Grupa A
mowa skierowana (cechy) -
-wolne tempo
-wyraźnie zaznaczona intonacja
-wysokimi tonami podstawowymi
-liczne powtórzenia
-prosta składnia
-proste konkretne słownictwo
Sprawiedliwość immanentna - oczekiwanie dziecka ,ze kara musi nastąpić po każdym naruszeniu regul nawet jeśli nie zostało ono wykryte.
Sprawiedliwość immanentna /to się odnosi tylko do karania ekspiacyjnego, a nie do
nagradzania, jak złamałem nogę to jest to kara za wcześniejszą kradzież; występuje w stadium heteronomii moralnej (4-8r.ż.)
Rodzaje przywiązania- Są 3 typy przywiązania:
- lękowe- unikające -które nie przejawaija emocji negatywnych w czasie rozstania z matką ale gdy wraca unikaja jej
-ufnie przywiązane- wykazuja negatywne emocje gdy matka je opuszcza i reaguja entuzjastycznie na jej powrot ( zdrowe przywiązanie-prawidlowy rozwoj w przyszłości)
- lękowo ambiwalentne- wykazuja silne emocje negatywne w trakcie rozstania z matka reagują agresja przy jej powrocie
rozwój grup rówieśniczych nieformalnych Dunphy'iego -
Wyróżnił 4 fazy w procesie kształtowania się grup róweisniczych
- faza poprzedzająca tworzenie się grupy właściwej, powstaja wówczas odizolowane od siebie jednopłciowe paczki,które często cechuje tajemnicza obrzędowość
- początek paczek heteroseksualnych, kontakty z innymi paczkami podejmowane sa sporadycznie i tylko zespołowo, nastawienie do innych paczek jest antagonistyczne
- członkowie paczki o wysokim statusie nawiązuja indywidualne kontakty z członkami innych paczek, można przynależeć do więcej niżjedenj paczki w ten sposób tworzy się „ponad paczkami” luźniejsza grupa rówieśnicza
- potrzeba przynależenia do grupy słabnie, wyodrębniają się w niej pary przyjaciół.
W zdecydowanej większości przypadków przyjaciel jest tej samej płci
Gesty wskazujące- pojawiaja się w okresie miedzy 9 a 13 miesiacem i wyrażają prosbe o przedmiot, podawanie przedmiotu dorosłemu,, pokazywanie przedmiotu oraz wskazywanie przedmiotu. Sa uzywane przez dzieci w celach komunikacyjnych i odgrywaja wazna role w rozwoju językowym. Charakterystyczna dla okresu prewerbalnego jest komunikacja ostensywna, polegająca na zwracaniu uwagi na obiekty w otoczeniu przez ich wskazywane.
Butterworth wyróżnia dwa rodzaju gestów w komunikacji ostensywnej: protoimperatywy (wpływ na interlokutora w celu uzyskania wskazywanego obiektu) oraz protodeklaratywy (sposób komentowania aktualnego stanu rzeczy i wywierania wpływu na uwagę odbiorcy).
Zabawy wokalne - Należy to do jednego ze stadium rozwoju wokalizacji. Występuje między 16 a 30 tygodniem (4-7m.ż)- dziecko zaczyna wypowiadać proste sylaby z przedłużeniem dźwięków podobnych do samogłosek lub spółgłosek, zmiany w produkcji głosowej odzwierciedlają zmiany w strukturze artykułowania i w centralnym systemie nerwowym, wydawane dźwięki są czymś pośrednim między gruchaniem w stanie zadowolenia a późniejszym prawdziwym paplaniem, gawodzeniem.
Normy moralne wg Piageta
Piaget zakłada, że normy moralne mają trzy cechy: a) normy moralne można uogólniać na wszystkie analogiczne sytuacje, nie tylko sytuacje identyczne b) normy moralne wykraczają poza sytuacje oraz warunki, które wywołały c) normy moralne są związane z poczuciem autonomii
Preadaptacja społeczna- Noworodek przychodzi na świat z pewnymi predyspozycjami ,skłonnościami do wybiórczego reagowania na niektóre konkretne rodzaje bodźców i do strukturowania swych reakcji. Szczególnie uderzający jest sposób w jaki zarówno jak i tendencja do reagowania są preadoptowane do pośredniczenia w interakcjach niemowlęcia ze środowiskiem społecznym.
Organizacja percepcji i organizacja reakcji :
Organizacja percepcji:
Od najwcześniejszych chwil życia niemowlęta maja zaskakująco dobre umiejętności percepcyjne.
Typy bodźców na które niemowlęta są szczególnie wrażliwe sa ogólnie powiązane z innymi ludźmi- wrażliwość na twarz i głos ludzi.
Początkowo to nie twarzowość jako taka przyciąga uwagę dziecka lecz raczej zbiór bardziej prostych właściwości które są typowe dla twarzy ludzkiej takich jak:
Zagęszczenie kątów, złożoność, trójwymiarowość i ruchliwość.
Pierwotna atrakcyjność powoduje że niemowlęta w dalszym przebiegu interakcji mogą zwracać uwagę na inne cechy partnera w szczególności te które różnią ludzi między sobą i w ten sposób zaczynają się uczyć rozróżniania osób znajomych i nieznajomych.
Dźwięki przypominające głosy ludzkie szczególnie silnie oddziałują na niemowlęta.
Odpowiednia struktura aparatu słuchowego zapewnia że głosy innych ludzi są bodźcem szczególnie wartym uwagi. Zarówno w odniesieniu do wzroku jak i do słuchu niemowlęta przychodzą na świat uwrażliwione na ten rodzaj stymulacji, którego dostarczają inni
ludzie.
organizacja reakcji
Niemowlęta ujawniają też pewną liczbę wzorów zachowań szczególnie umożliwiających im nawiązanie kontaktu z ludźmi jak : uśmiechanie się, przywieranie, płacz i ssanie.
Karmienie-jeden z najwcześniejszych kontekstów w którym niemowlę spotyka się z inną osobą.
Zachowanie niemowlęcia jest tak ustrukturowane aby sprzyjac koordynacji z zachowaniem partnera.
Preadaptacja społeczna determinuje naturę początkowych kontaktów niemowlęcia z innymi ludźmi.
Techniki socjometryczne
...procedury skonstruowane w celu dokonywania pomiaru statusu społecznego dzieci na podstawie oceny grupy rówieśniczej.
Nominacyjna - każde badane dziecko jest proszone o wymienienie określonej liczby lubianych rówieśników, np. „Powiedz, które 3 osoby z klasy lubisz najbardziej”.
Skalowania - dziecko jest proszone o dokonanie na skali oceny każdej osoby z klasy pod względem wybranego kryterium, np. dziecko określa na skali jak bardzo naprawdę lubi się bawić z daną osobą
Porównywania parami dziecku przedstawia się po dwa imiona osób z klasy i prosi każdorazowo o wybranie osoby bardziej lubianej.
Świadomość metajęzykowa - To zdolność do refleksji nad naturą i użyciem języka.
Umiejętność ta rozwija się w trakcie całego naszego życia. Na początku rozwoju językowego dzieci nie są w stanie zdać sobie sprawy z arbitralności języka i braku związku pomiędzy nazwą przedmiotu a jego wyglądem lub funkcją, małe dzieci uważają nazwę przedmiotu za jedną z jego cech. Na wczesnym etapie rozwoju maja także problemy ze zrozumieniem faktu ze słowa składają się z dźwięków co jest później wazna umiejętnością przy uczniu się czytania alfabetycznych systemów pisania.
Jeszcze inna później osiągana umiejętność metajęzykowa to zdolność do definiowania znaczeń słów która jest czymś wiecej niż używaniem we właściwych kontekstach komunikacyjnych
Grupa B
Rodzaje przywiązana -
Są 3 typy przywiązania:
- lękowe- unikające -które nie przejawaija emocji negatywnych w czasie rozstania z matką ale gdy wraca unikaja jej
-ufnie przywiązane- wykazuja negatywne emocje gdy matka je opuszcza i reaguja entuzjastycznie na jej powrot ( zdrowe przywiązanie-prawidlowy rozwoj w przyszłości)
- lękowo ambiwalentne- wykazuja silne emocje negatywne w trakcie rozstania z matka reaguja agresja przy jej powrocie
Rozwój pytań
Pytania służą nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktu, a także realizowaniu celu rozmowy, jakim jest zdobycie informacji. Tendencja do zadawania pytań zwiększa się wraz z wiekiem i najwyraźniej występuje w 4-5r.ż. Okres ten nazywamy wiekiem pytań.
W okresie średniego dzieciństwa najczęściej stawiane są pytania których źródłem jest obserwowanie przez dziecko rozmaitych przedmiotów, zjawisk, zdarzeń czy też ich obrazowych przedstawień (obrazki, filmy), np. „Dlaczego tramwaj jak skręca to piszczy?”. Pytania synpraktyczne dotyczące organiozwania doświadczenia na podstawie własnego działania pojawiają się najczęściej w wieku 3;6 (np. „Czy, jak nie umiem liczyć, to mogę kupować?”), a następnie ich liczba do końca okresu przedszkolnego sukcesywnie się zmniejsza. Natomiast liczba pytań heurystycznych, przez które dziecko zmierza do wyjaśnienia i uporządkowania wiedzy o świecie rośnie do 5 r.ż., a potem spada.
Reguły gry w kule -
-sensomotoryczny- stan motoryczny , nie obserwuje się reguł
- przedoperacyjny- stadium egocentryzmu, gra ma charakter indywidualny, całkowity brak współdziałania czy interakcji społecznych.
- operacje konkretne- Początki współdziałania, obserwuje się reguły lecz zgodność co do tego jakie one są jest niewielka.
- operacje formalne- kodyfikacja regul, reguły są znane wszystkim, panuje zgodna co do ich treści, mogą być zmieniane ze zgodą wszystkich graczy ,dzieci interesują się regułami dla nich samych
Rozwój struktury i tematyki opowiadań -
Większość opowiadań dzieci w 2 rż to formy prenarracyjne lub sekwencje skojarzeniowe.
W okresie miedzy 2 a 5 rż dzieci przechodzą od konstruowania tekstów złożonych z niepowiązanych ze sobą zdarzeń do opowiadań zorganizowanych wokół głównego celu.
Ponad połowa opowiadań dzieci w 5 rż osiąga poziom tekstów złożonych z łańcuchów spoistych lub prawdziwych narracji.
- najmłodsze przedszkolaki zaliczaja do opowiadań także opisy, starsze coraz częściej wiążą historie z działaniem opartym na celu oraz uwzględniają pojawienie się przeszkód i zakończenie historii. Opowiadania dzieci przedszkolnych przedstawiają najczęściej konflikty interpersonalne.
Dzieci w 6 rż wykorzystuja wiedze o stanach psychicznych w tworzeniu opowiadań.
W wieku przedszkolnym doskonali się i bogaci struktura opowiadania dziecka.
U dzieci w 3-5 rż odnaleźć można wsytskie elementy struktury opowiadania.
Dzieci w wieku 3 lat ograniczaja się do charakterystyk przestrzennych i społecznych.
W wieku 4 lat wprowadzają opisy czasu
W wieku 5 lat można odnaleźć wszystkie rodzaje charakterystyk.
Z wiekiem coraz częściej opowiadania maja zakończenie
W wieku 6 lat opowiadania dzieci posiadają wyrażną kompozycję: przedstawiają przebieg zdarzeń ,zawierają zapowiedź rozwiązania akcji oraz opis tła akcji.
Dzieci opowiadają zwykle o zdarzeniach codziennych a liczba opowiadań o niecodziennych zdarzeniach wzrasta miedzy 3 a 4 rż.
Starsze dzieci podejmują w opowiadaniach tematy fikcyjne.
Funkcje grup rówieśniczych - Szczególna rola- przy kształtowaniu się tożsamości. Ausubel wyróżnił 7 podst. Funkcji grupy rówieśniczej:
- zastępowanie rodziny- w grupie dorasający czuje się bezpiecznie i ma określony status
- stabilizacja osobowości- w okresie gwałtownych przemian grupa wpływa na stabilizująco na osobowość jej członków
- wzbudzanie poczucia własnej wartości - przyjęcie do grupy rówieśniczej staje się źródłem poczucia własnej wartości
- określania standardów zachowania- w grupie kształtują się nowe odniesienia i powstają nowe formy zachowa, co przygotowuje dorastających do funkcjonowania w szerszym społeczeństwie
- zapewniania bezpieczeństwa wynikającego z liczebności- grupa do pewnego stopnia chroni przed przymusem ze strony dorosłych a mianowicie pozwala na podanie argumentu -skoro innym wolno to dlaczego nie mnie?
- rozwijanie społecznych kompetencji- wspólne uczestniczenie w imprezach, dyskutowanie, podejmowanie zbiorowych form aktywności staje się praktycznym ćwiczeniem społecznego funkcjonowanie
- grupa stwarza warunki do przyjęcia wzorów i do ich naśladowania- wielu dorastającym grupa rówieśnicza dostarcza jedynych wzorów gdy np. rodzice nie są wzorami .
Czynniki warunkujące trudności w nawiązaniu przyjaźni/kontaktów społecznych
Gottman wyróżnił kilka czynników warunkujących nawiązywanie przyjaźni. Przyszli przyjaciele w porównaniu z osobami, które się nie zaprzyjaźniły różniły się:
- wspólnym polem aktywności (zgadzanie się co do tego jak się bawić)
- wysoką jasnością komunikacyjną
- wysokim stopniem wymany informacyjnej
- sprawniejszym rozwiązywaniem konfliktów
- częstszym samoujawnianiem, czyli dzielenie się informacjami o własnym JA.
Gesty reprezentujące/reprezentatywne - Występują powyżej 14 miesiąca. Tworzą względnie trwałe układy ruchów ciała, rąk ,mimiki którym odpowiadają znaczenia. Gesty te zastępują bądź reprezentuja informacje. Są używane przez dzieci w celach komunikacyjnych i odgrywają ważną role w rozwoju językowym.
Samonaśladujące gaworzenie- . 25- 50 tydzień ( należy to do rozwoju wokalizacji)- dziecko kombinuje samogłoski i spółgłoski i kombinacje te powtarza w sposób stereotypowy, częściej gaworzy, gdy jest samo, niż gdy sa przy nim dorośli, u dzieci słyszących wzrasta znaczenie ich własnej wokalizacji, dzieci głuche podejmują wczesne formy wokalizacji ale w tym czasie ich produkcja dźwięków zaczyna spadać.
Podzielanie tematu (koorientacja wzrokowa, podzielanie tematu itp.)
Każda interakcja społeczna ma swój temat na który kierują się uczestnicy lecz podczas gdy w czasie kontaktów twarzą w twarz we wczesnych miesiącach życia temat ten pochodzi z wnętrza samej diady teraz odnosi się on do czegoś zewnętrznego co dopiero będzie włączone w interakcję.
Matka korzysta z wielu procedur by podzielić z dzieckiem uwagę na przedmiotach je interesujące tak zatem sytuacja niemowlę-przedmiot zmienia się w sytuacje niemowlę przedmiot-matka - KOORIENTACJA WZROKOWA- wspólna uwaga kilku osób kierowana na ten sam wspólny przedmiot w otoczeniu.
Innym sposobem osiagania wspólnego przedmiotu zainteresowania -GESTY takie jak WSKAZYWANIE.
Samodzielne wskazywanie u niemowląt nie pojawia się przed końcem pierwszego roku życia- najpierw jest wskazywania dla siebie potem wskazywanie na innych jako zjawisko komunikacyjne i wskaźnik potrzeby dziecka by podzielać przedmiot z inną osobą pojawia się później.
Trzecim sposobem podzielania tego samego przedmiotu zainteresowania-okres poniemowlęcy jest - MOWA ODNIESIENIOWA.- słowne wskazywanie na przedmiot.
Zmiany w stukturze narracji - Umiejętności narracyjne dziecka rozwijają się w kontakcie z osobą dorosłą.
Większość opowiadań dzieci w 2 rż to formy prenarracyjne lub sekwencje skojarzeniowe.
W okresie miedzy 2 a 5 rż dzieci przechodzą od konstruowania tekstów złożonych z niepowiązanych ze sobą zdarzeń do opowiadań zorganizowanych wokół głównego celu.
Ponad połowa opowiadań dzieci w 5 rż osiąga poziom tekstów złożonych z łańcuchów spoistych lub prawdziwych narracji.
Ćw:...Kompetencja narracyjna-> etapy rozwoju kompetencji opowiadania (opis i wyliczenie3-4r.ż., 5-6r.
ż
pojawia się struktura akcji, kompetencja narracyjna rozwija się do wieku 10 lat (wszystkie elementy
opowiadania)
Stadia rozwoju struktury narracyjnej:
1.wczesne formy prenarracyjne
2.Sekwencje skojarzeniowe
3.Prymitywna narracja
4.Łańcuchy niespoiste
5.Łańcuchy spoiste
6.Prawdziwa narracji