Ponieważ gorliwość cechuje przede wszystkim przywódców każdej nowej szkoły terapeutycznej (i nowicjuszy w starych szkołach), może być to przyczyną tego, że wszystkie szkoły — i jednostki — są skuteczniejsze, gdy są jeszcze młode stażem.

1

---