Michał Pelc
Analiza preludium c-moll Fryderyka Chopina
Utwór ten ma budowę formy okresowej. Jest to wielki okres muzyczny, ponieważ posiada on 13 taktów. Jest on symetryczny, gdyż zarówno poprzednik jak i następnik mają po 4 takty, lecz następnik zostaje powtórzony po raz drugi. Taki zabieg nazywamy rozszerzeniem okresu muzycznego. Utwór kończy się na tonice, a ponieważ jest to utwór posiadający tylko jeden okres to taki okres nazywamy harmonicznie zamkniętym lub samodzielnym. Pod względem melodii jaka tutaj występuje nazywamy go okresem uzupełniającym, ponieważ następnik różni się w znaczący sposób od poprzednika. Zdanie muzyczne w tym utworze jest złożone z dwóch fraz, które mają po dwa takty, a każda fraza składa się z dwóch motywów. Każdy motyw to jeden takt. Utwór zakończony jest jeszcze jednym taktem, który ma za zadanie utwierdzić nas w tonacji.
To preludium jest głównie oparte na akordach. Nadają one utworowi bardzo głębokie
i ciemne brzmienie. Utwór ma fakturę homofoniczną. Kompozytor nadał temu preludium bardzo wolne tempo - Largo, dzięki któremu każdy z akordów może swobodnie wybrzmieć. Podkreślone są on jeszcze za pomocą pedału branego na każdy akord. Wszystkie motywy łączy jeden rytm przewodni. Utwór jest na cztery czwarte, więc rytm jest następujący: ćwierćnuta, ćwierćnuta, ósemka z kropką i szesnastka, ćwierćnuta. Ten rytm powtarza się
w każdym takcie oprócz ostatniego, gdzie występuje najdłuższa wartość w całym dziele, czyli całanuta. Występują też zwolnienia w miejscach, gdzie możemy usłyszeć kadencje.
Utwór jest bardzo ciekawy pod względem harmonicznym. Dużo jest dźwięków z poza tonacji, co powoduje duże urozmaicenie. Ciekawe zjawisko występuje w następniku i w jego powtórzeniu, ponieważ kompozytor wstawił tutaj pochód chromatyczny w lewej ręce. Kierunek tego pochodu jest opadający, co może świadczyć o pewnego rodzaju chęci zakończenia zdania.
Melodia jest w najwyższym głosie. Ma ona charakter bardzo kantylenowy i melancholijny. Na początku melodia się wznosi, a potem opada, czyli faluje. Melodia jest ciężka do wychwycenia z powodu dużej ilości głosów.
Dynamika w tym preludium układa się w sposób, który również świadczy o chęci powolnego chylenia się ku zakończeniu. Poprzednik jest w dynamice forte fortissimo. Ma ona z a zadanie pokazania tej gęstej faktury i głębokiego brzmienia. Następnik jest już w dynamice piano, która stanowi pewien kontrast. Powtórzenie następnika jest jeszcze ciszej - pianissimo, co sprawia wrażenie echa. Pod koniec utworu następuje crescendo, które kończy się zaakcentowana toniką w ostatnim takcie. Między dwoma zdaniami następuje punkt kulminacyjny, do którego również prowadzi crescendo. W czwartym takcie mamy doczynienia ze zmianą rejestru, bowiem cały poprzednik był wykonywany w niskim rejestrze, natomiast następnik jest już zarówno zapisany jak i wykonywany w normalnym - średnim rejestrze. W całym utworze dominuje artykulacja legato. Pomaga w stworzeniu takiej płynności również pedał.
Kolorystka jaka kształtuje się w tym preludium jest raczej ciemna, ponura. Wpływają na taki nastrój różne rzeczy. Jedną z nich jest tryb molowy, który samą swoją naturą tworzy ten utwór smutnym. Drugą rzeczą jest rejestr. Generalnie niski, mało wysokich dźwięków (najwyższa nuta to „e” dwukreślne, a myśląc o możliwości fortepianu występuje tu skromne wykorzystanie górnego rejestru).
Utwór jak już wspomniałem ma charakter dostojny i majestatyczny. Wykonywany na dużym fortepianie ma naprawdę monumentalne brzmienie. Można ten utwór porównać do marszu, a dokładniej to do marszu żałobnego. Dzięki temu preludium możemy usłyszeć fascynującą barwę i możliwości harmoniczne i brzmieniowe fortepianu.