Środki poetyckie- test sprawdzający

1. Z fragmentu „Pana Tadeusza” wypisz

- epitety: ……………………………………………………………………………

- porównanie: ………………………………………………………………………

- uosobienie: ………………………………………………………………………

„A wszystko przepasane jakby wstęgą miedzą

Zieloną na niej z rzadka ciche grusze siedzą.”

Nazwij zastosowane tutaj rymy: ………………………………………

2. Przeczytaj fragment wiersza J. Tuwima pt.: „Gałąź” i wykonaj zadania

„I stokrotnie obfita i mokra

Rośnie szeptem coraz silniejszym,

Pachnąc głośno, ciągnie od okna

W ramię, w pióro, we wnętrze wierszy.”

- napisz, po ile sylab ma każdy wers: …………………

- określ, jakie rymy zastosował poeta: ………………………

-wypisz metafory: …………………………………………………………………………

3. Jaki środek artystyczny zastosował J. Tuwim w wierszu „Rwanie bzu”

„Śmiechem się bez zanosi.

A kto cię tutaj zaprosił?”

……………………………………

4. W którym słowniku znajdziesz ten wyraz?

a. furora - (wł. furore = uniesienie, szał, z łac. furor= szał ) wielki sukces

…………………………………………………

b. plaster - kawałek tkaniny pokryty z jednej strony substancją przyklejającą się do skóry, często z warstwą środka leczniczego

……………………………………………………

c. szczęśliwy - szczęśliwy człowiek; szczęśliwa młodość; uszczęśliwiony, zadowolony; uszczęśliwiona, zadowolona mina; rozradowany, wniebowzięty

…………………………………………………………………

Środki poetyckie- test sprawdzający

1. Uzupełnij tabelkę.

Środek artystyczny	Nazwa	Znaczenie
„chmura jesienna pełznie jak żółw leniwa”
„chmura krągła, ciemnobłękitna”
„ drzewa w brązie zachodu kute wieczornym promieniem”
„chmury wysuwają nóg rzędy”
„koniki polne tysiącem srebrnych nożyc strzygą ciszę”

2. Podkreśl zdrobnienia linią prostą, a zgrubienia linią falistą.




Na Wojtusia z popielnika

iskiereczka mruga.

Chodź, opowiem ci bajeczkę,

bajka będzie długa.

„Na ramioniskach,

jak wykręcone łopatki, motyki(...)

raz w raz maczają

olbrzymie wąsiska w powietrzu”.




4. Wskaż wyrazy dźwiękonaśladowcze.

I dudni, i stuka, łomocze i pędzi,

A dokąd? A dokąd? A dokąd? Na wprost! (...)

Do taktu turkoce i puka, i stuka to:

Tak to to, tak to to, tak to to, tak to to.

CO KRYJE SIĘ W WIERSZU?- KARTA PRACY

1. W podanej wypowiedzi podkreśl epitety.

Jasnowłosy chłopiec szedł wąską ścieżką wśród wysokich, zielonych sosen w kierunku błękitnego spokojnego jeziora.

2. W podanym fragmencie wiersza podkreśl epitety.

„A jabłonka szumiąca liściasta

unieść jabłek złocistych nie może,

każde jabłko opada jak gwiazda

w cichą trawę o wieczornej porze.”

3. Podkreśl te wyrazy, które powstały jako naśladownictwo głosów.

ptak, kos, kukułka, świstać, zgrzytać, mówić, krok, tupot, ćwierkać, świergotać, bulgot, turkot, wołanie.

4. Podkreśl wyrazy dźwiękonaśladowcze

„Kto z was mowę ptaków zna?

Nikt - i tylko jeden ja.

Chrzęst i szelest, szepty cisz,

W szmerach trzciny cicho śnisz,

Ćwir- ćwir-ćwir i tiju-fit,

A to znaczy: zaraz świt.”

5. Wyjaśnij znaczenie podanych zwrotów porównawczych

harować jak wół……………………………………………………..

ruszać się jak mucha w smole……………………………………….

spać jak suseł………………………………………………………….

puszyć się jak paw…………………………………………………….

6. Wyjaśnij, co do czego jest porównane




Czerwone jabłuszka,

Złociste gruszeczki

Świecą się jak gwiazdy

Pomiędzy listeczki

* * *

Poleciały pieśni moje

Jako ptasząt roje

Zastukały, zapukały

W okieneczko twoje.

* * *

Byłem wtedy mały jak muszelka,

A czarna suknia matki szumiała jak Morze Czarne.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………




7. Zaznacz przenośne znaczenie podanych powiedzeń.

Nie ma róży bez kolców

1. Wszystkie róże mają kolczastą łodygę.

2. Nie ma radości bez smutku

Burza w szklance wody

1. Wzburzona woda w niewielkim naczyniu

2. Awantura z błahego powodu

Z tej mąki chleba nie będzie

1. Mąka nieodpowiednia do pieczenia chleba

2. Coś nie ma szans powodzenia

8. Linią prostą zaznacz przenośnie, a linią falistą - uosobienia.

Zboże schodzi


z pagórków

falującą grzywą.

W morzu zboża

gwiazdki chabrów

się gubią

i zapalają się

maków lampiony.

A nad zbożem

niebo gorące,

z najczerwieńszym,

najpiękniejszym

makiem.

Tak rozkwita,

tak rozpromienia się

słońce latem.

9. Podkreśl linią prostą zdrobnienia, a falistą - zgrubienia.




Powitają przyjaciele

Mnie, wiosny młodej aniołka;

Przyjaźń ma blasku niewiele

I cień lubi jak me ziołka.

(A. Mickiewicz „Pierwiosnek”)

I kudły zatrząsł na grzywie,

I wyciągnął cielska brzemię,

I obalił się na ziemię.

(A. Mickiewicz „Rękawiczka)




10. Wyjaśnij znaczenie zastosowanych neologizmów.

…zawiośniało - latopędzi przez jesienność białośnieże.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Rozpoznaj i nazwij środki poetyckie.




A na dębie dwa gołębie

na zielonym rajskim dębie.

Gru-gru-gru.

(T. Kubiak „Rajskie ptaki”)

…zawiośniało - latopędzi przez jesienność białośnieże.

(S. Młodożeniec „XX wiek”)

Powitają przyjaciele

Mnie, wiosny młodej aniołka;

Przyjaźń ma blasku niewiele

I cień lubi jak me ziołka.

(A. Mickiewicz „Pierwiosnek”)

I kudły zatrząsł na grzywie,

I wyciągnął cielska brzemię,

I obalił się na ziemię.

(A. Mickiewicz „Rękawiczka)

Hej, chłopcy, bagnet na broń!

(K. Krahelska )

Widziałem we śnie ciemne, poszarpane turnie*,

Szaleństwem gór spiętrzone zębate opoki.

Na dnach przepaści tajnia** śpi spowita w mroki…

Są głębie niezbadane w nich, drzemiące chmurnie.

(L. Staff „Sen o górach”)

*skaliste szczyty

** tajemnica

Obłoki leżą w stawie

Jak płatki w szklance wody.

Laską pluskam ostrożnie

Aby nie zmącić pogody

(J. Tuwim „Strofy o późnym lecie)

Jak bezbronny, przeczysty śnieg

dusza moja zaściela ziemię

tam, gdzie nagi czerni się las

i gdzie woda po rowach drzemie.

(K. Iłłakowiczówna „””Śnieg”)

Szły lipy

Gubiły kwiat.

Mały byłem żaglem łez nakryty.

(J. Czechowicz „Dawniej)

Czeremchy, ukwiecone szarym jak pył kwiatem,

Kłaniały się ręką do ziemi -

Tuż przy nich, w cieniu topoli,

Pod jej rozmownym liściem,

Siadywali rowerzyści zakurzeni,

Poeci, najmłodsi wieszcze.

(M. Pawlikowska - Jasnorzewska „Na Księżycu”)




Środki poetyckie- poprawa testu sprawdzającego

1.Wypisz po jednym przykładzie:


epitet- ……………………………………………………

porównanie- ……………………………………………

ożywienie-………………………………………………

przenośnię- ………………………………………………

2.Wyjaśnij znaczenie wypisanych przez Ciebie

środków poetyckich.

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

3. Uosobienie czy ożywienie?

Dusza śpiewa-

Wiatr nuci melodię-

Świat się śmieje-

Bije serce przyrody-

4.Utwórz zdrobnienia i zgrubienia:

matka- …………………………………………………………………………………………

chłop-…………………………………………………………………………………………

5.Wskaż wyrazy naśladujące dźwięki

Zastukało: kuku! kuku!

Na to dzięcioł: stuku! stuku!

6. Wyjaśnij metafory:

w drugim roku wojny

zabili pana od przyrody

łobuzy od historii

on nas wprowadził

przez złoty binokular w intymne życie

naszego pradziadka

pantofelka

Płakała woda w fontannie

nieustannie,

zaplatała się w warkocze na wietrze,

myślała, że za wiatrem wyciecze.

Wiosna idzie do szkoły,

wierszyk umie na pamięć-

o kwiatach, które dookoła

znów zapachniały kwiatami.

Kazimierz Wierzyński „Wyżęli pole”

Wyżęli pole. W cichej męce

Kona zieloność. Przez zagony

Wicher z jesienią popod ręce

Chodzą i czarne gonią wrony.

Słońce pożółkło, jak ścierniska,

I obłokami się nakrywa;

W bruzdach gdzieniegdzie z nagła błyska

Kałuża ślepa i nieżywa.

I - wiecie - idąc tak po łanie

Umierającym w pustej ciszy,

Dobrze jest spostrzec niespodzianie

W jamce radosny pyszczek myszy.

---