Sprzężenie elektro-mechaniczne
ER-wewnątrzkomórkowy magazyn Ca*->uwolnienie Ca*->10do5mol/l-> Ca2+ wiąże się z podjednostka C troponiny->podjednostka T troponiny wiąze się z tropiomiozyna(przestrzenna zamiana ułożenia troponiny)-> wciąganie tropiomiozyny w rowek utworzony przez fi lamenty aktyny->odsłonięcie miejsc wiązania dla miozyny-> połączenie główki miozyny z odsłoniętym miejscem na cz. Aktyny(kompleks aktynowo-miozynowy)->zmiana przestrzennego ułożenia ATP w stosunku do ATP-zy połączona z główka miozyny->ATP->ADP+Pi-uwoniona energia powoduje zgiecie głowy miozynyo 45stopni->wsunięcie nitek aktyny miedzy nitki miozyny=skurcz
Wyrażeniem którego:
-skrócenie lub zanik prążka I
-skrócenie lub zanik prążka H
-skrócenie sarkomeru jako całości
-brak zmian prążka A.
Sprzężenie elektromechaniczne = aktywacja białek kurczliwych <skurcz> pod wpływem wzrostu wewnątrzkomorow-ego stężenia jonów Ca2+ = kurczenie się mięśnia po jego rozciągnięciu
ODRUCH- odpowiedz efektora na bodziec działający na receptor zachodzący za pośrednictwem OUN
ŁUK ODRUCHOWY - receptor; wł. dośrodkowe (czuciowe - aferentne); synapsa w OUN; włókno odśrodkowe (ruchowe = eferentne); efektor.
SKURCZ= KURCZ + ROZKURCZ
POJEDYNCZE (+) SKURCZ POJEDYNCZY KOLEJNE (+) SUMOWANIE
Jeżeli czestość bodzców wzrasta i aktywacja uk. kurczliwych będzie się powtarzać
- zanim wystąpi rozkurcz skurcz tężcowy - miedzy skurczowy na rozkurczów = ZUPEŁNY
- pomiędzy bodźcami pojawiają się okresy niecałkowitego rozkurczu = NIEZUPEŁNY
Mechanika skurczu
*izotoniczny <zmiana długości bez napięcia>
-nieobciążony
-pierwotnie obciążony
*izometryczny <zmiana napięcia bez zmiany długości>
*auksotoniczny = izotoniczny wtórnie obciążony - jedyny skurcz wykonywany przez mięśnie szkieletowe
Biofizyczny model mięśnia:
1.elem. kurczliwe(ek)= aktyna i miozyna
2.elementy sprężyste szeregowe=SES(ścięgno i tk. Łączna)
3.elementy sprężyste równoległe= RES(blona kom i cytoplazma)
SKURCZ IZOTONICZNY NIEOBCIAZONY - jeden koniec unieruchomiony, drugi koniec zwisa swobodnie; skrócenie EK, SES podążają biernie; mięsień skraca długość max, nie rozwija napięcia
SKURCZ IZOMETRYCZNY - oba końce unieruchomione na stałe; skrócenie EK, rozciąganie SES; miesień jako całość nie zmienia długości; wytwarza max napięcie
SKURCZ AUKSOTONICZNY - długość mięśnia + obciążenie ruchowa podstawa = obciążenie pierwotne decyduje o sile skurczu i mięśnia
Ciężarek C =obciążenie wtórne - decyduje o tym jaka mięsień wykona prace im większa tym mniejszy zakres skracania
Jeden koniec przymocowany na stałe a do drugiego końca podwieszony jest ciężarek C na ruchomej podstawie
*podniesienie podstawy zwiotczenie mięśnia
*obniżenie podstawy nieznaczne rozciągnięcie EK i znaczne SES
*wysokość podstawy na której spoczywa ciężarek = obciążenie wstępne = długość początkowa, przy której mięsień rozpocznie skracanie
Siła skurczu jest wprost proporcjonalna do obciążenie wstępnego. Siła skurczu rozwijana jest przez mostki w sferze zachodzenia na siebie nitek aktyny i miozyny. Wielkość ciężarka C = obciążenie wtórne przeciwko któremu mięsień pracuje = skraca się. Skracanie EK i rozciąganie SES - miesień wytwarza napięcie (rozwija się) do momentu zrównoważenia C.
Faza izometryczna - wtedy EK skraca się dalej a SES nie zmieniają długości C zostaje uniesiony.
Faza izotoniczna - mięsień jako całość skraca się zakres skracania- wysokość na jaka uniesiony zostanie ciężarek C, jest odwrotnie proporcjonalna do obciążenia wtórnego
DLACZEGO CZUJEMY ZE CZUJEMY? Układ nerwowy.
Czynności ukl. nerwowego:
-kontroluje, scala, koordynuje, steruje, adaptacja.
Właściwości UN
1.odbieranie informacji ze środowiska
a) zewnętrznego - EKSTERORECEPTORY
-TELORECEPTORY- narząd wzroku słuchu, węchu = informacje z zmianach zachodzących w b. odległym środowisku
-MECHANORECEPTORY - receptory kontaktowe wykrywają odkształcenia tk, ucisk, dotyk, wibracje
-TERMORECEPTORY - wykrywają zmiany temperatury otoczenia
*kolbki końcowe KRAUSEGO - max 27-38c
*ciałka zmysłowe RUFFINIEGO 38-43c
*receptory bólu
Zero fizjologiczne - temperatura otoczenia = temperatura powstania skóry
-NOCYCEPTROY = receptory bólowe + bodźce pobudzające tkanki
Ból trzewny - niezbyt ścisła lokalizacja tępy charakter, rzutowanie bólu na powłoki brzuszne;
ból odniesiony - pochodzi z narządów trzewnych odczuwany w części odległej od tych narządów;
ból ścienny - ostry, kłujący, wyraźny, ściśle zlokalizowany nad obszarem objętym działaniem bodźców;
ból projekcyjny - wynik bezpośredniego podrażnienia włókien na drodze nerwowej;
-FOTORECEPTORY - receptor narządu wzroku (czopki i pręciki) wykrywają działanie energii świetlnej na siatkówkę;
-CHEMORECEPTORY - reagują na zmianę pH płynów ustrojowych, prężność gazów oddechowych
b) wewnętrznego
-INTERORECEPTORY - zlokalizowane w narządach wew;
-PROPRIORECEPTORY - w mięśniach, ścięgnach, torebki stawowe, błędniku; - odbierają informacje o zmianach napięcia i długości mięśnia, położeniu koniczyn wzg siebie i tułowia, ruchu ciała w przestrzeni;
2. zdolność do przenoszenia informacji (włókna aferente = czuciowe = dośrodkowe, eferentne = ruchowe = odśrodkowe)
3. przechowywanie informacji o bodźcach - pamięć jest podstawą treningu, uczenia się, myślenia, naturalnej selekcji sygnałów;
-krótkotrwała
-długotrwała
4. zdolność do przetwarzania informacji
-osłabienie i wygaszenie informacji
-selektywny odbiór i roznoszenie inf z różnych punktów widzenia procesów regulacyjnych
5. kierowanie środowiskiem wew i zew - homeostaza
OSRODKOWY UKLAD NERWOWY
Informacje z otoczenia -> narządy zmysłów + receptory ->ośr. somato - sensoryczne lub sensomotoryczne
DROGA CZUCIOWA SWOISTA
sygnał ze skóry = czucie powierzchowne
sygnały z aparatu ruchu = czucie głębokie
- korzeń tylny rdzenia kręgowego - biegną drogą:
a) droga sznurów tylnych =
1 neuron czuciowy -> jadra sznurów tylnych rdzenie przedłużonego =
2 neuron czuciowy -> do móżdżku, krzyżują się i przechodzą do wzgórza po przeciwnej stronie =
3 neuron czuciowy -> kora mózgowia - droga świadoma =dotyk, ucisk, czucie głębokie;
b) droga rdzeniowo - wzgórkowa =
receptor, bólu, temp, częściowo dotyk, ucisk,
1 neuron czuciowy skrzyżowanie na danym poziomie rdzenia + po stronie przeciwnej biegną na sznurach przednich rdzenia kręgowego -> do pnia mózgu -> do wzgórza w częściach brzuszo-podstwanych = drogi aferentne
CZUCIOWE UKL SWOISTE(CUS)
Łańcuch neuronów czuciowych (3-4) za pomocą których pobudzenie jednej z tej samej jednostki czuciowej jest przewodzone do tego samego neuronu nadrzędnego leżącego w korowym polu czuciowym.
Jednostka czuciowa = włókna aferentne, którego wypustki łączą się z licznymi receptorami tego samego typu ->obszar, z którego pojedyncze włókno czuciowe może być pobudzane = pole recepcyjne (rys 8)
CECHY CUS
*pobudzany określonym rodzajem energii
*łańcuch 3-4 neuronów ->czas od + receptora R do nadrzędnego pola czuciowego krótki =szybkie przewodzenia
*przewodzenie nie ulega znoszeniu w czasie snu i narkozy
CZUCIOWE UKŁADY NIESWOISTE
podłożem autonomicznym jest TS = twór siatkowaty zbudowany z neuronów różnego kształtu i wielkości połączonych miedzy sobą w różny sposób
podział
a) wstępujący
-pobudzający RAS
-hamujący = rekrutujący
b) zstępujący
CECHY CUNS
-wieloneuronalny
-pobudzany rożnymi rodzajami energii
-pobudzenie znoszone przez narkozę
-CUNS jest konieczne by powstała PERCEPCJA = złożone wrażenia zmysłowe i czuciowe
-podłoże świadomości - stan czuwania
CZUCIE- proste wrażenie zmysłowe stanowiące subiektywna ocenę bodźca
KODOWANIE INFORMACJI W RECEPTORACH
Bodziec ->R ->miejscowa zmiana pot spoczynkowego = depolaryzacja -> na jego szczycie ->pot czynnościowy we wł. dośrodkowych
AMPLITUDA p.g - zależy od siły bodźca (kodowanie analogowe) ->dalszy wzrost siły bodźca ->wzrost liczby impulsów w neuronie dośrodkowym (kodowanie cyfrowe) ->wzrost siły bodźca ->rekrutacja receptorów -> rekrutacja jednostek czuciowych
Adaptacja R = włókna szybko adaptujące się = fazowe R (węchu) (rys 9)
= włókna wolno adaptujące się = toniczne R
Aby doszło do adaptacji musi wystąpić długotrwały niezmienny bodziec. informacja o szybko zachodzącej zmianie środowiska sygnalizują początek i koniec działania bodźca (rys 10)
Bodziec - p.g który po osiągnięciu szczytu (faza dynamiczna) opada nieco na niższy poziom (faza statyczna) na którym utrzymuje się w ciągu całego okresu działania B, te zapewniają nieprzerwany napływ informacji o działaniu B. w fazie dynamicznej częstotliwość p.c jest 2 razy większa niż w fazie statycznej
WZROK
aparat optyczny oka - rola odtwarza na siatkówce odwrócony, pomniejszony i rzeczywisty
źrenica - reguluje ilość światła padającego do oka
-mięsień zwierający Ach
-rozszerzający Na
soczewka - zawieszona na włóknach obwódkowych
*przy patrzeniu w dal - włókna napinają się, a przednia część soczewki spłaszcza się akomodacja do dali
*przy patrzeniu blisko - włókna obwodowe rozluźniają się na skutek skurczu m. rzęskowatego - soczewka wypukla się akomodacja do bliży
SIATKÓWKA - wyścieła wnętrze powierzchni gałki ocznej; 2 rodzaje receptorów fotoreceptory czopki i pręciki łączą się z kom dwubiegunowymi, te z kom zwojowymi - aksony tworzą nerw wzrokowy
PLAMKA SLEPA - BRAK RECEPTOROW
CZOPKI widzenie fotopowe (opsyna) widzenie barwne, szczegółowe, w dobrym świetle
PRECIKI widzenie skotopowe (rodopsyna) widzenie czarno-biale, w słabym świetle
rozmieszczenie receptorów jest nierównomierne - dołek środkowy = czopki
OSTROSC WZROKU - norma- jeśli w dobrym oświetleniu oko rozróżnia 2 pkt
starczowzroczność (presbiopia) - mniejszy zakres akomodacji na skutek sztywności soczewki i patrzenie w dal zniekształcone, patrzenie bliskie - soczewki skupiające
krótkowzroczność (miopia) - gałka oczna jest zbyt długa, promienie skupiają się przed siatkówką, punkt dali wzrokowej przybliża się - soczewki rozpraszające
dalekowzroczność (hyperopia) - gałka zbyt krótka, obraz za siatkówka - soczewka skupiająca