PRIDE sesja dziewiąta
Planowanie zmian
W trakcie tej sesji omawiany jest wpływ pojawienia się dzieci w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Uczestnicy dyskutują na temat pierwszych dni i tygodni pobytu dziecka w oparciu o praktyczne przykłady. Uczestnicy szkolenia uczą się również w jakich sytuacjach poszukiwać wsparcia u innych członków zespołu. Omawiane są również umiejętności komunikacyjne potrzebne do pracy z dzieckiem. Uczestnicy dowiadują się również jaki wpływ na życie ich rodzin może mieć długoterminowa opieka lub adopcja. W dyskusji podkreśla się role pracy zespołowej i zespołowego rozwiązywania problemów.
Część pierwsza
Wprowadzenie nowego dziecka do rodziny zawsze powoduje wiele zmian niemal w każdej dziedzinie życia rodziny. Jeśli nie przygotujemy do tych zmian siebie i wszystkich wokoło grozi nam wiele nieoczekiwanych sytuacji i konfliktów, co może zagrozić poczuciu bezpieczeństwa dziecka, jak również bardzo negatywnie wpłynąć na stosunki w rodzinie.
Część druga - Przygotowanie rodziny do przyjęcia dziecka
Rozmawiając z naszą rodziną czy przyjaciółmi musimy zdecydować czy w naszej rodzinie najlepiej pomożemy dziecku małemu, czy większemu, rodzeństwu czy pojedynczemu dziecku, dziewczynce czy chłopcowi. Powinniśmy zbadać następujące sprawy dotyczące dziecka:
Zdrowie fizyczne;
Zdrowie psychiczne;
Wykształcenie;
Czy wystąpiła przemoc i zaniedbanie, jeśli tak to jakiego rodzaju;
Sytuacja rodziców, rodzeństwa;
Stan prawny.
Musimy zastanowić się co się zmieni po przybyciu dziecka, jakie kontakty czy zajęcia będzie trzeba ograniczyć a z jakich zrezygnować, jak przyjście dziecka wpłynie na naszą rodzinę oraz jak zareagują nasze dzieci na przyjęcie do naszej rodziny dziecka. Szczególnie gdy posiadamy własne dzieci musimy:
Dobrze przygotować nasze własne dziecko lub dzieci do decyzji o rodzinie zastępczej. Nasze dzieci muszą uczestniczyć w tej decyzji. Bez ich zgody nie możemy podjąć się opieki zastępczej.
Rozważyć jakie dziecko lub dzieci uzyska od wszystkich członków rodziny największą pomoc.
Zastanowić się jakie dziecko będzie najlepszym uzupełnieniem naszej rodziny, wniesie najwięcej radości i nowych treści.
Zmiany są trudne, ponieważ wpływają na ustalone reguły naszego postępowania i zwyczaje. Jest możliwe że dziecko umieszczone w naszej rodzinie będzie miało inne przyzwyczajenia, tradycje i wzorce zachowania. Musimy je poznać, nie możemy też wymagać od dzieci aby tylko one się zmieniły, może się okazać że to naszej rodzinie będzie łatwiej przystosować się do dziecka. Musimy szanować przeszłość dziecka, poznać jego tradycje, stworzyć plan który pomoże zaangażować całą naszą rodzinę w proces zmian. Musimy pamiętać że każde zmiany wymagają dużo czasu.
Mocne strony naszego charakteru uwidaczniają się szczególnie w trudnych sytuacjach. Potrzebujemy cierpliwości, uczciwości, nadziei, życzliwości i zaangażowania, zdrowego rozsądku, optymizmu oraz mieć poczucie humoru.
Jako opiekun zastępczy lub rodzic adopcyjny musimy nie denerwować się zmianami, pomóc dziecku kiedy przechodzi ono przez zmiany, rozmawiać z dzieckiem na takie tematy jak przemoc, sprawy seksualne, brak uczciwości, postarać się poszukać dla dziecka odpowiedniej szkoły, zapewnić mu odpowiednią opiekę zdrowotną. Musimy wiedzieć że wszystkie dzieci fantazjują, np. dzieci umieszczone w rodzinnej opiece zastępczej mogą fantazjować na temat tego jacy są ich rodzice.
Część trzecia - Oskarżenia o nadużycia
W części tej wyjaśnione jest jak powinni zachować się rodzice zastępczy w momencie oskarżeń o nadużycia np. o przemoc wobec dziecka. Są tu również rady dla rodziców adopcyjnych, którzy powinni również wiedzieć, że dzieci mieszkające poza rodziną naturalną stają się celem ataków, ponieważ znajdują się w nowym środowisku i chcą do niego należeć a dorośli w przeszłości mogli nie nauczyć ich jak należy się zachowywać. Rodzice muszą pamiętać, że wiek dziecka to jedno, a jego stopień rozwoju emocjonalnego i seksualnego to drugie.
Część czwarta - Podstawowa wiedza na temat uzależnień.
Uzależnienia dzielimy na dwie grupy:
Te uzależnienia, gdzie człowiek nie jest w stanie kontrolować rozpoczętej czynności, np. uzależnienie od zakupów;
Uzależnienia obejmujące pragnienie lub przymus przyjmowania substancji psychoaktywnych, tzn. takich, które poprzez swoje działanie na organizm człowieka powodują zmiany w jego samopoczuciu oraz zmieniony odbiór otaczającej go rzeczywistości. Jest to bardzo niebezpieczna droga radzenia sobie z nieprzyjemnymi emocjami. Osoba przeżywająca stany dla niej nieprzyjemne a nieumiejąca sobie radzić sięga po substancje chemiczne, które w sztuczny sposób zmieniają jej świadomość, eliminując te nieprzyjemne stany. Substancje psychoaktywne pomagają także osiągać takie stany emocjonalne, które są człowiekowi niedostępne inną drogą.
W rodzinie w której żyje osoba uzależniona, prawdopodobnie wszystkie osoby żyjące razem z nią są w jakiś sposób włączone w problem osoby uzależnionej.
Cechy rodziny dysfunkcyjnej:
Brak wzajemności w relacjach miedzy członkami rodziny;
Po pewnym czasie rodzi się uczucie bezradności;
Życie w izolacji, odosobnieniu;
Zakłamanie;
Na bazie lęku rodzi się żal i poczucie krzywdy;
Poczucie winy, często osoba uzależniona spych odpowiedzialność za swój stan na członków rodziny nierzadko na dzieci.
Dzieci w rodzinie alkoholika mogą przyjmować tzw. role:
Bohatera rodziny - którego zadaniem jest przyjęcie obowiązków matki lub ojca w domu. Jest on nadmiernie odpowiedzialny, nie ma własnego życia, ma zaburzone poczucie własnej wartości, ma poczucie winy, grożą mu choroby psychosomatyczne;
Kozła ofiarnego - jest to to dziecko, które jako jedyne w rodzinie alkoholika nie poddało się tyranii osoby uzależnionej. Cechy kozła ofiarnego: ofiara przemocy w rodzinie, może sięgnąć po środki psychoaktywne, ma poczucie winy, żalu, odrzucenia;
Maskotki - jest to dziecko, którego zadaniem jest rozładowanie napięć w rodzinie, np. przez rozśmieszanie, błaznowanie, przymilanie się co może doprowadzić do seksualnego wykorzystania tego dziecka. Cechy maskotki: trudności w budowaniu własnego życia, ciągły stan pogotowia, nadmierna odpowiedzialność za nastroje w rodzinie;
Dziecko we mgle - tzw. niewidzialne dziecko, dziecko które się poddało. Wycofuje się i żyje we własnym świecie. Cechy dziecka we mgle: ucieczka w fantazje, nieumiejętność w nawiązywaniu więzi, bezradność, bezsilność;
Wspomagacz - dziecko, którego zadaniem jest opieka nad osobą pijącą. Cechy wspomagacza: ciągła gotowość, poświęcenie siebie, możliwość wejścia w związek z osobą uzależnioną.
Dzieci powinni się dowiedzieć, że alkoholizm to poważna choroba za którą nie jest ono odpowiedzialne. Dziecko nie musi się za to wstydzić bo przecież jest w porządku.
W części tej są również rady jak rozpoznać czy nasze dziecko zaczęło pić alkohol np. poprzez zwiększenie poziomu frustracji, stresu, rozdrażnienia, problemy w szkole z nauką i zachowaniem, częste zmiany nastroju, zapach alkoholu, nawiązywanie podejrzanych znajomości.
Część piąta - To powinieneś wiedzieć.
W części tej dowiadujemy się:
jak rozpoznać zagrożenie zdrowia lub życia np. źrenice dziecka nie są jednakowe, dziecko ma temperaturę 40 stopni C lub wyższą, dziecko oddycha bardzo szybko, albo tak ciężko że nie może się bawić, rozmawiać, czy pić;
jak rozpoznać zachowanie wskazujące na potrzebę profesjonalnej pomocy, np. wycofanie się ze związków z innymi, niewłaściwe zachowania czy reakcje, całkowity brak reakcji na innych ludzi, samookaleczenia, ciągłe ruchy palców i rąk;
podstawowe środki ostrożności dotyczące opieki nad dziećmi np. najlepiej nauczyć dzieci mycia rąk, wszystkie rany należy oczyścić i zabezpieczyć opatrunkiem, należy zadbać o to, żeby wszystkie szczepienia ochronne były wykonywane na czas;
zapobieganie powtórnemu odrzuceniu - które ma miejsce gdy rodzina zastępcza lub adopcyjna prosi o zabranie dziecka, którym się opiekuje i przeniesienie go do innej rodziny lub do domu dziecka. Dziecko odchodzi z rodziny adopcyjnej gdy:
brak dopasowania pomiędzy dzieckiem, a rodziną zastępczą bądź adopcyjną;
nieodpowiednie przygotowanie dziecka bądź rodziny;
niewystarczająca i nieodpowiednia pomoc po objęciu opieki;
napięcie w rodzinie;
brak umiejętności korzystania ze środków pomocy;
coraz mniejsze zadowolenie;
dziecko staje się problemem;
rodzina zaczyna się skarżyć;
zmiana zdania;
decyzja żeby dziecko odeszło.
perspektywa mamy adopcyjnej - opowieść matki adopcyjnej, która przygotowywała się na przyjęcie córeczki. Miała co do niej wymarzone oczekiwania, które jednak się nie sprawdziły, nie zachowywała się tak jak sobie to mama wymarzyła. Kobieta jednak jest bardzo zadowolona z decyzji którą podjęła adoptując dziecko.