II. SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI

Kto korzysta z usług opiekuńczych

Podstawa prawna:
- ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 115, poz. 728 z późn. zm.),
- rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. z 2005 r., Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.),
- ustawa z dn. 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r., Nr 111, poz. 535 z późn. zm.).

Specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi są szczególnym rodzajem usług specjalistycznych. Pomoc udzielana jest tu wyróżnionej grupie osób. Zasady jej przyznawania i odpłatności określa rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej, a nie tak jak w przypadku pozostałych usług opiekuńczych, regulacje gminne.

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego określa, że ośrodki pomocy społecznej, w porozumieniu z poradniami zdrowia psychicznego czy innymi specjalistycznymi placówkami terapeutycznymi, organizują oparcie społeczne dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w relacjach z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

Przy określeniu komu przysługuje pomoc w formie usług specjalistycznych zastosowanie ma ogólna zasada dotycząca usług, zapisana w ustawie o pomocy społecznej (pisaliśmy już o niej na początku opracowania). Zasada ta wskazuje, że pomoc w formie usług specjalistycznych może być przyznana osobom, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi świadczone są w mieszkaniu osoby, która potrzebuje pomocy lub w ośrodkach wsparcia takich jak środowiskowe domy samopomocy, kluby samopomocy, dzienne domy pomocy.

Co obejmują specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Specjalistyczne usługi opiekuńcze powinny być dostosowane do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą obejmować:
- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza: uczenie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, w tym funkcjonowania społecznego, motywowanie do aktywności, prowadzenie treningów samoobsługi i umiejętności społecznych, wspieranie w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych (utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami w miejscu nauki i pracy, organizowanie i spędzanie czasu wolnego, korzystanie z usług różnych instytucji);

- interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym: poradnictwo specjalistyczne, wsparcie psychologiczne, ułatwienie dostępu do edukacji i kultury, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny podopiecznego, współpraca z jego rodziną;

- pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (uzyskanie świadczeń, wypełnianie dokumentów);

- wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia (szukanie informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą, rozwiązywanie problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku);

- pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi (nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków, usamodzielnianie finansowe);

- usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu (zgodnie z zaleceniami lekarskimi, współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego);

- pomoc mieszkaniową (w uzyskaniu mieszkania, organizowaniu drobnych remontów, napraw, kształtowanie właściwych relacji z sąsiadami);

- zapewnienie dzieciom i młodzieży z głębokim upośledzeniem dostępu do zajęć rewalidacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, jeżeli nie mają ich zapewnionych.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (ale także usługi specjalistyczne dla pozostałych grup) są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: m.in. psychologa, pedagoga, logopedy, pracownika socjalnego, terapeuty zajęciowego, asystenta osoby niepełnosprawnej lub innego zawodu dającego wiedzę i umiejętności pozwalające świadczyć te usługi (§3 ust. 1 rozporządzenia). Dodatkowo, specjaliści świadczący usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi muszą posiadać co najmniej półroczny staż: m.in. w szpitalu psychiatrycznym, w środowiskowym domu samopomocy, domu pomocy społecznej dla osób z upośledzeniem umysłowym, placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem umysłowym. Usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi mogą także świadczyć osoby, które nabyły doświadczenie pracując już w ramach tego rodzaju usług (§3 ust. 2 rozporządzenia).

Organizacja specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Procedura ubiegania się o wsparcie jest podobna do procedury dotyczącej ubiegania się o usługi opiekuńcze, opisanej w pierwszej części. O pomoc w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy zwrócić się więc do ośrodka pomocy społecznej (OPS) w miejscu zamieszkania. Nie zawsze konieczna jest osobista wizyta w ośrodku (można wysłać list). Wymagane jest zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, uzasadniające korzystanie z tego rodzaju usług. Zaświadczenie to powinien wystawić lekarz psychiatra. W zaświadczeniu lekarz może określić ilość godzin usług, jakie powinny być udzielone danej osobie. Jednak o ilości godzin ostatecznie zadecyduje OPS. Po zgłoszeniu, w przeciągu dwóch tygodni, pracownik socjalny z ośrodka odwiedza osobę oczekującą pomocy w jej mieszkaniu i przeprowadza tzw. rodzinny wywiad środowiskowy, którego celem jest ocena sytuacji życiowej. Od wyników wywiadu zależy m.in. ustalenie wysokości ewentualnej odpłatności za usługi. Ośrodek pomocy społecznej musi w ciągu 30 dni od otrzymania zgłoszenia zapotrzebowania na usługi wydać decyzję administracyjną (na piśmie) o przyznaniu - bądź nie - tej formy pomocy.

Usługi specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi są finansowane z budżetu państwa. Ośrodek pomocy społecznej (gmina) musi wystąpić o środki na ich realizację do wydziału polityki społecznej urzędu wojewódzkiego. Bodźcem do wystąpienia przez OPS o środki do urzędu wojewódzkiego, może być zapotrzebowanie na ten typ usług, zgłaszane przez zainteresowaną osobę. Pamiętajmy o tym, jeśli ośrodek stwierdzi, że nie posiada takich funduszy i nie jest w stanie zapewnić pomocy - dopytajmy się, czy o środki występował, a jeśli nie, to domagajmy się tego! Niestety, możemy się też spotkać z sytuacją, kiedy ośrodek zwracał się już do urzędu wojewódzkiego, otrzymał mniej środków niż wnioskował, i w związku z tym będzie pomagał krócej, w ograniczonym wymiarze, lub nawet nie będzie w stanie pomóc z powodu wyczerpania środków finansowych na prowadzenie tego typu usług.

Ile płacimy za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Warunki i tryb ustalania oraz pobierania opłat za usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi określono w rozporządzeniu w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (podstawy prawne na początku tego rozdziału).

Od czego zależy wysokość opłat/ zwolnienie z opłat:

Od dochodu netto - wysokość ponoszonych opłat zależy od dochodu na osobę w rodzinie; od tego czy i o ile przekroczymy tzw. kryterium dochodowe, które w przypadku usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi wynosi 477 zł na osobę (niezależnie od tego czy jest to osoba samotnie gospodarująca czy osoba w rodzinie). Osoby, których dochód nie przekracza tego kryterium mają usługi świadczone bezpłatnie. Natomiast w przypadku osób, których dochód przekracza 1478,70 zł netto (1574,10 zł - dla samotnie gospodarujących) usługi świadczone są całkowicie odpłatnie (ponoszą one pełen koszt usług, z których korzystają). Osoby, których dochody mieszczą się w przedziale 477-1478,70 (1574,10) ponosić będą częściową odpłatność za usługi - tym większą im większe mają dochody. To ile ostatecznie zapłacimy uzależnione jest też oczywiście od ceny usług - określa ją każdy ośrodek pomocy społecznej (zazwyczaj jest to stawka wyższa niż za usługi opiekuńcze i może wynosić nawet 25 zł za godzinę).

Od sytuacji osób ubiegających się o wsparcie - w szczególnie uzasadnionych sytuacjach można ubiegać się o częściowe lub całkowite zwolnienie z odpłatności za usługi, zwłaszcza ze względu na: konieczność korzystania z co najmniej dwóch rodzajów specjalistycznych usług, konieczność ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej lub ośrodku wsparcia lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej, leczniczo-rehabilitacyjnej, opiekuńczo-leczniczej lub pielęgnacyjno-opiekuńczej, konieczność korzystania przez więcej niż jedną osobę w rodzinie z pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zdarzenie losowe. Takie zasady zwalniania z odpłatności opisaliśmy już w pierwszym rozdziale (są one podobne dla wszystkich rodzajów usług).

Uwaga: Zwolnienie częściowe lub całkowite z odpłatności jest traktowane przez OPS uznaniowo (każda sprawa rozpatrywana będzie indywidualnie). Należy pamiętać, że zawsze możemy odwołać się od decyzji wydanej przez ośrodek pomocy społecznej. Informacja o trybie składania odwołania powinna znaleźć się w decyzji (pouczenie to może być wydrukowane małą czcionką i znajdować się na końcu dokumentu).

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rodzin Osób Niepełnosprawnych „Razem Możemy Więcej” rozpoczyna akcję informacyjną na temat SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH
CZY WIESZ, ŻE TWOJE DZIECKO MOŻE MIEĆ TERAPIĘ W DOMU?
ŻE JEST TO USTAWOWO ZAGWARANTOWANE?

SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE
TO SKUTECZNA POMOC DLA ON I WSPARCIE W FUNKCJACH OPIEKUŃCZYCH DLA ICH RODZICÓW.


JESLI W UBIEGANIU SIĘ O SUO NAPOTKASZ PROBLEMY - NAPISZ DO NAS. SPRÓBUJEMY TOBIE POMÓC.
WSZELKIE DOŚWIADCZENIA OPIEKUNÓW ON POSŁUŻĄ DO SPORZĄDZENIA ANALIZY, KTÓREJ WNIOSKI ZOSTANĄ PRZEKAZANE DECYDENTOM.


Dla kogo są specjalistyczne usługi opiekuńcze (SUO)?

Usługi specjalistyczne są świadczone dla:
osób z zaburzeniami psychicznymi(m.in. z upośledzeniem umysłowym, Autyzmem, ADHD)
a także osób z uszkodzeniami narządu ruchu i innych.

Zakres SUO
obejmuje wiele sfer życia - od pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, życia w rodzinie, przez kontakty w miejscu nauki i pracy, ze społecznoscia lokalna, poradnictwo specjalistyczne, gospodarowanie pieniedzmi, wsparcie procesu rehabilitacji i leczenia, pomoc mieszkaniowa, aż po koordynowanieprac służb działajacych na rzecz rodziny, której członkiem jest dana osoba korzystajaca z usług
LISTA USŁUG

Gdzie się udać?
O specjalistyczne usługi opiekuńcze należy ubiegać się w OPS najbliższym miejsca zamieszkania.

Jak to zrobić?

I ETAP - Dokumenty:
Skompletuj:
1. Skierowanie ( podst. prawna ustawa z dn. 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.08.115.728 j.t.), rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dn. 22
września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U.05.189.1598., z późn. zm.))
- W przypadku usług specjalistycznych zaświadczenie od lekarza specjalisty ( ortopeda, onkolog itp.) o potrzebie świadczenia takich usług z podaniem rodzaju i ilości godzin (tygodniowo lub miesięcznie)
- W przypadku usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi zaświadczenie od lekarza psychiatry lub neurologa o potrzebie świadczenia takich usług z podaniem rodzaju i ilości godzin (tygodniowo lub miesięcznie)
WZÓR

2. Podanie
WZÓR

3. Zrób kopię dokumentów

II Etap - Złożenie dokumentów w Ośrodku Pomocy Społecznej

• Na miejscu ( nie musisz być osobiście)
pamiętaj:
- pracownik OPS nie może odmówić przyjęcia dokumentów ;
- na kopii dokumentów potwierdź złożenie dokumentów do OPS: data złożenia, podpis osoby przyjmującej dokumenty, pieczątka;

• Ustnie
Możesz złożyć ustnie prośbę o przyznanie usług . Musisz jednak domagać się spisania przez pracownika socjalnego protokołu w dwóch egzemplarzach (jeden dla Ciebie, drugi dla OPS), które powinny być podpisane przez Ciebie i pracownika.

• Listem poleconym - przechowuj dowód nadania listu, bo to jest Twój dowód złożenia podania.

III Etap -Wywiad środowiskowy
- w ciągu 14 dni od złożenia podania pracownik przychodzi do domu.

Cel:
- 1) ustalenie sytuacji rodzinnej, dochodowej i majątkowej rodziny (uwaga! dochody rodziny nie odgrywają roli
w przypadku ubiegania się o przyznanie usług. Prawo do tego świadczenia nie jest uzależnione od kryterium
dochodowego w pomocy społecznej. Dochody odgrywają rolę, ale przy ustalaniu odpłatności za usługi),
2) ustalenie warunków organizacyjnych świadczenia usług,
3) ustalenie odpłatności lub zwolnienia z opłat.

Przygotuj:
- Zaświadczenie o dochodach z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku,
- orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności

UWAGA: Jeśli podczas wywiadu środowiskowego pracownik ops poprosi o sprecyzowanie jakiej konkretnie pomocy potrzebujesz wybierz najważniejsze dla siebie punkty z ustawy LISTA USŁUG , pamietajac, by w przypadku osób z zaburzeniami psych. najwiekszy nacisk połozyć na rewalidację.

IV Etap - Odpowiedź
- tylko decyzja administracyjna na piśmie, tzn. musi zawierać nazwę organu wydającego decyzję, datę miejsce, podstawę prawną , jasne rozstrzygnięcie, uzasadnienie, pouczenie o przysługujących prawie do odwołania, podpis osoby uprawnionej do reprezentowania organu wraz z podaniem stanowiska
- w decyzji przyznającej specjalistyczne usługi powinna być określona ilość przyznanych godzin miesięcznie oraz wysokość odpłatności.
- w ciągu 30 dni,

Jeżeli nie dostaniesz odpowiedzi w ustawowym terminie, przysługuje Ci prawo do złożenia zażalenia na postępowanie OPS do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO)

Jeżeli OPS z powodów niezależnych od niego nie wydał decyzji w terminie (z powodu
np. poszukiwania osoby, która ma świadczyć usługi, z powodu ubiegania się o środki na zorganizowanie usług) jest zobowiązany przesłać do osoby zainteresowanej pismo informujące o nowym terminie załatwienia sprawy i podać przyczynę zwłoki.


INFORMACJE DODATKOWE

Odpłatność:
- Usługi specjalistyczne powinny być przyznawane niezależnie od wysokości dochodu, choć dochód jest brany od uwagę przy ustalaniu ewentualnej odpłatności za to świadczenie;
- Cenę za 1 godzinę specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala
każdy OPS, na podstawie analizy kosztów ich realizacji.

- Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze jest określana przez władze gminy w drodze uchwały.
- Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie wg wskaźników określonych w Rozporządzeniu o specjalistycznych usługach opiekuńczych:
WSKAŹNIKI ODPŁATNOŚCI ZA SUO DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI

PODZIEL SIĘ Z NAMI SWOIMI PRZEMYŚLENIAMI I DOŚWIADCZENIAMI.
http://www.razem-mozemy-wiecej.com.pl/?page=forum

Zarówno złymi jak i dobrymi.
Dane i wnioski wynikające z ich analizy przedstawimy w MPiPS.

PAMIĘTAJ,
ŻE NASZE STOWARZYSZENIE ZAWSZE CHĘTNIE SŁUŻYĆ CI BEDZIE RADĄ I POMOCĄ.
BO RAZEM MOZEMY WIĘCEJ!

www.razem-mozemy-wiecej.com.pl

Przyznanie specjalistycznych usług opiekuńczych

Sprawę załatwia
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie

Dokumenty od wnioskodawcy (strony)

1. Ustny lub pisemny wniosek o przyznanie specjalistycznych usług opiekuńczych.

2. Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu.

3. Kserokopia dowodu otrzymania renty lub emerytury (oryginał do wglądu).

4. Dokumenty potwierdzające sytuację finansową wnioskodawcy.

5. Oryginał zaświadczenia lekarza psychiatry o stanie zdrowia uzasadniającego konieczność pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych ( dokument pomocniczy ).

6. W razie konieczności inne dokumenty potwierdzające trudną sytuację dochodową.

Dokumenty uzyskiwane w postępowaniu

1. Kwestionariusz wywiadu środowiskowego.

2. Oświadczenie o stanie majątkowym.

3. Oświadczenie o uzyskaniu (lub braku) jednorazowego dochodu w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

4. Oświadczenie o wyrażeniu zgody na ponoszenie odpłatności za świadczone usługi.

Forma załatwienia
Decyzja administracyjna o przyznaniu lub odmowie przyznania specjalistycznych usług opiekuńczych.

Przewidywany termin załatwienia
Wywiad przeprowadza sie w terminie 14 dni od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenie z pomocy społecznej. W sprawach niecierpiących zwłoki, wymagających pilnej interwencji wywiad przeprowadza się w terminie 2 dni od dnia powziecia wiadomosci o potzrebie przyznania świadczenia. Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu.

Informacje na temat trybu odwoławczego
Od decyzji administracyjnej wydanej przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Szczecinie przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie w terminie 14 dni od otrzymania decyzji. Odwołanie nie podlega opłatom.

Podstawa prawna

1. Art. 18 ust.1 pkt. 3, art. 50 ust. 1, 2 i 4, art. 106 z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593,z późniejszymi zmianami).

2. Art. 9 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz.535, z późn. zm.).

3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie rodzajów specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz.1598).

4. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.07.2006 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej ( Dz. U. Nr 135 poz. 950 ),

Uwagi
Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi są specjalistycznymi usługami.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w tej formie, na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie.

Usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze

Podstawowe usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokojeniu codziennych potrzeb życiowych (np. zakupy, przygotowanie posiłku), opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości również zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi opiekuńcze są przyznawane osobom samotnym (lub jeśli rodzina nie jest w stanie takiej pomocy zapewnić), które z powodu niepełnosprawności, chorób, wieku lub z innych przyczyn wymagają pomocy ze strony innych osób.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności i świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem. Mogą one polegać na: usprawnianiu do funkcjonowania w społeczeństwie, pielęgnacji, rehabilitacji fizycznej, terapii psychologicznej i pedagogicznej, wsparciu edukacyjnym, pomocy mieszkaniowej.
Usługi specjalistyczne dotyczyć mogą na przykład osób: z zaburzeniami psychicznymi, osób chorujących psychicznie, osób chorujących neurologicznie lub z uszkodzeniem centralnego układu nerwowego, osób z upośledzeniem umysłowym, osób z uszkodzeniami narządów ruchu i innych.
Usługi opiekuńcze i usługi specjalistyczne, świadczone są w miejscu zamieszkania, ale realizowane mogą być również w ośrodkach wsparcia np.: w dziennych domach pomocy społecznej (DDPS), środowiskowych domach samopomocy (ŚDS) dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ośrodkach opiekuńczych, które zapewniają między innymi terapię zajęciową, zajęcia rehabilitacyjne, kulturalne, rekreacyjne i wyżywienie podczas pobytu.

Odpłatność za usługi opiekuńcze uzależniona jest od dochodu na członka rodziny a jej wysokość ustalana przez gminę w formie uchwały. Dlatego też odpłatność może być różna w zależności od miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej. W przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych, wysokość odpłatności jest kontrolowana stosownym rozporządzeniem Ministra Pracy.
Generalnie, zasady przeliczania dochodu i wysokość odpłatności są, w wypadku usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych, znacznie korzystniejsze niż zasady ustalania uprawnień do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (kryterium dochodowego). W ten sposób jest zagwarantowana dostępność usług opiekuńczych dla większej ilości osób.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA POLITYKI SPOŁECZNEJ¹⁾

z dnia 22 września 2005 r.

w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych

(Dz. U. z dnia 30 września 2005 r.)

Na podstawie art. 50 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.²⁾) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

  1)   rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych, zwanych dalej "specjalistycznymi usługami";

  2)   kwalifikacje osób świadczących specjalistyczne usługi;

  3)   warunki i tryb ustalania oraz pobierania opłat za specjalistyczne usługi świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi;

  4)   warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, o których mowa w pkt 3.

§ 2. Ustala się następujące rodzaje specjalistycznych usług dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym:

  1)   uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza:

a)  kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich jak:

-  samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętność utrzymania i prowadzenia domu,

-  dbałość o higienę i wygląd,

-  utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lokalną,

-  wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego,

-  korzystanie z usług różnych instytucji,

b)  interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym:

-  pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych - poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne,

-  ułatwienie dostępu do edukacji i kultury,

-  doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług,

-  kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi,

-  współpraca z rodziną - kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej,

c)  pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym:

-  w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno-rentowych,

-  w wypełnieniu dokumentów urzędowych,

d)  wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza:

-  w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy,

-  w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia,

-  w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą,

-  w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku,

e)  pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym:

-  nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków,

-  pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach,

-  zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnianie finansowe;

  2)   pielęgnacja - jako wspieranie procesu leczenia, w tym:

a)  pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych,

b)  uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych,

c)  pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece,

d)  pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania,

e)  w szczególnie uzasadnionych przypadkach zmiana opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny,

f)  pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia,

g)  pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych;

  3)   rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.³⁾):

a)  zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii,

b)  współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług;

  4)   pomoc mieszkaniowa, w tym:

a)  w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu opłat,

b)  w organizacji drobnych remontów, adaptacji, napraw, likwidacji barier architektonicznych,

c)  kształtowanie właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc z sąsiadami i gospodarzem domu;

  5)   zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z późn. zm.⁴⁾).

§ 3. 1. Specjalistyczne usługi są świadczone przez osoby posiadające kwalifikacje do wykonywania zawodu: pracownika socjalnego, psychologa, pedagoga, logopedy, terapeuty zajęciowego, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, opiekunki środowiskowej, specjalisty w zakresie rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuty.

2. Osoby świadczące specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi muszą posiadać co najmniej półroczny staż pracy w jednej z następujących jednostek:

  1)   szpitalu psychiatrycznym;

  2)   jednostce organizacyjnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

  3)   placówce terapii lub placówce oświatowej, do której uczęszczają dzieci z zaburzeniami rozwoju lub upośledzeniem umysłowym;

  4)   ośrodku terapeutyczno-edukacyjno-wychowawczym;

  5)   zakładzie rehabilitacji.

3. W uzasadnionych przypadkach specjalistyczne usługi mogą być świadczone przez osoby, które zdobywają lub podnoszą wymagane kwalifikacje zawodowe określone w ust. 1, posiadają co najmniej roczny staż pracy w jednostkach, o których mowa w ust. 2, i mają zapewnioną możliwość konsultacji z osobami świadczącymi specjalistyczne usługi, posiadającymi wymagane kwalifikacje.

4. Osoby świadczące specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi muszą posiadać udokumentowane przeszkolenie w zakresie prowadzenia treningów umiejętności społecznych przewidywanych w zakresie specjalistycznych usług.

§ 4. 1. Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w tej formie, na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie.

2. Minimalny poziom dochodu, od którego jest obliczana wysokość odpłatności, odpowiada aktualnie obowiązującemu kryterium dochodowemu osoby samotnie gospodarującej, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

3. Przedziały dochodu uzyskiwanego przez osobę samotnie gospodarującą lub przypadającego na osobę w rodzinie określają następujące wskaźniki odpłatności:

 

Dochód osoby samotnie gospodarującej lub przypadający na osobę w rodzinie:	Wskaźniki odpłatności w procentach ustalone od ceny specjalistycznej usługi za 1 godzinę dla:
	osoby samotnie gospodarującej	osoby w rodzinie
do 461 zł = 100 %	nieodpłatnie	nieodpłatnie
powyżej 100 % do 132,5 %	1,5 %	3,5 %
powyżej 132,5 % do 165 %	3 %	7 %
powyżej 165 % do 187,5 %	5 %	11 %
powyżej 187,5 % do 220 %	7 %	15 %
powyżej 220 % do 237,5 %	11 %	20 %
powyżej 237,5 % do 255 %	15 %	25 %
powyżej 255 % do 265 %	22,5 %	32,5 %
powyżej 265 % do 275 %	30 %	40 %
powyżej 275 % do 282,5 %	45 %	55 %
powyżej 282,5 % do 290 %	60 %	70 %
powyżej 290 % do 310 %	75 %	85 %
powyżej 310 % do 330 %	90 %	100 %
powyżej 330 %	100 %	100 %

 

4. Cenę 1 godziny specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej, na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez ośrodek pomocy społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania.

5. Opłata za specjalistyczne usługi stanowi iloczyn ceny, o której mowa w ust. 4, wskaźnika odpłatności określonego w procentach, o którym mowa w ust. 3, oraz liczby godzin świadczonych usług w ciągu miesiąca.

6. Ośrodek pomocy społecznej wydaje decyzję o liczbie godzin przyznanych miesięcznie specjalistycznych usług oraz o wysokości odpłatności.

7. Jeżeli wyliczona kwota odpłatności za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest niższa od kwoty określonej w art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, odpłatności nie pobiera się.

8. Odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone w ośrodkach wsparcia regulują odrębne przepisy.

§ 5. Opłata za specjalistyczne usługi jest wnoszona przez osobę uzyskującą pomoc w formie specjalistycznej usługi lub jej opiekuna, bezpośrednio lub przelewem do kasy urzędu gminy, w terminie do 15. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę.

§ 6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osoba zainteresowana może być, na jej wniosek lub na wniosek pracownika socjalnego, częściowo lub całkowicie zwolniona z ponoszenia odpłatności na czas określony, zwłaszcza ze względu na:

  1)   konieczność korzystania co najmniej z dwóch rodzajów specjalistycznych usług;

  2)   konieczność ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej lub ośrodku wsparcia i za pobyt członka rodziny w placówce opiekuńczo-wychowawczej, leczniczo-rehabilitacyjnej, opiekuńczo-leczniczej lub pielęgnacyjno-opiekuńczej;

  3)   konieczność korzystania przez więcej niż jedną osobę w rodzinie z pomocy w formie specjalistycznych usług lub usług opiekuńczych, w tym co najmniej jedną przewlekle chorą;

  4)   zdarzenie losowe.

§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.⁵⁾

---