Tabela 1. Główne nurty i orientacje teoretyczno-metodologiczne w socjologii miasta

Nazwa szkoły	Okres działalności	Główni przedstawiciele	Główne założenia, koncepcje i idee
Szkoła Chicagowska (ekologia społeczna, ekologia ludzka, ekologia klasyczna)	od 1915 do ok. 1939	Robert Ezra Park Roderick MacKenzie Ernest W. Burgess	holizm ontologiczny i epistemologiczny naturalizm metodologiczny miasto jako sieć życia (web of life) miasto jako zbiór stref koncentrycznych miasto jako zbiór obszarów podspołecznych (biotic, subsocial), obszarów naturalnych (natural area), obszarów ekonomicznych i obszarów kulturowych przestrzeń miejska jako dobro cenne i rzadkie podlegające regule gry o sumie zerowej , zasada rywalizującej współpracy miasto jako wynik prosesów: koncentracja, centralizacja, segregacja, inwazja i sukcesja.
Szkoła kulturalistyczna	1938 -	Florian Znaniecki Stefan Czarnowski Janusz Ziółkowski Paweł Rybicki Aleksander Wallis Paul H. Chombart de Lauwe	indywidualizm metodologiczny i ontologiczny badanie ze współczynnikiem humanistycznym miasto w świadomości jego mieszkańców miasto doświadczane przez mieszkańców wartościowanie przestrzeni miejskiej archetypy kulturowe miasta symbolika miasta
Szkoły neoekologiczne Ekologia kulturowa	1938 -	Louis Wirth James Quinn Walter Firey Zygmunt Pióro Wacław Piotrowski	holizm metodologiczny wielkość, gęstość, heterogeniczność społeczności miejskiej miejski styl życia (urbanism as a way of life) struktury i formy organizacyjne zbiorowości terytorialnych (więzi symbiotyczne i grupy korporacyjne: usługowe, produkcyjne oparte na społecznym podziale pracy oraz więzi komensalistyczne i grupy zbiorowej protekcji: kluby, związki zawodowe, kliki) „gra o przestrzeń” i procesy segregacji koncepcja miejskich obszarów podstawowych
Szkoły konwencjonalne - idealnotypologi- czne ujmowanie miasta	1940-	Robert Redfield Milton Singer Gideon Sjoberg Bert F. Hoselitz Daniel Bell	metodologiczne reguła typu idealnego miasta pasożyty rozwoju miasta generatory rozwoju miasta preidustrialne miasta industrialne miasta postindustrialne-informatyczne
Szkoły makrostruktural- ne i strukturalno-funkcjonalne; „nowa socjologia miasta”; Szkoła Regulacyjna; Szkoła Kalifornijska; szkoła globalizacyjna (miasto informatyczne, miasto globalne)	1972 -	Manuel Castels Robert Pahl Jean Lojkine Jan Turowski David Harvey, David Gordon, David Walker, Michael Storper, Allen Scott, Saskia Sassen,	holizm metodologiczny i ontologiczny miasto jako system produkcji, konsumpcji, wymiany renta gruntowa jako główny czynnik organizujący wykorzystanie przestrzeni miejskiej miejskie strefy funcjonalne segregacja klasowa i rasowa w przestrzeni miasta fundamenty funkcjonowania miasta: kapitał (wymóg akumulacji), praca (sposób regulacji, fordyzm i postfordyzm), władza polityczna (państwo), system światowy jako podmiot i przedmiot badawczy, miasto globalne i informatyczne jako przestrzeń nowej rewolucji postindustrialnej
Szkoły humanistyczne w socjologii miasta (semiotyka miasta, socjologia życia codziennego)	1960 -	Kevin Lynch Amos Rapport Raymond Ledrut Jean Remy Algirdas J. Greimas Erving Goffman Umberto Eco	indywidualizm metodologiczny i ontologiczny paradygmat aktora zachowania symboliczne mapy mentalne miasto jako system znaków scena, proscenium i kulisy miasta

---