MASAŻ

Swoje początki miał już XVIII w p.n.e. w Indiach i Chinach.. Początkowo był elementem kultu religijnego, ale w krótkim czasie stał się jedna z metod leczenia. O masażu w dzisiejszym tego słowa znaczeniu możemy mówić od XVI w. Poczałkowo było on propagowany we Francji. Rozkwit masażu przypada na XIX w. dzięki lekarzom szwedzkim. Ojcem szkoły masażu klasycznego lekarz holenderski. W Polsce masaż został rozpropagowany i podniesiony do rangi zabiegów leczniczych przez Izydora Zabłudowskiego.

Masaż kosmetyczny.

Działanie masażu kosmetycznego jest bardzo korzystne dla skóry twarzy i szyi. Skóra zostaje oczyszczona ze zrogowaciałego naskórka (na skutek tarcia), otwarte pory wydzielają zużyte produkty przemiany materii. Skóra zostaje pobudzona i odżywiona przez krew i limfę. Dochodzi również do usunięcia toksyn przez pobudzenie układu limfatycznego. Po serii ok. 10 zabiegów masażu drobne zmarszczki znikają, a głębsze znacznie się zmniejszają. Masaż taki działa również relaksująco i odprężająco. Masaż kosmetyczny wykonuje się dla wygładzenia, ujędrnienia, uelastycznienia skóry .
Masaż skuteczny jest również w redukcji cellulitu.

Masaż klasyczny

Masaż klasyczny to najpopularniejszy masaż, który w zależności od formy - intensywności może być leczniczy, relaksacyjny, pobudzający itp. Do masażu klasycznego należą zabiegi, które mają na celu poprawienie psychofizycznego stanu pacjenta, znajdują one zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób z dziedziny ortopedii, neurologii, pediatrii, ginekologii oraz chorób internistycznych.

W zależności od sytuacji masaż klasyczny może być wykonywany w formie zabiegu całościowego lub częściowego. Masaż działa przeciwbólowo, polepsza odżywianie tkanek, regeneruje mięśnie, reguluje napięcie mięśniowe, zwiększa elastyczność i sprężystość mięśni, ułatwia usuwanie tkanki tłuszczowej poprzez przyspieszenie przemiany materii, uaktywnienie przepływu krwi i limfy.

Masaż klasyczny jest wykonywany bezpośrednio na ciele osoby masowanej przy użyciu środka ułatwiającego masaż np. oliwki, kremu do masażu, talku lub maści leczniczej. Najczęściej stosuje się tradycyjne techniki masowania, czyli: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibrację, wstrząsanie wałkowanie i zwijanie. Regularne stosowanie masażu polepsza samopoczucie, koryguje istniejące zmiany układu kostnego, po masażu odczuwamy mniejsze napięcie w kręgosłupie, plecach i karku. Masaż klasyczny poprawia wygląd skóry, jest ona lepiej dotleniona i ukrwiona.

Mechanizm działania masażu

Mechanizm działania masażu jest bardzo skomplikowany i można go podzielić na działanie miejscowe oraz centralne ogólne.
Działanie miejscowe polega na mechanicznym przepływie krwi w naczyniach krwionośnych i chłonki w naczyniach limfatycznych. Przy wykorzystaniu takich technik, jak głaskanie, rozcieranie, ugniatanie czy oklepywanie zwiększa się przemieszczanie płynów przez układ naczyniowy. Tarcie wywołane podczas masażu wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, a co za tym idzie zwiększenie przepływu krwi przez mięśnie, przyspieszenie dostarczania substancji odżywczych, a równocześnie wydalania produktów przemiany materii. Wzmożony dopływ tlenu do komórek zwiększa przemianę tlenową w mięśniach, w związku z tym szybciej są usuwane produkty rozpadu powstające w czasie pracy mięśni.
Wzrost przepływu krwi w obwodowych częściach ciała wpływa korzystnie na pracę serca i nerek. Działanie ogólne masażu polega na pobudzeniu układu nerwowego, który za pomocą odruchów i czynności koordynacyjnych kory mózgowej jest w stanie wpłynąć na wszystkie narządy i układy naszego organizmu. Bodźce przenoszone do mózgu przez włókna nerwowe powodują szybsze i bardziej sprawne wykonywanie czynności przez narządy ludzkiego ciała.

Masaż oddziałuje na następujące tkanki i układy:

* tkankę skórną

* mięśniową

* stawy i aparat więzadłowy

* układy krwionośny, chłonny

* nerwowy

* oddechowy, pokarmowy, wydalniczy, na przemianę materii

Wpływ masażu na tkankę skórną.

Skóra stanowi zewnętrzną powłokę ciała, jest ściśle powiązana z centralnym układem nerwowym toteż odbiera ona różne bodźce, takie jak ciepło, zimno, ból, dotyk. Podczas masażu usuwane są ze skóry obumarłe komórki naskórka. Skóra staje się elastyczna i gładka. Masaż ułatwia oddychanie skórne, poprawia czynność wydalniczą gruczołów łojowych i potowych. Pod wpływem masażu naczynia skórne rozszerzają się, przez co poprawia się odżywienie skóry i znajdujących się w niej gruczołów. Masaż przyśpiesza obieg krwi i chłonki w naczyniach skórnych, dzięki czemu z jednej strony następuje bardziej aktywne dostarczanie tkankom i organom substancji odżywczych a z drugiej strony - szybsze wydalanie produktów przemiany materii. Skóra staje się jędrna i ma odpowiedni kolor.

Wpływ masażu na tkankę mięśniową.

Mięśnie, stanowiące czynną część układu ruchowego, poruszają nasze ciało, ale same wymagają bodźca z układu nerwowego. Najważniejszą właściwością mięśni jest ich zdolność do skurczów. Jest to możliwe dzięki substancjom odżywczym, służącym do budowy tkanki mięśniowej oraz wytwarzanej przez nie energii. Pod wpływem masażu tkanka mięśniowa jest lepiej zaopatrywana w tlen i substancje odżywcze. Masaż powoduje szybsze wydalanie produktów przemiany materii oraz zwiększa zdolność mięśni do pracy.
Masaż pobudza włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym.

Wpływ masażu na stawy i aparat więzadłowy.

Szkielet człowieka składa się z poszczególnych kości i ich połączeń. Miejsce połączenia kości (staw) jest zamknięte torebką stawową i otoczone aparatem więzadłowym. Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i wytrzymałość ścięgien, więzadeł i za razem stopień ruchomości stawu jak również zdolność stawów do pracy jest szybciej przywracana, a ryzyko kontuzji zmniejszone do minimum.

Wpływ masażu na układ krwionośny i limfatyczny.

Komórki całego organizmu otrzymują substancje odżywcze i tlen za pośrednictwem krwi. Ona odprowadza także produkty przemiany materii, które są następnie wydalane z organizmu przez płuca i nerki. Płyn tkankowy, oddając komórkom substancje odżywcze, a zabierając produkty przemiany materii, przedostaje się poprzez naczynia włosowate do krwi lub przez naczynia limfatyczne do dużych żył. W zakończeniach naczyń limfatycznych znajdują się węzły chłonne, gdzie zatrzymywane i niszczone są bakterie.
Masaż pobudza układ krwionośny i limfatyczny do pracy, co powoduje wzmożenie zasilania organów w tlen i substancje odżywcze.
Masaż zwiększa szybkość usuwania z organizmu produktów rozpadu, likwidacje objawów zastoinowych, zastoinowych także wchłanianie obrzęków, ułatwia odpływ krwi żylnej, zmniejsza opór krwi w tętnicach, przez co ułatwia pracę serca. Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i wzrasta szybkość obiegu krwi.

Wpływ masażu na układ nerwowy.

Wszystkie czynności organizmu są regulowane właśnie przez układ nerwowy. Główną jego cechą jest zdolność odbierania bodźców nerwowych dośrodkowych i przekazywanie z centralnego układu nerwowego do wszystkich organów. Masaż oddziałuje na centralny i obwodowy układ nerwowy. Działając na centralny układ nerwowy powoduje wysyłanie bodźców do mięśni, gruczołów wydzielania wewnętrznego oraz do poszczególnych narządów ustroju. Masaż w zależności od potrzeby może działać pobudzająco bądź też uspokajająco.

Wpływ masażu na układ oddechowy.

Masaż przyśpiesza cyrkulacje krwi w naczyniach krwionośnych, a tym samym zwiększa ilość krwi dostarczanej do płuc, gdzie następuje wymiana gazowa. Pod wpływem masażu polepsza się działanie układu oddechowego, wzrasta ilość krwi bogatej w tlen. Masaż wpływa na układ pokarmowy polepszając jego ukrwienie, co w znacznym stopniu poprawia trawienie i przyswajanie substancji odżywczych, a także przyspiesza wydalanie z przewodu pokarmowego produktów nie strawionych.

Wpływ masażu układ moczowy.

Pod wpływem masażu zwiększa się ilość krwi przepływającej przez nerki, przez co poprawia się ich czynność filtracyjna i lepiej wydalane są substancje przemiany.

WSKAZANIA OGÓLNE DO MASAŻU KLASYCZNEGO

• Zlecenie lekarskie

• Masaż odchudzający i relaksacyjny

• Psychonerwice

• Zaburzenia statyki

• Masaż kondycyjny w sezonie martwym

• Profilaktycznie

Inne wskazania dotyczące:

SKÓRA

Zaburzenia trofiki (np. po unieruchomieniu)
Blizny
Oparzenia i odmrożenia
Trudno gojące rany

UKŁAD KRĄŻENIA

Przewlekła niewydolność krążenia (m. sercowy)
Dusznica bolesna w okresie między napadowym.
Stan po przebytym zawale m. sercowego (po 10 dniach)
Średnio zaawansowana miażdżyca naczyń wieńcowych

UKŁAD ODDECHOWY

Przewlekły nieżyt oskrzeli
Astma oskrzelowa w okresie międzynapadowym
Rozedma płuc
Rozstrzenie oskrzeli
Stan przed i po operacji w obrębie kaletki piersiowej

UKŁAD NERWOWY

Stwardnienie rozsiane
Choroba Parkinsona
Choroba Heinego-Medina
Porażenia wywołane uszkodzeniem rdzenia kręgowego
Zapalenia i podrażnienia nerwów obwodowych i splotów nerwów
Porażenia wywołane uszkodzeniem nerwów obwodowych

UKŁAD POKARMOWO - WYDALNICZY

Zaburzenia czynności wydzielniczych żołądka (nad i niedokwasota)
Opadnięcie żołądka i trzewi
Niedowłady jelit (zaburzenia perystaltyki)
Przewlekłe zaparcia
Przepukliny
Pobudzenie laktacji u kobiet karmiących
Wzmocnienie mięśni brzucha po porodzie
Opracowanie blizn pooperacyjnych
Usuwanie obrzęków
Zmniejszanie bólu w odcinku krzyżowo -lędźwiowym
Po operacjach ginekologicznych (wzmacnianie mięśni powłok brzusznych, blizny)

OGÓLNE PRZECIWWSKAZANIA DO MASAŻU KLASYCZNEGO

Ciąża i menstruacja
Zmiany skórne (rozsiane i ropne) lub inne choroby skóry
Nowotwory przed upływem 5 lat od wyleczenia
Krwawienia, krwotoki lub możliwość ich wystąpienia
Hemofilia
Zapalenie żył i tętnic
Nadciśnienie oraz inne choroby układu krążenia
Miażdżyca
Wszelkie stany zapalne

Choroba Buergera (zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic)
Choroby o podłożu bakteryjnym, wirusowym i pasożytniczym
Gorączka

Niewyrównana cukrzyca

Gruźlica

Łamliwość kości i wczesne stany pozłamaniowe

Owrzodzenie podudzi

Świeże zakrzepy

Niewyrównane wady serca

Tętniaki

Guzki niewiadomego pochodzenia na przebiegu węzłów chłonnych

Ekstrakcja zęba

Zmiany ropne okołozębowe

Migdałki w stanie ropnym

Rodzaje masażu

Ze względu na metody wykonywania wyróżniamy:

1. m. ręczny

2. m. w środowisku wodnym

3. m. z zastosowaniem urządzeń

4. m. mieszany

W zależności od zadania jakie ma spełnić:

1. m. leczniczy

2. m. sportowy

3. m. kosmetyczno-pielęgnacyjny i estetyczny

W zależności od masowanego obszaru:

1. m. całościowy

2. m. częściowy

Osobną grupę stanowią specjalistyczne masaże lecznicze:

1. m. limfatyczny

2. m. segmentarny

3. m. łącznotkankowy

4. m. okostnowy

5. m. izometryczny

Automasaż - masaż wykonywany przez pacjenta.

Ogólne zasady wykonywania masażu

1. Masaż musi być dostosowany indywidualnie do wieku i stanu psychicznego pacjenta.

2. Zabieg powinien uwzględnić wszystkie wskazania i przeciwwskazania.

3. Kierunek masażu musi być zgodny z kierunkiem przepływu krwi żylnej.

4. Czas trwania zabiegu: masaż ogólny nie dłużej niż 1 h, masaż częściowy 15 min, masaż całego ciała połączony z gimnastyką do 50 min, Im większy obszar tym krócej masujemy poszczególne części ciała.

5. Po zabiegu konieczny jest 15 min relaks.

6. Liczba zabiegów ograniczona do 30 seansów, ostatnie zabiegi wykonujemy w odstępach 2-3 dniowych, aby odzwyczaić organizm od masażu.

7. Poszczególne chwyty masażu wykonujemy minimum 2 - krotnie.

8. Chwyt przerwany w trakcie masażu należy powtórzyć.

9. Całkowicie przerwany masaż należy powtórzyć od początku.

Ruchy masażu.

W masażu wyróżniamy 5 podstawowych ruchów:

1. Głaskanie - jest pierwszym ruchem masażu. Wykonywanym opuszkami palców lub całą dłonią. W zależności od miejsca masowanego mówimy o g. łagodnym lub średniej mocy. Kierunek głaskania przebiega wzdłuż mięśni, natomiast łopatki, stawy i gruczoły piersiowe okrężnie. Głaskanie rozpoczyna i kończy każdy masaż.

2. Rozcieranie - jest drugim ruchem masażu. Wykonuje się go koliście lub półkoliście, wzdłuż kierunku przebiegu mięśni. Jest ruchem bardziej intensywnym od głaskania. Powoduje Pod wpływem rozcierania wytwarzana jest znaczna ilość ciepła, co powoduje wchłonięcie rozdrobnionych i przemieszczonych drobin produktów przemiany materii. Usuwamy w ten sposób z mieści kwaśne metabolity (np. kw. mlekowy).

3. Ugniatanie - wykonując ten ruch należy pamiętać, aby każdy mięsień traktować oddzielnie, zaczynając od przyczepu dalszego w kierunku bliższego. Pełni ono 2 funkcje: przepycha krew i chłonkę do naczyń centralnych, wypełnia naczynia świeżą krwią i limfą poprzez zasysanie. Zwiększa napięcie i zdolność kurczenia się mięśnia.

4. Oklepywanie - jest 4 z kolei ruchem masażu. Polega na wykonywaniu szybkich, krótkich uderzeń z bliskiej odległości. W zależności od mocy dzielimy je na lekkie wykonywane opuszkami palców lub całymi palcami, działa uspokajająco na układ nerwowy i mięśniowy, średniej mocy, który działa pobudzająco oraz oklepywanie silne - grzbietowo - paliczkowe, piąstkowe i kratowe, które jest wykonywane tylko na dużych masach mięśniowych w masażu sportowym.

5. Wibracja - jest najtrudniejszym i najbardziej meczącym ruchem dla osoby wykonującej masaż. Są to delikatne, rytmiczne i bardzo szybkie uderzenia wprowadzające w ruch drżący tkankę. Ruch ten powoduje wzrost napięcia i zwiększenie sprawności mięśni oraz przyrost tkanki mięśniowej, podnosi ciśnienie krwi, zwiększa napięcie naczyń krwionośnych. Likwiduje zmęczenie. Ruch ma bardzo korzystne działanie w masażu twarzy przy skórach słabo ukrwionych , mało elastycznych czyli starzejących się.

4

---