INFINITIVUS, filologia klasyczna, gramatyka, łacina


INFINITIVUS

( II forma słownikowa czasownika ). ( → str.38,146 )

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

orn -a-re

vid -e -re

leg -ere

aud -i-re

ozdabiać

widzieć

czytać

słuchać

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

orn -a-ri

vid -e -ri

leg -i

aud -i-ri

być ozdabianym

być widzianym

być czytanym

być słuchanym

od 1 osoby perf. ( III formy słownikowej czasownika ) np. ornav - i odcinamy końcówkę - i o dodajemy końcówkę -isse : ornav - isse. ( → str.101-102,146 )

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornav- isse

vid - isse

leg - isse

audiv - isse

że ozdobiłem

że zobaczyłem

że przeczytałem

że usłyszałem

w NCI do part.perf.pass. 1 os. m. orantus dodajemy bezokolicznik esse czyli ornatus esse,

w ACI esse dodajemy do part.perf.pass. 1 os. n. np. orantum czyli ornatum esse.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornatus esse

visus esse

lectus esse

auditus esse

że zostałem ozdobiony

że zostałem zobaczony

że zostałem przeczytany

że zostałem usłyszany

do part.fut.act np. ornaturus, -a, -um dodajemy bezokolicznik esse,

czyli ornaturus, -a, -um esse.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornaturus esse

visurus esse

lecturus esse

auditurus esse

że będę ozdabiał

że będę widział

że będę czytał

że będę słyszał

do part.perf.pass. 1 os. n. np. orantum dodajemy słówko iri, czyli ornatum iri.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornatum iri

visum iri

lectum iri

auditum iri

że będę ozdabiany

że będę widziany

że będę czytany

że będę słyszany

PARTICIPIUM

do tematu inf.praes.act. np. orna - dodajemy końcówkę -ns, w III i IV deklinacji pomiędzy tematem a końcówką występuje spójnik -e.

Part.praes.act. odmieniamy wg III deklinacji typu samogłoskowego.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

orna-ns

vide -ns

leg- e - ns

audi - e - ns

ozdabiający

ozdabiając

widzący

widząc

czytający

czytając

słuchający

słuchając

tworzymy odcinając od supinum ( IV forma słownikowa czasownika ) końcówkę -um np. ornat /-um i dodając końcówki odpowiednio dla rodzajów -us, -a, -um, czyli ornatus, -a, -um.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornatus, -a, -um

visus, -a, -um

lectus, -a, -um

auditus, -a, -um

ozdobiony

widziany

czytany

słuchany

tworzymy odcinając od supinum ( IV forma słownikowa czasownika ) końcówkę -um np. ornat /-um i dodając końcówki odpowiednio dla rodzajów -urus, -ura, -urum, czyli ornaturus, -ura, -urum.

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornaturus, -a, -um

visurus, -a, -um

lecturus, -a, -um

auditurus, -a, -um

mający zamiar ozdabiać,

ten, który będzie ozdabiał

mający zamiar widzieć,

ten, który będzie widział

mający zamiar czytać,

itd....

mający zamiar słuchać,

itd...

koniugacja I -a

koniugacja II -e

koniugacja III -spółg

koniugacja IV -i

ornandus, -a, -um

videndus, -a, -um

legendus, -a, -um

audiendus, -a, -um

mający być ozdabiany,

ten, który ma być ozdabiany

mający być widziany,

ten, który ma być widziany

mający być czytany,

itd....

mający być słuchany,

itd...

GENUS PASSIVUM - STRONA BIERNA

III

Ind.praes.act

Ind.praes.pass.

Ind.impf.act.

Ind.impf.pass.

Ind.futI.act.

Ind.futI.pass.

Ind.perf.act

Ind.perf.pass.

1.

leg- o

leg-or

leg-ebam

leg-ebar

leg-a-m

leg-a-r

leg-i

lectus,a,um

sum, es, est

lecti,ae,a

sumus, estis,sunt

2.

leg-i - s

leg-e-ris

leg-ebas

leg-ebaris

leg-e-s

leg-e-ris

leg-isti

3.

leg-i - t

leg-i-tur

leg-ebat

leg-ebatur

leg-e-t

leg-e-tur

leg-it

1.

leg-i-mus

leg-i-mur

leg-ebamus

leg-ebamur

leg-e-mus

leg-e-mur

leg-imus

2.

leg-i-tis

leg-i-mini

leg-ebatis

leg-ebamini

leg-e-tis

leg-e-mini

leg-itis

3.

leg-u-nt

leg-u-ntur

leg-ebant

leg-ebantur

leg-e-nt

leg-e-ntur

leg-erunt

Discipulus librum legit. (Uczeń czyta książkę)

↓ ↓ ↓

podmiot dopełnienie orzeczenie

osoba bliższe czynność wykonywana przez podmiot

działająca w Acc. w ind.praes.act ( w czasie teraźniejszym w str. czynnej)

w N.

ZAMIANA NA STR. BIERNĄ ( krok po kroku :)

  1. Dopełnienie bliższe w Acc. zamieniamy na podmiot w N.

librum → liber ( II dekl. m.)

  1. Stronę czynną orzeczenia zamieniamy na bierną zachowując odpowiedni czas, liczbę i osobę dopasowując do nowego podmiotu

legit → legitur ( III k.)

3. Podmiot w N. zamieniamy na Abl. dodając przyimek „a” co znaczy „przez”

discipulus → a discipulo

  1. Formujemy logiczne zdanie w str. biernej analogicznie jak w j. polskim:

Librum a discipulo legitur. (Książka jest czytana przez ucznia)

Należy zwrócić uwagę, że dopełnienie bliższe jest w plur. i odpowiednio dopasować orzeczenie w pass. ( tutaj już w impf.) czyli:

Cantilenae a puellā canebantur (Piosenki były śpiewane przez dziewczynkę)

( N.plur.f.) przyimek ( Ind.impf.pass.3p.plur. !!!)

z Abl.

Zamieniamy wszystko wg wzoru oprócz przydawki, która określa dopełnienie bliższe ( słowa czyje? nauczyciela → verba magistri (G. sing.m.)

Verba magistri a pueris audiuntur. ( Słowa nauczyciela są słuchane przez chłopców)

( N =Acc

bo neutrum !)

Matrona severa ancillam castigat → Ancilla a matronā severā castigatur

( Surowa pani karze niewolnicę) ( Niewolnica jest karana przez surową panią)



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gerundium i gerundivum, filologia klasyczna, gramatyka, łacina
Precationes Latinae, filologia klasyczna, gramatyka, łacina
GENUS PASSIVUM, filologia klasyczna, gramatyka, łacina
Zwroty i sentencje łacinskie, filologia klasyczna, gramatyka, łacina
coniunctivus, filologia klasyczna, gramatyka, łacina
Gramatyka łacińska - tabele, Filologia klasyczna, Łacina
Indicativus et infinitivus praesentis passivi (2), FILOLOGIA POLSKA UMK, ŁACINA
Indicativus et infinitivus praesentis passivi, FILOLOGIA POLSKA UMK, ŁACINA
Morfemy, Filologia polska, Gramatyka opisowa języka polskiego
Części mowy(1), Filologia polska, GRAMATYKA
główne części zdania, Filologia polska, GRAMATYKA
pytania 2013 (1), Filologia polska, Gramatyka historyczna
Części mowy, Filologia polska, Gramatyka opisowa i historyczna
Przykładowe wykresy zdania pojedynczego, Filologia polska, GRAMATYKA
Skrótowce, Filologia polska, Gramatyka opisowa i historyczna
Wykład 08.04.2013, Filologia polska, Gramatyka historyczna, Osti
Ćwiczenie z odmiany przymiotników, Filologia polska, Gramatyka opisowa
4. Wykład nr 4 , Filologia polska, Gramatyka historyczna, Osti

więcej podobnych podstron