INTERPRETACJA „DZIADÓW CZ. III”
III cz. Dziadów Adama Mickiewicza jest utworem poruszającym bardzo różnorodne kwestie. Z jednej strony utwór ten dotyka tematyki walki o odzyskanie niepodległości, opisuje męczeństwo Polaków i prezentuje dwie skrajnie różne postawy patriotyczne: mesjanizm i prometeizm. Niemal wszystkich bohaterów tego utworu można dosyć łatwo sklasyfikować. Świat Dobra reprezentują tutaj represjonowani Polacy, po stronie Zła stoją car i jego urzędnicy - prześladowcy. Tak prosta budowa świata wymusza także prostą i nieskomplikowaną konstrukcję psychiczną bohaterów, z których większość zbudowana jest według podobnego schematu w zależności od przynależności do danej grupy: Polaków lub rosyjskich prześladowców. Pośrodku tych podziałów znajduje się Konrad - główna postać Dziadów stanowiąca swoiste alter ego Mickiewicza.
III część Dziadów koncentruje się na tematyce odwiecznej walki Dobra ze Złem, rozpatrując nie tylko sprawę polską, ale także całą historię ludzkości. Utwór ten można uznać za pewnego rodzaju alegorię życia człowieka, który znajduje się pomiędzy niebem a piekłem i jest przedmiotem bezustannych walk pomiędzy dwiema stronami. W takim znaczeniu Konrad staje się przedstawicielem całej ludzkości. Jest on buntownikiem, prometeistą, ale tak naprawdę staje się pionkiem w rozgrywce pomiędzy piekłem a niebem. Wielka Improwizacja jest to jeden z najważniejszych momentów dramatu, podczas której bohater porywa się na samego Boga obwiniając go o tragiczną sytuację Polaków. Jednak jej tekst został przecież w sporej części włożony w usta Konrada przez Szatana. Bohater w tym momencie traci wolną wolę i staje się narzędziem w czyichś rękach udowadniając jednocześnie, że los i poczynania człowieka zależą nie tylko od niego samego. Jednostka tkwi zawieszona pomiędzy dwoma światami: materialnym i duchowym, co bardzo często staje się dla niej zgubne.
III część Dziadów opowiada o tragicznych losach ludzi wciągniętych, często wbrew ich woli, w wielką wojnę toczącą się zarówno w świecie realnym jak i metafizycznym. Problemy i konflikty nękające ich są odzwierciedleniem tego, co dzieje się w sferze nierzeczywistej. Bohaterowie bardzo często są bezsilni wobec sytuacji w jakiej się znajdują i mają mały wpływ na własny los. Wizja życia ludzkiego wyłaniająca się po lekturze Dziadów jest przepojona goryczą i smutkiem, mówi, że wszystkie nasze przekonania i poczynania mogą zostać przez kogoś wykorzystane do jego własnych celów a nasz żywot jest tylko „jedną chwilką” nie mającą większego znaczenia w całej historii świata.
MESJANIZM
W III cz. „Dziadów” zilustrowana jest idea mesjanistyczna. Mesjanizm jest to ideologia, która zakładała iż jakiś wybrany naród np. Polska poprzez swoje cierpienie może doprowadzić do zbawienia własnego i innych. Ten naród jest niejako Mesjaszem, który musi przezwyciężyć krzyż a potem nastąpi zmartwychwstanie. Polska została nazwana Chrystusem narodów.
Idea ta jest pokazana przez ks. Piotra, którzy doznaje wizji. Widzi Polskę podobną do Chrystusa „Polska Chrystusem narodów”
• 3 zaborcy to 3 ramiona krzyża;
• Piłat to Francja, która nie przyszła z pomocą Polsce, umyła ręce, bała się o swoje relacje z Rosją;
• rzeź niewiniątek to prześladowanie polskiej młodzieży to zsyłki na Sybir;
• Herod to car;
Zatem istnieje wiele alegorii między Polską a Chrystusem. W końcowej wizji Piotr widzi również zmartwychwstanie Polski. Z Krzyża opada biała szata którą owijają się narody miejsce pod krzyżem. Ta biała mata jest symbolem wolności Polski a idea wolności została przekazana innym narodom przez Polskę.
Idea mesjanizmu w romantyzmie miała pokrzepiać serca Polski. Przekonywać że kolejny nieudany zryw patriotyczny „kolejna klęska, represje i cierpienia mają swój sens. To krzyż po którym nastąpi zmartwychwstanie”