7. Konsekwencje somatyczne

• Oznaki głodu (przy odtruciu): drżenie, nudności, wymioty, bóle żołądka, pocenie się, nerwowość, poirytowanie, koszmary, halucynacje, konwulsje.

• Upośledzenie systemu trawiennego:

• Podrażnienie przewodu pokarmowego (zapalenie okrężnicy, zapalenie przełyku, nieżyt żołądka),

• Zapalenie trzustki,

• Krwawienie układu pokarmowego,

• Upośledzenie wątroby (żółtaczka alkoholowa, marskość),

• Zniszczenie komórek wątrobowych.

• Upośledzenie układu krążenia:

• Nadciśnienie tętnicze,

• Niewydolność serca.

• Nowotwory: ust, gardła, przełyku, wątroby.

• Częste infekcje: żółtaczka wirusowa, suchoty.

• Zaburzenia psychiczne i neurologiczne:

• Zaburzenia charakteru: agresywność, drażliwość, zły nastrój, osłabienie woli i panowania nad sobą, bezsenność,

• Niepokój, stany depresyjne z ryzykiem samobójstwa,

• Utrata pamięci, osłabienie uwagi,

• Deliria i stany szaleństwa,

• Ryzyko hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym,

• Zapalenie wielonerwowe nóg  ryzyko paraliżu,

• Zapalenie nerwu wzrokowego  ryzyko utraty wzroku.

8. Konsekwencje społeczne i psychiczne

• Pijącej jednostki (m.in. bezrobocie, samobójstwa, skrócenie długości życia osób uzależnionych o 10-20 lat, zaburzenia rozwoju psychofizycznego i kariery edukacyjnej nastolatków, bezdomność i włóczęgostwo,)

• Życia rodzinnego (m.in. kłótnie, przemoc, niechciane ciąże, demoralizacja, dewiacje seksualne, zubożenie, rozkład rodziny, zaburzenia emocjonalne i psychosomatyczne u dzieci i innych członków rodziny itp.),

• środowiska pracy (m.in. absencja - większa o ok. 30%, 30-70% spadek wydajności, pogorszenie jakości, 2-3-krotnie większa wypadkowość),

• Naruszenia prawa i porządku przez osoby nietrzeźwe (przestępczość - ok. 25% ogólnej liczby, prowadzenie pojazdów - ok. 20% wypadków, zachowania w miejscach publicznych m.in. agresja, wybryki pseudokibiców itp.)

• Przestępstw i wykroczeń związanych z obrotem alkoholem (nielegalna produkcja, import, sprzedaż napojów alkoholowych, sprzedaż alkoholu nieletnim i nietrzeźwym, zabroniona prawem reklama, kryptoreklama).

Dzieci alkoholików

Role pełnione przez dzieci:

• Bohater rodzinny- rolę tę pełni przeważnie najstarsze dziecko. Jego zadaniem jest dostarczenie rodzinie poczucia wartości. Stąd nie sprawia żadnych kłopotów, dobrze się uczy, dba o innych domowników oraz wykonuje część obowiązków np. pijącego ojca. Stara się kontrolować sytuację w domu., Opiekuje się młodszym rodzeństwem, pociesza matkę, a jednocześnie stara się czuwa nad tym, aby ojcu nic złego się nie stało. Na ogół jest ono nad wiek dojrzałe oraz nadmiernie obowiązkowe i nadmiernie odpowiedzialne. Funkcjonuje tak, że rodzina może być z niego dumna. Najczęściej zaniedbuje własne potrzeby. Tacy,,bohaterowie” żyją w stanie ciągłego napięcia, zwykle nie potrafią się bawić, mają trudności z wypoczynkiem i odprężeniem się. Następstwem tego są niejednokrotnie schorzenia psychosomatyczne.

• Kozioł ofiarny- rolę tę pełni na ogół dziecko nieco młodsze od bohatera rodzinnego. Nie jest w stanie z nim konkurować, czuje się odsunięte i szuka wsparcia poza domem. Jest tzw. Trudnym dzieckiem, które stwarza kłopoty w szkole oraz wiele problemów wychowawczych, wchodzi w konflikty z dorosłymi i rówieśnikami, źle się uczy. Jest wybuchowe i konfliktowe stąd często wcześnie popada w konflikty z prawem. Niejednokrotnie uzależnia się od narkotyków i alkoholu. Rola takiego dziecka polega na odciągnięciu uwagi otoczenia od alkoholika i wydarzeń, jakie mają miejsce w chorej rodzinie. Dzieci te są najbardziej widoczne w społeczeństwie.

• Aniołek lub zagubione dziecko- jest samotne i zamknięte w sobie. Przed chaosem i awanturami w domu ucieka ono w świat marzeń, jest smutne i samotne. Niewiele wymaga od rodziny i minimalnie korzysta z jej wsparcia, nie rzuca się w oczy i nie ma z nimi kłopotu. Sprawia wrażenie jakby wydarzenia w domu jego nie dotyczyły i stopniowo traci kontakt z otoczeniem. Cechuje je brak nadziei i poczucie bezradności. Ma trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi, a w dorosłym życiu nie potrafi mieć satysfakcjonujących związków uczuciowych. Często popada w uzależnienie od substancji psychoaktywnych lub staje się nadmiernie otyłe.

• Maskotka- jest w centrum uwagi i zainteresowania rodziny, a jego rola polega na rozładowaniu napięcia w rodzinie. Po to, aby przetrwać, dostarcza jej tematów do zabawy oraz dba o to, aby jak najczęściej było w domu wesoło. W ten sposób odciąga uwagę domowników od rzeczywistych problemów. Za wesołością i pozorną beztroską kryje się jednak napięcie i niepokój. Jego samoocena zależy najbardziej od tego jak je postrzega otoczenie, a to pociąga za sobą stałe zabieganie o cudzą aprobatę. Dziecko takie zawsze stara się, aby zwracano na nie uwagę i ta cecha utrzymuje się na ogół w dorosłym życiu. Dzieci te charakteryzują się małą odpornością na stres, a stając przed trudnymi do rozwiązania problemami- nierzadko sięgają po alkohol. W dorosłym życiu takie dziecko odgrywa najczęściej rolę dowcipnisia.

Dorosłe dzieci alkoholików.

Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, poza podatnością na uzależnienia, przejawiają w życiu dorosłym szereg charakterystycznych cech, z których najczęściej spotykane to:

• poczucie odmienności

• krytyczna samoocena i zbyt poważne traktowanie siebie samego

• ignorowanie własnych potrzeb emocjonalnych

• brak umiejętności cieszenia się życiem

• trudności w rozumieniu tego, co jest normalne a co nie

• branie odpowiedzialności za wszystko i za wszystkich oraz pracoholizm

• reagowanie niepokojem, gdy sprawy życiowe wymykają się spod kontroli

• nadmierna odpowiedzialność albo brak odpowiedzialności

• nadmierna wrażliwość lub nadmierna obojętność

• funkcjonowanie według zasady „wszystko albo nic”

• trudności w realizowaniu własnych planów życiowych i częste uleganie impulsom

• brak zaufania do ludzi i obawa przed nawiązywaniem bliskich kontaktów

• stałe poszukiwanie aprobaty dla swojej osoby i obawa przed odrzuceniem

• poczucie, że jest się ignorowanym, atakowanym

• nieświadome poszukiwanie napięć i kryzysów, a następnie uskarżanie się na ich skutki

• obawa przed krytyką i osądzaniem, przy jednoczesnej skłonności do krytykowania i osądzania innych.

Dzieci te bardzo często znajdują sobie partnerów, którzy są uzależnieni od substancji psychoaktywnych, a jednocześnie gotowe są zrobić wszystko aby nie dopuścić do rozpadu tego związku. Perspektywa osamotnienia jest dla nich zbyt bolesna, bowiem stanowi powrót do przykrych przeżyć z dzieciństwa.

9. Uwarunkowania genetyczne

Badania rodzinne pozwalają przypuszczać, że biologiczne czynniki genetyczne odgrywają pewną rolę w powstawaniu uzależnienia od alkoholu. Już w latach 40. usiłowano wyodrębnić tzw. „Alkoholizm rodzinny”, który rozpoznawano u osób posiadających krewnych nadużywających alkoholu. Badania wykazały, że synowie ojców alkoholików są czterokrotnie bardziej narażeni na alkoholizm niż inni, a córki matek alkoholiczek trzykrotnie częściej stają się alkoholiczkami niż inne.

Stwierdzono również, że u synów ojców alkoholików alkohol powoduje mniejsze zaburzenia niż u synów ojców niealkoholików, co może świadczyć o dziedziczeniu tolerancji na alkohol. Efekt tego jest taki, że synowie ojców alkoholików na początku picia odczuwają silnie przyjemne efekty działania alkoholu, a w dalszej fazie odczuwają znacznie słabiej negatywne efekty jego działania, ponieważ mają wyższą tolerancję na alkohol. Taki sposób reagowania może przyczyniać się do wzrostu spożywania alkoholu i tym samym do większego zagrożenia uzależnieniem w przypadku synów ojców alkoholików.

10. Profilaktyka uzależnienia od alkoholu

• zwiększenie cen napojów alkoholowych poprzez podwyższenie stawek podatkowych

• zmniejszenie zakresu adresowanych do osób niepełnoletnich oddziaływań reklamowych prowadzonych przez przemysł alkoholowy

• Podwyższenie minimalnego wieku, w którym picie alkoholu jest dozwolone

• Odpowiedzialność karna sprzedających i podających alkohol nieletnim

• Napisy ostrzegawcze 

• Wprowadzenie metod identyfikacji problemów alkoholowych do rutynowych badań prowadzonych przez lekarzy pierwszego kontaktu

• Wspieranie rozwoju nowoczesnych metod leczenia uzależnień

11. Mity o alkoholu

*kieliszek alkoholu nikomu jeszcze nie zaszkodził.

Wypijany sporadycznie nie powoduje wyraźnych zmian, jednak, gdy kieliszków jest coraz więcej lub, kiedy organizm jest szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu- musi w jakimś momencie zaszkodzić.

*alkohol poprawia sprawność psychofizyczną

Badania psychometryczne wykazują, że nawet po niewielkich dawkach alkoholu reakcje kierowców wydłużają się nawet o 0,3-0,5 s w sytuacji, kiedy czas prawidłowej reakcji u trzeźwego i pełnosprawnego kierowcy mieści się na ogół w granicach 0,5 s.

*alkohol dodaje sił

Można mieć takie wrażenie, ponieważ poprzez swoje działanie pobudzające alkohol pozwala na krótko zapomnieć o zmęczeniu. Systematyczne picie alkoholu powoduje jednak uszkodzenie zarówno układu nerwowego jak i mięśniowego a tym samym osłabienie siły mięśniowej a nawet zaniki mięśni.

*mężczyzna jest odporny na alkohol

Wypicie tej samej ilości alkoholu powoduje, że jego stężenie jest mniejsze w organizmie mężczyzny niż kobiety, nie oznacza to jednak, że mężczyzna może pić bezkarnie. Zdarza się, że przy bardzo podobnym sposobie picia zmiany chorobowe pojawiają się wcześniej u mężczyzn niż u kobiet. Sposób reagowania na alkohol zależ, bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia odżywiania się.

*Alkohol może być lekarstwem na zdenerwowanie i kłopoty

Chwilowe odprężenie, jakiego doznają niektóre osoby po wypiciu alkoholu odrywa je na bardzo krótko od 3-0,5 problemów życiowych. Problemy pozostają nadal nierozwiązane, nawarstwiają się i często jeszcze bardziej komplikują. Po wytrzeźwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Kolejne sięgnięcie po alkohol w celu zredukowania tego niepokoju grozi wystąpieniem mechanizmu błędnego koła, prowadzącego często do uzależnienia.

*Alkohol jest lekarstwem na sen.

Zaśnięcie po spożyciu alkoholu jest wynikiem jego toksycznego działania na mózg. Sen nie jest wówczas naturalny, a człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa właściwie.

*Alkohol poprawia odporność organizmu

Alkohol zmniejsza odporność obronną organizmu osób z podwyższoną ciepłotą ciała i stanami zapalnymi. Odbywa się to poprzez ograniczenie aktywności białych krwinek krwi, których zadaniem jest zwalczenie wszelkich infekcji. Osłabienie systemu odpornościowego zwiększa podatność nie tylko na wszelkie infekcje, ale również na choroby nowotworowe.

*Alkohol jest środkiem rozgrzewającym organizm

Efekt rozgrzania jest tylko chwilowy. Wypicie alkoholu powoduje, bowiem na krótki czas poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń krwionośnych ciepłej krwi ze środka organizmu. Rozszerzone naczynia krwionośne przyspieszają wymianę ciepła z otoczeniem tym samym jego utratę. Ochłodzona krew wraca z powrotem do narządów wewnętrznych, zaburzając ich funkcjonowanie.

*Alkohol może zastępować pokarm

Alkohol dostarcza organizmowi pewną ilość kalorii ( z 1g Ok 7 kcal) jednak są to tzw. puste kalorie. Alkohol nie zastąpi składników pokarmowych potrzebnych organizmowi do prawidłowego funkcjonowania.

*alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie

Alkohol drażni i uszkadza śluzówki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmów, a także upośledza funkcje narządów niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu trawienia, takich jak wątroba czy trzustka.

*Alkohol leczy nerki

Picie piwa bywa niekiedy zalecane osobom cierpiącym na kamienicę nerkową ze względu na jego działanie moczopędne.

*Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanego.

Bycie pijanym nie jest objawem diagnostycznym uzależnienia od alkoholu. Upijają się zarówno alkoholicy, jaki i nie-alkoholicy. Jest wielu alkoholików, którzy nie byli nigdy pijani, piją, bowiem alkohol w niewielkich dawkach i tylko w takiej ilości, aby nie dopuścić do wystąpienia bardzo przykrych dolegliwości związanych z zespołem abstynencyjnym.

*Niektórzy rodzą się alkoholikami

Gdyby tak było rzeczywiście, przemawiałoby to za tym, że alkoholizm powstaje wyłącznie na drodze genetycznego dziedziczenia. Tymczasem zgodnie z obowiązującymi dzisiaj poglądami na rozwój alkoholizmu składają się czynniki biologiczne psychologiczne duchowe i społeczne.

*Alkoholik to ktoś, kto musi pić codziennie

Codzienne picie alkoholu nie jest objawem alkoholizmu, aczkolwiek zdarza się, że alkoholik piję przez wiele kolejnych dni. Nietrudno spotkać alkoholików, którzy piją tylko raz czy parę razy w roku przez ileś kolejnych dni, zaś całymi tygodniami czy miesiącami potrafią zachowywać abstynencję.

* Alkoholicy t ludzie z marginesu i degeneraci. Alkoholicy to ludzie źli i niemoralni.

Problemy alkoholem mieli wspaniali pisarze i poeci. Do pobytów w ośrodkach leczenia uzależnień przyznawały się gwiazdy światowego teatr i filmu.

12. Statystyki:

W ostatnich latach spożycie alkoholu na jednego mieszkańca Polski wyglądało następująco:

1995- 6,47 l

1996- 6,49 l

1997- 7,08 l

1998- 7,02 l

1999- 7,04 l

2000- 7,12 l

2001- 6,63 l

2002- 6,93 l

2003- 7,86 l

2004- 8,28 l

2005- 7,97 l

2006- 8,79 l

2007- 9,21 l

Należy pamiętać, że istnieje jeszcze tzw. Spożycie nierejestrowane, którego wielkość szacuje się na 15-20% spożycia rejestrowanego.

---