KONSPEKT LEKCJI

Beata Urbańska

Język polski

Czas trwania lekcji – 45 min.

Szkoła ponadgimnazjalna

kl. I TI , I b

Temat lekcji: Środki stylistyczne – ćwiczenia.

Cele lekcji:

Ogólne:

• rozpoznawanie figur stylistycznych

• umiejętność pracy w grupie

• posługiwanie się terminami z zakresu teorii literatury

Szczegółowe:

Uczeń po 45min. jednostki lekcyjnej potrafi:

• umiejętne określić środki stylistyczne

• podaje przykładów środków

• uczy się odpowiedzialności za wykonane zadanie

• odnaleźć właściwe metafory w języku ekonomistów

Metody nauczania:

• podająca

• zajęć praktycznych

Formy pracy:

• grupowa

• zbiorowa

Pomoce i środki dydaktyczne:

• tablica

• zestaw pytań dla sześciu, siedmiu grup

PRZEBIEG LEKCJI

Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Sprawdzenie frekwencji uczniów. Podanie tematu lekcji: „Środki stylistyczne – ćwiczenia”.	Uczniowie zapisują temat lekcji w zeszytach.
CZĘŚĆ ZASADNICZA
1. Nauczyciel pyta klasę o znane środki stylistyczne. Zapytani uczniowie podają nazwy środków stylistycznych i wyjaśniają ich znaczenie podając przykłady. Narysowanie na tablicy tabelki, którą uczniowie uzupełniają Środki stylistyczne Przykłady EPITET-przydawka przymiotnikowa, wyraz stanowiący określenie danego rzeczownika. 1)barwny obraz 2)wierzba płacząca 3)dumny paw PORÓWNANIE- określenie zjawiska lub przedmiotu na zasadzie uwydatnienia jego podobieństw z innym (jak, jakby, jakoby). 1)szybki jak wiatr 2)jasne jak słońce 3)pracowity jak pszczoła METAFORA-inaczej przenośnia, łączenie słów w taki sposób, że co najmniej jedno z nich uzyskuje nowe, przenośne znaczenie. 1)podniósł mnie na duchu 2)głowa do góry 3)wspina się po szczeblach kariery APOSTROFA- bezpośredni zwrot do osoby nieobecnej lub zmarłej, bóstwa, idei, przedmiotu. „Litwo, Ojczyzno moja…” Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie…” PYTANIE RETORYCZNE-pytanie, na które nie oczekujemy odpowiedzi, sygnalizuje naszą wątpliwość, reprezentuje przekonania. 1)„Czego chcesz od nas, Panie za Twe hojne dary?” 2)Jak długi jest wymiar sprawiedliwości OKSYMORON-metaforyczne zestawienie ze sobą wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach. gorący lód biały murzyn zimny płomień ciepły trup głośna cisza ANIMIZACJA- nadawanie przedmiotom nieożywionym, zjawiskom lub pojęciom abstrakcyjnym cech istot żywych. wiatr gwizdał tu biegnie linia kolejowa komórka mi zdycha nadzieja umarła ANAFORA-to powtórzenie wyrazów na początku kolejnych wersów. 1)Czy… Czy… Czy… PERSONIFIKACJA-inaczej uosobienie, nadanie przedmiotom, pojęciom abstrakcyjnym, zwierzętom cech ludzkich. wiatr z obłoków warkocze plecie dumny Kościół wstaje dzień smutny deszcz 2.Nauczyciel prosi uczniów o uzupełnienie fragmentu tekstu odnoszącego się do definicji środków stylistycznych: EPITET- figura retoryczna, wyraz określający…………………., stosowany w celu uwydatnienia …………………..i podniesienia w ten sposób plastyki opisu/ nadania teksowi z zabarwienia emocjonalnego. APOSTROFA- figura retoryczna; podniosłe, często mające charakter wykrzyknienia, zwrócenie się do…………………,………………….,…………… 3.Podział klasy na sześć grup. Każda z grup otrzymuje zastaw ćwiczeń (załącznik nr 1 ). Zadaniem każdej z grup jest udzielenie jak najszybciej poprawnej odpowiedzi na pytania zamieszczone w zestawach. Pytań jest dwadzieścia. W większości z nich należy zaznaczyć prawidłową odpowiedź A, B, C, D…. Ta grupa, która udzieli najwięcej poprawnych odpowiedzi otrzymuje piątki z aktywności na lekcji. 4.Ostatnie zadanie nr 21 rozwiązują wszyscy i przy pomocy nauczyciela sprawdzają, czy każdy zaznaczył właściwe metafory w tekście. Nie lubimy, kiedy rośnie nasz debet. Jesteśmy przerażeni, jeśli ceny idą w górę, a inflacja szaleje. Z bólem więc przelewamy pieniądze na konto, a w pracy staramy się o podwyżkę. Lubimy sytuację odwrotną: debet maleje, ceny i inflacja idą w dół lub spadają, a nam się wreszcie przelewa (oczywiście pieniądz).Ekonomia ma więc niemały wpływ na nasze samopoczucie: ekonomiści skutecznie nas straszą lub pocieszają. Nie podejrzewamy w tym bynajmniej poezji. A jednak. Ekonomia, jak każda inna dziedzina życia, jest zdana na łaskę języka, bez którego nie może się obejść. Jak każda inna dziedzina, ekonomia musi określać prawa i zjawiska związane z pieniądzem przy pomocy słów. A język jest obrazowy - jest przesiąknięty codzienną, niezauważalną poezją. Jak twierdzą językoznawcy, im bardziej abstrakcyjna jest dana dziedzina nauki, tym mniej może się obejść bez obrazowania - bez mówienia przenośnią, czyli metaforą. A właśnie metafora jest nośnikiem poezji.	Chętni uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi. Pozostała część klasy przerysowuje tabelkę do zeszytów. Wyrazy do wypełnienia: Rzeczownik Jego cech Do adresata, osoby nieobecnej lub zmarłej, bóstwa, idei, przedmiotu. Prawidłowo zaznaczone metafory z tekstu to: Rośnie nasz debet Ceny idą w górę Inflacja szaleje Przelewamy pieniądze Debet maleje Ceny i inflacja idą w dół lub spadają Wreszcie przelewa Ekonomia ma więc niemały wpływ Jest zdana na łaskę języka Bez którego nie może się obejść Ekonomia musi określać prawa i zjawiska związane z pieniądzem przy pomocy słów Język jest przesiąknięty Nośnikiem poezji
CZĘŚC KOŃCOWA
1.Zadanie pracy domowej: Zad.1 Z wyrazem morze ułóż a)dwa porównania b)dwie przenośnie Zad.2 Do wyrazów kwiaty i ciało dopisz po pięć epitetów. 2.Nagrodzenie ocenami aktywnych uczniów i najlepsze grupy.	Uczniowie zapisują do zeszytów zadania do domu.

Konspekt opracowała

Beata Urbańska