Dyscypliny obejmowane kursem logiki (w szerokim • tego stówa znaczenia) mimo różnorodnego ich charakteru łączy to, że zajmują się .zagadnieniami, które. w ten czy w inny sposób dotyczą form'sprawnego, myślenia.
Aby sprawnie myśleć, trzeba przede wszystkim uimeć jasno i jednoznacznie..
swe myśli w słowach, zdawać sobie sprawę z tego, w jaki sposób wypowiedzi stnżą do opisywania świata, 'wyrażania '-naszych 'przeżyć,- sugerowania mnym określonego postępowania. Trzeba więc zapoznać -się z podstawowymi wiadomościami 2 zakresu semiotyki, to jest ogólnej nauki o znakach, w.szśra&r
gólitości— znafcacli słownych (językowych). W obrąbie- swmotyki wyróżnia, się trzy ptodstawowe działy,. Są to: 1} semantyka - - ogólna nauka o stosunku zachodzącym miedzy zjmkwmi językowymi & tym, do czego Tiuakf te odnoszą się, 2) syntaktyka —ogólna nauka o rodzajach znaków językowych i regułach poprawnego wiązania tych znaków w wyrażania, złożone, wreszcie 3} pragmatyka - -nauka KajmującjŁ iicj zagadnieniami dotyczącymi stosunków miedzy makami językowymi a wypowfadaji|cyjn się czy też odbierającym wypowicd/i czfowrcfciem. Semiotyfca jest dyscypliny naukową zbliżoną do języko/nawstwa, nie zajmuje się jednak badaniem znaczenia określonych .zwrotów występujących w jakichś poszczególnych językach narodowych, składnią poszcrcgófnych języków, konkretnymi aktami wyrażania jakichś przebyć w tym, a nic ijtuiym języku, lecz zagadnieniami tak ogólnymi, j^k: jta czym polega znaczenie wyrażeń, jakie są podstawowe rodzaje wyrażeń rc wzglądu rsa ich rolę składniową,: na czym polega proces porozumiewania się i jak powstają nieporozumienia, itp. Odpowiednio odróżnimy też semantyk? ogólny i semantykę filologiczna^ zajmującą, siię konkretnymi językami narodowymi, gyncaktykę logfczw^ ogólną i naukę o składni określonych języków. Rozr6źnŃaue problematyki logicznej i problematyki filologicznej w badaniach mad znakami językowymi nastręcza zres/tą niejednokrotnie pewne trudności, nic zawsze też uzgadniane są. należycie wyniki dwojakich badań.
Aby sprawnie myśleć, trzeba wiedzieć, z jii.lc.kga zdania jakie zdanie wynika. Logika formalna -—czyli logika w węższym ł ego słowa znaczeniu -—jest nauką o związkach zachodzących iłiecfzy prawdziwością czy falszywościa, jakichś zdań ze względu ita ich budowę (formę, struktury), w szczególności o związku wynikania jednych zdań 7 drugich. Uczy wi^c ona np., że r wsz-clkiego zdaniu o budowie „Żadne S nic jest /'" (a xvjęc np, „Żaden Szwed nie jest Polakiem", „Żaden sędzia nie jest'.prokuratorem™, „Żaden stwtent nie jest analfabeta*, itd,) wynika odpowiednie zd:uiie o budowie „Żadne P nic jest S" (a wiec np. „Żaden Potok nic jest Szwedem", „Żadun prokurator jtM jest $ętkią\ „Żaden analfabeta nic jest stiuiettlem", Hd.), co zrviczy, że jeśli prawdziwe jest piera-s/e z takich zdau, to iniiii też hyc prawdziwe i odpowiednie drugie. Wskazuje natomi-tst logika formalna, iż ze udania o budowie „Niektóre S nie ia[ /J"' nie wynika m względu .na saaią jego bod.o\v? zd^-inie ksztóftu „Niektóre P noc wj S". Zdarzyć się bowiem inoże i^k, że prawdziwe jest Ttiank* pierwszego rwtzaju (np. ttNicktórzy ursętlnicy nic s;f prakttnitonani*), a fałszywe jest odpowiednio /danie drugiego rodzaju {np. „.NJektór^y prokuratorzy nic są urzędnikami*)* LogiLi formalna, zwłasarcza w jej \vspoicwficj postaci, jest riiiuką po<l xvieloma względami podoimy do matematyki, jest jedn.ik rumką bard/icj ogofiuj niż matematyka..
Ogófna mclodoEagia n;mk najmuje- .się metodami (sposobami) postępowania stosowanymi \v zakresie poznawania świata, t\ prz.ede ws/ystkim sposobyuu usn-$iidniania. c/.yti wykazywania prawdziwości wypowiadanych prze/. ;ru, twierdzeń, j&tjinujc się też ona różnymi czynnoścfami jnyślowyrni, które m;*ją ta cc! jk wanic naszych wiadomości w spoisty zbiór zdań tworzących dorobek jakiejś dyi pliny naukowej, czyli wyodrębnionego dziafu nauki. Metodologia jf*t nituką po-dobnrj pod pewnymi w^gtjdańii do ruiuk technicznych: tak jak one. metodologia opisuje wykonywanie pewnych "czynności, w tym przypadku — pewnycri czynności myślowych, takich jak wnioskowanie, dowodzenie, sprawdzanie, stawianie hipotez, a jednocześnie uczy, jak te czynności wykonywać, aby osiągnąć pożądany cel— ugruntowane poznanie prawdy.
Aby sprawnie myśleć, trzeba umieć jasno formułować swe myśli w słowach, następnie trzeba znać związki wynikania jednych /dań z drugich ze względu na budowę (strukturę, formę) tych zdań, wreszcie umieć wykorzystać wymienione poprzednio umiejętności we wnioskowaniu i innych czynnościach myślowych. ..