ZATRUCIA- intoksykacja
Paracetamol
glikol etylowy, metanol
morfina, opiaty
tlenek węgla
Zatrucia - zaburzenia czynności narządów lub śmierć spowodowana działaniem substancji toksycznych, które przeniknęły do organizmu z zewnątrz. Trucizna może przedostać się do organizmu drogami pokarmową i oddechową, przez skórę, śluzówki lub bezpośrednio do krwi (użądlenie, ukąszenie przez żmiję).
OSTRE ZATRUCIE charakteryzuje się dużym nasilenie objawów objawów szybkim ich rozwojem po jednorazowym wchłonięciu do organizmu trucizny.
PRZEWLEKŁE ZATRUCIE powstaje w wyniku wielokrotnego przenikania do organizmu małych dawek trucizny przez dłuższy czas. Może nastąpić wówczas kumulacja trucizny w organizmie lub sumowanie się mikrourazów wywołanych przez kolejne dawki trucizny.
1 PARACETAMOL
DAWKA: dorosły 12-16 g
dziecko 4g
OBJAWY
Zatrucie paracetamolem dzielimy na 3 etapy:
I 14-24 h
rozlne bóle brzucha
nudności
niechęć do jedzenia
wymioty
poty
senność
II. 24-72 h
wyżej wymienione objawy zanikają
uszkodzeniu ulega wątroba
wzrost bilirubiny
wzrost transaminaz
spadek diurezy
III. 3-5 doba
pogorszenie wartości laboratoryjnych
zab. Krzepnięcia krwi
żółtaczka
niewydolność nerek
encefalopatia wątrobowa - śpiączka
LECZENIE
płukanie żołądka do 6 godziny po spożyciu + węgiel
pomiar we krwi trucizny
podanie N-acetylocysteiny doustnie (140-150mg/kg), kolejne dawki co 4 godziny (70mg/kg); łącznie 17-18 porcji przez 3 dni
u nieprzytomnego dożylnie (150mg/kg w 200 ml 5% glukozy przez 15 min), potem 50mg/kg przez 4 godziny w 500ml 5% glukozy, kolejne porcje we wlewie ciągłym w dawce 100mg/kg
2. GLIKOL ETYLOWY, METANOL
dawka trująca 340mg-1,2g/kg
dawka śmiertelna 30ml czystego alkoholu
OBJAWY
takie jak przy upiciu
ból brzuch
wymioty
biegunka
ból łydek
kwasica metaboliczna
utrata świadomości
drgawki
oliguria - anuria
DROGI PODANIA
Doustnie, przez skórę , wziewnie
Alkohol rozkłada się do formaldehydu i kwasu mrówkowego. Uszkadza nieodwracalnie siatkówkę i nerw wzrokowy.
LECZENIE
iv wodorowęglany
odtrutka - alkohol etylowy w 5% glukozie
płukanie żołądka
hemodializa
3. MORFINA
OBJAWY
zmniejszenie odczuwania bólu
wrażliwość dotykowa
euforia
halucynacje wzrokowe i słuchowe
zaczerwienienie twarzy
zawroty
bradykardia
wymioty
szpilkowate źrenice
LECZENIE
Naloxon 0,4mg iv lub 2mg w 500ml 0,9% NaCl
płukanie żołądka
TLENEK WĘGLA
OBJAWY
bóle i zawroty głowy
duszność
nudności
zaburzenia percepcji
zaczerwienienie skóry
wymioty
utrata przytomności + drgawki
oddanie stolca
źrenice średnie bez reakcji na światło
gałki oczne pływające
szczękościsk
hiperwentylacja
wzmożone napięcie mięśniowe
zaburzenia wodno-elektrolitowe
niewydolność nerek
LECZENIE
czysty tlen do oddychania
intubacja nieprzytomnego
Mannitol
Wodorowęglany
u pacjenta nieprzytomnego nieprzytomnego dobrymi wynikami laboratoryjnymi wprowadzamy w stan hipotermii po uprzednim stłumieniu farmakologicznym (Fentanyl, Relanium, Haloperidol)
OBJAWY |
TRUCIZNA |
Rozszerzone źrenice |
Dolargan, alkohol, leki p/histaminowe, bar, cyjanki, tlenek węgla |
Zwężone źrenice |
Narkotyki, sympatykolityki, związki fosfoorganiczne, nikotyna, kofeina, barbiturany |
Woń powietrza wydychanego: typowa |
Alkohol, amonika, benzyna, fenol |
Woń czosnku |
Arsen, zw. Fosfoorganiczne |
Woń gruszek |
Wodzian chloru |
Woń gorzkich migdałów |
Cyjanki |
Woń acetonu |
Rozpuszczalniki, aceton, hiperglikemia |
Zab. widzenia: typowe |
Alkohol metylowy, glikol etylowy, kamfora, sporysz |
Widzenie kolorowe |
Naparstnica ( różowe lub żółte) |
Błony śluzowe suche |
Atropina, narkotyki, muchomor sromotnikowi |
ślinotok |
Zw. Fosfoorganiczne, rtęć, arsen, środki żrące |
Zab. oddychania: hiperwentylacja |
Metanol, glikol etylowy, tlenek węgla |
Zatrzymanie oddechu |
Barbiturany, narkotyki |
Porażenie oddechu |
Zw. Fosfoorganiczne, salicylany, tlenek węgla w fazie późnej, narkotyki |
PRZELICZANIE WODY
Woda stanowi ok. 60% wagi ciała, przy czym wartości te są nieco wyższe u mężczyzn i niższe u kobiet. Ilość wody u noworodka wynosi ok. 77% wagi ciała i jej zawartośc maleje stopniowo osiągając w 10 miesiącu życia średnio 63%, a w 10 roku życia 59% wagi ciała.
Utrata wody wynosząca ok. 10% jej ilości wywołuje zaburzenia groźne dla życia, zaś utrata 20% ilości wody całkowitej wiedzie nieuchronnie do śmierci.