PROGRAM ZAJĘĆ
Kierunek studiów: Psychologia, III rok, studia stacjonarne
Przedmiot: Diagnoza psychologiczna. Swobodne techniki diagnostyczne (KW, 15 godzin)
Rok akademicki: 2009/2010, semestr zimowy
Prowadzący: mgr Magdalena Gontarczyk
CELE ZAJĘĆ:
pogłębienie wiedzy na temat zastosowania w pracy psychologa metod swobodnych - wywiadu i obserwacji, doskonalenie umiejętności planowania, przeprowadzania i analizy wyników badania opartego na metodach swobodnych
WARUNKI ZALICZENIA:
obecność na zajęciach, aktywny udział w zajęciach, kolokwium zaliczeniowe, pozytywna ocena z pracy zaliczeniowej (praktycznej)
TREŚCI PROGRAMOWE:
ZAJĘCIA 1. Organizacja zajęć. Właściwości kontaktu diagnostycznego (2 godz.)
Specyfika i atmosfera kontaktu diagnostycznego; kontakt diagnostyczny a terapeutyczny; cel i rola pierwszego spotkania diagnostycznego; podmiotowe podejście do osoby badanej; znaczenie motywacji i oczekiwań klienta dla przebiegu kontaktu; cechy i wskaźniki dobrego kontaktu.
ZAJĘCIA 2. Czynniki kształtujące kontakt diagnostyczny (2 godz.)
Osobowość diagnosty a kontakt diagnostyczny; cechy i kompetencje dobrego diagnosty; etapy budowania i dynamika kontaktu; technika nawiązywania kontaktu; techniki podtrzymywania kontaktu; czynniki utrudniające nawiązanie kontaktu (błędy diagnosty, stereotypy, ocenianie); kontrakt diagnostyczny - cele, właściwości, treść.
ZAJĘCIA 3. Obserwacja swobodna (2 godz.)
Zachowanie człowieka jako źródło informacji; obserwacja naukowa a obserwacja potoczna; funkcje obserwacji; zalety i ograniczenia obserwacji; rodzaje obserwacji; przedmiot, planowanie i przebieg obserwacji swobodnej; kategorie obserwacyjne; znaczenie recypatii; rejestrowanie danych obserwacyjnych; analiza i interpretacja danych pochodzących z obserwacji.
ZAJĘCIA 4. Wywiad psychologiczny - wprowadzenie (2 godz.)
Istota wywiadu psychologicznego; wywiad a rozmowa; metodologiczne i psychometryczne aspekty wywiadu; typy wywiadu: ustrukturalizowany, częściowo ustrukturalizowany, swobodny; znaczenie kontekstu teoretycznego; planowanie wywiadu; tematyka wywiadu; formułowanie pytań, hipotez, kategorii diagnostycznych; wybór wskaźników i ich operacjonalizacja.
ZAJĘCIA 5. Technika prowadzenia wywiadu (2 godz.)
Funkcje i konstrukcja pytań; rodzaje pytań; strategia budowania wywiadu, sekwencja tematów i pytań w wywiadzie; głębokość wywiadu; język wywiadu; instrumenty konwersacyjne służące podtrzymywaniu kontaktu; czas trwania i zakończenie wywiadu; rejestracja wywiadu; problemy etyczne związane z prowadzeniem wywiadu.
ZAJĘCIA 6. Czynniki wpływające na przebieg wywiadu. (2 godz.)
Opór w sytuacji wywiadu psychologicznego; źródła i przejawy oporu; radzenie sobie z oporem; kontakt rzeczywisty a kontakt pozorny; przyczyny i wskaźniki kontaktu pozornego; milczenie osoby badanej; cele i właściwości wywiadu psychologicznego w różnych kontekstach praktycznych.
ZAJĘCIA 7. Analiza i interpretacja danych pochodzących z wywiadu (2 godz.)
Źródła informacji w wywiadzie psychologicznym i rodzaje przesłanek; selekcja informacji; znaczenie kontekstu; interpretacja danych z wywiadu; znaczenie wiedzy i intuicji diagnosty; formułowanie twierdzeń opisowych; błędy interpretacji; cele i zasady formułowania informacji zwrotnych w wywiadzie psychologicznym.
ZAJĘCIA 8. Kolokwium (1 godz.)
LITERATURA
Stemplewska-Żakowicz K., Krejtz K. (2005). Wywiad psychologiczny, t. 1-3. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (podręcznik podstawowy).
Kępiński A. (2002). Poznanie chorego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Poradnik według Antoniego Kępińskiego. Jak leczyć i poznawać człowieka? Wybór
i układ: L. Kowalik (2005). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Suchańska A. (2007). Rozmowa i obserwacja w diagnozie psychologicznej. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Dąbrowska M. (1998). Problemy kontaktu interpersonalnego między osobą badaną
a badającą w procesie diagnozy i terapii. W: J. Rola (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci (s. 7-21). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
ZASADY UCZESTNICTWA W ZAJĘCIACH:
Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Dopuszczalna jest jedna nieobecność na zajęciach - powinna być ona uzasadniona i usprawiedliwiona (zwolnienie lekarskie, wydarzenie losowe itp.). Nieobecność ta nie musi być zaliczona. Każda kolejna natomiast powinna być zaliczona przed upływem dwóch tygodni od dnia nieobecności. Zaliczenie nieobecności polega na przygotowaniu materiału omawianego na zajęciach, na których student był nieobecny i zaprezentowaniu swojej wiedzy podczas konsultacji.
Obowiązkiem uczestników zajęć jest przygotowywanie bieżącego materiału oraz aktywne uczestnictwo w zajęciach.
Ocena końcowa jest średnią ocen z pracy pisemnej i kolokwium. Za aktywny udział
w zajęciach (wypowiadanie się na tematy związane z omawianymi zagadnieniami, dzielenie się doświadczeniami, udział w ćwiczeniach itp.) ocena końcowa może zostać podwyższona maksymalnie o 0,5 stopnia.
Kolokwium końcowe odbędzie się na ostatnich zajęciach. Studenci mają obowiązek przystąpić do kolokwium w wyznaczonym terminie. Nieobecność na kolokwium może być usprawiedliwiona tylko przez ważne zwolnienie lekarskie lub ważne zdarzenie losowe. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na kolokwium, student otrzymuje ocenę niedostateczną i powinien zaliczyć kolokwium w najbliższym uzgodnionym terminie.
Studenci, którzy nie zaliczyli kolokwium, mają prawo do jego poprawy. Powinni zrobić to możliwie najszybciej, w uzgodnionym terminie. Kolokwium powinno być poprawione przed zakończeniem sesji zimowej (do 6 lutego 2010r.). W przypadku braku zaliczenia kolokwium w pierwszym terminie, przy wystawianiu oceny końcowej brana będzie pod uwagę ocena niedostateczna, jaką student otrzymał przy pierwszym podejściu.
Każdy student jest zobowiązany do samodzielnego zbadania osoby dorosłej za pomocą omawianych na zajęciach swobodnych metod diagnostycznych. Efektem przeprowadzonego badania powinna być pisemna praca przygotowana zgodnie
z ustalonym planem. Student, który nie zaliczył pracy ma prawo do jednej poprawki. Poprawiona praca powinna być złożona jak najszybciej, przed końcem sesji zimowej. W takiej sytuacji, przy wystawianiu oceny końcowej z przedmiotu, brana będzie pod uwagę ocena niedostateczna z pierwszej wersji pracy. Praca powinna być złożona najpóźniej 6 stycznia 2010r. W przypadku złożenia pracy po ustalonym terminie, ocena zostaje obniżona. Niezłożenie pracy do 25 stycznia 2010r. jest równoznaczne
z niezaliczeniem przedmiotu.