Współczesne problemy socjologii

• różne typy wiedzy

• wiedza naukowa a potoczna

• społeczeństwo wiedzy

• pamięć zbiorowa

Wiedza - doxa - wiedza pozorna (Platon) wyraża pewną opinię

- epistema - prawdziwa wiedza (Platon) upatrywał ją w pewnych ideach

Współcześnie miesza się wiedzą naukową (niezawodna, obiektywna) z potoczną (zawodna, subiektywna).

W socjologii wiedza jest to, co ludzi uznają za wiedzę. To co w społeczeństwie uznaje się za wiedze jest płynne.

Wiedza potoczna składa się z doświadczeń ludzi żyjących w tych samych warunkach. Wyrazem wiedzy potocznej są przysłowia. Wynikają ze zbieranego doświadczenia. Przykładem zbierania wiedzy potocznej są stereotypy. Jest przykładem zbierania doświadczeń a także jest użyteczne. Ułatwia postrzeganie pewnych sytuacji, osób.

Wiedza naukowa ma zmierzać do wyjaśnienia przyczyn pewnego zjawiska. Nie tylko opis zjawisk społecznych ale i wyjaśnienia. Wydarzenie oparte na faktach. Jawność warsztatu naukowego (możliwe jest odtworzenie całej procedury dochodzenia do wyjaśnienia poznanego zjawiska).

Mannheim - nie ma wiedzy obiektywnej, bo ludzie należą do różnych grup społecznych. Ludzie poznają rzeczywistość przez interesy grup społecznych. Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Postrzegamy różne zjawiska w zależności od naszej sytuacji.

Idea tworzenia społeczeństwa wiedzy - społeczeństwo wykształcone, posiadające wysokie kwalifikacje, które są wykorzystywane zarówno w pracy zawodowej, ale także w kontaktach poza zawodowych. Rola wykształcenia to nie tylko wykształcenie siły roboczej. Nie nie wykształcenie tylko formalne ale także nieformalne np. udział w różnych kursach. Wynikają z niej pewne działania aby ludzie nadążali za postępem. Równość szans dostępu do edukacji.

Marginalizacja dzieci ze środowiska emigracji. Należy zapewnić im równość szans do edukacji.

Pamięć zbiorowa (jakiejś grupy społecznej) - świadomość wspólnej przeszłości, wspólnego trwania w czasie, pamiętanie społeczeństwa o historii, to prawda którą podzielają wszyscy. Zasadniczym elementem jest zespół. Zawartość pamięci zbiorowej ciągle podlega zmianom. Pamięć zbiorowa jest ponad pamięcią jednostek. Zależy ona od oceny przeszłości danej grupy.

M.Halbwachs

- zajmował się pojęciem pamięci zbiorowej w socjologii

- pamięć nie jest mechaniczną zdolnością rejestrowania zaobserwowanych zjawisk, lecz polega raczej na nieustannym rekonstruowaniu przeszłości przez pamiętający podmiot. Ta rekonstrukcja jest możliwa dzięki temu, że ów podmiot jest członkiem grupy społecznej, która dostarcza mu „ram”, w których umieszcza zapamiętane fakty

- to właśnie w społeczeństwie człowiek nabywa wspomnienia, rozpoznaje je i lokalizuje

- pamięć zbiorowa nie pokrywa się z wiedza historyczną

Funkcje pamięci zbiorowej

• legitymizacja porządku społecznego (uprawomocnienie)

• podtrzymywanie wspólnej świadomości (podtrzymywanie, tworzenie wspólnych symboli), pokazywanie że jesteśmy odmienni od innych grup

Kształt pamięci zbiorowej ulega zmianie ze względu na określona sytuację polityczną.

Socjologia historyczna (Norbert Elias) - koncentruje się na obyczajach ludzi, jak one się zmieniły i dlaczego (np. kwestie mody). Potraktował przemiany ludzi jako kolejne etapy rozwoju. Ukazuje, że przymus zewnętrzny stał się dla ludzi po jakimś czasie przymusem wewnętrznym. Zastanawia się jak zwyczaj został uwewnętrzniony w człowieku.

Habitus ( P. Bourdieu) - system schematów myśli, percepcji, oceniania i działania.
habitusem jest całe pomysłotwórcze otoczenie określonej osoby. Obejmuje to także osobiste wierzenia, skłonności oraz sposoby rozwiązywania problemów (wybór drogi, odpowiednie zachowanie). Teoria habitusu kwestionuje założenia koncepcji wolnej woli, z racji tego, że zakłada ograniczoną możliwość wyboru. Człowiek, jednak, nie jest automatem, ponieważ każdy habitus wykazuje pewną elastyczność, ale żaden nie jest wyłącznie wolną wolą.
Ogromna część koncepcji habitusu zwraca uwagę na to, że istnieją nieograniczone możliwości działania, o których dana osoba nigdy by nie pomyślała. Z tego powodu takie opcje realnie nie istnieją, ponieważ nie można z nich korzystać. W typowych sytuacjach społecznych, osoba polega na znacznym zasobie scenariuszy zachowań i dużym zasobie wiedzy, co ukazuję tę osobę z pewnym obrazem świata i przygotowaną do reakcji w określonej sytuacji.

Kulturowa teoria konfliktu bazuje na pojęciu istnienia klas społecznych i występowania różnic między tymi klasami, nieuchronnego konfliktu spowodowanego sprzecznościami interesów.

Klasyczna teoria konfliktu to teoria Marksa. Ci którzy mają środki produkcji są w konflikcie z tymi którzy nie mają środków produkcji.

Współczesna teoria konfliktu P.Bourdieu. Stworzył pojecie kapitału kulturowego - jest on istotny dla ludzi. Składa się na niego kapitał szkolny, który jest zestawem cech, wartości, które nabywa się w instytucjach edukacyjnych. Instytucja daje określone dyplomy , co daje potwierdzenie nabytej wiedzy. Według Bourdieu istnieją nierówności w dostosowaniu do kapitału kulturowego

Reprodukcja kulturowa - szkoła/instytucja edukacyjna utrwala różnicowanie kapitałów kulturowych. Występowanie w klasach społecznych przekazywanie określonego kapitału kulturowego swoim dzieciom. Daje im takie wyposażenie kulturowe pozwalające osiągnąć im sukces. Szkoła referuje kapitał klasy dominującej. Stąd rodzą się nierówności społeczne.

Klasy społeczne dają swoim dzieciom nierówny kapitał

Rola habitusu to zestaw dyspozycji dotyczący zachowań ludziw różnych sytuacjach życiowych. To nie los czyni przeznaczenie, kolejne nasze doświadczenie życiowe mogą korygować ten zestaw dyspozycji życia. Ludzie do końca się nie zmieniają. Trwałość habitusu polega na tym, że większość ludzi obraca się w środowisku z którego się wywodzi. Silne klasowe uwarunkowania habitusu. Klasa społeczna to zbiór ludzi posiadających wspólny habitus, np. wspólne aspiracje, kapitał kulturowy, jest wymienialny na różne rodzaje kapitału np. ekonomiczny.

Teoria funkcjonalna (koniec XX w., N.Luhmann) - traktuje społeczeństwo jako system. W skład systemu wchodzą podsystemy, np., ekonomiczny, polityczny. Te podsystemy mają określone funkcje względem całego systemu. Powinny działać w tym kierunku aby społeczeństwo miało równowagę, było stabilne.

System jest zamknięty i sam wytwarza swoje składowe elementy. Komunikacja jest podstawoym Dzięki za wszystkoaniem systemów.

Kompleksowośc świata społecznego - występuje niezwykła wielość możliwości, różne sprawy rozwiązujemy na różne sposoby

Redukcja złożoności środowiska, każdy musi wybrać te informacje ze środowiska, które pomagają nam funkcjonować, żyć

Inkluzja

• objęcie wszystkich członków społeczeństwa skutkom działania wszystkich systemów

• korzystamy z inkluzji

• jesteśmy uzależnieni od tych systemów i musimy dopasować swoje życie do niego

• drugą stroną inkluzji jest wyłączenie czyi ekskluzja

Ekskluzja

• wyłączenie

• wyłączenie z systemu społecznego grup lub osób

• wyłączenie z jednego systemu pociąga za soba wyłączenie z pozostałych systemów

System, który zbiera tych wykluczonych to system opieki społecznej. Spełnia pozytywne funkcje w celu utrzymania spełczeństwa w stanie równowagi.

Współcześnie społeczeństwo na płaszczyźnie ogólnospołecznej nie stosuje inkluzji i ekskluzji.

Nie ma czegoś takiego jak inkluzja zastępcza.

---