kryterium |
RAMAPITEKUS |
AUSTRALOPITEK |
HOMO HABILIS |
HOMO ERECTUS |
HOMO SAPIENS |
HOMO SAPIENS SAPIENS |
ŚRODOWISKO |
-przechodzenie od życia w lesie, na sawannie, nad wodą; -Chiny, Kenia |
-sawanna, nad wodą; -nie potrafią utrzymać wody; -Afryka |
-sawanna -nad wodami |
-nad wodą; -Stary Świat- Afryka, Azja, Europa |
-neandertalczyk - -obszar Starego Świata, Europa, Afryka Płn., Bliski Wschód |
-Europa, Azja, Afryka, Bliski Wschód |
TRYB ŻYCIA |
-nadziemny -brachiacja |
-obozowiska na kilka dni, -naziemny, -gromadny, wędrowny, społeczny |
-gromadny, -naziemny, -bardziej drapieżny |
-gromadny, naziemny; -jaskinie, schrony naziemne, |
-gromadny, naziemny |
-gromadny, naziemny; -zbieracko-myśliwski |
CECHY ANATOMICZNE |
-od czasu do czasu przyjmował postawę pionową; -raczej czworonóg -szczęka V kształtna; -silna żuchwa; -zanik pazurów i kłów |
-ciało: od pasa w dół-człowiek, od pasa w górę-małpa; -pozycja pionowa; -dwunożny chwiejny, pochylony chód; -masywna szczęka; -profil czaszki-pionowy; -część twarzowa-krótsza; -wały nadoczodołowe; -otwór potyliczny-do przodu; -bardziej chwytna dłoń; -wzrost:120-130cm; -ok..40kg |
-zupełnie wyprostowany; -podwójnie wysklepiona stopa; -chód dwunożny; -bardzo chwytna dłoń; -drobna budowa ciała; -wzór zębowy- podobny do człowieka współczesnego -bardziej przeciwstawny kciuk; -120-125cm wzrostu |
-całkowicie spionizowana postawa; -tylko dwunożny chód; przeciwstawny kciuk; -czaszka gruba, masywna; -ciężka żuchwa-diastema; -pochylone czoło; -większe wały nadoczodołowe; -mocno rozwinięte mięśnie szyi i karku; -wyższa, masywniejsza postura-mięśnie i kości; -165-175 cm; -ok. 70kg |
-wały nadoczodołowe; -krótsze nogi niż u człowieka współczesnego -wygięcie kości udowej; -masywna budowa; -165-175 cm -mogło dochodzić do krzyżowania się neandertalczyka z człowiekiem współczesnym; |
-wąski nos; -szerokie, wysokie czoło; -małe łuki brwiowe -krótka, szeroka twarz; -mniejsza funkcja trąco-miażdżąca szczęki;
|
CECHY FIZJOLOGICZNE |
-wyostrzenie zmysłów- zmiana ostrości poszczególnych zmysłów |
-wyostrzenie wzroku; -redukcja węchu; -zwiększenie pojemności mózgoczaszki-nie większa niż u szympansa; -wydłużony okres dzieciństwa-matka i dziecko; |
-większy mózg - 660cm 3; -wzrost liczby neuronów; |
-duży mózg - 750-1250cm3; -rozbudowa mózgu w okolicach ośrodka mowy; |
-pojemność czaszki równa pojemności człowieka współczesnego -1700cm3 |
-duży mózg |
CECHY INTELEKTU |
- |
-pomysłowość; -obozowiska; -przenoszenie pokarmu; -rozwój czynności narzędziowych; -proste naczynia-skorupy, muszle, tacki-polowania |
-tworzenie narzędzi o nieregularnych kształtach-ostre krawędzie; -idee, myślenie abstrakcyjne;
|
-duża liczba i różnorodność narzędzi; -kultura-jedna, jednolita; -przemysł szelski, aszelski, obróbka kamienia |
-stałe wzory narzędzi; -narzędzia z kości; -broń myśliwska; -uczucia, morale; -altruizm, rozwój intelektu; -zaawansowana kultura, wyobrażenia na temat śmierci; |
-zmienność regionalna- wielość kultur; -wytwory sztuki; -estetyka, gust; -używanie narzędzi do rozdrabniania pokarmu; |
CECHY BEHAWIORU |
- |
-względnie stałe obozowiska; -polowanie; -długi przekaz wiedzy od matki; -opieka-wzrost znaczenia funkcji ojca; Podział pracy ze względu na płeć |
-nie przekazywano żadnych stałych wzorców wytwarzania narzędzi, ale samą ideę rozłupywania; -zachowania narzędziowe; |
-przekaz umiejętności poprzez naśladownictwo; -życie społeczne w grupie; -rozwija się komunikacja; -posługiwanie się ogniem; -łowiectwo, obozowiska |
-doskonały łowca; -bogate życie społ., społ.-kulturowe; -uczucia altruistyczne; -początki religii; -obrządek pochówku; |
-zmienna i elastyczna kultura; -obrzędowość; -dobra adaptacja środowiska; -bogata kultura; -wytwory sztuki; |
POŻYWIENIE |
-twarde nasiona traw; -głównie padlina różnych zwierząt |
-twardy pokarm roślinny; -więcej mięsa-zabijano wytworzonymi narzędziami |
-wszystkożerny; -małe zwierzęta; -padlina; |
-polowanie na duże zwierzęta; -pieczone mięso |
-różne rodzaje, postacie mięsa |
-starannie przygotowane, pieczone mięso, rozdrabiane za pomocą narzędzi; |
ODKRYCIA/ WYNALAZKI |
- |
- |
-przemysł oldowejski |
-ogień; -przemysł szelski i aszelski; -technika rdzeniowa odłupkowa; -osłona od wiatru |
-broń myśliwska; -narzędzia z kości; -pochówki, obrzędy |
-rozwój kultury; -sztuka; -życie obrzędowe; -tradycja; |
RAMY CZASOWE |
14 mln lat temu |
5-1,5 mln lat temu |
1,9 mln lat temu |
1mln - 200 tyś lat temu |
350 tyś lat temu |
40-35 tyś lat temu |