1.CO TO JEST UTWÓR ?
UTWÓR-każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Utwór musi spełniać łącznie kilka cech: 1.Jego twórcą może być tylko człowiek. 2.Ma oryginalny charakter (jest przykładem działalności kreatywnej) 3.Ma indywidualny charakter (odzwierciedla charakterystyczny styl twórcy).
2.USTALENIE A UTRWALENIE (od kiedy utwór jest chroniony?)
Utwór (dzieło), aby był chroniony musi być USTALONY. Ustalenie oznacza uzewnętrznienie utworu pozwalające na poznanie go przez inne niż twórca osoby. Utwór jest chroniony od chwili ustalenia niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności np. rejestracji dzieła. Nie mają znaczenia dla ochrony utworu, okoliczności dotyczące osoby twórcy, zaś nakładu pracy twórcy, wartość dzieła, jego jakość jego rozmiar, przeznaczenie, trwałość dzieła. Przykładem dzieła które nie jest chronione jest „Czarny kwadrat” Malewicza.
Utwór może być UTRWALONY czyli umieszczony na jakimś nośniku np. papier, płyta CD. Utwór jest chroniony od chwili ustalenia chociażby miał postać nie ukończoną (szkice/projekty).
3.KIEDY PRACODAWCA MA PRAWO DO UTWORU STWORZONEGO PRZEZ PRACOWNIKA?
PRACODAWCA Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia autorskie prawa majątkowe do utworu. Umowa może wyłączyć ten sposób nabycia
praw. Procedura wygląda następująco: Strony łączy umowa o pracę bez względu na jej rodzaj, a do zakresu obowiązków pracownika należy tworzenie utworów. Pracownik dostarcza utwór pracodawcy. Pracodawca, licząc od dostarczenia mu utworu na 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu/nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od wprowadzenia zmian. Jeśli termin ten minie bezskutecznie, uważa się, że pracodawca przyjął utwór bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin na złożenie tego oświadczenia. Pracodawca nabywa również własność nośnika, na którym jest umieszczony utwór. Obowiązkiem pracodawcy jest rozpowszechnienie utworu w ciągu 2 lat od jego przyjęcia. Jeżeli tego nie uczyni to pracownik może na piśmie wyznaczyć pracodawcy odpowiedni termin na rozpowszechnienie. Po jego upływie bezskutecznie, prawa autorskie majątkowe i własność nośnika wracają do pracownika.
4.JAKIE CECHY MAJĄ AUTORSKIE PRAWA OSOBISTE?(jakie są te prawa?) Cechy autorskich praw: 1.Nie są przedmiotem obrotu 2.Nie można się ich zrzec 3.Nie podlegają dziedziczeniu 4.Nie są ograniczone w czasie
Są to w szczególności: i.Prawo do autorstwa utworu - twórca może żądać by jego autorstwo było ujawnione i rozstrzygać w jaki sposób ma to nastąpić ii.Prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem iii.Prawo o nienaruszalności formy i treści utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania iv.Prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu.
v.Prawo do nadzoru na sposobem korzystania z utworu
5.JAKIE CECHY MAJĄ AUTORSKIE PRAWA MAJĄTKOWE(jakie są?)
Majątkowe prawa autorskie: 1) są dziedziczone, 2) są przedmiotem obrotu, można je zbyć 3) są ograniczone w czasie, czyli wygasają po upływie 70 lat od śmierci twórcy. Autorskie prawa majątkowe obejmują: a) prawo do korzystania z utworu, b) do rozporządzania utworem, c) do wynagrodzenia za korzystanie z utworu Autorskie prawa majątkowe mogą przysługiwać twórcy lub innym podmiotom.
6.CECHY UMOWY ROZPORZĄDAJĄCEJ
1.Powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
2.Jest nieważna w części, w której obejmuje zobowiązanie do przeniesienia autorskich praw majątkowych do wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju danego twórcy mających powstać w przyszłości.
3.W umowie należy wymienić pola eksploatacji, na których będzie czyniony użytek z utworu.
4.Mogą to być tylko takie pola eksploatacji, które są znana w chwili jej zawarcia.
5.Zasadą jest odpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych. Nieodpłatny charakter przeniesienia musi wynikać z treści umowy. Jeżeli umowa nie zawiera żadnych postanowień o wynagrodzeniu, to twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia określonego z uwzględnieniem zakresu uprawnień oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.
6.Jeżeli z umowy nie wynika wyraźnie, że jest to przeniesienie autorskich praw majątkowych (rozporządza, zbywa, przenosi), to uważa się że jest to jedynie licencja.
7.JAKIE UPRAWNIENIA MA LEGALNY DYSPOTENT PROGRAMU KOMPUTEROWEGO?
I.--Jeśli umowa nie stanowi inaczej to legalny dysponent programu (nabywca kopii lub licencjobiorca) może bez zgody twórcy zwielokrotniać program w całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie, w jakim jest to niezbędne do korzystania z programu zgodnie z jego przeznaczeniem. Do działań tego rodzaju należą:
a. wykrywanie błędów w programie i ich poprawiania
b. wykrywanie wirusów w programie i ich usuwanie
c. integrowanie programu z innymi programami
d. dostosowanie programu do nowych wersji sprzętu komputerowego
e. dostosowanie programu do nowych przepisów, standardów
II. Nie wymaga zezwolenia uprawnionego, nie podlega wyłączeniom umownym:
a.Uprawnienie do sporządzenia kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do korzystania z programu. Jeśli umowa nie stanowi inaczej, kopia zapasowa nie może być używana równocześnie z programem komputerowym
b.Uprawnienie do analizowania ( obserwowanie, badanie i testowanie funkcjonowania programu) w celu poznania jego idei i zasad pod warunkiem, że czynności te będą wykonywane w trakcie wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania lub przechowywania programu.
c.Dekompilacja programu - zwielokrotnienie kodu programowego lub tłumaczenie jego formy sprowadzające się do odtworzenia jego kodu źródłowego na podstawie jego kodu wynikowego przeprowadzane w celu osiągnięcia współdziałania programu z innym programem. Dekompilacja jest dopuszczalna, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
i.Jest wykonywana przez osobę uprawnioną do korzystania z programu
ii.Nie jest łatwo dostępne inne źródło odpowiedniej informacji
iii.Przedmiotem dekompilacji są wyłącznie te fragmenty oryginalnego programu komputerowego, które są niezbędne do osiągnięcia współdziałania z innym niezależnie stworzonym programem
8.CO TO JEST PROJEKT RACJONALIZATORSKI?
Projektem racjonalizatorskim jest każde rozwiązanie, które nadaje się do wykorzystywania w przedsiębiorstwie, które nie jest wynalazkiem, lub topografią układu scalonego. Ochronę projektów racjonalizatorskich ustawodawca pozostawił przedsiębiorcy, który jeśli chce je przyjmować, określa regulamin w którym określa jakie rozwiązanie i przez kogo zgłaszane uznaje za PR. Jakie są zasady załatwienia i wynagrodzenia. Ustawodawca jedynie przewidział, że twórca projektu racjonalizatorskiego przyjętego przez przedsiębiorcę ma prawo do wynagrodzenia określonego w regulaminie obowiązującym w dniu zgłoszenia projektu, chyba że późniejszy regulamin jest dla twórcy korzystniejszy.
9.CECHY WYNALAZKU Wynalazek
Nie ma definicji wynalazku. Wynalazek musi spełniać pewne cechy, aby nadawał się do opatentowania:
1. Musi być nowy. Wynalazek jest nowy, jeżeli nie należy do stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób
2. Musi mieć poziom wynalazczy Wynalazek ma poziom wynalazczy jeżeli dla znawcy z danej dziedziny jest zaskoczeniem czyli nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki.
3. Musi nadawać się do przemysłowego stosowania Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany produkt lub wykorzystywany sposób w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.
Za wynalazki nie uważa się w szczególności:
-Teorii naukowych i metod matematycznych
-Wytwory jedynie o charakterze estetycznym
--Zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier
--Wytwory, których niemożność wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
-Programy do maszyn cyfrowych
-Przedstawianie informacji
Patentu nie udziela się na:
-Nowe odmiany roślin lub rasy zwierząt
-Sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach
-Wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym (wynalazki wojskowe)
10.SPOSOBY DO UZYSKANIA PIERWSZEŃSTWA PATENTU.
Pierwszeństwo do uzyskania patentu:
1. Podstawowym sposobem oznaczenia pierwszeństwa jest data zgłoszenia wynalazku do urzędu patentowego. Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło do urzędu patentowego lub zostało odebrane faksem. W przypadku przesłania zgłoszenia faksem oryginał należy dostarczyć w ciągu 30 dni od nadania faksu. Termin ten jest nieprzywracalny. Jeżeli faks jest nieczytelny albo nie jest tożsamy z oryginałem albo wpłynął po 30 dniach od nadania faksu za datę zgłoszenia uznaje się dzień, w którym dostarczono oryginał.
2. Pierwszeństwo z wystawy. Pierwszeństwo do uzyskania patentu oznacza się także według daty wystawienia wynalazku na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej jeżeli zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od daty wystawienia.
3. Pierwszeństwo konwencyjne. Prawo do uzyskania pierwszeństwa zgłoszenia ustala się również na zasadach określonych w ustawach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku w państwie, które podpisało daną umowę jeżeli od tej daty zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 12 miesięcy.
11.CO OBEJMUJE ZGŁOSZENIE WYNALAZKU DO OCHRONY?
1.Podanie - zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu, oraz wniosek o udzielenie patentu.
2.Opis wynalazku - który powinien przedstawiać wynalazek jasno, wyczerpująco w szczególności powinien zawierać tytuł odpowiadającym przedmiotom wynalazku, określać dziedzinę techniki z której pochodzi, szczegółowe przedstawienie rozwiązania, i przykład zastosowania
3.Zastrzeżenia patentowe - powinny w sposób zwięzły i jednoznaczny, przez podanie cech technicznych rozwiązania określać zastrzegany wynalazek oraz zakres żądanej ochrony panetnowej
4.Skrót opisu(do publikacji)
5.Rysunki (jeśli jest to niezbędne dla wyjaśnienia wynalazku)
6.Pełnomocnictwo, gdy twórca korzysta z pomocy rzecznika patentowego
7.Dowód pierwszeństwa
Rodzaje licencji: 1.zwykła: a1)pełna a2)ograniczona b1)wyłączna b2) niewyłączna 2.Szczególna: Otwarta, Dorozumiana, Przymusowa
13.LICENCJE SZCZEGÓLNE
Otwarta - polega na tym że uprawniony z patentu składa w urzędzie patentowym oświadczenie o gotowości udzielenia licencji każdemu zainteresowanemu. Oświadczenia tego nie można ani zmienić, ani wycofać. Informacja o złożeniu tego oświadczenia podlega wpisowi do rejestru patentowego oraz publikacji w wiadomościach urzędu patentowego. W razie złożenia tego oświadczenia uprawniony z patentu płaci opłaty okresowe, o połowę niższe natomiast opłata licencyjna na jego rzecz nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku po potrąceniu nakładów. Licencja otwartą uzyskuje się przez zawarcie umowy licencyjnej albo przystąpienie do korzystania z wynalazku ale w tym przypadku licencjobiorca zobowiązany jest zawiadomić o tym na piśmie licencjodawcę w terminie miesiąca od chwili przystąpienia do korzystania z wynalazku. Jeśli umowa nie stanowi inaczej licencjobiorca uiszcza maksymalną opłatę (10%) w terminie miesiąca po zakończeniu każdego roku kalendarzowego, w którym licencjobiorca korzystał z wynalazku.
Dorozumiana - jeżeli umowa o wykonanie prac badawczych lub inna podobna nie stanowią inaczej przyjmuje się, że wykonawca tych prac udzielił zamawiającemu licencji na korzystanie z wynalazku zawartego w przekazanych wynikach prac badawczych.
Przymusowa - jest to jedyna licencja której uzyskanie następuje na podstawie decyzji administracyjnej urzędu patentowego, a nie przez zawarcie umowy. W decyzji tej urząd określa zakres i czas trwania licencji, szczegółowe warunki jej wykonywania wysokość opłaty licencyjnej oraz sposób i termin jej zapłaty. Jest ona ustanawiana gdy:
1)Jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia bezpieczeństwa państwa w szczególności obronności porządku publicznego ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska.
2)Gdy patent jest nadużywany
3)TZW. Zależność patentów: polega na tym że uprawniony z patentu późniejszego musi skorzystać z wynalazku, na który wcześniej udzielono patent, a uprawniony z patentu wcześniejszego nie godzi się na zawarcie umowy licencyjnej w sytuacji gdy jest to konieczne dla zaspokojenia potrzeb rynku krajowego. Zakres i czas trwania tej licencji, wysokość opłat licencyjnych, sposób i terminy ich zapłaty oraz szczegółowe warunki wykonywania licencji ustala urząd patentowy. Decyzja o udzieleniu licencji przymusowej może być zmieniona po
upływie 2 lat na wniosek zainteresowanego.
2. Kto to jest twórca
Jest osobą fizyczną, która niekoniecznie musi być podmiotem autorskich praw majątkowych. Twórca jest osoba, której nazwisko jako twórcy uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w z związku z rozpowszechnieniem utworu.
5. Wygasanie praw majątkowych
Autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem 70 lat:
Od śmierci twórcy, a w przypadku utworów współautorskich - od śmierci ostatniego współtwórcy.
W odniesieniu do utworu, do którego prawa autorskie majątkowe z mocy ustawy przysługują innej niż twórca osobie - liczymy od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy go nie rozpowszechniono, od daty ustalenia
W odniesieniu to utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów lub kompozytora muzyki do utworu.
Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło jedno z wyżej wymienionych zdarzeń. Jeżeli utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z części.
6. Cechy umowy licencyjnej
Może być wyłączna i niewyłączna:
Licencja wyłączna gwarantuje licencjobiorcy wyłączność korzystania z utworu w określony w licencji sposób. Licencja wyłączna wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności
Licencja niewyłączna polega na tym, że twórca nie jest pozbawiony możliwości udzielania licencji kilku osobom na tych samych polach eksploatacji. Może być zawarta w formie dowolnej
Zasadą jest że licencja wygasa po upływie 5 lat. Chyba że strony postanowiły inaczej.
8. Własność przemysłowa
Prawo własności przemysłowej reguluje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów przemysłowych, wzorów użytkowych, znaków towarowych, topografii układów scalonych i oznaczeń geograficznych, a także zasady, na jakich przedsiębiorcy mogą przejmować projekty racjonalizatorskie. Ochrona w prawie własności przemysłowej powstaje z chwilą zgłoszenia projektu wynalazczego, znaku towarowego, oznaczenia geograficznego do urzędu patentowego. Co do projektów racjonalizatorskich przedsiębiorca sam ustala regulamin racjonalizacji, w którym określa, co jest projektem racjonalizatorskim, na jakich zasadach będzie takie projekty przyjmował i jakie są zasady wynagradzania za nie.
Prawo wylaczne- przedm ochrony-czas ochr-zakres upr-cechy
Patent-wynalazek-20l- Wyłączne prawo do korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium RP-Wynalazek ma być nowy, posiadać poziom wynalazczy, przemysłowe zastosowanie
Prawo ochronne- Wzór użytkowy-10-j.w-rozwiązanie nowe; użyteczne; o charakterze technicznym
Prawo z rejestracj- Wzór przemysłowy-25l-j.w- Postać wytworu nowa; posiadająca indywidualny charakter
Prawo z rejestracj-Topografia układu scalonego-10l-j.w-Polega na przestrzennym wyrażonym w dowolny sposób rozplanowaniu elementów z których co najmniej jeden element jest elementem aktywnym oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego; oryginalne;
Prawo ochronne-znak towarowy-10l- prawo wyłącznego używania w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze RP-Nadaje się do odróżniania w obrocie towarów lub usług jednego
przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów lub usług innych przedsiębiorstw
Prawo z rejestracji-ozn. Geograficzne- bezterm.- prawo uzyw w obrocie o ile towary spel war korz z ozn geogr- ozn słowne odnoszące się bezp do towaru poch geogr z tego ter.