LEKI PRZECIWGRZYBICZE
Układowe
AMFOTERYCYNA B- polyenowy antybiotyk - wiąże się z ergosterolem (fungostatyczny albo fungobójczy w zależnoœci od rodzaju grzyba i stężenia)
Działa przeciwko: Candida
Cryptococcus
Aspergillus
Blastomyce
Histoplasma
nierozpuszczalna, nie wchłania się z przewodu pokarmowego - i.v. jako dezoksycholan
nie przechodzi do CNS
połączona z flucytozyną - nasila penetrację do komórki grzyba - synergism
Działania niepożądane:
- gorączka - uwalnianie TNF i IL-1 z monocytów
i makrofagów - agregacja neutrofilów - osadzane w
płucach - dyspnea and tachycardia
- niewydolnoœć nerek - azotemia
- spadek ciœnienia
- anemia - hamowanie uwalniania erytropoetyny (nasilone przy połączeniu z
AZT)
- bóle głowy, nudnoœci i wymioty
- phlebitis
Zastosowanie: grzybice układowe i powierzchniowe (kandydiaza)
FLUCYTOZYNA
syntetyczny antymetabolit pyrimidyny
fungostatyczna
stosowana tylko w połączeniu z amfoterycyną (jako pojedynczy lek tylko w chronomycosis)
Mechanizm działania: hamowanie tymidylanu syntetazy (po konwersji do kwasu 5-fluorodezoksyurydylowego
Wchłanianie: dobre - po doustnym podaniu
Dystrybucja: szeroka
Zastosowanie: jak amfoterycyna - w połączeniu
Jeœli stosowana pojedynczo - szybko rozwija się opornoœć
Działania niepożądane:
- neutropenia, trombocytopenia - depresja szpiku
- zaburzenie funkcji wątroby
- zaburzenia z przewodu pokarmowego
AZOLE
KETOKONAZOL - grzybice układowe - fungostatyczny lub fungobójczy w zależnoœci od stężenia
Mechanizm działania: blok demethylacji lanosterolu do ergosterolu w układzie cytochromu P450
Połączenie z flucytozyną w candida albicans
antagonizm z amfoterycyną B
Działa przeciwko: Histoplasma - najsilniej
słabiej - te same grzyby, na które działa amfoterycyna B
działa też w powierzchownych grzybicach
Droga podania - doustna - oral
Absorbcja - dobra
Penetracja - niezbyt dobra: nie przechodzi do CNS
w stopniu wystarczającym penetruje do koœci, płuc, skóry i
tkanek miękkich
Eliminacja: metabolizowany w wątrobie - indukuje swój własny metabolizm
Wydalanie: z żółcią
Działania niepożądane: zaburzenia z przewodu pokarmowego
gynecomastia (blok syntezy androgenów i
steroidów nadnerczowych)
zaburzenia funkcji wątroby
Interakcje: nasila toksycznoœć leków przez hamowanie ich metabolizmu:
antyihistamin, cyclosporyny
FLUKONAZOL
Hamowanie syntezy sterolu
Drogi podania: doustnie, i.v.
Penetracja: wchodzi do CNS
LEK Z WYBORU W ZAKAŻENIACH GZYBICZYCH CNS !! u pacjentów z AIDS
Eliminacja: nerki
Działania niepożądane: zaburzenia z przewodu pokarmowego
wysypka
zaburzenia funkcji wątroby
Interakcje: hamowanie metabolizmu leków w układzie cytochromu P450:
cyclosporyny
fenytoiny
doustych leków przeciwcukrzycowych
doustnych leków przeciwzakrzepowych
MIKONAZOL:
- grzybice układowe
- dermatophytosis, kandydiaza dróg rodnych
ograniczone zastosowanie z powodu poważnych działań niepożądanych:
nudnoœci, wymioty,
hyperlipidemia, hypernatremia
thrombophlebitis
zaburzenia hematologiczne
ITRAKONAZOL
szersze spektrum działania niż ketokonazol i mniej objawów niepożądanych
GRZYBICE POWIERZCHOWNE
GRYZEOFULWINA
zaburza mitozę uszkadzając wrzeciono kariokinetyczne w: Trichophyton,
Microsporon,
Epidermophyton
Podawane doustnie tylko w dermatomycosis - leczenie długotrwałe
Absorbcja: bardzo dobra - zależy od energii
zwiększona przez mikronizację i tłuszcz w pożywieniu
Penetracja: do skóry - wiąże się z keratyną
Eliminacja: z żółcią
Działania niepożądane: bóle głowy, zaburzenia z przewodu pokarmowego
uszkodzenie wątroby,
fotosensytyzacja
działanie teratogenne
MIEJSCOWE LEKI PRZECIWGRZYBICZE
NYSTATYNA
polyenowy antybiotyk makrolidowy
wiąże się ze sterolem błon komórkowych grzyba
nie wchłania się ze skóry i œluzówek
zastosowanie: Candida
AZOLE:
mikonazol
ekonazol
klotrimazol
butokonazol
terkonazol
stosowane wyłącznie miejscowo (mikonazol - doustnie) - wywołują groŸne działania niepożądane w razie podania parenteralnego
spektrum działania - jak ketokonazol
NATAMYCIN - polyenowy macrolidowy antybiotyk stosowany w zakażeniach grzybiczych oka
CYKLOPIROKS - szerokie spektrum, nietoksyczny
HALOPROGIN - głownie w grzybicy stóp - pieczenie, zaostrzenie uszkodzeń skóry
TOLNAFTAT - szerokie spektrum, ale nie leczy kandydiazy
NAFTIFINA - syntetyczny lek hamujący syntezę ergosterolu
głownie w grzybicy stóp
lokalne podrażnienie skóry
TERBINAFINA - podobna do naftifiny, kumuluje się w paznokciach
AMOROLFINA - morfolinowa pochodna, stosowana w grzybicy paznokci w postaci lakieru
KWAS UNDECYLENOWY -
KWAS SALICYLOWY (keratolityczny) Z BENZOESOWYM (fungostatyczny)