12. Ortografia w szkole

1. Metody

1. analogii - przenoszenie reguł i twierdzeń o jednym zjawisku językowym na inne.

2. Indukcji - od obserwacji pojedynczych przypadków do uogólnienia i reguły. Zastosowanie: 1. zgromadzenie materiału ortograficznego zawierającego daną trudność ortograficzną. 2. analiza wyodrębnionego zjawiska ortograficznego, określenie istoty trudności ortogr. 3. wyprowadzenie wniosku z przeprowadzonej analizy, określenie reguły, kształtowanie nawyku poprawnego pisania w obrębie opanowanej reguły 4. sprawdzenie stopnia opanowania danej reguły.

3. Dedukcji- od reguły do pojedynczych przypadków (klasa III)

4. Algorytmiczna- stosowanie i układanie gotowych algorytmów

5. Programowania- przygotowywanie fiszek

2. Formy

1. odwzorowywanie

2. przepisywanie - pod kierunkiem nauczyciela

3. pisanie z pamięci ( z możliwością lub bez możliwości odwzorowywania ortografów)

4. pisanie ze słuchu

3. Stopniowanie ćwiczeń

Zasada stopniowania trudno odnosi się do stopniowego przechodzenia od odwzorowywania

przepisywania, pisania z pamięci poprzez ćwiczenia ze słuchu jako ćwiczenia

utrwalające. Aby poprawnie przebiegał proces kształcenia umiejętności ortograficznych ważny jest sprawnie działający analizator wzrokowy i słuchowy.

Element procesu pisania ruchowy- obejmuje ruchy ręki podczas odtwarzania graficznych elementów pisania ( analizator ruchowy pisma)

Element słuchowy (kinestetyczny) - obejmuje ruchy narządów artykulacyjnych podczas wymawiania danego słowa ( analizator kinestetyczny mowy)

Element wzrokowy- obejmuje spostrzeżenia znaków graficznych ( analizator wzrokowy pisma)

„ Uczeń patrzy na słowo -wzór ; słyszy słowo- wzór ; wypowiada je; wykonuje odpowiednie ruchy ręką; odtwarzając kształt graficzny słowa- wzoru”

4. Odmiany kontroli

Do form kontroli ortografii zalicza się pisanie ze słuchu ( czyli różne odmiany dyktand)

1. dyktando wprowadzające nowe zagadnienia ortograficzne ( rzadko stosowane)

2. dyktando utrwalające

1. z objaśnieniem ( pisanie z komentowaniem) : wzrokowe i słuchowe)

2. wybranych reguł i form

3. swobodne ( zastępowanie trudnych słów innym słowem)

4. twórcze

3. sprawdzające

1. Dajemy dzieciom póle wyrazów z których robimy dyktando

2. Zapowiadamy

3. nie chodzimy, czytamy całe opowiadanie, omawiamy, dyktujemy po zdaniu lub do przecinka.

---