Fitosocjologia - nauka o zespołach roślinnych; klasyfikacja i systematyka zespołów roślinnych; Zadaniem fitosocjologii jest wyróżnianie i opis określonych jednostek fitosocjologicznych. W tym celu prowadzone są: a) badania nad czynnikami zew warunkującymi istnienie zespołów roślinnych (synekologia); b) badania nad rozwojem zespołów roślinnych w ujęciu czasowym (fitosocjologia dynamiczna, syndynamika); c) badania nad rozmieszczeniem zespołów roślinnych (synchorologia) Zbiorowisko roślinne (fitocenoza) - każde skupienie roślin stanowiące pewną przestrzenną całość, np. las sosnowy, torfowisko, łąka; Zróżnicowanie zesp. leśnych gór i pogórza Pl. Regiel górny: Oligotroficzne: bór świerkowy; Mezotrof: świerczyna nawapienna; Eutrof, Regiel dolny: O: bór jd-św; M:bór mieszany, uboga buczyna, E:żyzna buczyna, jaworzyna; Hydrogrniczne Testeryczne: olszyna nadrzeczna, olszyna bagienna; H. ombrofilne: olszyna bagienna Pogórze: O: ?; M:jd bór mieszany, kwaśna dąbrowa, uboga buczyna; E: żyzna buczyna, jaworzyna; HT: łęg jesionowy z jarzmianką, półgórski łęg jesionowy ; HO: ? Niż środkowy: O: bory; M: bory mieszane; E: grądy; HT: łęg wiążowy i olszowy; HO: ols Roślinność pierwotna - roślinność, która rozwinęła się spontanicznie, niezależnie od człowieka i na którą nie wywarł on żadnego wpływu Roślinność potencjalna. Typ roślinności, jaka istniała na danym siedlisku, zanim zostało ono przeobrażone przez działalność człowieka (pierwotna roślinność potencjalna) lub jaka wykształciłaby się, gdyby działalność człowieka ustała (dzisiejsza roślinność potencjalna). Poza wodami i niewielkimi obszarami siedlisk bardzo silnie zabagnionych roślinność potencjalną stanowią różnego typu zbiorowiska leśne. Dynamiczny krąg zbiorowisk-zestaw zbiorowisk homologicznych dla określonego typu siedliska obejmuje trwałe zbiorowisko naturalne oraz wszystkie naturalne i antropogeniczne zbiorowiska zastępcze połączone z nim związkami dynamiczno-sukcesyjnymi. Każdy typ siedliska ma swój własny krąg zbiorowisk, poszczególne zbiorowiska mogą jednak niekiedy uczestniczyć w różnych kręgach. Zbiorowiska ograniczone wyłącznie do jednego kręgu nazywamy przewodnimi. Zbiorowiska zastępcze - zbiorowiska powstałe pod wpływem działalności człowieka na miejscu zbiorowisk naturalnych. Siedlisko - przestrzeń zajęta przez określone zbiorowisko roślinne łącznie z całym układem warunków fizycznych i chemicznych, występujących w jego obrębie; Środowisko życiowe (biotyp) - całokształt warunków siedliskowych na określonym obszarze, będący wypadkową wzajemnego oddziaływania na siebie roślin i zwierząt;

Fluktuacja - trwałóść fitocenozy i powtarzalność kombinacji gatunkowej zapewnione przez krążenie propagul wewnątrz fitocenozy Regeneracja - odtworzenie zniszczonych fragmentów fitocenozy przez propagule pochodzące z tej samej fitocenozy Sukcesja - tworzenie lub odtworzenie przez propagule pochodzące z innej fitocenozy Regresja - zanik fitocenozy lub zastąpienie przez fitocenozę o niższym poziomie organizacji i mniejszej trwałości. Zanik produkcji i krążenia propagul wskutek wycofania się komponentów fitocenozy Gatunki charakterystyczne (Ch)- w danej formacji mają swój środek częstości występowania. Zawsze występują w danym terenie, niekoniecznie najliczniej, w innych miejscach mogą występować, ale w dany optimum występowania są stałe. Środek częstości powtarzalności- wyróżnione siedliska. Gatunki wyróżniające (D)- w klasyfikacji zbiorowisk roślinnych są to gatunki lub inne taksony roślin, które występują w danym syntaksonie, nie występują natomiast w innych syntaksonach. Gat. towarzyszące (Comp). - występują w danym syntaksonie, nie należą jednak ani do grupy gatunków charakterystycznych, ani wyróżniających. Gatunki o dużej tolerancji ekologicznej, występujące zwykle w dwu lub więcej klasach, lub przechodzące z innych klas. Mają pomocnicze znaczenie przy diagnozie danego syntaksonu. Gatunki towarzyszące o IV lub V stopniu stałości wraz z gatunkami charakterystycznymi i wyróżniającymi tworzą charakterystyczną kombinację gatunków danego syntaksonu 4 pogrupowania: klasa(40), rząd(60), związek(112), zespół(500)(podstawowa jednostka). Schemat elem. geo. flory roślin naczyniowych Polski: A) Element holarktyczny: Podelementy 1)arktyczno-alpejski; 2) borealny, 3) eurosyberyjski: a) z centrum w Europie, b) południowo- syberyjski. 4) środkowo- europejski, 5) azjatycki 6) pontyjsko- annoński. B) Przyśródziemnomorski C) Irano-turański D) Kosmopolityczny. Gatunki rodzime- SPONTANEOFITY, antropodobne- APOFITY, gat. Obcy- ANROFITY, trwale zadomowione- METAFITY, przybysze dawni-ARCHOFITY, nowi- KENOFITY, nie zadomowione- DIAFITY, przejściowo- zawlekane- EFEMEROFITY, dziczejący z upraw ERGAZJOFIGOFITY. Powtarzalna kombinacja gatunków- zbiorowisk-jednostek, kontinuum, hierarchicznych zbiorowisk- jednostek, hierarchicznego kontinuum. Współczynnik podobieństwa zdjęć fitosocjologicznych wg Jaccarda P= [2c/(a+b)]*100% a- licz. gat. w pierwszym zdjęciu, b- w drugim zdj. C- licz. Gat. Wspólnych w obu zdj.

Elementy charakterystyczne zesp. roślinnego: zasięg geog. Poziom wód gruntowych, gleba, próchnica, zwarcie warstwy, charakter warstw, skład gatunkowy warstwy. Stopnie wierności: st5 gat wyłączne - ekskluzywne, występujące wyłącznie na jednym zbiorowisku; st4 gat wybiórcze - elektywne, związane wyraźnie z jednym zbiorowiskiem, ale występujące także w innych, chociaż o wiele rzadziej i mniej obficie; st3 gat przenoszące - dane zbiorowisko, spotykane dość licznie w różnych jednostkach, ale mające swoje optimum występowania w jednym określonym zbiorowisku; st2 gat obojętne (nieokreślone) - spotykane w dwu lub więcej zbiorowiskach bez wyraźnego powiązania z jedną określoną jednostką fitosocjologiczną; st1 gat obce - właściwe innym zbiorowiskom, trafiające się rzadko lub przypadkowo, np. jako relikty wcześniej występujących zbiorowisk Braun-Blanquet wyróżnia w Europie 4 kręgi zbiorowisk: 1) euro-syberysjki 2) alpejsko-arktyczny 3) śródziemnomorski 4) irano-kaspijski Klasa - etea, Rząd - etalia, Związek - ion, Podwiązek -, Zespół - etum, Podzespół - etosum, Wariant - bez końcówki, Facja - osum Warianty (odmiany) - jeszcze mniejsze jednostki różniące się raczej edaficznie i lokalnie; ustala się je także na podst gat wyróżniających. Płat zespołu - porastająca pewną przestrzeń jednolita roślinność, której przynależności do jakiegoś zespołu nie chcemy lub też nie możemy określić Monotypizacja - ujednolicenie gatunkowe i wiekowe drzewostanu, uproszczenie jego struktury warstwowej; spowodowana gospodarką leśną opartą na zrębach zupełnych Fruticetyzacja -(zakrzewienie) zachodzi w wyniku nadmiernego rozwoju warstwy podszycia wskutek prześwietlenia drzewostanu lub jego zmian gatunkowych Cespityzacja -(zatrawienie) charakteryzuje się silnym rozwojem pokrywy trawiastej w postaci zwartego kobierca. Bywa reakcją na wypas bydła w lasach łęgowych Juwenalizacja - wykonywanie zrębów w młodym drzewostanie pochodzącym z odnowienia sztucznego Neofityzacja - zachodzi w wyniku wprowadzania gatunków drzew obcych Pinetyzacja -(borowacenie) wprowadzenie do drzewostanów lasów mieszanych i liściastych gatunków z rodziny Pinaceae Szereg degeneracyjny - grupa płatów tego samego zespołu, położonych blisko siebie, w analogicznych warunkach topograficznych i siedliskowych, znajdujących się jednak w różnych formach i fazach degeneracji. Przeprowadzenie analizy szeregu polega na porównaniu: 1) struktury roślinności, 2) składu florystycznego, 3) żywotności roślin poszczególnych ogniw szeregu 4) na możliwie ścisłym ustaleniu rodzajów i natężenia oddziaływania antropopresji na każde z tych ogniw w przeszłości i obecnie

Typy map: 1) mapa obecnej potencjalnej roślinności naturalnej - zakładamy, że wpływ działalności człowieka na środowisko nie zmienił się; 2) mapa roślinności pierwotnej - rekonstrukcja roślinności; 3) mapa naturalnych krajobrazów roślinnych - oparte na mapach różnych kręgów roślinnych charakterystycznie ze sobą powiązanych; 4) mapa wskaźnikowa - ustalana przez wyskalowanie roślinności na pewne cechy ekologiczne, np. wg poziomu wody gruntowej przed i po melioracji; 5) mapa przydatności siedlisk - sporządzane przy planowaniu zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, przy uprawach szybko rosnących drzew; Spontanofity - gat rodzime;Antropofity - gat obce, sprowadzone;Fitoindykacja - rośliny wskaźnikowe; Do czego służą wskaźniki? Do przygotowywania map rolniczych dla gleb, do określania warunków siedliskowych miasta -> do doboru gat dekoracyjnych, do wyznaczania zasięgów gatunku, badamy zmiany w czasie; Wskaźniki: światło, termiczny, kontynentalizm, wilgotność gleby, trofizm, kwasowość gleby, granulometryczny wskaźnik gleby, zawartość materii organicznej, odporność na zawartość NaCl, odporność na zwiększoną zawartość metali ciężkich w glebie; By wyróżnić zespół: - w wielu miejscach musi powtarzać się ta sama kombinacja; - w tych 30-40 gat musi być gat charakterystyczny; Elementy charakterystyki zespołu roślinnego: zasięg geograficzny, skała macierzysta, poziom wód gruntowych, gleba, próchnica, zwarcie warstw, charakter warstw, skład gatunkowy warstw; Bór Świeży<Bór Mieszany Świeży<Grąd<Łęg jesionowo-olszowy<Ols porzeczkowy

Cladonio-Pinetum Śródlądowy Bór suchy, bór chrobotkowy Gat charakterystyczne: Cladonia furiata - chrobotek widlasty Cladonia gracilis - chrobotek wysmukły Cladonia sylvatica - chrobotek leśny Ptilidium ciliare - rzęsiak pospolity Siedliska skrajnie suche i ubogie, na gruboziarnistych piaskach luźnych, na wydmach lub wtórnie zwydmionych piaskach akumulacji rzecznej bądź lodowcowej, o niskim poziomie wód gruntowych. Gleby bielicowe ubogie w składniki pokarmowe. Próchnica typu Mohr. Wody poniżej 5m. Drzewostan: Pinus sylvestris o niskiej bonitacji, osiągająca zwarcie koron 50-60% Warstwa krzewów: słabo rozwinięta, Juniperus, Frangula alnus Warstwa runa: zwarcie 10-30%, Festuca ovina (kostrzewa owcza), ZCarex ericetorum (turzyca wrzosowiskowa), Hieracium pilosella (jastrzębiec kosmaczek), Rumem acetosella (Szczaw polny), Calamagrostis epigejos (trzcinnik piaskowy) Mchy: dobrze rozwinięta warstwa, porosty z rodzaju Cladonia i kserofityczne mszaki Runo o charakterze mszysto-porostowym, zwarcie 100% Molinio-Pinetum Śródlądowy Bór wilgotny Gat charakterystyczne dla zespołu: Brak Grat wyróżniające dla zespołu: Frangula alnus - kruszyna pospolita Molinia caerulea - trzęślica modra Polytrichum commune - płonnik pospolity Nisko położone tereny, ubogie piaski, wysoki i zmienny poziom wód gruntowych w okresie wegetacji, gleby glejobielicowe, próchnica higro-mohr Drzewostan (80%): Pinus sylvestris, Wetula pubescens (omszona), Wetula pendula, Picea bies Warstwa krzewów: Frangula alnus (kruszyna), Sorbus aucuparia (jarząb), Juniperus communis (jałowiec) Warstwa runa (charakter krzewinkowo-trawiasty): Molinia caerulea (trzęślica modra), Vaccinium myrtyllus (borówka czarna) Warstwa mchów: Polytrichum commune Vaccinio uliginosi- Pinetum kontynentalny Bór Bagienny Gat char. dla zepsołu: Ledum palustre - bagno zwyczajne Vaccinium uliginosum - borówka bagienna Gat wyróż. dla zespołu: Aulacomnium palustre - próchniczek bagienny Eriophorum vaginatum - wełnianka pochwowata Oxycoccus palustris - żurawina błotna Siedliska torfowisk wysokich na glebach mineralnych, w bezodpływowych obniżeniach, wysoki w ciągu roku poziom wody gruntowej nie opadający w porze letniej poniżej kilkudziesięciu cm, bardzo niskie pH 3,5 Drzewostan (50-80%): Pinus sylvestris, Betula pubescens, Picea abies Krzewy (5-10%): Betula pubescens, Frangula alnus, podrosty sosen Runo: Ledum palustre (bagno zwyczajne), Vaccinium uliginosum (borówka bagienna), Calluna vulgaris (wrzos), Oxyccocus palustris (żurawina błotna), Eriophorum vaginatum (wełnianka pochwowata) Mchy: Pleurozium schreberi, Hylocomium splendens, Dicranum polysetum, Sphagnum

Tilio- Carpinetum Grąd subkontynentalny Gat char. dla zespołu: Galium schultesii - przytulia Schultesa Carem pilosa- - turzyca orzęsiona Ranunculus cassubicus - jaskier kaszubski Carpinus betulus - grab zwyczajny Polska wschodnia i centralna, gleby brunatne i płowe, żyzne, wody gruntowe 4-1m, próchnica moder, zbiorowiska o dużej aspektowości (sezonowości) -> wczesną wiosną mamy różne gat, Drzewostan (100%): Carpinus betulus, Tilia cordata (drobnolistna), Quercus robur (szyp), Acer platanoides, Fraxinus excelsior, Ulmus glabra (górski), Fagus sylvatica Krzewy: Euonymus verrucosus (brodawkowata), Corylus avellana, Ribes alpinum (porzeczka alpejska) Runo: Galium schultesi (przytulia Schulteza), Carem pilosa (turzyca orzęsiona), Melampyrum polonicom (pszeniec polski), Isopyrum thalictroides (zdrojówka rutewkowata), Ranunculus cassubicus (jaskier kaszubski), Euonymus verrucosus; po czerwcu/lipcu: Galeobdolon luteum (gajowiec żółty), Melampyrum nomorosum (pszeniec gajowy), Carex digitata (turzyca palczasta) Tilio Carpinetum calamagrostietosum Grąd wysoki trzcinnikowy Nawiązuje do borów mieszanych, gleby brunatne ale w wersji uboższej, próchnica typu moder, w runie większy udział traw i przechodzące elementy borowe, niższy poziom wód gruntowych, wyróżniają się małym udziałem gat eutroficznych, w miejsce których pojawiają się gat acidofilne Drzewostan: może występować domieszka sosny, Tilia cordata, Carpinus Betulus Krzewy: nie przekracza 20% Runo: Calamagrostis arundinacea (trzcinnik leśny), Convalaria maialis, Pteridium aquilinum (orlica pospolita), Veronica officinalis (przetacznik leśny), Trientalis europaea (siódmaczek leśny) Tilio carpinetum stachyetosum Grąd niski Nawiązuje do łęgów, gleby płowe, brunatne, żyzne, o odczynie zasadowym lub obojętnym, próchnica moder, mull, wody gruntowe ok. 1m, nieopodal cieków wodnych, siedliska o dużej wilgotności Drzewostan (100%): Fraxinus excelsior, domieszka Alnus glutinosa (olsza czarna), Ulmus Krzewy (>30%): Padus avium (czeremcha zw) Runo: Impatiens noli-tangere (niecierpek zw), Stachys sylvatica (starzec leśny), Circaea alpina (czartawa drobna), Festuca gigantea (kostrzewa wielka), Ficaria verna (ziarnopłon wiosenny), Stellaria nemorum (gwiazdnica gajowa), Aegopodium podagraria (podagrycznik zwyczajny)

Querco roboris- Pinetum kontynentalny BM Gat. wyróżniające BM: Carex digitata - turzyca palczasta Carpinus betulus - grab zwyczajny Corylus avellana - leszczyna posp Eounymus verrucosus - trzmielina brodawkowata Melampyrum nemorosum - pszeniec gajowy Melica nutans - perłówka zwisła Mycelis murali - sałatnik leśny Quercus petraea - dąb bezszyp Quercus robus - dąb szyp Viola reichenbachiana - fiołek leśny Gat char dla zespołu: Brak Polska środkowa i zachodnia, umiarkowanie żyzne piaszczyste gleby, brunatne ubogie, próchnica moder, siedlisko nie wykazuje przywiązania do formy terenu i rodzaju podłoża Drzewostan: Pinus sylvestris, Quercus robur, domieszka Picea bies, Quercus petraea, Populus tremula, Carpinus betulus Krzewy: Corylus avellana, Crategus sp. (głogi), Frangula alnus, Viburnum opulus (kalina koralowa), Lembotropis nigricans (szczodrzyk czerniejący), Genista tintctoria (janowiec barwierski) Runo (60-90%): Vaccinium myrtillus, Pteridium aqulinium, Maianthemum bifolium, Oxalis acetosella (szczawik zajęczy), Hieracium lachenali (jastrzębiec Lachenala), Veronica officinalis (przetacznik leśny), Trientalis europaea (siódmaczek leśny), Convalaria majalis Mchy (30-40%): ….. Serratulo- Pinetum subborealny BM Gat. char dla zespołu: Orthilia secunda - groszkówka jednostronna Gat. wyróż dla zespołu: Carem Montana - turzyca pagórkowa Skorzonera humilis - wężymord niski Serratula tinctoria - sierpik barwierski Północno- wschodnia Polska, na piaszczystych i gliniasto- piaszczystych, umiarkowanie żyznych glebach, nie wykazują przywiązania do określonych form terenu, nawiązują do ciepłolubnych dąbrów Drzewostan: Pinus sylvestris, Picea abies, domieszka Quercus robur, Betula pendula, Populus tremula, Carpinus betulus Krzewy: Sorbus aucuparia, Corylus avellana, Carpinus betulus, Runo (60-70%): Serratula tinctoia (sierpik barwierski), Orthilia secunda (gruszyczka jednostronna), Vaccinium myrtillus, Calamagrostis arundinacea (trzcinnik leśny), Trientalis europaea (siódmaczek leśny) Mchy: bardzo zróżnicowane Pino- quercetum So-Db Utwory moreny dennej, gleby brunatne, próchnica moder, woda gruntowa do 3-3,5m, współ dominacja So-Db, Drzewostan (80%): Pinus sylvestris, Quercus Krzewy: Eounymus, Frangula alnus, Corylus avelanna Runo: Luzlua pilosa (kosmatka owłosiona), Melica nutans (perłówka zwisła), Convalaria majalis, Polygonatum odoratum (kokoryczka wonna), Fragaria (poziomka),

Fraxino- Alnetum Łęg jesionowo-olszowy Gat. char dla zespołu: Circaea alpina - czartawa drobna Gat. wyróż dla zespołu: Frangula alnus - kruszyna posp Galium palustre - przytulia błotna Carem elongata - turzyca długokłosa Iris pseudoacorus - kosaciec żółty Lycopus europaeus - karbieniec posp Lysimachia vulgaris - tojeść zwyczajna Scutellaria galericulata - tarczyca posp Solanum dulcamara - psianka słodkogórz Ribes nigrum - porzeczka czarna W całej Polsce poza górami, żyzne siedliska, zupełnie płaskie, w zabagnionych dolinach wolno płynących małych rzek, gleby murszowe, próchnica mull, wody gruntowe od 1,5m, runo o charakterze ziołoroślowym 3-warstwowym Drzewostan: Alnus glutinosa (olsza czarna), Fraxinus excelsior, Padus avium (czeremcha zwycz.) Krzewy (do50%): Viburnum opulus (kalina koralowa), Frangula alnus, Euonymus europaeus (trzmielina zwycz.), Sambucus nigra, Filipendula ulmaria (wiązówka błotna), Podszyt: Urtica dioica (pokrzywa zwycz.), Circaea lutetiana (czartawa posp), Filipendula ulmaria (wiązówka błotna) Runo: Circaea alpina (czartawa drobna), Chrysosplenium alternifolium (śledziennica skrętolistna), Galium aparine (przytulia czepna), Ranunculus repens (jaskier rozłogowy), Ficaria verna (ziarnopłon wiosenny), Stellaria nemorum (gwiazdnica gajowa) Salici- Populetum Łęg wierzbowo- topolowy Salicetum albo-fragilis Gat char dla zespołu: Salix alba - wierzba biała Gat wyróż dla zespołu: Gatunki sporadycznie przechodzące z klas Bidentetea, Phragmitetea oraz Molinio- Arrhenatheretea Populetum albae Gat char dla zespołu: Populus alba - topola biała Populus nigra - topola czarna Pupulus xcanescens - topola szara Gat wyróż dla zespołu: Aegopodium podagraria - podagrycznik posp Euonymus europaeus- trzmielina europejska Padus avium - czeremcha zwyczajna Ribes spicatum - porzeczka czerwona W całym kraju, w dolinach większych rzek, gleby złożone z piasków i żwirów, mady piaszczyste, wody gruntowe -1 - 1m, próchnicy brak, siedliska cyklicznie zalewane Drzewostan (50-60%): Salix alba (wierzba biała), Salix fragilis (krucha), Populus alba (topola biała), Populus xcanescens (szara) Populus nigra, Salix purpura (wierzba purpurowa) Krzewy: Padus avium (czeremcha zwycz.), Cornus sanguinea (dereń świdwa), Cumulus lapus (chmiel zwycz.), Calystegia sepium (kielisznik zaroślowy) Runo: Symphytum officinale (żywokost lekarski), Lamium maculatum (jasnota plamista), Anthriscus sylvestris (trybula leśna), Phalaris arundinacea (mozga trzcinowata), Fallopia dumetorum (rdest zaroślowy) Wykształca się też wyższy taras: gleby brunatne, czarnoziemie, próchnica moder-mull, są tam łęgi jesionowo-wiązowe Fraxino- ulnetum, wiąz dominuje, zwarcie 80-90%, jabłoń, dereń świdwa, runo o char zielnym, silnie aspektowe (Rubus caesius, Gagea lutea, Corydalis solida, Anemone ranunculoides)

Ribeso nigri-Alnetum Ols porzeczkowy Gat char dla zespołu: Ribes nigrum - porzeczka czarna Gat wyróż dla zespołu: Fraxinus excelsior - jesion wyniosły Padus avium - czeremcha zwycz. Oraz inne przechodzące ze zw. Alno-Ulmion Pospolicie w całej Polsce, w zagłębieniach pośród grądów, na siedlisku mezo- i eutroficznym, na podłożu torfowym, char są pionowe ruchy wody, woda stoi do 0,5m nad gruntem, utwory piaszczyste, zasilane wodami opadowymi i roztopowymi, gleba opH 4, brak ściółki Drzewostan (50-80%): Alnus glutinosa (olsza czarna), Fraxinus excelsior, domieszka Picea abies, Betula pubescens Krzewy: Salix cinerea (wierzba szara), Salix aurita (uszata), Ribes nigrum, Frangula alnus, Padus avium Runo kępkowo- dolinkowe: Iris pseudacorus (kosaciec żółty), Hottonia palustris (okrężnica bagienna), Athyrium filix-femina (wietlica samicza), Caltha palustris (kmieć błotna) Sphagno squarrosi- Alnetum Ols torfowcowy Gat char dla zespołu: Sphagnum squarosum - torfowiec nastroszony Gat wyróż dla zespołu: Pinus sylvestris - sosna zwycz. Sphagnum palustre- torfowiec błotny Występują w całym niżu, na północnym wschodzie, podłoże oligotroficzne, torfowe, okresowo podtapiane na wiosnę, niska żyzność, zbiorowisko występuje pośród BM Drzewostan: Alnus glutinosa, Betula pubescens, Pinus sylvestris Krzewy: Frangula alnus, Salix cinerea (wierzba szara) Runo ma char kępkowo - dolinkowy: Dryopteris carthusiana (nerecznica krótkoostna), Maianthemum bifolium (konwalijka dwulistna), Oxalis acetosella (szczawik zajęczny), a także liczne mchy Potentillo albae- Quercetum petraeae Świetlista dąbrowa Gat wyróż dla zespołu: Astragalus glycyphyllos - traganek szerokolistny Betonica officinalis - bukwica zwycz. Calamagrostis arundinacea - trzcinnik leśny Clinopodium vulgare - klinopodium pospolite Convallaria majalis - konwalia majowa Melampyrum pratense - pszeniec zwyczajny Peucedanum cerkaria - gorysz siny Środkowa część kraju, na południowych zboczach gór morenowych, na wypukłych formach terenowych, żyzne gleby brunatne, stosunkowo suche i kwaśne, wytworzone z piasków gliniastych, z reguły z domieszką żwiru. Górne warstwy gleby zakwaszone, Drzewostan (50%): Quercus robur (dąb szyp), Quercus petraea (dąb bezszyp), domieszka Pinus sylvestris Krzewy (30%): Corylus avellana, Euonymus verrucosus (trzmielina brodawkowata), Sorbus aucuparia, Pyrus communis (grusza posp), Crataegus monogyna (głóg dwuszyjkowy), Berberis vulgaris (berberys zwycz.) Runo z ziołami kwitnącymi wczesnym latem: Potentilla alba (pięciornik biały), Primula veris (pierwiosnek lekarski), Pulmonaria angustifolia (miodunka wąskolistna), Melica nutans (perłówka zwisła) Gatunki z B, Gr, BM, gatunki okrajkowe (np. Trifolium alpestre), gat łąkowe (Trollius europaeus)

---