Dróżnik przejazdowy

Kod klasyfikacji: 831201

Rozdział klasyfikacji: Transport i łączność

Klasa klasyfikacji: Transport kolejowy

Zadania i czynności

Dróżnik obsługuje przejazd kolejowy i kontroluje stan torów na stacjach i szlakach kolejowych.

Dróżnik jest pracownikiem służby drogowej w PKP zajmującej się budową, naprawą i utrzymaniem torów. W zależności od decyzji zwierzchnika dróżnik może obsługiwać rogatki albo może przeprowadzać obchód torów kontrolując ich stan.

W czasie pracy na posterunku jego głównym zadaniem jest zamknięcie rogatek na czas przejazdu pociągu. Informację o odjeździe pociągu ze stacji otrzymuje od dyżurnego ruchu; fakt ten zapisuje w dzienniku służby. Podczas przejazdu pociągu stoi z chorągiewką przed posterunkiem i obserwuje wagony. Siedząc na posterunku dróżnik przejazdowy ciągle obserwuje szlak kolejowy, aby w wypadku niezgłoszenia pociągu przez dyżurnego ruchu zamknąć na czas rogatki.

Do dodatkowych jego obowiązków należy utrzymanie porządku i czystości wokół posterunku i zapewnienie dobrej widoczności szlaku kolejowego.

Do zadań dróżnika należy oznakowanie przejazdu w czasie awarii rogatek i zatrzymanie samochodów.

W wypadku wyznaczenia przez toromistrza do obchodu torów dróżnik po przeszkoleniu z bhp zabiera klucz do dokręcania śrub oraz przybory sygnałowe i wyrusza w teren. W czasie pracy przechodzi prawie 20 km po kamiennym torowisku niezależnie od warunków atmosferycznych i podczas ruchu pociągów.

Zadaniem dróżnika obchodowego jest wtedy szukanie uszkodzeń torów i pęknięć szyn.

Po stwierdzeniu zagrożenia dla ruchu pociągów powiadamia dyżurnego ruchu i toromistrza, czy tor należy zamknąć lub czy należy ograniczyć na nim szybkość. Jeżeli uszkodzenie toru grozi wypadkiem to dróżnik za wszelką cenę ma zatrzymać najbliższy pociąg.

Obowiązkiem dróżnika jest dokręcenie wszystkich luźnych śrub w czasie przeprowadzania obchodu. Dróżnik może pracować tylko na przejeździe, albo tylko przy obchodach torów co zależne jest od organizacji pracy w konkretnym oddziale drogowym.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Miejscem pracy dróżnika jest posterunek ustawiony przy skrzyżowaniu szlaku kolejowego albo torowiska z drogą.

Posterunek dróżnika ma dobrą widoczność we wszystkich kierunkach i jest wyposażony w biurko z telefonem. Na posterunku znajdują się potrzebne dróżnikowi znaki drogowe, przybory sygnałowe (np. lampy naftowe) i narzędzia do utrzymania czystości i porządku.

Obok posterunku znajduje się pulpit z przyciskami zamykającymi i otwierającymi rogatki, które dróżnik obsługuje dokładnie widząc przejazd. Dróżnik obsługując przejazd pracuje w mundurze kolejowym. W czasie obchodu torów dróżnik posługuje się radiotelefonem, przyborami sygnałowymi i kluczem do dokręcania śrub. Oprócz utrudnień związanych z poruszaniem się po kamieniach dużym zagrożeniem w tej pracy są przejeżdżające pociągi.

Dróżnik wtedy pracuje w ubraniu roboczym i kamizelce ostrzegawczej koloru pomarańczowego.

warunki społeczne

Dróżnik wykonuje swoje czynności samotnie, rzadko kontaktując się z dyżurnym ruchu albo z toromistrzem.

W czasie obsługi przejazdu może jednak dojść do sytuacji konfliktowych, np. gdy przejazd zamknięty jest długo kierowcy przychodzą do dróżnika zgłaszając pretensje.

warunki organizacyjne

W czasie obsługi przejazdu dróżnik pracuje w ruchu ciągłym po 12 godzin na zmianę w dzień i w nocy, co dwie służby ma 48 godzin wolnych. Zobowiązany jest wtedy pełnić dyżur do czasu podjęcia czynności przez zmiennika. Za każdy miesiąc przepracowany w ruchu ciągłym otrzymuje dodatkowo jeden dzień urlopu. W czasie wykonywania obchodów dróżnik pracuje po 8 godzin dziennie, tylko w dni robocze. Dróżnik wykonuje czynności ściśle określone przepisami kolejowymi i jest doraźnie kontrolowany przez zwierzchników.

Wymagania psychologiczne

Starając się o stanowisko dróżnika kandydat przechodzi badania psychotechniczne sprawdzające refleks, podzielność uwagi, poziom inteligencji i spostrzegawczości Od wyniku tego badania zależy czy kandydat podejmie wykonywanie czynności dróżnika. Wymagania psychologiczne są bardzo wysokie, ponieważ dróżnik bierze odpowiedzialność za życie i zdrowie pasażerów pociągów, współpracowników, użytkowników dróg i swoje własne.

W tej pracy bardzo przydaje się cierpliwość, gdyż jest ona monotonna, a na posterunku zdarzają się przerwy w ruchu trwające nawet klika godzin (szczególnie w nocy).

Dróżnik ciągle obserwuje szlak kolejowy wypatrując niezgłoszonych pociągów mając świadomość, że taka sytuacja może nie nastąpić nigdy, a gdyby się zdarzyła, mogłaby spowodować tragedię

W pracy tej może pojawić się jednak potrzeba szybkiej reakcji - np. zbliża się pociąg, a na torach stoi samochód, który akurat się zepsuł. Cierpliwość i dokładność pomocne są również w czasie obchodu torów, kiedy to dróżnik ciągle skupiony jest na obserwacji szyn i śrub. Przejście codziennie kilkunastu kilometrów po bardzo nierównym terenie wymaga dużej samodyscypliny, tym bardziej, że dróżnik narażony jest na zmienność pogody.

Najważniejszą cechą w tej pracy jest duże poczucie odpowiedzialności za wykonywane czynności. Praca na kolejach jest służbą dlatego też, obowiązkowość i zdyscyplinowanie są bardzo pożądanymi cechami dróżnika.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Kandydat na stanowisko dróżnika przechodzi szczegółowe badania lekarskie w kolejowej przychodni zdrowia. Lekarz poradni medycyny pracy ustala ogólny stan zdrowia - dróżnik ma mieć II kategorię zdrowia (ale I kategorię słuchu). Po podjęciu pracy dróżnik przechodzi badania okresowe, a gdy nie spełnia określonych wymagań dotyczących stanu zdrowia zostaje odsunięty od wykonywania czynności służbowych.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy jako dróżnik niezbędne jest wykształcenie zasadnicze zawodowe. Po stażu pracy na stanowisku montera nawierzchni kandydat kierowany jest na kurs dróżnika przejazdowego lub dróżnika obchodowego i zdaje egzamin kwalifikacyjny . W zależności od potrzeb oddziału drogowego pracownik może posiadać jednocześnie kwalifikacje dróżnika obchodowego i dróżnika przejazdowego.

Przy przyjęciu do pracy na stanowisko dróżnika obchodowego potrzebne jest wykształcenie kolejowe w specjalizacji utrzymanie i naprawa nawierzchni kolejowych.

W całym kraju szkoły kolejowe, najczęściej są zlokalizowane w miastach, w których są duże węzły kolejowe.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

Dróżnik może podnosić swoje kwalifikacje uczestnicząc w kursach spawacza, kowala lub operatora lekkiego sprzętu. Po pięciu latach pracy w służbie drogowej PKP może odbyć sześciomiesięczny kurs na toromistrza. Jako toromistrz może awansować na stanowisko zastępcy naczelnika sekcji drogowej.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Do pracy w PKP przyjmowane są osoby poniżej 35 roku życia.

Polecana literatura

Nowe sygnały - tygodnik wydawany przez Kolejową Oficynę Wydawniczą.

Wolna droga - miesięcznik NSZZ Solidarność.

Przegląd kolejowy - miesięcznik wydawany przez Kolejową Oficynę Wydawniczą.

Engelhardt J., Wardecki W., Zalewski P., Transport kolejowy, Kolejowa Oficyna Wydawnicza 1995 .

150 lat kolei na ziemiach polskich - album, Kolejowa Oficyna Wydawnicza 1995 .

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---