Błędy pomiarowe:
Bezwzględne (absolutne) x = | x - xz |
Względne δ = x/x
Błędy:
celowania - mc = 60''/p p - powiększenie lunety
odczytu - mo = t/2 t - dokładność odczytu
centrowania - me = ρ e/d sqrt(2 - cos) e, d - te same jednostki;
= 110o
ρ'' = 180/ 3600'' = 206265'';
d - przeciętna dł. ramion mierzonych kątów, zwykle 250m.
średni błąd kąta - mk = sqrt(mc2 + mo2 + me2)
błąd sumy kątów - m[] = mk sqrt(n)
mow - odczyt wstecz, mop - w przód
jeśli mow = mop = mo to mh = mo sqrt(2)
d = h1 - h2
md = sqrt( mh12 + mh22)
HB = HA + hi
mHB = sqrt( mh12 + mh22 + … +mhn2)
mh = sqrt(mow 2 + mop2 )
lo - poprawka komparacyjna
lt - poprawka termiczna
Lo = d + lo = d + lo + lt
błąd względny pomiaru taśmą
mwz = d/d
Lt = d t = 0,0000115 m/oC
t = t - to
d t < mwz d => t < mwz/ => tmax = mwz/
Domiary prostokątne:
Yi = Yi-1 + Yi-1 Xi = Xi-1 + Xi-1
Yi-1 = li-1 *r + hi-1 *q Xi-1 = li-1 *q - hi-1 *r
li-1 = li - li-1
r = YAB/lAB q = XAB/lAB
Metoda biegunowa:
Asp = arctan (Ysp/Xsp)
Asl = arctan (Xsl/Xsl)
kąt orientacji zera limbusa: γ1 = Asp - kp γ2 = Asl - kl
γ = (γ1 + γ2)/2
azymut wyznaczonego punktu: As1 = γ + k1
współrzędne wyznaczanego azymutu
Y1 = Ys + d1 sinAs1
X1 = Xs + d1 cos As1
Wcięcie kątowe w przód:
AAB = arctan(YAB/XAB) ABA = arctan(YBA/XBA)
AAC = AAB - ABC = ABA +
dAC = dAB * sin/sin() dBC = dAB * sin/sin()
Przyrosty współrzędnych:
YAC = dAC * sinAAC XAC = dAC * cosAAC
YBC = dBC * sinABC XBC = dBC * cosABC
Współrzędne:
YC1 = YA + YAC XC1 = XA * XAC
YC2 = YB + YBC XC2 = XB + XBC
Ciąg poligonowy:
C. poligonowy dwukrotnie nawiązany (lub z punktem węzłowym), lub zamknięty.
Wyznaczanie wykonuje się w układzie lokalnym.
1. Przyjęcie współrzędnych p-ktu początkowego. 2. Założenie azymutu jednego z boków związanych z p-ktem początkoym. 3. Wyznaczanie teoretycznej sumy kątów: -> wewnętrznych (prawych) t = (n - 2)*180 i zewnętrznych (lewych) t = (n + 2)*180.
4. Obliczenie pomierzonej odchyłki sumy kątów. 5. Obliczenie odchyłki kątowej:
lewe: f = p - t; prawe: f = p - t
6. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki kątowej:
f dop = mo sqrt(n) n - liczba pomierzonych kątów
7. Rozrzucenie odchyłki kątowej po kątach. 8. Obliczenie azymutów:
lewe - An = An-1 - +180 prawe - An = An-1 + - 180
9. Obliczenie przyrostów współrzędnych:
DXi = di cosAi DYi = di sinAi
10. Obliczenie sum przyrostów i odchyłek:
fx = Xp - Xt fy = Yp - Yt
odchyłka liniowa: fl = sqrt( fx2 + fy2)
W ciągu poligonowym zamkniętym:
Xt = O Yt = 0
11. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki liniowej:
fldop = sqrt[ md2 + (mo/ρ'')2 * (n-1)(n+2)L2/12n + c2 ]
L - dlugość ciągu (m)
mo - średni błąd pomiaru kąta [`']
md - śr. błąd pomiaru odległ. (m)
n - liczba boków ciągu
c - wpływ błędu położenia punktów nawiązania na odchyłkę (c=0,10 m)
12. Rozrzucenie odchyłek po przyrostach fx po X i fy po Y. 13. Obliczenia kontrolne:
Xi = si + ci Yi = si - ci
si = sqrt(2)/2 di sin(Ai + 45) ci = sqrt(2)/2 di cos(Ai + 45)
14. Obliczenie współrzędnych Xi oraz Yi
Pomiar długości:
1. Poprawka z tytułu naciągu taśmy - dn.
2. Poprawka komparacyjna: dk = n dl + dr
dl - popr. dla całej taśmy; dr - popr. dla końcówki
3. Poprawka temperaturowa: dt = dpom * (tp - tk) tk - temp. komparacji
tp - temp. pomierzona, = 0,0000115 m/C
4. Odległość skośna: ds = dpom + dk + dt
5. Odległość pozioma: dp = sqrt(ds2 - h2).
Optyczny pomiar długości niwelatorem: odległość pozioma dp [mm] = k|g - d| +c
k = 100; s - środek, g - góra, d - dół, c = 0.
Opt. pomiar długości teodolitem: odległość skośna ds. [mm] = k|g - d| cos + c, odległość pozioma dp = ds. cos
Pomiary punktów niedostępnych
C1 = b1sin1/sin(1+1) C2 = b2sin2/sin(2+2) C = (C1+C2)/2
Niwelacja podłużna:
różnica wysokości H1 = w1 - p1 H2 = w2 - p2
[w] = ([w1] + [w2])/2 [p] = ([p1] + [p2])/2
[H] = [w] - [p]
odchyłka wysokości fH = HrpB - HrpA - [H]
fHmax = 3 mo sqrt(n)
poziom niwelatora: I = H + w2
rzędne punktów końcowych: Hi = Hi-1 + Hi,i-1
rzędne punktów pośrednich: Hpośr = I - pośr
Niweleta - linia łącząca punktu o wyznaczające projektowany profil budowy np. korony drogi lub nasypu, dna, rowu. Wykreśla się ją razem z profilem podłużnym, skala wysokości jest zwykle 10x większa od skali długości.
Poziom porównawczy to linia równoległa do poziomu odniesienia, której wysokość została przyjęta tak, aby wszystkie punkty terenu i niwelety znajdowały się ponad nią.
Profil podłużny z niweletą powinien zawierać: wartość poziomu porównawczego pp, rzędne niwelety, rzędne h i odległości x (położenie) przecięcia się niwelety z terenem, wysokości nasypów i głębokości wykopów, spady odcinków niwelety i ich długość.
x = różnica 1 / różnica 1 +2 * długość całego odcinka
H = HA' + i * x
Błędy pomiarowe:
Bezwzględne (absolutne) x = | x - xz |
Względne δ = x/x
Błędy:
celowania - mc = 60''/p p - powiększenie lunety
odczytu - mo = t/2 t - dokładność odczytu
centrowania - me = ρ e/d sqrt(2 - cos)
e, d - te same jednostki;
= 110o
ρ'' = 180/ 3600'' = 206265'';
d - przeciętna dł. ramion mierzonych kątów, zwykle 250m.
średni błąd kąta - mk = sqrt(mc2 + mo2 + me2)
błąd sumy kątów - m[] = mk sqrt(n)
mow - odczyt wstecz, mop - w przód
jeśli mow = mop = mo to mh = mo sqrt(2)
d = h1 - h2
md = sqrt( mh12 + mh22)
HB = HA + hi
mHB = sqrt( mh12 + mh22 + … +mhn2)
mh = sqrt(mow 2 + mop2 )
lo - poprawka komparacyjna
lt - poprawka termiczna
Lo = d + lo = d + lo + lt
błąd względny pomiaru taśmą
mwz = d/d
Lt = d t = 0,0000115 m/oC
t = t - to
d t < mwz d => t < mwz/ => tmax = mwz/
Domiary prostokątne:
Yi = Yi-1 + Yi-1 Xi = Xi-1 + Xi-1
Yi-1 = li-1 *r + hi-1 *q Xi-1 = li-1 *q - hi-1 *r
li-1 = li - li-1
r = YAB/lAB q = XAB/lAB
Metoda biegunowa:
Asp = arctan (Ysp/Xsp)
Asl = arctan (Xsl/Xsl)
kąt orientacji zera limbusa: γ1 = Asp - kp γ2 = Asl - kl
γ = (γ1 + γ2)/2
azymut wyznaczonego punktu: As1 = γ + k1
współrzędne wyznaczanego azymutu
Y1 = Ys + d1 sinAs1
X1 = Xs + d1 cos As1
Wcięcie kątowe w przód:
AAB = arctan(YAB/XAB) ABA = arctan(YBA/XBA)
AAC = AAB - ABC = ABA +
dAC = dAB * sin/sin() dBC = dAB * sin/sin()
Przyrosty współrzędnych:
YAC = dAC * sinAAC XAC = dAC * cosAAC
YBC = dBC * sinABC XBC = dBC * cosABC
Współrzędne:
YC1 = YA + YAC XC1 = XA * XAC
YC2 = YB + YBC XC2 = XB + XBC
Ciąg poligonowy:
C. poligonowy dwukrotnie nawiązany (lub z punktem węzłowym), lub zamknięty.
Wyznaczanie wykonuje się w układzie lokalnym.
1. Przyjęcie współrzędnych p-ktu początkowego. 2. Założenie azymutu jednego z boków związanych z p-ktem początkoym. 3. Wyznaczanie teoretycznej sumy kątów: -> wewnętrznych (prawych) t = (n - 2)*180 i zewnętrznych (lewych) t = (n + 2)*180.
4. Obliczenie pomierzonej odchyłki sumy kątów. 5. Obliczenie odchyłki kątowej:
lewe: f = p - t; prawe: f = p - t
6. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki kątowej:
f dop = mo sqrt(n) n - liczba pomierzonych kątów
7. Rozrzucenie odchyłki kątowej po kątach. 8. Obliczenie azymutów:
lewe - An = An-1 - +180 prawe - An = An-1 + - 180
9. Obliczenie przyrostów współrzędnych:
Xi = di cosAi Yi = di sinAi
10. Obliczenie sum przyrostów i odchyłek:
fx = Xp - Xt fy = Yp - Yt
odchyłka liniowa: fl = sqrt( fx2 + fy2)
W ciągu poligonowym zamkniętym:
Xt = O Yt = 0
11. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki liniowej:
fldop = sqrt[ md2 + (mo/ρ'')2 * (n-1)(n+2)L2/12n + c2 ] L - dlugość ciągu (m)
mo - średni błąd pomiaru kąta [`']
md - śr. błąd pomiaru odległ. (m)
n - liczba boków ciągu
c - wpływ błędu położenia punktów nawiązania na odchyłkę (c=0,10 m)
12. Rozrzucenie odchyłek po przyrostach fx po X i fy po Y. 13. Obliczenia kontrolne:
Xi = si + ci Yi = si - ci
si = sqrt(2)/2 di sin(Ai + 45)
ci = sqrt(2)/2 di cos(Ai + 45)
14. Obliczenie współrzędnych Xi oraz Yi
Pomiar długości:
1. Poprawka z tytułu naciągu taśmy - dn.
2. Poprawka komparacyjna: dk = n dl + dr
dl - popr. dla całej taśmy; dr - popr. dla końcówki
3. Poprawka temperaturowa: dt = dpom * (tp - tk) tk - temp. komparacji
tp - temp. pomierzona, = 0,0000115 m/C
4. Odległość skośna: ds = dpom + dk + dt
5. Odległość pozioma: dp = sqrt(ds2 - h2).
Optyczny pomiar długości niwelatorem: odległość pozioma dp [mm] = k|g - d| +c
k = 100; s - środek, g - góra, d - dół, c = 0.
Opt. pomiar długości teodolitem: odległość skośna ds. [mm] = k|g - d| cos + c, odległość pozioma dp = ds. cos
Pomiary punktów niedostępnych
C1 = b1sin1/sin(1+1)
C2 = b2sin2/sin(2+2)
C = (C1+C2)/2
Niwelacja podłużna:
różnica wysokości H1 = w1 - p1 H2 = w2 - p2
[w] = ([w1] + [w2])/2 [p] = ([p1] + [p2])/2
[H] = [w] - [p]
odchyłka wysokości fH = HrpB - HrpA - [H]
fHmax = 3 mo sqrt(n)
poziom niwelatora: I = H + w2
rzędne punktów końcowych: Hi = Hi-1 + Hi,i-1
rzędne punktów pośrednich: Hpośr = I - pośr
Niweleta - linia łącząca punktu o wyznaczające projektowany profil budowy np. korony drogi lub nasypu, dna, rowu. Wykreśla się ją razem z profilem podłużnym, skala wysokości jest zwykle 10x większa od skali długości.
Poziom porównawczy to linia równoległa do poziomu odniesienia, której wysokość została przyjęta tak, aby wszystkie punkty terenu i niwelety znajdowały się ponad nią.
Profil podłużny z niweletą powinien zawierać: wartość poziomu porównawczego pp, rzędne niwelety, rzędne h i odległości x (położenie) przecięcia się niwelety z terenem, wysokości nasypów i głębokości wykopów, spady odcinków niwelety i ich długość.
x = różnica 1 / różnica 1 +2 * długość całego odcinka
H = HA' + i * x
Ciąg poligonowy:
C. poligonowy dwukrotnie nawiązany (lub z punktem węzłowym), lub zamknięty.
Wyznaczanie wykonuje się w układzie lokalnym.
1. Przyjęcie współrzędnych p-ktu początkowego. 2. Założenie azymutu jednego z boków związanych z p-ktem początkoym. 3. Wyznaczanie teoretycznej sumy kątów: -> wewnętrznych (prawych) t = (n - 2)*180 i zewnętrznych (lewych) t = (n + 2)*180.
4. Obliczenie pomierzonej odchyłki sumy kątów. 5. Obliczenie odchyłki kątowej:
lewe: f = p - t; prawe: f = p - t
6. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki kątowej:
f dop = mo sqrt(n) n - liczba pomierzonych kątów
7. Rozrzucenie odchyłki kątowej po kątach. 8. Obliczenie azymutów:
lewe - An = An-1 - +180 prawe - An = An-1 + - 180
9. Obliczenie przyrostów współrzędnych:
Xi = di cosAi Yi = di sinAi
10. Obliczenie sum przyrostów i odchyłek:
fx = Xp - Xt fy = Yp - Yt
odchyłka liniowa: fl = sqrt( fx2 + fy2)
W ciągu poligonowym zamkniętym:
Xt = O Yt = 0
11. Obliczenie dopuszczalnej odchyłki liniowej:
fldop = sqrt[ md2 + (mo/ρ'')2 * (n-1)(n+2)L2/12n + c2 ] L - dlugość ciągu (m)
mo - średni błąd pomiaru kąta [`']
md - śr. błąd pomiaru odległ. (m)
n - liczba boków ciągu
c - wpływ błędu położenia punktów nawiązania na odchyłkę (c=0,10 m)
12. Rozrzucenie odchyłek po przyrostach fx po X i fy po Y. 13. Obliczenia kontrolne:
Xi = si + ci Yi = si - ci
si = sqrt(2)/2 di sin(Ai + 45)
ci = sqrt(2)/2 di cos(Ai + 45)
14. Obliczenie współrzędnych Xi oraz Yi
Pomiar długości:
1. Poprawka z tytułu naciągu taśmy - dn.
2. Poprawka komparacyjna: dk = n dl + dr
dl - popr. dla całej taśmy; dr - popr. dla końcówki
3. Poprawka temperaturowa: dt = dpom * (tp - tk) tk - temp. komparacji
tp - temp. pomierzona, = 0,0000115 m/C
4. Odległość skośna: ds = dpom + dk + dt
5. Odległość pozioma: dp = sqrt(ds2 - h2).
Optyczny pomiar długości niwelatorem: odległość pozioma dp [mm] = k|g - d| +c
k = 100; s - środek, g - góra, d - dół, c = 0.
Opt. pomiar długości teodolitem: odległość skośna ds. [mm] = k|g - d| cos + c, odległość pozioma dp = ds. cos
Pomiary punktów niedostępnych
C1 = b1sin1/sin(1+1)
C2 = b2sin2/sin(2+2)
C = (C1+C2)/2
Niwelacja podłużna:
różnica wysokości H1 = w1 - p1 H2 = w2 - p2
[w] = ([w1] + [w2])/2 [p] = ([p1] + [p2])/2
[H] = [w] - [p]
odchyłka wysokości fH = HrpB - HrpA - [H]
fHmax = 3 mo sqrt(n)
poziom niwelatora: I = H + w2
rzędne punktów końcowych: Hi = Hi-1 + Hi,i-1
rzędne punktów pośrednich: Hpośr = I - pośr
Niweleta - linia łącząca punktu o wyznaczające projektowany profil budowy np. korony drogi lub nasypu, dna, rowu. Wykreśla się ją razem z profilem podłużnym, skala wysokości jest zwykle 10x większa od skali długości.
Poziom porównawczy to linia równoległa do poziomu odniesienia, której wysokość została przyjęta tak, aby wszystkie punkty terenu i niwelety znajdowały się ponad nią.
Profil podłużny z niweletą powinien zawierać: wartość poziomu porównawczego pp, rzędne niwelety, rzędne h i odległości x (położenie) przecięcia się niwelety z terenem, wysokości nasypów i głębokości wykopów, spady odcinków niwelety i ich długość.
x = różnica 1 / różnica 1 +2 * długość całego odcinka
H = HA' + i * x
Błędy pomiarowe:
Bezwzględne (absolutne) x = | x - xz |
Względne δ = x/x
Błędy:
celowania - mc = 60''/p p - powiększenie lunety
odczytu - mo = t/2 t - dokładność odczytu
centrowania - me = ρ e/d sqrt(2 - cos)
e, d - te same jednostki;
= 110o
ρ'' = 180/ 3600'' = 206265'';
d - przeciętna dł. ramion mierzonych kątów, zwykle 250m.
średni błąd kąta - mk = sqrt(mc2 + mo2 + me2)
błąd sumy kątów - m[] = mk sqrt(n)
mow - odczyt wstecz, mop - w przód
jeśli mow = mop = mo to mh = mo sqrt(2)
d = h1 - h2
md = sqrt( mh12 + mh22)
HB = HA + hi
mHB = sqrt( mh12 + mh22 + … +mhn2)
mh = sqrt(mow 2 + mop2 )
lo - poprawka komparacyjna
lt - poprawka termiczna
Lo = d + lo = d + lo + lt
błąd względny pomiaru taśmą
mwz = d/d
Lt = d t = 0,0000115 m/oC
t = t - to
d t < mwz d => t < mwz/ => tmax = mwz/
Domiary prostokątne:
Yi = Yi-1 + Yi-1 Xi = Xi-1 + Xi-1
Yi-1 = li-1 *r + hi-1 *q Xi-1 = li-1 *q - hi-1 *r
li-1 = li - li-1
r = YAB/lAB q = XAB/lAB
Metoda biegunowa:
Asp = arctan (Ysp/Xsp)
Asl = arctan (Xsl/Xsl)
kąt orientacji zera limbusa: γ1 = Asp - kp γ2 = Asl - kl
γ = (γ1 + γ2)/2
azymut wyznaczonego punktu: As1 = γ + k1
współrzędne wyznaczanego azymutu
Y1 = Ys + d1 sinAs1
X1 = Xs + d1 cos As1
Wcięcie kątowe w przód:
AAB = arctan(YAB/XAB) ABA = arctan(YBA/XBA)
AAC = AAB - ABC = ABA +
dAC = dAB * sin/sin() dBC = dAB * sin/sin()
Przyrosty współrzędnych:
YAC = dAC * sinAAC XAC = dAC * cosAAC
YBC = dBC * sinABC XBC = dBC * cosABC
Współrzędne:
YC1 = YA + YAC XC1 = XA * XAC
YC2 = YB + YBC XC2 = XB + XBC