LEKI PRZEWODU POKARMOWEGO
CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA
I DWUNASTNICY
(1) Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego
● cholinolityki
- pirenzepina
- telenzepina
● blokery receptora histaminowego H2
- cymetydyna
- ranitydyna
- famotydyna
- nizatydyna, roksatydyna
● inhibitory pompy protonowej (IPP)
- omeprazol
- pantoprazol
- lanzoprazol
- rabeprazol
(● leki przeciwgastrynowe)
- proglumid
(2) Leki gastroprotekcyjne
- sukralfat
- bizmut koloidalny
(3) Leki hamujące wydzielanie kwasu solnego i gastroprotekcyjne
● analogi metylowe prostaglandyn PGE1 i PGE2
- mizoprostol
- rioprostil
- enprostil
- arbaprostil
- trimoprostil
(4) Leki wspomagajace
● alkalizująco - osłaniające = neutralizujące = antacida
- związki Al
- algeldrat
- dwuzasadowy węglan glinowo- sodowy
- związki Mg
- tlenek i wodorotlenek
- związki Ca
- wodorotlenek wapnia
- kompleksy Al - Mg
- magaldrat (zasadowy glinian Mg)
● działające na OUN
- uspokajające
- bromki
- anksjolityczne
- diazepam
- p/depresyjne
- doksepina
- działające na podwzgórze
- sulpiryd
● prokinetyczne
- cizapryd
- domperidon
- metoklopramid (agonista rec. D, p/wymiotny)
(5) Stosowane w eradykacji H. pylori
● antybiotyki
- klarytromycyna - amoksycylina
● chemioterapeutyki
- metronidazol - tynidazol
Nadprodukcja HCl po terapii:
- IPP
- wodorotlenkiem magnezu
- wodorowęglanem sodu
- węglanem wapnia
LEKI POPRAWIAJĄCE TRAWIENIE
(1) Zwiększające kwaśność soku żołądkowego (patrz niżej)
(2) Zawierające enzymy trzustkowe
- Lipancrea - Combizyn
- Kreon - NeoPancreatinum
- Panzytrat
(3) Substancje pobudzające wydzielanie żołądkowo-jelitowe
- goryczki - azuleny
- oleje eteryczne - terpeny
- flawonoidy
- cukry rumianku, mięty, pieprzu, tymianku, dziurawca, rozmarynu, majeranku, kopru, kminku
- guttae stomachicae - wyciąg z mięty, dziurawca, kozłka lekarskiego, piołunu
- Herbogastrin - wyciąg z rumianku, dziurawca, szałwii, mięty
LEKI W[ŁYWAJĄCE NA WYDZIELANIE ŻÓŁCI (Cholagoga)
(1) Leki żółciotwórcze (choleretica)
- kwas dehydrocholowy, cholowy, choledezoksycholowy
- glikocholan sodowy (do rozp. małych kamieni)
(2) Leki żółciopędne (cholekinetica)
- tłuszcze roślinne, zwierzęce
- siarczan magnezu (sól gorzka), siarczan sodu, wody mineralne
- nikotyna, kofeina
- olejki eteryczne, goryczki, terpeny, alkaloidy dziurawca, rzepy, anyżku, piołunu, kopru, kminku, dzikiej róży, jałowca, glistnika, mięty pieprzowej
- Rapacholin C, Cholamid, Terpichol, Boladolin, Succus Hyperici
LEKI POBUDZAJĄCE WYDZIELANIE KWASU SOLNEGO
- kwas solny (substytucja; 10-20 kropli 10%)
- chlorowodorek betainy
- chlorowodorek kwasu glutaminowego
- gorycze jako stomachica (wzrost łakinienia)
- ziele tysiącznika (Herba Centauri)
- kłącze goryczki (Radix Gentianae)
- liście borka trójlistnego (Folium Trifolii fibrini)
- kłącze tataraku (Rhizoma Calami)
- histamina
- pentagastryna (analog syntetyczny gastryny)
- kofeina (hamuje PDE->cAMP->+HCl)
- alkohol etylowy w stężeniach do 5%
ODRUCH WYMIOTNY
Leki wymiotne
- apomorfina (agonista rec. D)
- emetyna (lecz. zatruć)
- siarczan miedzi 1% (Cuprum Sulfuricum)
Leki przeciwwymiotne
- leki dopaminolityczne
- neuroleptyki
- tietylperazyna
- prochlorperazyna
- chlorpromazyna
- antagoniści rec. dopaminowego
- metoklopramid
- domperidon
- antagoniści rec. H1
- dimenhydrat (Aviomarin)
- chloropiramina
- prometazyna
- leki cholinolityczne
- skopolamina = hioscyna
- atropina
- antagoniści rec. 5-HT3
- ondansteron
- tropisteron
- garnisteron
- dolasteron
- tripisteron
- cizapryd (agonista 5-HT4)
● Wymioty pochodzenia ośrodkowego
- leki dopaminolityczne
- metoklopramid
- domperidon
● Wymioty pochodzenia błędnikowego
- cholinolityki
- skopolamina
- leki przeciwhistaminowe
- dimenhydrat
- chloropiramina
- prometazyna
● Wymioty polekowe
- metoklopramid
- neuroleptyki
- tietylperazyna
- prochlorperazyna
- chlorpromazyna
- antagoniści rec. 5-HT3
- ondansteron - dolasteron
- tropisteron - tripisteron
- garnisteron
LEKI PRZECZYSZCZAJĄCE
(1) Masowe
- błonnik
- lignina
- gumy
- pektyna
- hemiceluloza
- metyloceluloza
- karboksymetylkoceluloza
(2) Osmotyczne nie C
- siarczan magnezu (Magnesium sulfuricum) (sól gorzka)
- siarczan sodu (sól glauberska)
- fosforan sodu (Natrium phosphoricum bibasicum)
- aktulozal
(3) Środki zmiękczające kał
- olej parafinowy (Oleum paraffini)
- dokusat (sól sodowa bursztynianu dioktylu)
(4) Olej rycynowy nie C
(-> glicerol + kwas rycynolowy)
(5) Środki kontaktowe nie C
- glikozydy antrachinonowe (roślinne)
- aloes (np. Tinctura Aloë)
- kora kruszyny pospolitej (Cortex Frangulae)
- kłącze rzewienia dłoniastego(Rhizoma Rhei)
- owoce i kora szakłaku pospolitego (Fructus et cortex Rhamni catharicae)
- lisce starca szerokolistnego (Folia Sennae)
(6) Pochodne difenylometanu
- bisacodyl
LEKI ZAPIERAJĄCE
(1) Środki ściągające
- garbniki roślinne
- kora dębu (Cortex Quercus)
- galasówki (dębniaki)
- liście borówki brusznicy (Vitis idaea)
- jagody borówki czernicy
- białczan taniny (Tanninum albuminatum)
- związki bizmutawe
- zasadowy węglan bizmutawy (Bismuthum subcarbonicum)
- zasadowy azotan bizmutawy (Bismuthum subnitricum)
- zasadowy galusan bizmutawy (Bismuthum subgallicum)
(2) Środki adsorpcyjne
- węgiel leczniczy (Carbo medicinalis)
- pektyny
- związki wapnia
- węglan, fosforan, mleczan wapnia (Calcium carbonicum, phosphoricum, lacticum)
(3) Środki wpływające na mm gładkie
- leki pobudzające receptor opioidowy
- difenoksylat
- loperamid