Temat: Determinanty Dochodu Narodowego.

cena (p) AS

AD

Yp Dochód (Y)

Yp - produkcja potencjalna

AD - agregatowy popyt

AS - agregatowa podaż

1. Agregatowa podaż zależy:

- zasobów czynników produkcji i efektywności ich wykorzystywania

- poziom cen

- koszty produkcji

2. Agregatowy popyt zależy:

- poziomu cen

- dochodów

3. Według klasyków

- każdy wzrost cen powoduje inflacje

- każdy wzrost popytu powoduje wzrost cen

cena

AD

p

Yp Dochód

4. Według Kesistów

AD = Y = C + I + G + X + Z

AD = C + I

Y = C + S

Produkcja na poziomie równowagi

Linia 45 stopni - pokazuje jakie powinny być rozmiar dochodu narodowego i agregatowego popytu aby na rynku towarów była zachowana równowaga.

5. Wydatki konsumpcyjne zależą od:

a) wysokości dochodów uzyskanych przez gospodarstwa domowe:

- dochód absolutny - wielkość wydatków konsumpcyjnych zależy od poziomu bieżących dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe przy czym te dochody wzrastają wydatki konsumpcyjne też wzrastają ale ich udział w dochodzie w miarę wzrostu dochodu co raz mniejszy

- dochód relatywny - wysokość wydatków konsumpcyjnych poszczególnych osób w istotnej mierze od standardu życia ich znajomych i sąsiadów.

- dochód permanentny - wydatki konsumpcyjne nie zależą od dochodu bieżącego lecz od dochodu permanentnego tzn. od przeciętnego dochodu jaki jednostka spodziewa się uzyskać w ciągu całego życia.

b) wielkość nagromadzonego majątku (bogactwa)

Temat: Budżet Państwa

6. Funkcje budżetu:

- funkcja fiskalna

- funkcja redystrybucyjna

- funkcja stymulacyjna

7. Ze względu na przedmiot opodatkowania:

a) podatki dochodowe

- podatki od osób prawnych i fizycznych

b) podatki konsumpcyjne

- VAT

- akcyza

c) podatki majątkowe płacone od posiadanego majątku (kapitału) oraz od przenoszenia praw do majątku (podatki spadkowe)

8. Ze względu na przerzucalność podatków

a) podatki bezpośrednie

- podatki dochodowe

- podatki majątkowe

b) podatki pośrednie

- akcyza

- VAT

9. Obciążenia podatkowe

a) podatki proporcjonalne 19% podatku (od przedsiębiorstw)

b) podatki progresywne 30%, 40%

c) podatki degresywne jeżeli wyższe dochody płacić mniejsze podatki

10. Podatki netto ( Tn) - są różnicą między kwotą podatków wpłaconych do budżetów i kwotą transferów, które budżet wypłacił

11. Mnożnik zrównoważonego budżetu - oznacza iż wzrost wydatków budżetu państwa , którego źródłem jest taki sam wzrost podatków powoduje wzrost dochodu narodowego = wzrostowi wydatków budżetowych.

12. Pasywna polityka państwa - automatyczne stabilizatory koniunktury

13. Aktywna polityka państwa

- dochody od ludności

- podatki od przedsiębiorstw

- podatki pośrednie

- zasiłki dla bezrobotnych

- pomoc socjalna

14. Deficyt budżetowy - gdy wpływ budżetu są niższe od wydatków budżetowych

15. Aby zlikwidować deficyt budżetowy można sfinansować dwoma sposobami:

1. pożyczyć niezbędne środki pieniężna - państwo sprzedaje papiery wartościowe i tą drogą pozyskuje niezbędne środki finansowe. Za emitowane papiery wartościowe państwo otrzymuje od ich nabywcy - banku centralnego pieniądz gotówkowy, który przeznacza na pokrycie deficytu budżetowego. Z kolei bank centralny sprzedają te walory na rynku papierów wartościowych, wykorzystując operacje otwartego rynku. Jest to tzw. nieinflacyjna ścieżka finansowania deficytu budżetowego.

2. poprzez dodruk pieniędzy - jest dodruk pieniędzy. Mechanizm działania jest następujący: państwo sprzedaje papiery wartościowe bankowi centralnemu i w zamian otrzymuje pieniądz gotówkowy, który przeznacza na pokrycie deficytu budżetowego. Z kolei bank centralny nie wprowadza ich na rynek kapitałowy. Tym sposobem wielkość środków rynkowych pieniężnych pozostających w dyspozycji podmiotów rynkowych nie ulega zmianie, natomiast realizowane wydatki budżetowe zwiększają nominalną podaż pieniądz w gospodarce, jest to tzw. inflacyjna ścieżka finansowania deficytu budżetowego.

16. Dług publiczny - to suma wszystkich zaciągniętych przez państwo pożyczek pozostających do spłacenia. Jest to więc finansowe zobowiązanie, które musi być spłacone w określonym czasie wraz z odsetkami.

17. Funkcje pieniądza:

- środek wymiany

- miernik wartości produktów i usług (jednostkowa)

- jako środek płatniczy

- jako środek przechowywania bogactwa

18. Miary zasobu pieniądza

- Mo - banknoty monety gotówka

- M1 - gotówka + depozyty (mogą być zamieniane na gotówkę)

- km - koszt przechowywania pieniądza

- r - nominalna stopa procentowa pieniądza

- π - stopa inflacji

- r - π - realna stopa procentowa

Km = r - π - ( - π ) = r

19. Są trzy rodzaje popytu:

- popyt transakcyjny

- popyt przezornościowy

- popyt spekulacyjny - wiąże się z posiadaniem pieniądza w nadziei na przyszłe dochody wynikające ze spadku cen alternatywnych w stosunku do pieniądza aktywów oraz innych ewentualnych okazji do korzystnych lokat pieniądza

20. Funkcje Banku Komercyjnego:

- kreacja pieniądza

- mnożnik pieniądza

21. Banku Centralnego:

- jedyny uprawniony do emisji pieniądza

- reguluje podaż pieniądza za pomocą odpowiednich narzędzi (stopa redyskontowa, stopa otwartego rynku)

- kontrola nad bankami komercyjnymi

- jest niezależny

- głównym celem jest sprawowanie kontroli poziomu cen, walka z inflacją

22. Funkcje Banku Centralnego:

- posiada monopol na emisje pieniądza gotówkowego

- pełni funkcje banku banków tzn. zaopatruje banki komercyjne w pieniądz gotówkowy, reguluje rezerwy tych banków i udziela im pożyczki

- pełni funkcje banku państwa tzw. prowadzi rozliczenia z rządem, obsługuje budżet państwa, pokrywa zobowiązania zagraniczne państwa, utrzymuje rezerwę państwa

- stabilizuje rynki finansowe tzw. występuje jako „kredytowa ostatniej instancji” czyli wspomaga pożyczkami banki i inne instytucje finansowe w sytuacji gdy panika finansowa mogłaby zagrozić stabilizacji całego systemu finansowego państwa

- współuczestniczy w realizacji polityki pieniędzy państwa, kontroluje i reguluje podaż pieniądza i kredytu w gospodarce

23. Do najważniejszych narzędzi wykorzystywanych przez Bank Centralny do kontrolowania podaży pieniądza należy:

- zmiany stopy rezerw obowiązkowych

- zmiany stopy redyskontowej

- operacje otwartego rynku

24. Stopa dyskontowa - jest stopą procentową wg której banki komercyjne skupują weksle handlowe od swoich klientów przed terminem ich płatności.

25. Stopa redyskontowa - jest stopą procentową pobieraną przez bank centralny od pożyczek udzielanych bankom komercyjnym pod zastaw poprzednio przez nie zdyskontowanych weksli lub innych papierów wartościowych.

26. Równowaga na rynku pieniądza - osiągana jest wówczas, gdy wielkość zapotrzebowania zgłaszana przez podmioty rynkowe na realne zasoby pieniądza odpowiada takiej samej wielkości jego realnej podaży.

27. Nierównowaga na rynku pieniądza - w rzeczywistości w każdej gospodarcze istnieje nierównowaga. Panujący ustrój wyznacza typ tej nierównowagi. W gospodarce scentralizowanej mamy do czynienia z nierównowagą popytową, zaś w gospodarce rynkowej z nierównowagą podażową.

28. Polityka ekspansywna- miękka polityka pieniężna - polega na zwiększaniu podaży pieniądza poprzez obniżenie stopy dyskontowej , zakup wyemitowanych przez rząd papierów wartościowych na otwartym rynku obniżenie wskaźnika rezerw obowiązkowych .

29. Polityka restrykcyjna - twarda - polega na zmniejszeniu podaży pieniądza przez podwyższenie stopy dyskontowej , sprzedaż publicznych papierów wartościowych i podwyższeniu rezerw wskaźnika obowiązkowych .

30. Cykl koniunkturalny ( gospodarczy) - w każdym kraju o gospodarce rynkowej takie agregatowe wielkości jak dochód narodowy produkcja, zatrudnienie, inwestycje nie rosną równomiernie lecz ich tempo wzrostu charakteryzuje się okresowymi zmianami. Te okresowe zmiany poziomu aktywności gospodarczej nazywamy cyklem koniunkturalnym. Wyróżniamy cztery podstawowe fazy cykli: 1. kryzys, 2. depresje, 3. ożywienie, 4. rozkwit. Pomiędzy tymi fazami zachodzi związek przyczynowo skutkowy. oznacza to, że mechanizmy i procesy zachodzące w jednej fazie cyklu oddziałują na mechanizmy i procesy w fazie następnej.

---