Rozdział 9

1. Scharakteryzuj podstawowe składniki dochodów i wydatków PNB

W ruchu okrężnym PNB istnieje zależność w prywatnym sektorze gospodarki rynkowej między ogólną sumą oszczędności a ogólną sumą wydatków.

Oszczędności są bierną stroną akumulacji środków pieniężnych niezbędnych do finansowania inwestycji, zaś wydatki inwestycyjne są przejawem czynnego wykorzystywania nagromadzonych oszczędności

2. W jaki sposób oszczędności przekształcają się w inwestycje?

Oszczędności nie przekształcają się automatycznie w inwestycje. System finansowy tworzy kapitałowy, którego zadaniem jest harmonizowanie decyzjami inwestycyjnych.

3. Wyjaśnij pojęcie przeciętnej i krańcowej skłonności do konsumpcji i skłonności do oszczędzania.

Oszczędności są stałym procesem, który zmienia się pod wpływem dochodów. Człowiek wykazuje skłonność do oszczędzania różnicy, jaka wystąpi między aktualnym dochodem a zwyczajową stopą życia. Przyjmujemy założenie, że oszczędności rosną lub spadają wraz ze wzrostem lub spadkiem dochodów. Keynes nazywa to przeciętną i krańcową skłonnością do oszczędzania.

4. Wyjaśnij różnicę między inwestycjami i oszczędnościami ex post i ex ante.

Rozbieżność między oszczędnościami i inwestycjami nazywane są rozbieżnością ex ante, gdyż dotyczą one niezgodności zamierzeń (planów) w oszczędzaniu i inwestowaniu, co wynika z odmiennych motywów, jakimi kierują się różne podmioty gospodarcze.

Mimo ciągłych rozbieżności między I i O_s ex ante, oszczędności ex post okazują się zawsze równe inwestycjom ex post. Ta równość ma charakter tożsamościowy, co wynika z jednakowego sposobu definiowania oszczędności i inwestycji jako części wartości bieżącej produkcji dóbr i usług finansowych. Jeśli oszczędności są nadwyżką dochodów nad bieżącą konsumpcją, zaś inwestycje są nadwyżką bieżącej produkcji, która została skonsumowana, wówczas oszczędności ex post zawsze będą równać się inwestycjom. Wzrost oszczędności oznacza zmniejszenie konsumpcji i tym samym wzrost zapasów nie sprzedanych towarów. Ten wzrost zapasów jest zaliczany do inwestycji i dlatego inwestycje ex post będą zawsze równe oszczędnościom ex post.

Przyjmujemy założenie że wydatki inwestycyjne są niezależne od wytworzonego dochodu narodowego. Równowaga I=O_s będzie spełniona w punkcie E

Przy niższym dochodzie narodowym I>O_s co napędza wzrost dochodu narodowego. Przy wyższym dochodzie narodowym I>O_s, co uruchamia mechanizm depresyjny prowadzący do spadku dochodu narodowego, gdyż społeczeństwo za dużo oszczędza, a za mało wydaje.

Ex ante

Inwestycje (I) i oszczędności (O_s)

O_S

Luka

E depresyjna

600 I

Luka

ekpansywna

α

0 2400 Realny dochód narodowy (Y)

5. Zanalizuj pojęcie funkcji konsumpcji

Funkcja Konsumpcji wyraża ilościową zależność między wzrostem konsumpcji K a wzrostem dyspozycyjnego dochodu ludności Y_d

K=a+cY_d

gdzie:

a - wyraz wolny, wyznaczający punkt wyjścia linii wzrostu konsumpcji.

-współczynnik kierunkowy, wyznaczający nachylenie linii wzrostu konsumpcji K w stosunku do wzrostu dyspozycyjnego dochodu ludności Y_d

6. Wyjaśnij zasady konstrukcji mnożnika inwestycyjnego i jego rolę w teorii Keynesa

W ekonomi keynesowskiej, w której zakłada się niepełne wykorzystanie istniejących zdolności produkcyjnych, wydatki inwestycyjne sa powiązane ze wzrostem dochodu narodowego za pośrednictwem mnożnika inwestycyjnego tzn., że wzrost inwestycji spowoduje zwielokrotniony przyrost dochodu narodowego, zaś zmniejszenie inwestycji spowoduje jego spadek. Mnożnik może działać w górę gdy inwestycje rosną, jak i w dół gdy inwestycje spadają.

7. Zanalizuj pojęcie keynesowskiej funkcji inwestycji

Według keynsesa inwestycje są podstawową siłą napędową w gospodarce, gdyż są powiązane z ogólną aktywnością gospodarczą za pośrednictwem zmian w globalnym popycie. Są niestabilnym składnikiem popytu, gdyż oczekiwania te są oparte na szacunkach przeszłych zmian popytu oraz cen i porównaniu spodziewanej rentowności inwestowanego kapitału ze stopą procentową od kredytów inwestycyjnych. Przedsiębiorca przed podjęciem decyzji inwestycyjnej porównać korzyści, jakie przyniosą mu w przyszłości.

W teorii Keynesa funkcji inwestycji jest zbudowana na porównaniu rynkowej stopy procentowej z przewidywaną krańcową efektywnością kapitału lub inwestycji. Przewidywana krańcowa efektywność kapitału zależy od kosztu zakupionych dóbr inwestycyjnych oraz wielkości spodziewanego zysku z tych inwestycji. Zysk zależy od popytu na dobra wykorzystywane za pomocą planowanych inwestycji. Wzrost popytu to wzrost zysków, zaś spadek popytu to zmniejszenie zysku. Krańcowa efektywność kapitału może być mierzona stosunkiem przewidywanego przyrostu zysku do przyrostu wartości kapitału.

8. Objaśnij na wykresie funkcjonalną zależność między globalnym popytem konsumpcyjnym i inwestycyjnym a poziomem realnego dochodu narodowego.

Popyt globalny (Pg)

K+I

E₂

K

E₁

45⁰

Y1 Y₂ Y_max

Realny dochód narodowy (Y)

Poziom Y zależy od wydatków na konsumpcję K i wydatków na inwestycje prywatne Y=K+I. Funkcja wydatków konsumpcyjnych K określa Y₁ w punkcie równowagi E₁. Powiększenie K o sumę wydatków inwestycyjnych I powoduje osiągnięcie równowagi w punkcie E₂ przy dochodzie narodowym Y₂. Poziom dochodu narodowego przy pełnym wykorzystaniu istniejących zdolności produkcyjnych gospodarki narodowej oznaczony jest symbolem Y_max

9. Dlaczego - zdaniem Keynesa - wzrost skłonności do oszczędzania jest zjawiskiem niepożądanym, mimo iż może przyczynić się to do zwiększenia depozytów w bankach komercyjnych i tym samym zwiększyć możliwości kredytowe na cele inwestycyjne?

Nadmierne oszczędności powodują spadek dochodu narodowego a wraz a tym spadają oszczędności. Wtedy znika nadwyżka oszczędności nad inwestycjami i nie występuje nacisk na obniżenie stopy procentowej, która zachęciłaby przedsiębiorców do inwestowania. Keynes twierdzi, że ożywienie inwestycji, aby wyjść z kryzysu globalnego nie może dokonać się w wyniku spadku stopy procentowej. Trzeba uruchomić motor inwestycyjny przez zwiększone wydatki państwowe, które powiększają siłę nabywczą ludności

10. Jakie występują procesy dostosowawcze, gdy popyt globalny określony przez wydatki konsumpcyjne K i inwestycje I jest większy od wytworzonego dochodu narodowego lub, gdy popyt globalny jest mniejszy od wytworzonego dochodu narodowego?

Gdy występuje nadwyżka globalnego popytu nad wytwarzanym dochodem narodowym, pobudza do dalszego wzrostu dochodu narodowego, aż do osiągnięcia globalnej równowagi.

Globalny popyt jest mniejszy od wytworzonego dochodu narodowego i jeśli globalny popyt nie wzrośnie wówczas nastąpi spadek dochodu narodowego.

Y max - poziom dochodu narodowego przy pełnym wykorzystaniu istniejących zdolności produkcyjnych gospodarki narodowej

Popyt globalny (Pg)

K+I

E₂

K

E₁

Y₂ Y_max

Y₁

4

---