OWOC DUCHA ŚWIĘTEGO W ŻYCIU CODZIENNYM
(na podstawie książki Carla Marii Martiniego)
WPROWADZENIE
Z Listu św. Pawła do Galatów (Ga 5, 22-24)
Owocem zaś ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw takim [cnotom] nie ma Prawa. A Ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali swoje ciało z jego namiętnościami i pożądaniami.
Przez użycie terminu owoc Apostoł podkreśla, że te budujące postawy nie są naszymi dziełami, lecz darem, owocem, czyli czymś miłym, fascynującym, pięknym, naturalnym, spontanicznym, wesołym, radosnym, smacznym jak owoc. Rodzą się one na drzewie Ducha. My je przeżywamy i spełniamy, jednak to Duch jest w nas ich sprawcą. Zauważmy, że św. Paweł nie mówi o owocach ale owocu w liczbie pojedynczej. Wydaje się, iż chciał przez to zwrócić uwagę na jedność nowego życia w Duchu Świętym (zwłaszcza w porównaniu z rozdźwiękiem typowym dla życia według ciała). Zatem owoc rozumie się tu w sensie zbiorowym, jako owocowanie, obfitość owoców Ducha.
Dziewięć postaw, wyrażających owoc Ducha Świętego, to po części czynności serca (miłość, radość, pokój), po części ust (życzliwość, uprzejmość, delikatność w obcowaniu z innymi), a po części rąk (dobroć, wierność, panowanie nad sobą); wszystkie one opisują piękno życia według błogosławieństw, bogactwo życia według Ewangelii.
8 TYDZIEŃ - 21.08. - Owocem Ducha jest MIŁOŚĆ (Łk 7, 11-17; Rz 12,9-10a.15)
Szczególny sens miłości wyraża się w wewnętrznej skłonności do tego, aby dobrze myśleć, mówić i czynić. Można by ją określić jako serdeczność, sympatia, otwarte serce - czyli zdolność do rozumienia cierpień i radości osoby znajdującej się obok nas. Miłość oznacza również chęć ofiarowania siebie innym. Jej przeciwieństwem jest nie tylko pragnienie uczynienia zła drugiemu, ale również małostkowość i ciasnota serca: gdy troszczymy się jedynie o to, co powinno się zrobić (z obowiązku), a czego unikać. Sympatia przejawiająca się w najtrudniejszych sytuacjach, takich jak we wspomnianym fragmencie Ewangelii, jest darem Ducha. My bowiem sami z siebie jesteśmy ograniczeni, zablokowani, nie wiemy często co powiedzieć, jak się zachować, i uciekamy. Duch Święty pragnie by nasza serdeczność nie była powierzchowna, ale głęboka, wypływająca z głębi naszego serca.
Co jest dla mnie oznaką miłości ze strony Boga i drugiego człowieka?
Jak okazuję miłość bliskim osobom?
Czy moja serdeczność pochodzi z temperamentu czy z Ducha? Jak zachowuję się w obliczu niezrozumienia, rozczarowania, goryczy?
9 TYDZIEŃ - 28.08. - Owocem Ducha jest RADOŚĆ (J 15,11; 16, 22-24)
Radość to postawa, która sprawia, że wszystko staje się łatwiejsze, a w szczególności dawanie: „Radosnego dawcę miłuje Bóg” (2 Kor 9, 7). Ten bowiem kto daje z radością, daje dobrze. „W Bogu wszystko jest radością, ponieważ wszystko jest darem” (Paweł VI). Radość powiązana jest więc z przyjmowaniem darów i ich ofiarowywaniem. Radość jest najbardziej przejrzystym znakiem Ducha Świętego. Jeśli chcemy dowiedzieć się czy Duch jest obecny we wspólnocie, człowieku, podjęciu decyzji, musimy sprawdzić obecność lub nieobecność radości. Jeżeli jej nie ma, to znaczy, że nie ma tam Ducha Świętego. Radość jest celem wszystkiego tego, co powiedział Jezus: „To wam powiedziałem, aby radość moja była w was i aby radość wasza była pełna”. Tak więc nasza radość jest po prostu radością Jezusa zmartwychwstałego i chwalebnego w nas, jest radością Boga, który wchodzi do naszego serca. Celem działalności Jezusa jest uczynić nas pełnymi radości.
Co mi sprawia największą radość?
Zastanowię się, czy wszystko co wydaje się mi ciężkie, trudne, skomplikowane nie jest przypadkiem wynikiem braku radości serca.
Czy jestem uzależniony od niezadowolenia innych?
10 TYDZIEŃ - 4.09. - Owocem Ducha jest POKÓJ (Flp 4,6-7; Kol 3,14-15; J 14, 26-28)
Pokój to stan który broni nas od lęku, trosk iniepokojów; ma władzę nad nimi. Pokój jest poczuciem, że jest się w domu, że jest się oswojonym, zaprzyjaźnionym ze środowiskiem, w którym się żyje. „Być w domu” z Bogiem, to znajdować w Nim wytchnienie, ostateczną prawdę: Niespokojne jest serce człowieka, dopóki nie spocznie w Tobie (św. Augustyn). „Być w domu” z bliźnimi oznacza, ze wzajemne stosunki są uporządkowane i konstruktywne. Wprowadzać pokój w życiu codziennym to przede wszystkim czynić prostszym życie i wszystkie sprawy oraz łagodzić sytuacje ostre i nieprzyjemne.
Jakie myśli i sytuacje wzbudzają we mnie lęk, nadmierne zatroskanie, niepokój? Czy przeciwstawiam im Słowo Boże, czy pozwalam się im pochłonąć?
Czy staram się czynić problemy prostszymi, czy raczej lubię komplikować sprawy?
11 TYDZIEŃ - 11.09. - Owocem Ducha jest CIERPLIOWŚĆ (Oz 11, 7-9; Ps 103, 8-14; Łk 13, 6-9)
Słowo to w języku greckim oznacza także „wytrzymałość”, „wierność”, „stałość”, „niezłomność”, określa kogoś, kto „nie śpieszy się do odpłaty za zło mu wyrządzone”. „Cierpliwość znosi wiele rzeczy bez dążenia do odpłaty słowem lub czynem. Cierpliwość jest wytrzymałością w ofensywie. Jeśli jesteś cierpliwy, nie będziesz opowiadał innym o błędzie popełnionym przez twojego brata. Będziesz dążył do tego, aby pomóc i wyratować go, ponieważ został wykupiony krwią Chrystusową.” (E. G. White, My Life Today). Postawa cierpliwości wyraża się również w przezwyciężaniu frustracji, czy zniechęcenia wobec przejawów nieskuteczności i jałowości każdej działalności nastawionej na dłuższą perspektywę tj. apostolskiej, wychowawczej, kształcącej.
Jakie zmiany muszą zajść we mnie, abym nauczył się traktować „trudnych ludzi” w taki sposób, jak to czynił Chrystus?
Bóg nigdy nie działa w pośpiechu. Czy potrafię oczekiwać na owoce podjętych wysiłków, modlitw, wyrzeczeń?
12 TYDZIEŃ - 18.09. - Owocem Ducha jest UPRZEJMOŚĆ/ŻYCZLIWOŚĆ (Łk 1, 39-45; Rz 12,10)
To dar umiejętnego zapewnienia wszystkim dobrego samopoczucia, nawet tym, którzy są zakłopotani. To sztuka przyjmowania, spotykania drugiego człowieka w taki sposób, aby poczuł, że jest mile widziany, pożądany, kochany. Przeciwieństwem uprzejmości jest opryskliwość, odpowiadanie monosylabami lub jakimś gderaniem, a także chłód, który rodzi napięcie i nerwowość.
Co najbardziej wystawia na próbę moją uprzejmość, wywołując we mnie natychmiastową irytację, blokadę, milczenie, nadąsanie?
Kiedy powinienem wyrazić słuszne zagniewanie, a kiedy powinienem powściągnąć szkodliwą złość?
13 TYDZIEŃ - 25.09. - Owocem Ducha jest DOBROĆ (Rdz 1; Dz 9, 36-39; Mt 5, 44-48)
Dobroć jest refleksem postawy Bożej; jest cechą twórczą (por. Rdz 1); jest też zdolnością dążenia do dobra bliźniego tak jak do własnego. Dobroć nie jest altruizmem, gdyż altruizm prowadzi do zajmowania się innymi, aż do zapomnienia o sobie, zaniedbywania siebie i swego własnego dobra. Dobroć ewangeliczna nie zaniedbuje nigdy godności tego, kto się poświęca dla bliźniego: „Miłuj bliźniego swego jak siebie samego”. Jeśli będziesz kochał i poważał siebie samego, wówczas będziesz rozumiał, kochał i poważał drugiego człowieka. Aktywna dobroć ewangeliczna jest też zafascynowana ideą zwyciężania zła dobrem.
W jaki konkretny sposób Bóg wyświadcza mi dobro?
Który z ewangelicznych opisów dobroci Jezusa jest mi najbliższy? (uzdrowienie kobiety cierpiącej na krwotok, paralityka, teściowej Piotra, spotkanie z Samarytanką, Nikodemem…)
Co jest źródłem mojej dobroci: potrzeba zrobienia czegoś dla kogoś, bo nie mogę patrzeć jak cierpi, czy miłość jaką Jezus kocha mnie i drugiego człowieka?
14 TYDZIEŃ - 2.10. - Owocem Ducha jest WIERNOŚĆ (Mt 24, 45-47; 25, 14-30)
Wierność kryjE w sobie ideę więzi. Chodzi o więź pomiędzy Bogiem wiernym przymierzu a narodem i jednostką złączoną z Bogiem wzajemną wiernością. Wierność należy więc do istoty Boga przymierza, człowiek natomiast winien odzwierciedlać wierność we własnych relacjach z Bogiem i bliźnimi. Wierność pozwala człowiekowi nie rzucać słów na wiatr, lecz dotrzymywać słowa i złożonej obietnicy. Wierność jest tak jak skała, na której można się oprzeć i zawsze polegać. Wierność łączy się z pilnością, poczuciem obowiązku i odpowiedzialności.
W jaki sposób Jezus okazywał swoją wierność Ojcu?
W jaki sposób troszczę się o rozwój swej wiary?
Czy jest jakaś praktyka (np. modlitwa, post, jałmużna), której pozostaję wierny bez względu na okoliczności?
15 TYDZIEŃ - 9.10. - Owocem Ducha jest ŁAGODNOŚĆ I OPANOWANIE (Flp 2, 2-7; 4, 4-5a)
To postawa głębokiego względu na dobro drugiego człowieka, za którego jesteśmy w jakiś sposób odpowiedzialni. Dotyczy to wszelkiego rodzaju relacji międzyludzkich: rodziców i dzieci, pracodawców i pracowników, sędziów i oskarżonych, kapłanów i wiernych. Wyraża się w szacunku, przystępności, elastyczności i wyrozumiałości wobec słabszych, zniżeniu się do ich poziomu, po to, by podnieść ich wyżej. Niewątpliwie najlepszym przykładem jest sam Jezus Chrystus, który przez swoje Wcielenie uniżył się do naszego poziomu, poniósł śmierć krzyżową, by nas przywrócić do życia.
Opanowanie (panowanie nad sobą) unika wszelkich postaw arogancji, zarozumiałości, wywyższania się, wszelkiej przemocy - nie tylko fizycznej, ale i werbalnej - we wzajemnych relacjach.
Jakie cechy ludzkie lub sytuacje wzbudzają we mnie gniew, agresję, złość, irytację?
Jak się odnoszę się do osób, które są w czymś słabsze ode mnie?
Gdzie najłatwiej mógłbym popełnić nadużycie, wypełniając zadania, za które jestem odpowiedzialny?