PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA DZIECI I MŁODZIEŻY EGZAMIN 2005/2006-02-04

Pytania otwarte:

1. Co cechuje genotyp w koncepcji Piageta

Czynnik rozwoju: uniwersalny, wewnętrzny , wyznacza granice rozwoju , jego mechanizmem dojrzewanie (ukł. nerwowy)

2. Sposoby ujmowania człowieka w rozwoju i co one ukazują

Filogenetyczny, ontogenetyczny, antropogenetyczny, mikrogeneza =geneza aktualna - zmiana zachowania, albo procesu psychicznego, zmiana konkretnej wlaściwości

3. Wymień znaczące zmiany zachodzące w fazie embrionalnej (znaczące dla dalszego rozwoju)

Wykształcenie struktur zewnętrznych jak i wewnętrznych. Negatywne czynniki zaburzające rozwój anatomiczny (teratogeny), pierwsze ruchy- ruch serca jako pierwszy ruch, CUN zaczyna przewodzić impulsy,

4. Wymień określenia kojarzące się ze środowiskowymi teoriami rozwoju człowieka

Empiryzm, tabula rasa środowiska: naturalne, kulturowe, społeczne

5. Kierunki zmian rozwojowych wg Spencera

a) Od stanu luźnego do związanego - Integracja b)Od jednorodności do różnorodności - Różnicowanie c) Od stanu nieuporządkowanego do uporządkowanego - Uporządkowanie d)ównowaga

6. Cechy procesu rozwojowego długotrwały, indywidualne tempo, indywidualny rytm, okresy krytyczne
   

7. Cechy zmiany rozwojowej

Funkcja czasu, jednokierunkowa, nieodwracalna, charakter raczej progresywny, trwała, autonomiczna, prowadzi do sekwencji z góry zaplanowanych zmian nastawionych na osiągnięcie określonego celu

8. Kto należy i jaka to teoria: skokowość i brak kierunku

Heavinghurst, Wallon, koncepcje zmian cyklicznych

9. Opisz ujęcie mechanicystyczne rozwoju.

Eksperymenty, rozwój zmianą reakcji na bodziec, podkreśla się reaktywną rolę człowieka, badane są obserwowalne zachowania jednostki, zachowania są badane we wzajemnej izolacji, zmiana jest funkcją zmiany poprzedzającej

10. Prawa rozwoju i przykłady (ale to było jakoś dziwnie sformułowane)

Cefalokaudalny - głowa, proksymodystalny - mięśnie blisko kręgosłupa , łokciowo promieniowuy, prawo rozwoju dłoni - rozwój dłoni

11. Stadia rozwoju języka + wiek, w których się pojawiają (z tekstu Kurcz)

Wypowiedzi jednowyrazowe - (holofrazy) 12-16, dwuwyrazowe (gramatyka osiowe) 17-27 mies, kilkuwyrazowe 20-40 mies, pełne zdania (26-42), pełna kompetencja (4-9 rok)

12. Co cechuje reakcje okrężne?

Początkowy charakter przypadkowy, wykonywane dla przyjemności, dotyczy interesujących zdarzeń, aktywne, powtarzalność

13. Metody badania mowy obejmują:

Obserwacja, dzienniki mowy wywiady, eksperymenty

Co badamy w badaniu mowy ?:

Aspekty: fonologiczny, semantyczny, syntaktyczny, pragmatyczny

14. Kierunki zmian zabaw tematycznych

Wydłuża się czas, zwiększa się znaczenie mowy, od indywidualnych do grupowych, coraz bardziej twórcza

15. Techniki socjometryczne mogą mieć postać:

Nominacyjne, skalowania, porównywania parami

16. Charakterystyka (czy przejawy?) różnicowania emocji

Z ogólnego stanu pobudzenia bardziej specyficzne, na początku cały obiekt, a później poszczególne aspekty obiektu, dostosowywanie intensywności przejawiania bardziej do bodźców wywołujących

17. Co dziecko umie jeśli chodzi o motorykę w średnim dzieciństwie

Ubiera się, je, harmonijne i płynne ruchy, kombinacje ruchowe, kopnięcie piłki, rozwój siły ruchu, głód ruchu, uczy się pisać i rysować

18. Formy zabawy w udawanie wg Lesliego

Substytucja - coś zastępuje coś, forma prawdy - coś ma inne właściwości, forma istnienia

19. Cechy twarzy ludzkiej, który przyciągają uwagę dziecka

Uporządkowana we wzór, ruchliwość, nagromadzenie konturów, wielokątowość, częstość pojawiania się, zmienność

20. Cechy teorii naukowej

Zespół twierdzeń uporządkowanych logicznie i systematycznie, spełnia kryteria naukowości i poprawności metodologicznej, sprawdzona, udokumentowane, służące wyjaśnianiu, oraz przewidywaniu.

21. Obszary badań nad inteligencją to:

Bliźnięta, rodzina, adopcyjne

22. Przykłady zabaw wg Buhler

Funkcjonalne: nakręcanie bąków, jazda koniem na biegunach, podskakiwanie, podrygiwanie, puszczanie piłeczki lub obręczy Konstrukcyjne - nastawione na wytwór :domek z klocków, ludziki z plasteliny, babka z piasku, puszczanie baniek, dawanie cieni na ścianę

23. Definicja symbolu (dokładna) i przykłady

Elementy oznaczające odróżnicowane od tego co oznaczają mają charakter konwencjonalny i są używane intencjonalne - piktogram, „zakaz palenia”

24. Jakie struktury występują w samowiedzy dojrzałej

Hierarchiczny obraz własnej osoby, wiedza o regułach generowania wiedzy, wiedza o regułach komunikowania wiedzy - te tylko w samowiedzy dojrzałej.

Samoopis, samoocena, oraz struktura wiązkowa sądy o standardach - te zawsze występują

25. Formy preadaptacji niemowlaka (z tekstu Schoffera)

Organizacja reakcji- przywieranie, uśmiechanie, płacz, ssanie, specyficzny rytm;

organizacja percepcji -wrażliwość na twarz, i na mowę ludzki

26. Co implikują zmiany (chyba) biologiczne ?

Występowanie stadiów o cechach sekwencyjnych, występowanie dróg niezbędnych dla każdego odcinka całości (kreody), tendencje do powrotów od odchyleń - homeoreza

27. Co to jest operacja wg Piageta

Uwewnętrzniona czynność poznawcza pozwalająca na wyciąganie wniosków które można uznać za logiczne, zależy w większym stopniu od aktywności poznawczej niż percepcji. Zakłada zawsze jakiś niezmiennik, musi być odwracalna, czynność która może zostać zinternalizowana, lub wykonana zarówno w myśli jak i fizycznie, nigdy nie występuje pojedynczo

28. Czym się różnią mniemania samorodne od innych

Pierwsza myśl dziecka, stałość, trwałość, należy je badać

29. Co cechuje myślenie kompleksowe

Obiektywność, dobór kryteriów, oparte na percepcji, stałość określenia

30. Wymienić kompleksy w kolejności

Skojarzeniowe - kolekcja - łańcuchowy - dyfuzyjny - pseudopojęcie

31. Jakie są kierunki zmian w strategiach pamięciowych

Od mediatorów zewnętrznych do wewnętrznych,

od opartych na strategii społecznych do strategii indywidualnych,

od przypadkowego do celowego

32. Opisz cechy klasyfikacji multiplikacyjnej

Klasyfikacja która bierze pod uwagę więcej niż jedno kryterium, kryterium jest abstrakcyjne, zachodzi tylko w jedną stronę (albo wstępująco, albo zstępująco)

33. Jaki pojęcia można wiązać ze stadium heteronomii moralnej

Realizm moralny, sprawiedliwość immanentna, kara ekspiacyjna, szacunek jednostronny, odpowiedzialność obiektywna, sprawiedliwość retrybutywna,

34. Stadia rozwoju kłamstwa

Kłamstwo - brzydkie słowo do 7 - 8 roku, kłamstwo - nieprawda 6-7 do 10 , kłamstwo intencje i kontekst od 10 roku

35. Jakie są przejawy potrzeby seksualnej w adolescencji

Ogólne pobudzenie, stan napięcia seksualnego i dążenia do jego redukcji w możliwy sposób - masturbacja, krystalizuje się, ukierunkowuje dążenia ku osobie płci przeciwnej, pełne uświadomienie sobie tych pragnień

36. Kierunki zmian zaspokajania potrzeb

Zróżnicowanie sposobu zaspokajania, socjalizacja sposobu zaspokajania, indywidualizacja sposobu zaspokajania specjalizacja zaspokajania potrzeby, przejście na wzór wymiany, zwiększona tolerancja na odroczenie, aktywne zaspokajanie

Kierunki rozwoju zmian potrzeb

a) kontakt emocjonalny - od fizycznego przez mimike słowa do myślenia

b) zależność emocjonalna - od podlegania czyjejś opiece do doznawania uwagi i pomocy ze strony innych

37. Pierwsze emocje i ich fizjologiczne przejawy (czy coś podobnego)

Zadowolenie - uśmiech, niezadowolenie - dystres, płacz gniewny - poczerwienienie twarzy

38. Słuch fonematyczny to:

Umiejętność identyfikowania i słuchowego rozróżniania dźwięków mowy i słów dzięki rozróżnianiu różnic między głoskami przy jednoczesnym rozróżnianiu różnych wymówień i cech głoski. Jest podstawą do nauki czytania

39. Wg Flavella uwagę selektywną cechuje:

Planowość, adaptacyjność w stosunku do zadania, wzrasta kontrola, polepsza się zastosowanie strategii

40. Rozwój percepcji społecznej - Matczak

Pogłębianie (różnicowanie), integrowanie - w pojęciu osoby zmienia się dostrzeżenie pozorności i sprzeczności pewnych cech, obiektywizacja opisu - mniej sądów wartościujących a więcej opisowych

Pytań jak zapewne wszyscy pamiętają było 40.

Test jednokrotnego wyboru

1. Co cechuje gruchanie wg Starka między 2 a 5 miesiącem

Wydaje dźwięki w społecznej interakcji, dźwięki się różnicują

2. Zaburzenia funkcji wrodzonych mogą wystąpić w fazie (embrionalnej, jajowej i płodowej, embrionalnej i płodowej, czy jajowej)

3. Dasen - coś o wynikach jego badań (wykład)

4. Metoda kliniczna - cechy

5. Scarr Salapatek - odp.: to, że różnice indywidualne są lepiej widoczne w lepszych warunkach środowiska.

6. Co głównie krytykowano w okresie przedoperacyjnym u Piageta - niepamiętanie , odpowiadają żeby sprawić przyjemność badanym

7. Kiedy kształtują się role płciowe - w którym okresie wg Freuda - faliczno edypalna

8. Nierozwiązany kryzys wg Eriksona w wieku szkolnym prowadzi do... odp - poczucia niższości

9. Petrill - odp. Że wysoka inteligencja jest częściej dziedziczona (ale jego nazwiska tam nie było, chyba chodziło o coś takiego jak, które zdanie jest prawdziwe)

10. Charakterystyka jednego z podsystemów i pytanie o to, który to jest

11. Równolegle z planowaniem i przewidywaniem zachodzi...AUTOMATYZACJA

12. W obecnej koncepcji nauczanie... odp: wyprzedza rozwój

13. Kto wprowadził pierwsze normy do psychologii - odp. Gasell

14. Z czyich terminów korzystał Piaget (albo która koncepcja miała na niego wpływ). W każdym razie odp to Baldwin

15. Co badała Ainsworth (dość konkretnie) - typy przywiązania (A B C)

16. Dzieci wg Szumana potrafią kopiować figury w następującej kolejności (odp. koło, kwadrat, trójkąt)

17. Coś mniej więcej jak: motywacja do rozwoju wg Piageta (chyba chodziło o konflikt poznawczy)

18. Wg Kagana dzieciak jak ma 3 miesiące to zwraca uwagę na co? Kontur i ruch

19. Na czym polega egocentryzm w operacjach konkretnych

20. Z czym związane jest szeregowanie (odp.: tam było albo rozumienie przechodniości-tranzytywność, albo rozumienie stałości liczby)

21. Jaka jest prototypowa cecha przyjaźni w adolescencji intymność

22. Teoria atawizmu to kto (chodziło o zaznaczenie nazwiska Hall)

23. W którym stadium rozumienia myśli dzieci uważają, że jest ona ustami, uszami itp.? Do 6 roku życia, a później, że to myśl w głowie, około 11-12 następuje dematerializacja myśli

24. Wpływ rówieśników zaznacza się najbardziej w okresie... wczesna adolescencji

25. Różnicowanie element oznaczony-oznaczający zachodzi dzięki jakiej asymilacji różnicującej?

26. Kiedy dzieci potrafią używać łyżki i ołówka 2 rok

27. Od kiedy dzieciak może wykonać nużącą go czynność od początku wieku szkolnego

28. Psychologia rozwojowa różni się od psychologii biegu życia tym, że... odp.: rozwój jest zasadą życia)

29. Rozwój poznawczy a moralny (odp. poznawczy jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym do rozwoju moralnego)

30. Co to jest okres krytyczny?

31. Pytanie o koncepcję Wallona (czy jest ukierunkowana vs nieukierunkowana, stadialna vs. Niestadialna)

32. kiedy dziecko samodzielnie wchodzi po schodach (albo kiedy schodzi - nie pamiętam)

33. Pytanie o Wallona (o sferę poznawczą i społeczna) 4 okres

Test wyboru wielokrotnego

1. Flavell z wykładu (odp dobre to inkluzja i mediacja lub modyfikacja)

2. Coś o biologicznych czynnikach rozwoju wg Piageta

3. Dasen - coś o wynikach jego badań (wykład) raz jeszcze

4. I znowu cechy metody klinicznej

5. Myślenie dzieci w okresie przedoperacyjnym cechuje (transdukcja, indukcja, intuicja, czy coś na klasyfikacja)

6. Co ogólnie zarzucano Piagetowi

7. Co cechuje neopiagetowskie teorie: przetwarzanie informacji , nowicjusz ekspert,

8. Co cechuje stadium latencji u Freuda

9. Hurlock - pytanie o idealizowanie partnera (że jest to miłość romantyczna i występuje w adolescencji)

10. Terminy charakterystyczne dla koncepcji Eriksona

11. Co jest dziedziczne (temperament, astygmatyzm itp.)

12. Cechy koncepcji ekologicznej (wykład)

13. Tory wchodzenia w kulturę relacje między ludzkie i produkty kultury

14. Rola kultury w rozwoju

15. Idealizm Szumana (3 typy) antycypacyjny, kompensacyjny , normatywny

16. Coś z tabelki Szumana (chyba o notację przedmiotu - która faza itp.)

17. Sposoby wywierania wpływów wychowawczych (wykład)

18. Coś z Delorsem (sam koniec ostatniego wykładu)

19. Prymitywną narrację wg Aplebee cechuje uwaga na stałym elemencie, zawiera ocenę postaci i zdarzenia, nie ma przyczynowości

20. Gesty wskazujące i reprezentujące - takie mini porównanie

21. Tworzenie słów odbywa się na zasadzie:

22. W samoopisach (chyba) adolescentów jest: przestaje dominować

23. W samoopisach dzieci w stadium przedoperacyjnym występuje: opinie rodziców i osób znaczących są najważniejsze, ważniejsze cechy fizyczna

24. Coś o strukturze (cechy chyba) wewnętrzna, nie jest wrodzona, nie jest stanem lecz procesem, jej przejawem jest schemat, nie wynika z doświadczenia z przedmiotami, forma organizacji równowagi, tworzy się pod wpływem równowagi, ciągle osiągana

25. Przejawy funkcji symbolicznej - w miarę prosto

26. Przejawy funkcji symbolicznej - jakieś dziwne odp.

27. Najwcześniej w ontogenezie występujące formy zabawy to:

28. Moralność heteronomiczną cechuje:

29. Deficyty metapoznawcze charakteryzuje: nieumiejętność oceny swoich zdolności i umiejętności

30. W młodszym wieku szkolnym pamięć jest: coraz bardziej logiczna, wzrastająca tendencja do organizacji

31. Co jest pierwszym przejawem uwagi pozytywnej i negatywnej? Odruch obronny ??

32. Co cechuje percepcyjne czynności eksploracyjne

33. Lepiej rozwijają się dzieci tych matek, które (coś ze strategiami) do 2 roku życia strategie fizyczne, pokazują zachęcają

34. Coś o ToMM -

35. Koncepcja lustrzanego odbicia (koncepcje lustrzanego odbicia a ksztaltowanie samooceny) -obraz własnego siebie oparty na tym co myślą inni/uogólniona opinia innych/ osoba znacząca

36. Strategie tworzenia reguł generowania wiedzy o sobie - a)liniowa lub kompensacyjna b) koniunkcyjna c)alternatywna

37. Jak dzieciak patrzy na osobę i na przedmiot to świadczy o... (odp: na pewno intersubiektywności wtórnej, ale nie pamiętam co jeszcze)

38. Co wskazuje na zdolności dziecka do podzielania tematu (Schaffer) mowa odniesieniowa, koorientacja wzrokowa, gesty

39. Co krytykowano u Bowlby'ego Monotropizm, ochrona nie jedyną funkcją

40. Agresja skierowana na osobę (wroga) - wzrasta w okresie 4-7 i nie zanika

41. Dixon i rozpoznawanie siebie w lustrze (tekst Kozieleckiego) wcześniej rozpoznaje matkę, potem na własne odbicie ale reaguje jak na kolegę, faza zdziwienia kto zachowuje się tak jak ja, później faza nieśmiałości.

42. „Fizjologiczne urodziny” (kiedy i co poprzedzają) 5-7 mies. Poprzedzają fazę ekspansji

43. Kiedy dziecko jest zdolne do trzymania 2 przedmiotów (wiek i nazwy chwytów) 6-8 chwyt nożycowy

44. Potrzeba poznawania - cechy: pochodzi z rozwiązania dysonansu, unikanie niepewności informacyjnej

45. Warunki celowo wprowadzone do środowiska dziecka to... (dieta, wystrój mieszkania, rozmieszczenie budynków na osiedlu, czy coś jeszcze...)

46. Funkcja wyzwalająca nauczania (wykład)

47. Zabawa (chyba tematyczna) jest dłuższa jeśli (wg kogoś na B, ale na pewno nie Bornstein, Buhler, Bruner) jeśli są dorośli,

48. Kiedy dziecko ma 2 latka to potrafi (+/- klocki). 6 klocków

I pytanie testowe, które nie pamiętam, czy były jedno czy wielokrotnego wyboru:

1. Kryzysy u Eriksona - nie tabelka tylko to co mówiła na wykładzie bezpośrednio przed nią (że na początku są duże, potem się zmniejszają itp.)

2. Coś z mową egocentryczną - Wygotski

3. Pytanie o teorie natywistyczne i empirystyczne

4. Rozumienie maskowania emocji (być może w pytaniu było coś o kontroli emocji) dzieci przedszkolne niekonsekwentnie, dzieci szkolne konsekwentnie

5. Coś o Bowlby'ego - przywiązanie

6. Nośniki kulturowe - chyba czemu służą

7. Podejście longitudinalne - zalety (chyba wielokrotny)

8. Jakieś jeszcze pytanie o Wallona

9. Coś z artyficjalizm wykładu (o rozumienie świadomości - że najpierw wszystko ma, a potem tylko człowiek i zwierzątka, i o rozumienie, że nazwę przedmiotu można zmienić)

10. Coś o reprezentacji deklaratywnej (chyba wielokrotny wybór) dominuje od 6-7 roku życia,

11. Coś o potrzebie zależności emocjonalnej

Z obu testów było 60 pytań (łącznie 120)

---