W 2.

Pamięć zbiorowa.

To poczucie/świadomość wspólnej przeszłości, wspólnego trwania w czasie. Pamiętanie przez grupę o różnych wydarzeniach, historii. Zasadniczym elementem pamięci zbiorowej jest zespół wyobrażeń. Zawartość pamięci zbiorowej podlega ciągłym zmianom. Pamięć zbiorowa jest ponad pamięcią jednostkową. Pamięć zbiorowa zależy od oceny przeszłości danej grupy. W socjologii pojęciem pamięci zbiorowej zajął się M. Halbwachs.

Pamięć zbiorowa nie jest historią i nie pokrywa się z wiedzą historyczną.

Według socjologii pamięć zbiorowa pełni dwie funkcję społeczne:

-uprawomocnienie(legitymizacja) porządku społecznego- uprawomocnienie pamięci władzy panującej;

-podtrzymywanie grupowej świadomości- tworzenie symboli narodowych; pokazują, że jesteśmy odrębni od innych grup.

Kształt pamięci zbiorowej ulega zmianie w zależności od sytuacji politycznych.

Teoria racjonalnego wyboru.

Pojawiła się w socjologii w połowie XX wieku. Teoria odpowiada na pytanie jak to się dzieje, że ludzi, którzy są egoistami i dążą do maksymalnego zysku, tworzą system norm moralnych i norm społecznych, które umożliwiają utrzymanie porządku społecznego; tworzą grupy społeczne, ustanawiają normy i ich przestrzegają i są lojalni wobec tej grupy.

Założenia:

-wszyscy są zorientowani na osiąganie celów;

-ludzie posiadają pewną hierarchię wartości;

-ludzie podejmując działania dokonują racjonalnej kalkulacji(zyski i straty danego wyboru);

-wszystkie struktury społeczne i decyzje zbiorowe są wynikiem racjonalnej kalkulacji jednostek.

Każda jednostka jest zależna od innych członków grupy w zakresie dostępu do dóbr, których sama nie wytworzy.

Rodzaje dóbr:

-publiczne- dostępne dla wszystkich;

-prywatne- dostępne tylko dla tych, którzy je wytworzyli.

Teoria racjonalnego wyboru koncentruje się na dobrach publicznych. Podstawą tej teorii jest dylemat „pasażera na gapę”. Ludzie będą zbiorowo uczestniczyć w wytwarzaniu dóbr publicznych. Racjonalnym wyborem jest uczestnictwo w konsumpcji dóbr bez poniesienia kosztów. Gdyby każdy zachowywałby się jak „pasażer na gapę”, wtedy dobra publiczne nie zostałyby wytworzone. Ludzie uczestniczą w wytwarzaniu dóbr publicznych, bo pozwala to na konstruowanie grupowej(zbiorowej) solidarności. Czynniki pozytywne mają duży wpływ na solidarność grupową. Im bardziej jednostka jest zależna od grupy, tym większą władzę ma grupa nad tą jednostką. Jeżeli ludzie zależą od grupy to dochodzą do wniosku, że przez to mają dostęp do dóbr.

Normy społeczne są przestrzegane przez grupę, jeżeli istnieje kontrola. Im kontrola jest większa, tym bardziej przestrzegają norm. Kontrola opiera się na monitorowaniu zachowań
i możliwości stosowania sankcji.

Czynniki kształtujące solidarność grupową:

-stopień zależności jednostek od grupy;

-monitorowanie zachowań członków grupy;

-stosowanie sankcji wobec członków grupy.

Podsumowanie:

-każdy działa racjonalnie;

-działając racjonalnie unikamy kosztów;

-dla dobrego funkcjonowania grupy istnieje solidarność grupowa.

W 3.

Socjologia historyczna - ( Norbert Elias) zajmuje się rozwojem cywilizacji. Koncentruje się na obyczajach ludzi, jak one się zmieniły i dlaczego np.: kwestie mody. Potraktował przemiany ludzi jako kolejne etapy rozwoju. Ukazuje że przymus zew. stał się dla ludzi po jakimś czasie przymusem wew. Dokonała się internalizacja norm społecznych i zachowań. Elias zastanawia się jak zwyczaj został uwewnętrzniony w człowieku. Jako pierwszy użył słowa habitus. Indywidualny proces cywilizacji. Cywilizacja zachodzi w sferze jednostki. Jak powstała cała pula zinternalizowanych działań? Habitus to druga i wyuczona natura człowieka. Indywidualne działalności człowieka prowadząca do jego indywidualizacji. Habitus zajmuje się kształtowaniem jednostki w wymiarze cywilizacyjnym.

Kulturowa teoria konfliktu - bazuje na przyjęciu istnienia klas społecznych i występowaniem między tymi klasami nieuchronnego konfliktu spowodowanego sprzecznością interesów. Klasyczna teoria konflikt to teoria Marksa Ci którzy mają środki produkcji są w konflikcie z tymi co nie posiadają środków produkcji. Współczesna teoria konfliktu kulturowego P. Bourdien . Stworzył pojęcie kapitału kulturowego - jest on istotny dla ludzi. Składa się na niego kapitał szkolny, który jest zestawem cech, wartości które nabywa się w instytucjach edukacyjnych. Instytucje dają określone dyplomy co daje potwierdzenie nabytej wiedzy. Wg. Bourdien istnieją nierówności w dostępie do kapitału kulturowego. Dzieje się tak ponieważ istnieje reprodukcja kultury szkoła/ instytucje edukacyjne utrwalają tok nauczania, zróżnicowanych kapitałów kulturowych. Występuje w klasach społecznych przekazywanie określonego kapitału kult. swoim dzieciom. Daje im takie wyposażenie kult. pozwalające osiągnąć im sukces. Szkoła natomiast preferuje kapitał kult. klas dominujących. Stąd rodzą się nierówności społ. Klasy społ. dają swoim dzieciom nierówny kapitał. Szkoła odrzuca tych co nie mają kapitału klasy dominującej. Rola habitusu to zestaw dyspozycji dot. zachowań ludzi w różnych sytuacjach życiowych. To nie los ani przeznaczenie. Kolejne nasze doświadczenia życiowe mogą korygować ten zestaw dyspozycji. Habitus jest filtrem prze który patrzymy na świat do końca życia. Ludzie do końca się nie zmieniają. Po ich zachowaniach można poznać z jakiej klasy społ. wywodzi się człowiek. Trwałość habitusu polega na tym że większość ludzi obraca się w środowisku z którego się wywodzi. Silne klasowe uwarunkowanie habitusu. Klasa społ. to zbiór ludzi posiadających wspólny habitus np.: wspólne aspiracje. Kapitał kult. jest wymienialny na różne rodzaje kapitału np.: ekonomiczny.

Teoria funkcjonalna - (koniec XX w. N. Luhmann) traktuje społeczeństwo jako system. W skład systemu wchodzą podsystemy np.: eduk, religia, Polit, itp. Te podsystemy mają określone funkcje względem całego systemu. Powinny działać w tym kierunku aby społ. zachowało równowagę, było stabilne. Społeczne systemy antopojetyczne - to systemy które same się odtwarzają. System jest zamknięty i sam wytwarza swoje składowe elementy. Komunikacja jest podstawą działania systemów. Kompleksowość świata społecznego - wyst. niezwykła wielość możliwość. Różne sprawy rozwiązujemy w różne sposoby. Redukcja złożoności środowiska - każdy musi wybrać te inf ze środowiska które pomagają nam funkcjonować, żyć.

INKLUZJA	EKSKLUZJA
Włączenie, objęcie wszystkich członków społ. skutkami działania wszystkich systemów Korzystamy z inkluzji Jesteśmy uzależnieni od tych systemów i musimy dopasować swoje życie do nich Druga strona inkluzji do ekskluzja	Wyłączenie Wyłączenie z systemów społ. grup lub osób Wyłączenie z jednego systemu pociąga za sobą wyłączenie z pozostałych systemów

System który zbiera tych wykluczonych to system opieki społecznej Spełnia pozytywna funkcję w celu utrzymania społeczeństwa w stanie równowagi,

Współczesne społeczeństwo na płaszczyźnie ogólnospołecznej nie stosuje inkluzji i ekskluzji. Nie ma czegoś takiego jak inkluzja zastępcza.

W 4. 8.05.2010

T: Płeć kulturowa

Rola kobiety w życiu publicznym - przedział ról społecznych

Funkcjonaliści dowodzą że kobietom jest przypisywana wyjątkowa rola społeczna. Kobiety siedzą w domu, rodzą dzieci, wychowują i opiekują się dziećmi - wg. funkcjonalistów tak powinno być.

Funkcjonaliści kobieta = kura domowa

Rola matki

Interpretacja funkcjonalna: konserwatywny sposób postrzegania roli płciowej:

- utrzymuje rodzinę mężczyzna

- aktywność domowa kobieta

Rola kobiety nie kończy się na odchowaniu dzieci. Społeczeństwo w stanie równowagi.

Współcześnie: kobieta ma wolną wole, może wybrać sobie drogę, jaka jej się podoba.

3 podejścia do roli kobiety

1. Tradycyjne= funkcjonaliści, mężczyzna pracuje, kobieta w domu. Współcześni ludzie uważają że emancypacja zaszła za daleko, kobiety za bardzo angażują się za domem.

2. Feminizm = feministki, uważają że nic się nie zmieniło, kobiety nadal stanowią grupę podporządkowaną mężczyzną.

3. Postfeminizm - teraz jest aktualny

- idee feminizmu się wyczerpały, tak naprawdę kobiety zdobyły to co walczyły.

Badania problematyki kobiet …………….. są na rzecz problematyki mężczyzn.

Kobiety są dłużej a bezrobociu, jeżeli ten problem ich dotyka. Natomiast jeżeli pracują to dłużej utrzymują się na stanowisku w porównaniu do mężczyzn.

Opieka społeczna sfeminizowana, na jednego mężczyznę przypadają cztery kobiety ( co roku są inne proporcje).

Wynagrodzenia:

Kobieta i mężczyzna na tym samym stanowisku

Kobieta zarabia mniej

Kobieta zarabia 80% tego co mężczyzna by zarobił na jej stanowisku

W Polsce kobiety mają wyższe wykształcenia niż mężczyźni, ale nie przekłada się to na zarobki.

Role płciowe we współczesnym świecie

Sex/ Gender

Sex- płeć biologiczna

Gender - płeć społ- kulturowa

MARGARET MEAD

Zmiany w akceptowanych modelach rodziny

• Rodzina partnerska zamiast tradycyjnego modelu rodziny,

• Równorzędne prawa obojga rodziców,

• Zmiana sposobu pojmowania roli kobiecych i męskich w domu,

• Zgoda na korzystanie z pomocy osób lub instytucji w opiece nad dziećmi, czy w prowadzeniu gospodarstwa domowego.

Androginia

Andro- mężczyzna

Gyne- kobieta

Termin wywodzi się z greki i oznacza połączenie cech męskich i żeńskich w jednej istocie ludzkiej

W 5. 22.V.2010

T: Tożsamość w społeczeństwie ponowoczesnym

Rodzaje tożsamości:

• Tożsamość osobista

• Tożsamość społeczna jednostki

• Tożsamość kulturowa.

Społeczeństwo tworzy i zapewnia tożsamość każdej jednostki.

Problem kształtowania tożsamości narodowej w różnych krajach jak i w kraju jednokulturowym. Przy tożsamości narodowej kształtuje się tożsamość europejska.

Czynniki kulturowe najważniejsze czynniku UE.

Bez ukształtowania przynależności do szerszej zbiorowości nie da się otworzyć międzynarodowego organizmu jakim jest Unia Europejska.

Trzy koncepcje UE w sferze kultury zakładają w różnym stopniu kształtowanie tożsamości narodowej:

1. Europ powinna się na tyle zjednoczyć by powstał jeden naród europejski. Zmierza do kształtowania tożsamości europejskiej. Wspólne wartości, tradycja chrześcijańska, jest to podstawą do tworzenia tożsamości europejskiej.

2. Stany zjednoczone Europy. Podstawą są federacje, każdy naród, państwo osobno lecz podpisują umowę o współpracy.

3. Europa ojczyzn. To związek odrębnych państw narodowych. Cała kultura jest nakierowana na utrzymanie tożsamości narodowej. Zachowuje się odrębność kulturową/ różnice kulturowe, które mogą przenikać się wzajemnie.

Dziś każdy naród zachowuje swoją tożsamość. Dążymy do tożsamości europejskiej.

Tożsamość narodowa - to pewien układ składający się z trzech elementów:

1. Komponenty natury poznawczej- składa się na nią wiedza o własnym narodzie, jego historii, kulturze, wyznawanych wartościach, itp. Ale także potrzebujemy wiedzy o innych narodach by móc ujrzeć dzielące nas różnice ale tajże elementy podobne. Musimy wiedzieć co nas charakteryzuje.

2. Postawy wobec własnego narodu- oprócz charakterystycznych postaw pewna satysfakcja z naszej narodowości. Poczucie zadowolenia i przynależności do własnego narodu.

3. Komponenty natury emocjonalnej- odczuwamy więź z naszym narodem.

ZYGMUNT BAUMAN - dwa etapy tożsamości

1. Nowoczesny

2. Ponowoczesny

Ad.1. (wg. teoretyków odchodzi) charakteryzuje się trwałością struktur społecznych, pewnych rozwiązań socjalnych, które są niezmienne. Budowa wg planu i systematycznie. Mamy plan wtedy gdy mamy wyobrażenie że nic nie ulegnie zmianie np.: struktura rodziny. Z. Bauman opisuje to jako PIELGRZYM. Każdy z nas jest pielgrzymem. Pielgrzymujemy z jednego etapu do drugiego. Zakładamy że nasz cel por zadany przez nas i społeczeństwo nie zmieni się. Wiemy czego możemy się spodziewać. Przejście od kapitalizmu do fazy konsumendzkiej zapoczątkowało przejście do ponowoczesności. Praca była najważniejsza w etapie nowoczesności. W ponowoczesności miejsce pracy zastąpiła konsumpcja środków które możemy zdobyć. Nie było by kapitalizmu bez wytwórców, a teraz nie było by postkapitalizmu bez konsumentów. Jest to nasz obowiązek ponieważ zaprzestanie konsumpcji spowoduje zawalenie się systemu.

Ad.2. Świat nie jest uporządkowany, nie mamy żadnych planów, charakterystyczna różnorodność kulturowa. Kultura bazuje na pewnych podstawowych wartościach. Żyjemy w świecie o różnych hierarchiach wartości. Wg. Baumana Pielgrzyma zastępuje TURYSTA.

Współczesny człowiek:

• Wystrzega się zaciągania długoterminowych zobowiązań

• Niemodne przywiązanie do pewnych idei, ludzi czy miejsc

• Nieuzależnienie życia od wyboru jednego zawodu

• Nieprzywiązanie się do przeszłości, nie wywiera ona wpływu na teraźniejszość

Turysta- nie do tradycji, mają do wszystkiego dystans, wszędzie jest przejazdem. Podróżuje bo chce i dlatego jest wolny.

Włóczęga- jest wykluczony, nigdzie nie jest pożądany. Nie korzysta z możliwości jakie daje mu ponowoczesność. Podróżuje z konieczności a jego wolność jest pozorna, dlatego nie jest wolny.

Wolność- jednostka jest wolna gdy dokonuje wolnych wyborów.

T: Zaufanie jako podstawa współczesnego społeczeństwa.

Współczesne społeczeństwo opiera się zaufaniu, wcześniej opierało się na losie. Musimy mieć zaufanie do instytucji i ludzi. Jest ona podstawą podejmowania naszych decyzji życiowych .

Zróżnicowanie ról społecznych/funkcji społecznych powoduje że nie jesteśmy w stanie tego ogarnąć. Solidarność organizmów(?????) my wykonujemy część pracy a pozostałą część wykonują inni ludzi. Musimy im ufać że wykonają swoją pracę dobrze i że są w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązać. W społeczeństwie występuje podział pracy.

Problemem w zaufaniu jest poziom niepewność do innych ludzi. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć zachowań innych ludzi. Jesteśmy zmuszeni im zaufać. Inni ludzie mają niepokojący potencjał. Zaufanie we współczesnym społeczeństwie staje się koniecznością.

P. SZTĄBKA - CZTERY SPOSOBY DZIAŁANIA OPARTE NA ZAUFANIU

1. Zaufanie antycypujące - działanie zorientowane na innych. Opiera się na wierze że zachowanie ludzi będzie dla nas korzystne. Dużo ryzykujemy np.: wyrok sądu- ufamy że będzie sprawiedliwy

2. Zaufanie powiernicze - polega na tym że powierzamy coś komuś za jego zgodą, coś co jest dla nas ważne, cenne i ufamy że dana osoba zadba o to np.: opiekunka do dziecka dba o powierzone pod jej opiekę dziecko.

3. Zaufanie obligujące - zobowiązujące kogoś do czegoś. Demonstrujemy swoje zaufanie do kogoś i ufamy że będzie dla nas korzystne np.: wykładowca do studentów że nie będą ściągać na egzaminie

4. Zaufanie sprowokowane - demonstracja swojej wiarygodności np.: prowokujemy bank aby dał nam kredyt i obdarzył nas zaufaniem że go spłacimy.

Ryzyko jest nierozerwalnie związane z zaufaniem. Często jest skutkiem naszych działań. Sposobem na jego oswajanie jest zaufanie do instytucji i ludzi.

Zaufanie do instytucji i innych ludzi jest podstawowym składnikiem kapitału ludzkiego. P. Bourdien uważa że kapitał społeczny to suma zasobów którymi dysponuje jednostka lub grupa która decyduje o relacjach współczesnych w danej zbiorowości. Jest pewnym zjawiskiem kulturowym. Najczęściej badanym w socjologii. Obejmuje nastawienia członków społeczeństwa wobec grup. O kapitale społecznym decyduje zaufanie do instytucji społecznych. Zależy od nastawienia grup do instytucji. Podstawą kapitału społecznego jest zaufanie. Jest cenny dla grup bo działa dla dobra społecznego, dobra wspólnego.

Kapitał społeczny- (P. Bourdien )są to indywidualne inwestycje w sieci związków społecznych. Inwestuje się indywidualnie aby uzyskać jak najwięcej znajomości korzystnych dla nas. Sieć powiązać może procentować dla jednostki aby wypracować wysoką pozycję społeczną.

W krajach gdzie jest wysoki kapitał społeczny to poziom rozwoju ekonomicznego tych krajów jest wyższy. Przekłada się to na rozkwit ekonomii. Wytwarzają więcej dóbr dla grupy bez dodatkowych korzyści pieniężnych. Te korzyści są większe niż pojedyncze wynagrodzenie.

Funkcje kapitału społecznego:

1. Integracji i solidarności- integruje zbiorowości i przeciwdziała wykluczeniu.

2. Uzupełnianiu niewydolnych instytucji państwowych - jeśli instytucje działają kiepsko to ludzie działają jak te instytucje np.: dbają o ludzi bezrobotnych, bezdomnych ( w krajach z wysokim kapitałem społ.) przynosi to im korzyści materialne.

3. Kontrola instytucji państwowych - grupy osób mogą wymusić coś od instytucji lub państwa, ale muszą darzyć się dużym zaufaniem .

W 6. 22.V.2010

T : Zmiana społeczna

Chodzi o zmianę systemu społecznego.

System społeczny- stanowi pewna całość, złożona z licznych podsystemów połączonych wzajemnymi relacjami. Całość systemu społecznego jest oddzielona wyraźną granicą od innych systemów społecznych.

Zmiana społeczna (wg. P. SZTĄBKI) jest to zmiana zachodząca wewnątrz pewnego systemu np.: zmiana zachodzi w podsystemie lub całym systemie wówczas mamy do czynienia z transformacją.

Klasyfikacja zmian

1. Zmiany społeczne mogą wyrażać zmiany składu społecznego np.: kiedy mamy do czynienia z migracją na dużą skalę lub starzenie się społeczeństwa polskiego.

2. Zmiana w strukturze systemu społecznego- np.: nowe nierówności społeczne, pojawia się nowa klasa społeczna

3. Zmiana funkcji elementów systemu np.: zmiany w systemie edukacji, rodzinie, gospodarce. Polega na zmianie funkcji któregoś z podsystemów np.: zanikanie ekonomicznej funkcji rodziny.

Struktura systemu społecznego może być nie naruszona ale mogą zmieniać się jego elementy. Takie sytuacje dokonują się w społeczeństwach ciągle. Chodzi tu o reformy wybranych sektorów życia społ. Powstaje nowy system zasadniczo różniący się od starego systemu.

Rewolucja społeczna zmiana systemu lub transformacja.

1. Przejście od społeczeństwa tradycyjnego do nowoczesnego. Dokonuje się w dziedzinie ekonomii. Centralna kategoria.

Wysoki wzrost gospodarczy. Przejście z produkcji rolnej do przemysłowej podstawowa zamian w przejściu od tradycji do nowoczesności. Konsekwencją była koncentracja ludzi w miastach i produkcji w miastach.

2. Wykorzystywanie nieożywionych źródeł energii - wcześniej pracę wykonywały zwierzęta. System ekonomiczny podlegał zasadniczym przemianom. Własność stała się zasadniczym wyznacznikiem pozycji. Posiadasz środki produkcji lub ich nie masz.

3. Powstanie klasy średniej, ludzi pracujących w usługach - są pośrednim systemem gospodarki. Są oni systemem nowoczesnym.

Przejście z systemu nowoczesnego do ponowoczesnego

• Podstawową zmianą są zmiany w sektorach gospodarki.

• W dziedzinie ekonomii. Od sektora przemysłu do usług. W związku z tym rozwijają się zawody należące do sektora usług.

• Rozwój nowych technologii e dziedzinie przetwarzania informacji.

• Rozwój wiedzy. Wiedza podstawowym aspektem życia społecznego. Chcemy więcej wiedzieć, dlatego przetwarzana informacja jest tak istotna.

Cechy Polskiej transformacji

• 1989 - od tego roku datuje się polską transformację cywilizacyjną

• Ma wymiar rewolucji w zakresie zmiany systemu politycznego. Zmiana polegała na wprowadzeniu systemu demokratycznego, a także systemu ekonomicznego. Te dwa systemy bardzo się zmieniły.

Zmiany w strukturze społecznej nie miały nie miały charakteru rewolucyjnego ponieważ dokonały się powoli w sposób ewolucyjny. Wyraża się to w :

• tym że nie wykrystalizowała się do tej pory żadna większa grupa społeczna która nie zaburzyła systemu społecznego

• utrzymuje się stały układ stratyfikacyjny. Ci uprzywilejowani są uprzywilejowani a ci niepożądani są nadal niepożądani.

• Relatywnie niski poziom kadry kierowniczej i specjalistów

• Pojawiają się nowe problemy społeczne i bezrobocie powstające na skutek zmiany systemu

13.02

wiedza naukowa, wiedza potoczna, społeczenstwo wiedzy

27.02

pamięć zbiorowa i teoria racjonalnego wyboru ( w tym dylemat pasażera na gapę)

22.05

transkultorowość, 3 koncepcje UE (tożs. narodowa vs europejska), tożsamość narodowa, tożsamość w społeczeństwie ponowoczesnym ( i nowoczesnym) - Z. Bauman, Zaufanie jako podstawa współczesnego społ., Durkheim - solidarność organiczna, 4 rodzaje działania/zaufania wg P. Sztombki, Ulrich Beck - społeczeństwo ryzyka, Kapitał społeczny - dwie koncepcje - m. in. P. Bourdieau, Funkcje kapitału społ., zmiana społeczna (5 rodzajów wg Sztombki), zmiana społ. tradycyjne-> nowoczene-> ponowoczesne, cechy polskiej transformacji

08.05

Rola kobiet w życiu pulicznym - Funkcjonalizm

3 stanowiska dotyczące feminizmu dzisiaj

2 stanowsika w badaniach nad płcią

zmiany w akceptowanych modelch rodziny

referat:...androgynia i in.

13.03

Socjologia historyczna - Norbert Elias

kulturowa teoria konfliktu vsfunkcjonalizm

kulturowa teoria konfliktu (bourdieau)

Teoria reprodukcji kulturowej

habitus

współczesna teoria funkcjonalna (Luhmann) - społeczeństwo funkcjonalnie zróżnicowane

inkluzja/ekskluzja

 

the end

7

---