Okres przedszkolny
Rozwój fizyczny - rozwój koordynacji całego ciała - jazda na rowerze, rozwój małej motoryki - precyzja dłoni etc. Ukształtowana jest lateralizacja - jedna półkula zaczyna dominować (przeważnie lewa). Ośrodki muzyczne znajdują się w prawej półkuli, ale zjawisko jest dużo bardziej złożone. Brak lateralizacji jest zwykle niekorzystny - wiąże się ze słabą sprawnością ruchową.
Rozwój poznawczy - postęp spostrzegawczości - stadium przedmiotu, stadium czynności, stadium logicznej interpretacji całości. Głowonogi w rysowaniu człowieka, potem schemat - tułów, stawy. Pamięć współgra z postrzeganiem. Ma charakter mimowolny. Zmuszane dziecko zapamiętuje gorzej. Poprawia się słownik (2 lata - 200-300, 3 lata - 1000, 5 lat - 2000, 7 lat - 4000 słów w słowniku czynnym, bierny 2-3x większy). Pod koniec pojawia się zapamiętywanie naumyślne zabawa w sklep i kupowanie.
Rozwój emocjonalny - impulsywność i intensywność emocji. Niewspółmierne reakcje bardzo ekspresyjne - mimicznie, behawioralnie, zmienność - łatwo dziecko zagadać, dziecko żyje chwilą. Zabawa jako czynnik rozładowujący emocje. Emocje nieświadome. Dziecko może być przytłoczone emocjami - temperament, ale i uwarunkowania domowe, lęki.
Rozwój potrzeb - bezpieczeństwo - do 5. roku życia nie rozłączać, potem już można; przynależność - pierwotne przyjaźnie, dzieci są tolerancyjne; uznanie, prestiż - dzieci są mało samokrytyczne - to nie jest jeszcze potrzebne, wszystkie dzieci powinny wygrywać, dzieci nie mają własnego zdania o sobie, przyjmują opinie innych.
Rozwój muzyczny - okres rozwoju pamięci i wyobraźni muzycznej oraz spontanicznej aktywności i ekspresji muzycznej, wokalnej i instrumentalnej
Pytania dziecka - dlaczego? - bez zróżnicowania na przyczynę i cel, ale dziecko chce i jednego i drugiego.
Freud - okres falliczny, kompleks Edypa, chęć zastąpienia ojca, zazdrość; rozwiązanie pozytywne - identyfikacja z ojcem, rezygnacja z konfliktu.
Erikson - rezultat pozytywny - inicjatywa - zabawa, aktywność intelektualna, ruchowa; rezultat negatywny - poczucie winy, wycofywanie się.
Efekty 3 okresu - mowa poprawna, motoryka - kontrola pisania, pamięć dosłowna, mechaniczna, impulsywność emocji, brak autorefleksji, egocentryzm.
Każda faza rozwojowa muzyka jest okresem krytycznym kształtowania się pewnych cech, sprawności, dyspozycji osobowościowych i artystycznych, których pominięcie lub zaniedbanie może odbić się niekorzystnie na przebiegu kariery zawodowej, niekiedy całkowicie ją uniemożliwiając. Również okresy graniczne między poszczególnymi fazami są momentami kryzysów emocjonalnych. Uwzględnić należy fakt, że artyści - w tym muzycy - jako osoby o podwyższonej neurotyczności, są szczególnie wrażliwi na takie stany kryzysowe. Stąd szczególna rola otoczenia (nauczyciela-mistrza, rodziny, przyjaciół) we wspieraniu młodego artysty, aby problemy emocjonalne nie przekreśliły jego przyszłości.