Wiedza o wychowaniu w sztuce...

"Sztuka sama w sobie jest wartością, a dodatkowo jest nośnikiem i przekaźnikiem licznych wartości. Ukazuje rzeczywistość godną poszukiwań, niezbędną do rozwoju życia duchowego. Sztuka ma niezaprzeczalne walory pedagogiczne nawet wówczas, gdy artysta nie mówi wprost o celach wychowawczych."(materiały PUW moduł 3, s.6) Oprócz walorów wychowawczych sztuka jest nośnikiem rozmaitej wiedzy, w tym wiedzy o opiece i wychowaniu. W związku z tym w module 3 zadaniem będzie znalezienie przykładów wiedzy o wychowaniu w sztuce.

Jaką wiedzę o wychowaniu niesie sztuka? Czego ona dotyczy, jakich obszarów?, Jakiej jest jakości? Czy we wszystkich dziedzinach sztuki znajdziemy wiedzę o wychowaniu?

Zapraszam do dyskusji...

Podsumowanie

SZANOWNE PANIE...

Przedmiotem naszych rozważań miała być wiedza o wychowaniu zawarta w sztuce.
Jednak w internecie nie znaleziono prostej odpowiedzi, natomiast pojawiało się pojęcie wychowania przez sztukę i najcześciej nawiązywano do drugiego zagadnienia. Nawiązywano do poglądów Ireny Wojnar (Panie Wioleta Lisek i Agnieszka Oberda) do Stefana Szumana (Pani Dominika Mroczek.
Pani Anna Pająk zastanawiała się czy sztuka w ogóle niesie jakaś wiedzę? Warto przypomnieć, że sztuka niesie nam ogromny zasób wiedzy. Np. Gdyby nie reliefy w grobowcach nie wiedzielibyśmy wielu rzeczy, jakie miały miejsce w starożytnym Egipcie.

O co pytałem? O to czy w sztuce jest jakaś wiedza o wychowaniu?

Najprostszą odpowiedzią może być np. film Andrzeja Wajdy Korczak, gdyż obok historii z Getta i II Wojny Światowej mamy przedstawioną różnorodną wiedzę o np. jego czyli Korczaka metodach wychowania (!)
Zobaczmy jak obraz wychowawcy i wiedzy o wychowaniu jest różny w "Korczaku" i w "Dzień świra" Marka Koterskiego...

Co mamy ( oczywiście wybrane):

Filmy:

Młodzi gniewni(!)reż. J. N. Smith'a(Pani Joanna Lichograj); Cudowne dziecko August Rush (!)reż. K. Sheridan Cześć Tereska! reż R. Gliński ; „Pręgi” reż. M. Piekorz; Tango reż Z. Rybczyński; Stowarzyszenie Umarłych Poetów(!) reż. P Weir (Barbara Klęk) ;Galerianki reż K. Rosłoniec Klasa reż. L.Cantet Dzieci z leningradzkiego reż. H. Polak i A. Celiński; Z ulicy na Harward reż. P. Levin Miasto Boga reż F. Meirelles; Korczak(!) reż. A. Wajda; Sierociniec reż. J.A. Bayona; i wiele in.
np. Podaj dalej (!) reż. Mimi Leder; Szatan z 7 klasy reż. M. Kaniewska (); „Profesor na drodze” reż Z. Chmielewskiego; „Ostatni dzwonek”(!) reż. M. Łazarkiewicz; „Nauczyciel z przedmieścia” reż. J. Clavell; Dzień Świra” reż. M. Koterski ; „Bandyta” reż. M. Dejczer ; Być i mieć” reż. N. Philibert (film który koniecznie należy obejrzeć)

Literatura:

Christine F. My dzieci z dworca Zoo (Joanna LichograJ)S. Żeromski Ludzie bezdomni, Syzyfowe prace, Siłaczka; E. Orzeszkowa Dobra Pani; H. Sienkiewicz Janko muzykant(!); J. Maślanka Bidul(!) i wiele in.

Obrazy:

Macierzyństwo J. Wiśniewskiego ; Macierzyństwo Pablo Picasso; Rodzina przy stole” M.B. Bieleckiego,; Szkoła Główna J. Matejki ; Dziewica i święci Lorenza; Matula pomarli A. Kotsys; „Macierzyństwo” St. Wyspiański, O. Boznańska; Wyszywanie charakteru Hasiora ; Sąd Ostateczny H. Boscha
Można dodać inne działa jak np.: Lekcja anatomii dr Tulpa H. Rembrandt'a , Edukacja Marii Medici P.Rubensa... wspomniana Szkoła Ateńska Rafaela Santi (toż tam jest prawie cały starożytny system pedagogiczny ! ). Można znaleźć więcej m.in.: Reliefy w Mastabie Ti z 2300 roku p.n.e. Macierzyństwo St. Wyspianskiego ale i O. Boznańskiej Szkoła Rycerska Zygmunta Vogla, Zabawy dziecięce Pietera Bruegla(!), Szkoła dziewcząt Jacka Sroki i wiele, wiele innych rycin, drzeworytów, stalorytów przedstawiających nauczycieli uczniów, klasy, szkoły, często ilustrujące nowoczesne metody kształcenia (pamiętajmy - obrazy szkoły - praktycznie towarzyszyły człowiekowi o zarania edukacji !). Zapewne obrazy, nie zawierają tak wiele treści, wskazówek, informacji jednak analiza ich może mieć znaczenie dla naszej wiedzy o wychowaniu ...

Muzyka:

„Obudź się” Mezo, „Naiwne pytania” Dżem (); „ „Wychowanie” T-love ( Pani Justyna Kozioł ; „Szkoła życiem jest” Oddział zamknięty, „Wall” Pink Floyd ;Nigdy więcej” Gramatik () i in.
Można też dodać piosenkę Kazika Zgredzi... Co jest nauczane? Molesta, Szkoła życia Peja, Do Matki Vienio i Pele, Nigdy więcej Gramatik Cleaning Out My Closet Eminnem, River Bruce Springsteen, School Nirvana , Girls School Paul Mc Courtney ; What did you learn in school today Tom Paxton ; Wychowanie T Love; Dorosłe dzieci Turbo; Nasze dzieci Zenon Laskowik i wiele in.

„Teatr :

np. sztuka wg F. Kafki Przemiana , Umarła klasa (!) T. Kantora i in.

Nie mieliśmy przykładów innych jeszcze innych rodzajów sztuki. Chociaż Pani Joanna Lichograj zamieściła pomnik Małego Frania.Możemy zastanowić się czy np. rzeźba niesie przekaz o edukacji? W jakim stponiu Mały Franio niesie jakąś wiedzę o wychowaaniu (Pani Joanna opisała celnie, ze niesie wiedzę o wychowaniu patriotycznym - dziękujemy!) Czy „Myśliciel” A. Rodin'a coś nam mówi o edukacji? Kto podjąłby się analizy rzeźb? Pierwsze próby mamy za sobą. Z innej strony...Czy architektura może mieć przekaz o edukacji? Gdyby wziąć architekturę szkół od zarania jej dziejów do dnia dzisiejszego (po fenomenalne od strony architektonicznej np. szkoły Waldorf'a). Która z Pań spróbowałby się zmierzyć z tymi tematami?

Jak można analizować wiedzę o wychowaniu zawartą w sztuce?

PRZYKŁADOWE PYTANIA DO ANALIZY:

Jaki rodzaj wychowania jest tam prezentowany?,

Jaki rodzaj nauczania, opieki?,

Jak jest zorganizowana szkoła?,

Jakie są cele nauczania?

Jakie są cele wychowania?,

Jaka była opieka i pomoc dla dzieci młodzieży, ale i dorosłych?

Jakie metody nauczania i wychowania stosowano w szkole?

Jakie to są czasy? Co w owych czasach było ważnego? (także z punktu widzenia historii wychowania i myśli pedagogicznej)

Przykład kierunku analizy:
Akcja filmu," Stowarzyszenie umarłych poetów" rozgrywa się w 1959 roku i przedstawia wychowanie i nauczanie takie jakie było w tamtejszych czasach -konserwatywne, tradycyjne. Jednocześnie dawało ono początek zerwaniu z ówczesnymi systemami edukacyjnymi itp.
Analizując film Stowarzyszenie umarłych poetów” w reż. Petera Weira możemy wydobyć następujące elementy :
Jaki rodzaj i cele wychowania:
Rodzaj wychowani- autorytarny, uczniowie uczą się. że są podporządkowani, woli rodziców, tradycji, prawom ówczesnego świata, jak głosi hasło akademii najważniejsze musi dla nich być TRADYCJA, HONOR, DYSCYPLINA I DOSKONALOŚĆ (cele wychowania). Inny rodzaj wychowania proponuje im profesor Keating, rozmawia o byciu sobą, o tym kim chcemy być, a nie tym kim powinniśmy być, przykład Neil'ego , który pragnął być aktorem, a ojciec się temu drastycznie sprzeciwiał itd.
Jaki rodzaj i cele nauczania:
nastawiony na wykształcenie lekarzy, prawników, ludzi opanowanych, twardo stąpających po ziemi, dający jedynie wiedzę, ale nie dający żadnych głębszych, rozwijających wnętrze wartości, szkoła jest tylko źródłem wiedzy zawodowej, opartej na presji i przymusie. Nie jest motorem rozwijania i pobudzania zainteresowania wychowanków. Jej głównym celem nie było rozwijanie wrodzonych talentów czy też pobudzanie do aktywności, wynikającej z wewnętrznej potrzeby ucznia, lecz wiedza odpowiednio przez nauczycieli ukierunkowywana itd. itp.
Szkoła zorganizowana jest na wzór na wzór herbartowski, komunikacja jest jednostronna. Istnieje absolutny autorytet nauczyciela i podręcznika. Całe życie szkolne uczniów jest zorganizowane przez dorosłych, bez liczenia się z indywidualnymi potrzebami i zainteresowaniami uczniów itp.
W związku z tym można dostrzec w tej szkole dwa kierunki pedagogiczne z jednej to "szkoła tradycyjna" J. F. Herbarta z silnym rygoryzmem konserwatywnej części pedagogów, a z drugiej "nowe wychowanie" J. Dewey'a reprezentowane przez prof. Keating'a (mój dopisek dający jak sądzę pole do rozważań historycznych na podstawie sztuki filmowej, a jeżeli dodamy J. Korczaka i jego metody wychowania, to wnet okaże się, że wszystko nam jest potrzebne do opisania wiedzy o edukacji zawartej w sztuce filmowej).

DZIĘKUJĘ ZA AKTYWNOŚĆ I PRACĘ NAD JAK SIĘ OKAZAŁO TRUDNYM ZADANIEM.

POZDRAWIAM

---