Pojęcie alkohol.
Alkohole są związkami organicznymi, w których cząsteczkach występuje przynajmniej jedna grupa -OH, nazywana grupą wodorotlenową lub grupą hydroksylową.
Etanol (alkohol etylowy) to najpopularniejszy z alkoholi, ponieważ wielkie jego ilości zużywa przemysł spożywczy do produkcji napojów alkoholowych. Etanol towarzyszy człowiekowi od zamierzchłych czasów. Pierwsze napoje alkoholowe powstały w sposób przypadkowy w wyniku fermentacji owoców lub ziaren zbóż. Zdaniem antropologów alkohol towarzyszy człowiekowi praktycznie od zarania jego dziejów pełniąc początkowo funkcje fizjologiczne, psychologiczne i społeczne a z czasem również ekonomiczne i polityczne.
Alkoholizm jest chorobą. Jest to proces patologiczny objawiający się zaburzeniem czynności organizmu. Alkoholizm może rozwinąć się bardzo szybko, w ciągu kilku miesięcy lub też powoli, w wyniku długotrwałego nadmiernego picia.
Alkoholik złowiek uzależniony od spożywania alkoholu, cierpiący na alkoholizm. Alkoholika często uważa się za osobę o słabej woli ponieważ nie potrafi powstrzymać od picia we właściwym momencie. W istocie jednak, alkoholik jest człowiekiem chorym, cierpiącym z powodu kompulsji, czyli niepohamowanego przymusu picia. Wypicie kieliszka alkoholu powoduje niemożność powstrzymania się od dalszego picia.
Motywy sięgania po alkohol, objawy alkoholizmu, skutki alkoholizmu.
Motywem sięgania po alkohol jest jego euforyzujące i rozluźniające działanie.
Powstania alkoholizmu dowodzą: utrata kontroli nad piciem, występowanie objawów abstynencyjnych (abstynencji syndrom) oraz głód alkoholowy, którym towarzyszy cały system mechanizmów psychologicznych zaprzeczających istnieniu uzależnienia. Ze względu na trudności diagnostyczne i brak jasnych, ogólnie akceptowalnych kryteriów, mimo przyjętych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) ustaleń, mówi się o chorobie alkoholowej i alkoholizmie przewlekłym, z podkreśleniem złożoności zagadnienia i jego wieloczynnikowych przyczyn (psychologicznych, biologicznych, genetycznych, środowiskowych) oraz mechanizmów i uwarunkowań stanów uzależnieniowych, zróżnicowanych również z punktu widzenia skutków zdrowotnych. Alkoholizm przewlekły jest wynikiem długotrwałego nadużywania alkoholu, które powoduje rozwój zmian chorobowych w różnych tkankach i narządach, a także zaburzenia i zmiany w sferze psychicznej, prowadzące ostatecznie do psychodegradacji alkoholowej i w następstwie do degradacji społecznej.Bardzo poważne są następstwa społeczne. Alkoholizm powoduje zazwyczaj rozbicie rodziny, rozluźnienie więzów społecznych i zawodowych, zmniejszenie dyscypliny pracy, obniżenie jakości. Jest jednym z głównych czynników w rozwoju przestępczości. Znaczna część wypadków komunikacyjnych i zawodowych związana jest z używaniem alkoholu.
Rodzaje akloholizmu.
Najbardziej znany był podział na alkoholizm nałogowy i chroniczny (przewlekły). Przez ten pierwszy rozumiano stan uzależnienia, przez drugi - zmiany psychiczne i społeczne.
Obecnie najczęściej stosuje się podział na:
1. Epizodyczne picie nadmierne.
2. Nawykowe picie nadmierne.
3. Nałóg alkoholowy.
4. Alkoholizm inny i nieokreślony.
Leczenie.
Leczenie alkoholizmu jest długotrwałe, a wyniki niepewne. Rozróżnia się leczenie ambulatoryjne i zamknięte.
W lecznictwie otwartym najczęściej podaje się anticol (disulfiram) lub wszczepia się esperal (disulfiram), stosuje się różnego rodzaju psychoterapię indywidualną i grupową, często również terapię małżeńską i rodzinną, próbując wciągnąć najbliższe osoby do procesu leczniczego.
W lecznictwie zamkniętym odchodzi się od kilku lat od stosowania środków awersyjnych, główny nacisk kładzie się natomiast na oddziaływania psychoterapeutyczne i terapie pracą. Leczenie odwykowe powinno trwać nie krócej niż 3 miesiące, czasem znacznie dłużej.
Pozytywne wyniki uzyskuje się w przypadkach, w których udaje się włączyć w terapię najbliższą rodzinę oraz tam, gdzie kontynuuje się leczenie w klubach abstynentów i klubach Alkoholików Anonimowych.
W przypadku uzależnienia alkoholowego wymagana jest całkowita dożywotnia abstynencja, nawet jeden kieliszek wódki powoduje zwykle nawrót nałogu. Czasem osiąga się kilkumiesięczną lub kilkuletnią abstynencję, rzadziej całkowite wstrzymanie się od spożycia alkoholu.
Nawet jednak okresowa abstynencja poprawia sytuację rodzinną, ekonomiczną, społeczną. Łatwiej również namówić w tym czasie ludzi do kontynuowania leczenia.
Stastystyki.
W Polsce ok. 4,5 mln osób nadużywa alkoholu, w tym ok. 600-900 tys. jest uzależnionych i wymaga leczenia. W odróżnieniu od innych rodzajów toksykomanii , w alkoholizmie występuje głównie uzależnienie psychiczne, natomiast somatyczne objawy abstynencyjne są dość nikłe. Tylko w alkoholizmie w miarę rozwoju nałogu spada tolerancja.
Rośnie także liczba uzależnionych kobiet. Jeszcze przed kilku laty nie przekraczały one liczby 3% wśród wszystkich alkoholików, obecnie mówi się o 8-10%, przy czym u kobiet do uzależnienia dochodzi szybciej i w młodszym wieku. Pozytywnym zjawiskiem jest zwiększenie się liczby abstynentów, zwłaszcza wśród młodzieży.
narkomania jest to nałogowe, przymuszone wewnętrznie, zażywanie środków różnymi sposobami (połykanie, wstrzykiwanie, wdychanie) rozlicznych środków chemicznych po to, aby wprowadzić się w stan odurzenia przybierający zresztą różne formy i stadia. |
|
Przyczyny narkomanii można ująć w następujący sposób:
Przyczyny tkwiące w środowisku rodzinnym:
• konflikty i nieporozumienia,
• trudna sytuacja rodzinna,
• błędy wychowawcze rodziców,
Przyczyny tkwiące w środowisku szkolnym:
• niepowodzenia w nauce,
• kłopoty związane ze szkołą,
• metody wychowawcze szkoły
Przyczyny tkwiące w środowisku rówieśniczym:
• wzorowanie się na rówieśnikach,
• namawianie, przez osoby odurzające się,
• chęć poprawy kontaktów rówieśniczych,
• poszukiwanie akceptacji,
• chęć zaimponowania
Przyczyny tkwiące w społeczeństwie:
• brak dostatecznej wiedzy na temat narkomanii,
• przypadkowy kontakt ze środowiskiem odurzającym,
• brak możliwości atrakcyjnego spędzania czasu wolnego,
• protest przeciwko rzeczywistości,
• przyczyny polityczne
Przyczyny tkwiące w sferze funkcjonowania osobowościowego:
• zaspokajanie potrzeb poznawczych,
• przymus jako skutek nałogu,
• reakcje ucieczkowe,
• kryzys egzystencjonalny,
• niedojrzałość,
• poczucie odrzucenia,
• poszukiwanie wolności,
• skutki porażek życiowych.
Działanie narkotyku opiera się na zachowaniu naturalnej
równowagi organizmu i degradacji zmysłów. W zależności od siły tej degradacji
narkotyki dzielimy na dwie grupy: miękkie i twarde. Do pierwszej należą
środki, które nie wywołują nieodwracalnych zmian w organizmie (np.:
marihuana). Jest to bardzo wąska grupa środków. W grupie drugiej znajduje się
nieporównywalnie większa liczba różnych substancji. Są to środki pochodzenia
roślinnego np.: kokaina, syntetycznego np.: LSD, jak również artykuły
przemysłowe wykorzystywane w celu odurzenia np.: różnego rodzaju kleje.
Nałogowe przyjmowanie środków odurzających
powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie człowieka. Wywierając
toksyczny wpływ na nastrój prowadzi do groźnych dla życia stanów ostrego
zatrucia. Natomiast wziewanie przez dłuższy czas substancji o działaniu
halucynogennym prowadzi do wylewów krwi do mózgu, krwotoków płucnych i
nerkowych, uszkadzających wątrobę. Narkotyki powodują również zmiany w
ośrodkowym układzie nerwowym, mając wpływ na osobowość. Poważnym
skutkiem narkomanii jest zakażenie wirusem HIV powodującym chorobę AIDS.