NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
Jak podaje J. Kirenko według koncepcji S. Nagiego, „niepełnosprawność jest procesem dynamicznym, składającym się z czterech stopni: patologii, uszkodzenia, ograniczenia funkcjonowania oraz niesprawności”
„Przez niepełnosprawność będziemy rozumieli długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Jest to stan będący efektem dysfunkcji natury fizycznej lub psychicznej, ubytku anatomicznego lub dysfiuracji wynikły
z urazów, schorzeń lub zaburzeń rozwojowych i powodujący znaczące ograniczenie możliwości wykonywania przez jednostkę podstawowych czynności życiowych (np. zdolności komunikowania się, prowadzenia gospodarstwa, uczenia się, podejmowania pracy itp.)”
J. Kostrzewski podaje natomiast, iż „niepełnosprawność to istotnie niższy niż przeciętny poziom sprawności umysłowej, współwystępujący z niepełnosprawnością w zakresie co najmniej dwóch umiejętności przystosowawczych, powstały w okresie rozwojowym”
„Pojęcie niepełnosprawność obejmuje różne ograniczenia funkcjonalne jednostek ludzkich w każdym społeczeństwie, wynikające z uszkodzenia zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób uważany za normalny, typowy dla życia ludzkiego. Ograniczenia te mogą mieć charakter stały lub przejściowy, całkowity lub częściowy, mogą dotyczyć sfery sensorycznej, fizycznej i psychicznej."
OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA
Jednostką niepełnosprawną jest osoba, której „stan fizyczny lub psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami społecznymi i prawnymi”
Zgodnie z definicją sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO): Osoba niepełnosprawna to osoba, u której istotne uszkodzenia i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne.
Osoba o naruszonej sprawności psychofizycznej, powodującej ograniczenia funkcjonalne sprawności lub aktywności życiowej w stopniu utrudniającym pełnienie właściwych dla nich ról społecznych. Jest to definicja Komitetu Rehabilitacji i Readaptacji Człowieka Polskiej Akademii nauk z 1978 i 2002 roku.
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE
„Stan niedostatecznej sprawności intelektualnej wskutek niedorozwoju lub uszkodzenia we wczesnym dzieciństwie tkanki mózgowej”
Termin upośledzenie (handicap) ”określa utratę lub ograniczenie możliwości pełnego uczestniczenia danej osoby w życiu społecznym. Pojęcie to wskazuje na określony rodzaj relacji, jaki powstaje pomiędzy osobą niepełnosprawną a jej środowiskiem.”
J. Kostrzewski określa upośledzenie umysłowe jako „istotnie niższy od przeciętnego ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego występujący łącznie z upośledzeniem
w zakresie przystosowania się ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym”.
DZIECKO SPECJALNEJ TROSKI
Dziecko specjalnej troski wymaga szczególnej opieki i uwagi ze względu na to, że mieści się na niskim poziomie skali możliwości umysłowych i rozwój jego utrudnia dysfunkcja
w zakresie uczenia się, inwalidztwo fizyczne lub inne upośledzenie. Każde z tych dzieci stwarza szczególne trudności rodzicom, wymaga też skoncentrowanego wysiłku grupy specjalistów i całej rodziny, wymaga szczególnej miłości i cierpliwości. Jest to często męczące dla opiekunów i czasem ich zniechęca, szczególnie wtedy gdy dziecko jest w stanie czynić tylko, niewielkie postępy. Przy specjalistycznej pomocy rodzice mogą takiemu dziecku pomóc osiągnąć pełnię rozwoju jego możliwości. Jest to szczególnie ważne doświadczenie zarówno dla rodziców jak i dla dziecka. Najlepszym sprzymierzeńcem dla takiego dziecka oraz rodziców jest dobry, przyjazny i rozumiejący lekarz, który dobrze doradzi rodzicom, dokąd mogą się udać po pomoc, jacy specjaliści, stowarzyszenia edukacyjne, grupy wsparcia oraz fundacje specjalizują się w udzielaniu pomocy dzieciom
o określonym upośledzeniu. Powinien też w razie potrzeby dawać odpowiednie skierowania. Bardzo trudno jest być rodzicem dziecka specjalnej troski i nie należy oczekiwać, że staniesz się natychmiast dla twojego "trudnego" dziecka idealnym rodzicem o nadludzkich możliwościach!! Równie ważne jak troska o potrzeby dziecka i dbanie o wspierające otoczenie rodzinne jest dbałość o własne zdrowie i dobre samopoczucie.
OSOBY O SPECYFICZNYCH POTRZEBACH
Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych to te, które nie potrafią podołać wymaganiom programu obowiązującego w danym kraju. Potrzebują one pomocy w formie specjalnego programu nauczania, metod nauczania dostosowanych do ich potrzeb, ograniczeń i możliwości, specjalnie przygotowanych pedagogów oraz odmiennych rozwiązań organizacyjnych dla realizowania ich specjalnej edukacji.
J. Kirenko, Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Lublin 2007, s.7
M. Gitling, Socjologiczne koncepcje zdrowia, choroby i niepełnosprawności, Niepełnosprawność i Rehabilitacja 2010, s. 23
J. Kostrzewski, Ewolucja poglądów AAMR dotyczących niedorozwoju umysłowego, Roczniki Pedagogiki Specjalnej 1997, t.8
W. Dykcik, Pedagogika specjalna, Poznań 2001, s. 8
A. Hulek, Badania nad osobami niepełnosprawnymi i ich znaczenie dla systemu oświatowego, Warszawa 1980, s. 19
www. sp.poniatowa.pl/art112.htm
M. Borkowska, Dziecko niepełnosprawne ruchowo, Warszawa 1997, s. 9
Z. Sękowska, Pedagogika specjalna zarys, Warszawa 1982, s. 145
W. Dykcik, dz. cyt., s.13
Podaję za: J. Wyczesany, Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 1998, s. 21
www. swiat.medycyny.w.interia.pl/psychologia.html
www. literka.pl/3/36373/dziecko_ze_specjalnymi_potrzebami_w_edukacji_w_klasie_integracyjnej