dr Adam Szymaniak
WNPiD UAM w Poznaniu
I. PO CO PISZĘ PRACĘ PROMOCYJNĄ (LICENCJACKĄ, MAGISTERSKĄ)
czyli
CHARAKTER i CEL PRAC PROMOCYJNYCH?
Jaki charakter powinna mieć praca promocyjna?
dążenie do poznania istoty jakiegoś zjawiska,
dążenie do wykrycia zasad, reguł i praw działania określonego przedmiotu zainteresowań,
realizacja celu naukowego (odkrywczy, porządkujący lub klasyfikujący charakter pracy),
to nie zbiór informacji!
Cele i zadania stawiane pracom promocyjnym:
osiągnięcie tytułu (stopnia) naukowego (zawodowego),
ćwiczebny, kontrolny i twórczy wymiar pracy promocyjnej czyli ukształtowanie umiejętności:
czynnego posługiwania się wiedzą nabytą podczas studiów (wykorzystanie tej wiedzy w praktyce lub we wnioskowaniu teoretycznym),
rozszerzania wiedzy poprzez samodzielne analizy i poszukiwania w istniejącej literaturze,
obserwacji i analizy zjawisk z bezpośredniego otoczenia (zawodowego) seminarzysty,
dostrzegania i wykazywania prawidłowości,
samodzielnego budowania prawidłowych konstrukcji logicznych (plan, tok wywodu),
stosowania metod pracy naukowej,
posługiwania się jasnym i precyzyjnym językiem,
ćwiczenia w myśleniu naukowym,
wyeksponowania i wyłożenia myśli przewodniej.
Różnice pomiędzy pracami dyplomowymi, magisterskimi, końcowymi (studia podyplomowe) i doktorskimi.
metodologia,
zasięg tematyczny i skala problemu badawczego,
samodzielność i wykorzystanie literatury.
II. HARMONOGRAM PISANIA
czyli
3 fazy działania zorganizowanego w procesie pisania pracy promocyjnej
Faza określania (diagnozy)
ogólna charakterystyka tematu (wyjaśnienie we wstępie),
sformułowanie celu pracy (wyjaśnienie we wstępie),
ustalenie ograniczeń w realizacji tematu,
ustalenie planu pracy, ram czasowych i terytorialnych (wyjaśnienie we wstępie).
Faza poszukiwań
kwerenda biblioteczna,
dobór metod realizacji tematu,
„inkubator” pomysłów i koncepcji.
Faza decyzji
weryfikacja pomysłów i koncepcji (porównywanie, eliminacja, synteza, opracowanie alternatyw),
„bank pomysłów” odrzuconych,
bieżące referowanie procesu badań i osiąganych wyników.
Proces twórczego myślenia
faza preparacji (zbieranie informacji i tworzenie koncepcji pracy),
faza inkubacji („dojrzewanie” myśli i pomysłów; rola podświadomości),
faza iluminacji (to nie tylko przywilej uczonych!),
faza weryfikacji.
Semestralny podział procesu pisania pracy promocyjnej
III. TECHNIKA PISANIA PRACY PROMOCYJNEJ
TEMAT PRACY PROMOCYJNEJ
* Trzy pytania:
Jaki jest zakres swobody seminarzysty w sformułowaniu tematu?
Jak powinien być temat? (zakres przedmiotowy - wąski czy szeroki?)
Jak sformułować temat? (temat a problematyka pracy)
* Problemy badawcze wchodzące w zakres specjalności seminarium.
* Obszar zainteresowań badawczych (ogólnie).
* Tematy pokrewne.
* Określenie zadania badawczego.
* Zainteresowania studenta.
* Aktywność zawodowa (społeczna, polityczna) studenta a wybór tematu.
CZYNNOŚCI PREPARACYJNE
Kwerenda biblioteczna i rzetelne studiowanie literatury:
na początek - literatura fundamentalna + jednoczesne szkicowanie wizji toku wywodu,
następnie - poszerzenie studiów literatury (wzbogacenie wywodu).
Wymóg jednoczesnego czytania i pisania
Plan treści:
szkielet formalnych wywodów,
spis problemów, które seminarzysta zamierza zawrzeć w pracy,
po zakończeniu pracy staje się „spisem treści”,
płynność i możliwość modyfikacji aż do zakończenia pracy.
Konspekt pracy:
podkreśla wagę i znaczenie twierdzeń (mniej ważne sygnalizuje, kluczowe - rozwija),
głębiej i szerzej naświetla problemy zawarte w spisie treści,
przedstawia tok rozumowania, zasadnicze argumenty i ich kolejność,
zawiera informacje o źródłach możliwych do wykorzystania w pisaniu pracy (np. literatura zagadnienia, badania własne, dane statystyczne),
od 2 do 5 stron.
SPORZĄDZANIE NOTATEK (TZW. FISZEK)
Metoda ręczna i komputerowa
Konieczność zachowania jednolitego wzorca notowania:
należy notować na kartkach jednolitego formatu (np. A-5),
należy notować jednostronnie,
lewy wąski margines - na zapisanie numeru strony pozycji, z której pochodzi notatka,
lewy górny róg - autor, nazwa pozycji bibliograficznej (ew. pozycja katalogowa i nazwa biblioteki); może być skrót,
prawy górny róg - naniesienie symbolu, „dopasowanie” fiszki do fragmentu pracy promocyjnej (np. do danego rozdziału, punktu czy paragrafu),
łączenie fiszek,
segregacja w odpowiednio oznakowanych kopertach (gromadzenie całego materiału dla określonego fragmentu pracy promocyjnej).
Jak dokonywać zapisów na fiszkach? (trzy formy zapisywania):
zapis dosłowny (w cudzysłowie),
zapis streszczający,
uwagi i spostrzeżenia własne (aktywna postawa seminarzysty wobec tekstu, dobre do późniejszej polemiki lub podkreślenia trafności przeczytanego fragmentu).
Przykładowa fiszka
|
G.G. Marquez, Jesień patriarchy, Warszawa 1997
|
R. III - pkt. 4.2. |
s. 23 |
„Ludzie powinni umierać razem ze swoimi rzeczami” (zapis dosłowny)
|
|
s. 8-9 |
Autor zwraca uwagę na fakt, iż po śmierci ukochanej osoby pozostają jej rzeczy. One nie odchodzą. Wspólne zdjęcia, listy, ostatnia Walentynka, szalik, który tak bardzo lubiła, turkusowe pióro, łóżko z wgłębieniem po jej głowie, które powoli wygładza czas. Nawet kawa z kupionego po wielkiej kłótni ekspresu („Kochanie, przecież on kompletnie nie pasuje do koloru firanek w kuchni!”) smakuje inaczej. (zapis streszczający)
|
|
s. 69 |
Słusznym wydaje się spostrzeżenie Marqueza (...) Kontrowersyjnie prezentują się uwagi autora (...) Można polemizować z poglądem, jakoby (...) (uwagi i spostrzeżenia własne)
|
|