18.10.2006

kontakt interpersonalny

N -O

Kontakt impersonalny

N -p -O

Agitacja -krótko intensywnie -reakcja

Propaganda -dłuższy okres, akcyjność -zachowanie

Indoktrynacja -długi okres -postawa

Propaganda -jest to wywieranie wpływu, celowe oddziaływanie na grupy społeczne obliczone na osiągnięcie określonych efektów. Stworzenie określonej dyspozycji psychologicznej

25.10.2006

(pojęcie masy takie jak u Ortegi)

->tłum nie reaguje racjonalnie, ale emocjonalnie

-> ludzie są bardzo podatni na socjologie funkcjonowania masowego (działań propagandowych) -Gustaw Le Bon

-> tłum przyjmuje inscenizację agitatora, gdy jest jak najbardziej szczelna -zapelnia mu całą rzeczywistość (jak scena w teatrze) -KOMPLETNOŚĆ

geneza oddziaływania masowego

Rewolucja przemysłowa

-tworzenie się nowych grup społecznych

-tworzenie się partii masowych

*syndykalizm- przekonanie, że ważniejsze są związki zawodowe niż partie (skrajna lewica)

*penny press (l. 20 XXw, W. Brytania) -prasa za pensa (tania prasa), duży nakład, tzw. massmedializacja prasy (XVIIw pierwsze prasowe tytuły)

*nowe wynalazki -kino, film, radio

1914 r- to rok przesycony nacjonalizmem.

*I W$ nie rozwiązała problemów, które lęgły u jej podstaw. Poziom frustracji w wielu państwach jest taki sam jak przed wojną

*klimat do tworzenie partii kontestu

*najbardziej niezadowoleni; kombatanci

dużo niezadowolonych = miejsce dla propagandy

Struktura ustrojowa państw totalitarnych

Komunizm ->przewrót

1922 -powstanie ZSRR (1917 -rewolucja październikowa)

1991 -rozpad ZSRR

(ZSRR nie pokrywa się z WNP (Wspólnota Niepodległych Państw) W WNP nie ma np. państw Bałtyckich, Ukrainy, Gruzji)

Faszyzm ->wybory

1922 -Marsz na Rzym (z Mediolanu wyrusza 40-50tyś. faszystów) -> Mussolini tworzy nowy rząd (jest premierem), poprosił go o to król Wiktor Emanuel

1943 -Mussolini pozbawiony władzy

1945 -pada system państwowy

Nazizm ->1923 nieudany pucz monachijski, wybory

1933 -Hitler kanclerzem III Rzeszy

8-9.05.1945 -kapitulacja III Rzeszy (najpierw w Remis, potem w Berlinie)

(Wykład 23.03.2006)

(Włochy

Dynastia Sabaucka -Sabaudia, francuska okolica k. Mont Blank

1861 -zjednoczenie Włoch

1861 -1946 -Włochy są monarchią)

1956, Zbigniew Brzezinski, Carl Friedrich -Syndrom totalitarny

(kontrola i ingerencja Państwa we wszystkie sfery aktywności społeczeństwa, włącznie ze sferą prywatną człowieka)

1.państwowy monopol nad informacja (totalna propaganda)

system zamknięty (bez konkurencji)→ monopropaganda; scentralizowany i zhierarchizowany system zarządzania(łącznie z doborem kadr)

2.monopartia

3.centralnie sterowana gospodarka

4.rozbudowany aparat terroru (policyzacja polityki, polityzacja policji)

liczebny, wyspecjalizowany, ma możliwość ingerencji w politykę np. Jurij Andropow -szef partii i szef policji; represja staje się narzędziem politycznym;

5. centralne zarządzanie środkami masowego przekazu

Aparat represji

(Policja polityczna uwalnia się spod kontroli politycznej /różnica miedzy policją polityczną a ABW/)

ZSRR

ZSRR /bardzo długa tradycja/

-Guag (początki za Iwana Groźnego)

-II połowa XVI w. opricznina (1565 -1572)

-k. XVII Piotr wielki -tajna policja na mocy ukazu preobrażeński /nie wiadomo kiedy powstał i do kiedy trwała/,

-carska ochrana (p. 1881-1917) -instytucja ponad obok i stanowiąca prawo /właściwy wzorzec przy tworzeni policji politycznej w ZSRR/

12.1917-1922 powstaje Czeka -Czeredzwyczajna Komisja

↓ ↓

1922-1946 NKWD ↔ GPU -policja polityczna

(Narodny Komisariat Wnutriennych Dzieł (Głownoje Politycznoje Urząd

/Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych) /Główny Zarząd Polityczny)*

↓ ↓

1946 zmienia nazwę MWD 1946 zmienia nazwę na MGB,

(Ministerstwo Wnutriennych Dzieł/ MSW) (po śmierci Stalina MGB wtłoczono w MWD,

a w 1954 wyprowadzono z MWD i zmieniono

nazwę na KGB)

*1941 GPU wyszedł z NKWD i wytworzył własne ministerstwo NKGB (Narodny Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego)

Włochy

-MSW -minister Banito Mussolini

-Milicja faszystowska /formacje ochronne i kontrolne/

-1927-1944 policja faszystowska OVRA (wzór dla gestapo)

-specjalny trybunał do ochrony państwa

III Rzesza

-Frei Kors -bojówki prawicowe (jeszcze w republice weimarskiej)

-1933 (po dojściu Hitlera do władzy) -powstaje z inicjatywy Geringa Gestapo (Gehaim Statz). Do 1936 struktury Gestapo rozpowszechniły się na cała rzesze i Prusy

-Policja Partyjna -od 1936 następuje upaństwowienie policji partyjnej i przerobienie jej na państwową. Himmler jest jej szefem

*SS

*SA -Wydziały Szturmowe -policja partyjna NSDAP

*SD -policja wytworzona (Służba Bezpieczeństwa) przez SS do badania czystości rasy (zasilają Gestapo)

-1936 integracja policji politycznej i policji kryminalnej powstanie policji bezpieczeństwa

Gestapo + Kripo =Sipo

-1939 RSHA -główny urząd bezpieczeństwa Rzeszy /Ministerstwo policji niezależne od MSW/. Na czele stoi Hydrich (w 1942 podziemie czeskie dokonuje udanego zamachu na niego)

(Wykład 30.03.2006)

Monopartia

[SDKPiL -Socjaldemokracja Królestwa Polski i Litwy}

Rosja -ZSRR

SDPRR -Socjaldemokratyczna Partia Robotników Rosji

↓ ↓

mienszewików bolszewików /SDPRR(b)/

↓

WKP(b) /Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia bolszewików/

↓

po II W$ KPZR /Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego/

Włochy

1919 Fasci di Combatimento

↓

1922 Partito Nationale Fascito (PNF)

Rzesza

1919 DAP

↓

1921 -8/9.05.45 NSDAP

Propaganda totalna

ZSRR

-wydział propagandy i agitacji KC

Włochy

-propaganda w ramach faszystowskiej partii;

-w rządzie-urząd szefa prasy ->1935 Ministerstwo Informacji i Propagandy ->1937 Ministerstwo Kultury Ludowej

Rzesza

-NSDAP miała wewnętrzne struktury propagandowe

-1933 Ministerstwo Oświecenia Narodowego i Propagandy III Rzeszy /PROMI lub RvuP/ -było to mega ministerstwo rządzone przez Goebbelsa -oddziaływało na teatr, kino, prasę. W ramach tego ministerstwa była Izba Kultury Rzeszy /jej szefem również był Goebbels

aparat propagandy i aparat represji są to dwie najważniejsze dziedziny państwa totalitarnego. Obie te dziedziny służą do utrwalenia monizmu ideologicznego

*1919-1943 Komintern =międzynarodówka /międzynarodowe stowarzyszenie komunistów

*1947-1953 Kominform= biuro informacyjne Partii Komunistycznej /mieli zwalczac prawicowe odlamy/

Symbolika

ZSRR

Gwiazda -symbol nieśmiertelności

Czerwień -krew przelana przez robotników

Rzesza

Hitler: (wypatrzyl w kościele)

Swastyka -symbol szczęścia

-dyscyplina, dynamika

od bolszewików:

czerwień

od faszyzmu:

pozdrowienie (tylko, że prawa ręka a nie lewa) DeutcheGróB

brunatne koszule

Włochy

Saluto Italiano

Symbol graficzny:

W rózgi wprawdzaone dwa topory

Czarne koszule

15.11 2006

etetyzm -dominacja państwa w gospodarce

Funkcje propagandy

1. Informacja -podać człowiekowi pewną ilość informacji

2. Perswazja -przekonać, co do słuszności informacji. Bardzo ważna funkcja, jeśli nie najwazniejsza

3.Rytualizacja -wdrukowanie, w swiadomość człowieka określonych nawyków

Budowa komunikatu propagandowego

• Metoda weryfikacji

• Metoda symulacji -emisja faktów fałszywych

• Metoda dysymulacji -przemilczanie określonych faktów

• Metoda konfuzji -przekłamywanie niektórych faktów

• Metoda projekcji -przypisywanie własnych zamiarów stronie przeciwnej i odwrotnie

• Izolacja -nie dopuszcza się innych ośrodków informacji

Techniki uwiarygodniania przekazu propagandowego

• Tabuizacja pewnych informacji

• Mitologizacja

• Estetyzacja postaci

• Niuansowanie -takie stosowanie różnych metod, aby stworzyć pożądany obraz przeciwnika

• Uwiarygodnianie -szukanie innych źródeł informacji, które potwierdza nasze kłamstwa

• Manipulacja semantyczna -język w propagandzie jest bardzo ideologizowany. Nie jest komunikatem neutralnym, ale emocjonalnym. Brutalizacja języka przekazu, neologizacja, eufemizacja

• Technika koncentracji -propaganda jest akcyjna. Ustawia się pewne akcje w kolejności. Nie można dekoncentrować człowieka na kilku obiektach -tylko na jednym

Elementy reżyserii życia publicznego

• Organizacja masy ludzkiej i przestrzeni

• Wyeksponowanie wodza

• Silny nacisk na zrytualizowanie ruchu, co świadczy o sile i dynamizmie np. marsze

• Zastosowanie światła i dźwięku

• Nawiązywanie do kultu zmarłych

22.11.2006

rzesza

wróg rasowy -żyd

zuniwersalizowany obraz /redukcja/

żyd typ sowiecki -radziecki komisarz w skórzanej kurtce i czapce

żyd typ wschodni -ortodoksyjny z brodą

żyd z Wallstreet -bogaty, dobrze odżywiony, naśladuje amerykanów

ZSRR

Wróg klasowy

Światowy imperializm /wojska US w Korei, zdrajca Tito, kułak polski/

Kanclerz RFN jako marionetka e rękach Amerykańskich -imperializm amerykański l.50te

06.12.2006

wątek: wroga, klasowy, rasowy, nacjonalistyczny

Włochy

*watki pozytywne -kult państwa

1925 rekonstrukcja Włoch = faszyzacja Włoch

*inne akcje: osuszanie błot pontyjskich -sukces bo uruchomiono roboty publiczne, które wchłonęły duże bezrobocie

*kult pracy-budzono godność pracy. Praca uszlachetnia człowieka i państwo

*ekspansja terytorialna -jako wzorzec dzieje imperium Romana

-agresja na Abisynie '35-36

-udział w wojnie domowej w Hiszpanii '25-37

-najazd na Albanię, Grecję, Egipt, Libię, PN. Afrykę

1935 przełomowe spotkanie Mussoliniego z Hitlerem -tworzy się przymierze Berlin -Rzym

*watek korporacjonistyczny /koncepcja wywodząca się z kościoła, Durchaim/ -pogodzenie konfliktu klasowego miedzy pracodawca a pracobiorcą

korporacjonizm autorytarny -arbiter Państwo

*dodatkowe instytucje:

-dopo lavoro -zagospodarowanie czasu wolnego po pracy

↓

wzorzec dla rzeszy -> KdF -Kraft durch Freude (Siła poprzez Radość)

Polska FTW -Fundusz Tanich Wczasów z kaowcem

*kult wodza -plakaty: Mussolini si, Il Duce ha sempre ragione

*wątek antysemicki -skutek zbliżenia z rzeszą ~'42-43 rok

Bolszewizm

*watek klasowy -oś podziwu

*wątek solidarystyczny

*1917-1921 watki podstawowe: walka z interwencją, kontrrewolucją, polskimi panami

*1921-1929 wątek powstania ZSRR; fetysz planów 5letnich

*od 1929 poszukiwanie wroga wewnętrznego, który jest pomocnikiem imperializmu światowego =propaganda nienawiści =wielki spisek =wielka czystka '35-`38

*1941 mechanizm legitymizacji -rozszerzenie wątku klasowego o narodowy

lipiec '41 Stalin mówi -Bracia i Siostry, powołuje się na gen. Z okresu wojny ojczyźnianej (z Napoleonem)

legitymizacja-upaństwowić, uprawomocnić

13.12.2006połącznie Zach Ukrainy i Zach Białorusi z ZSRR

Żołnierz zwycięstwa (1953)

Moment wyzwalania z ziem niemieckich przez armię radziecką V.1949

Stereotyp Amerykanina -negatywny: arogancki, rubaszny, chamski

Pokojowa frazeologia -szczególnie widoczna podczas zimnej wojny

Felieton radiowy

Wypowiedź na temat powstania warszawskiego w 10 rocznicę zakończenia

Wanda Podolska -Goebbels w spódnicy -odgrywała ważna rolę w propagandzie PRL

Dwójkarze -II Oddział Sztabu generalnego WP -zajmował się wywiadem i kontrwywiadem, synonim szpiegostwa, kreciej roboty

Procesy: A. Dobroszynskiego, gen Tatara (grupa startu) -l. 50te procesy wytoczone jako pokaz wpływu zachodniego imperializmu na sprawy wew. Pl.

Gra w karty, elegancka salonka, wiecznograj -fałszywe inwektywy do gen. Komorowskiego, że brata się z hitlerowcami

Londyńskie bagno emigracji, macherzy polityczni, reakcyjna sfora -inwektywy pod adresem dowódców Powstania Warszawskiego: Bór Komorowski, Pełczyński /szef sztabu/, Mikołajczyk /premier na obczyźnie/, Sosnkowski /naczelny wódz/

03.01.2007

pompafunebris -ceremoniał pogrzebowy

Wiersze o Stalinie po jego śmierci:

Jerzy Andrzejewski /autor popiół i diament/, Marian Brandys /literat historyczny/, Włodzimierz Byrońskie /aktor, gral żyda w polskich drogach/, Wanda Grodzeńska /satyryczna, związana z teatrem syrena/

Wiersze socrealistyczne pisał Majakowski

Wiersz biały -nie da się go skandować

Wiersz panegiryczny -sławiący

„List do Pana prezydenta” Jarosław Iwaszkiewicz

-rozmowa równego z równym

„Rzeka” Adam Warzyk

-totalizacja propagandy na ogromną skalę

13.03.1956 śmierć Bolesława Biureta „Tomasz”

staboizowany -wiele rzeczy z życiorysu zostało pominięte (pracował jako szef referatu do aprowizacji miasta Mińsk podczas okupacji hitlerowskiej)

Bierut był drukarzem prasy partyjnej podziemnej

1938 rozwiązano KPP pod zarzutem, że do dowództwa wdarło się dwójkarskwo i peowiactwo (POW -Polska Organizacja wojskowa -konspiracja Piłsudskiego)

sformułowania w komunikacie o śmierci B.Bieruta

-wybitny konspirator partii PPR ('42 powstała na gruzach PPS)

żołnierz komunizmu (militaryzacja tekstu)

różnice

Stalin Bierut

5 min ciszy 3 min ciszy

dekoracje brak

załoba ponad narodowa mniejsza strata

wystrój ulic: portret Biureta na dywanie przepasany kirem (w oknie) -podobnie oddaje się cześć świętemu w chrześcijaństwie

kondukt szedł: do pl Dzierżyńskiego, na Powązki przez skrzyżowanie Mickiewicza/ Zajączka, ul. Krasińskiego do Wilsona

koń, trumna na lawecie, oprawa tak jak u Stalina

Gomułki nie było. Dopiero w październiku 1956 znow był na czele wladz

Miedzeszyn areszt Gomułki

10.01.2007

1958 Adenauer dostaje honorowe insygnia WLK. Mistrza Krzyżackiego

agregatowa forma propagandy

-można w skrócie myślowym i wizualnym zawrzeć prawdę historyczną np. Niemcy są wiecznym wrogiem (Krzyżacy, Hitler, Adenauer)

komunikat pozytyw: idea wiecznie żywa, negatywny; wróg wiecznie żywy

Wychowanie nowego człowieka /wychowanie młodzieży

Program uniformizacji zarówno światopoglądowe jak i organizacyjnie

Komsomol (od 1918 ale nazwa od 1926) Komunistyczny Związek młodzieży

Od 1922 Pionierzy -organizacja dla dzieci i młodzieży w obrębie Komsomołu

Ikony: Mrozow /ten który zadenuncjował swojego ojca/

Tam odbywała się indoktrynacja

Włochy

1919 Awangardowa młodziez Faszystowska (AGF) od 15-19 roku życia

1920 Balilla 9-15 lat

/1746 Parasso jako nastolatek rzucił kamieniem w oficera austriackiego, co stało się sygnałem do powstania antyaustriackiego w Genewie. Balilla to jego przezwisko/

Rzesza

1922 HJ Hitler Jugend (1926 nazwa)

1933 przymusowe wcielanie innych organizacji młodzieżowych. Zakaz istnienia innych organizacji

BDM Bund Deutche Madchen -związek niemieckich dziewcząt

Jungvolk -młody naród

Jungmadel -młode dziewczęta 10-14 lat

Polska

1948 ZMP /Związek młodzieży polskiej/ kongres we Wrocławiu

Organizacja Harcerska na gruzach ZHP

1957 na gruzach ZMP:

*ZMS związek młodzieży socjalistycznej
*ZMW związek młodzieży wiejskiej
*ZHP

1948 powszechna organizacja Służba Polsce (SP) -zmilitaryzowana forma prac młodzieży (15-17 lat) (w Niemczech Reich Arbeits deanst RAD -Służba pracy Rzeszy)

człowiek kolektywu musi równać i kryć

bryczesy i oficerki -symbol reakcji

bikiniarstwo -młodzież która wyrywa się spod kontroli

nazwa od atolu Bikini gdzie były przeprowadzane próby atomowe

atrybuty:

buty na słoninie

skarpetki w paski /kolory jadowite/

spodnie kobiece piracki /bardzo wąskie/

kraciasta marynara

jadowita kolorowa koszula

fryzura damska -simonka, męska -jaskółka

17.01.2007

pieśń masowa -na podstawie kościelnych pieśni masowych

pierwsza pieśń masowa świecka -międzynarodówka

tekst pieśni masowej to opowiadanie: pozytywne o nas, negatywne o wrogach

Walory pieśni masowej:

-funkcja integracyjna

-funkcja obronna

-funkcja mobilizująca

-funkcja indoktrynacyjna

1Horst Wessel Lied -hymn NSDAP

Horst wessel został zmitologizowany na herosa grupy męczennika

2Deutchland Deutchlan uber alles

w reichstagu najpierw śpiewali 2 potem 1

Włochy

Hymn państwowy -Giovinezza (młodość)

Polska

Był projekt zastąpienia Mazurka międzynarodówką ale Stalin się nie zgodził

--o--

System radziecki /od słowa rada/

-cecha charakterystyczna ZSRR -system działa od dołu aż do gmin

Z rad, które powstały spontanicznie (rady robotnicze, rady żołnierskie itp.) powstał system, którego czapą był Wszechrosyjski Zjazd Rad; Centralny Komitet wykonawczy był władzą ustawodawczą.

Rada Komisarzy Ludowych -władza wykonawcza -na jej czele stoi Lenin

Po powstaniu ZSRR (12.1922) -przystąpiono do konstytucji (01.1924)

*Centralny Komitet wykonawczy podzielono na 2 izby: Rada Związku (wybory powszechne ale nie wolne) i Rada Narodowości (delegowano przedstawicieli poszczególnych republik)

*suweren -lud panujący miast i wsi

Józef Stalin -największe zmiany

Struktury państwowe

1936 nowa wersja ->konstytucja Stalinowska

*wyraźnie zaznaczona kierownicza rola partii

*monopartia stworzyła monistyczne państwo totalitarne

*zamiast Zjazdu Delegatów Rad -> Rada Najwyższa ZSRR (która przejęła też kompetencje Centralnego Komitetu Wykonawczego)

*pozostał 2 izbowy parlament z Rada Związku i Rada Narodowości

Model Państwa Włoskiego

-ani razu nie zmieniono konstytucji. Istniała stara z XIX wieku, która zakładała monarchię o charakterze parlamentarno konstytucyjnym.

-1919 Wielka Rada Faszystowska na czele Mussolini istniała w Partii Faszystowskiej

-zmieniono ordynacje wyborczą 1924 faszyści w Izbie niższej zdobywają 65% głosów

-od 1925 przebudowa państwa w duchu totalitaryzmu

-1925 ustawa grudniowa:

*nowy podział kompetencji premiera, członków rządu

*ograniczona władza parlamentu

*rząd i poszczególni ministrowie odpowiedzialni nie przed parlamentem, ale przed królem (to była fikcja)

* Il Duce miał prawo do wydawania dekretów

-1926 prawo do wydawania aktów prawnych o mocy ustawy dla rządu i Il Duce

*może istnieć tylko jedna partia -wprowadzenie monizmu organizacji

-1939 Izba niższa zastąpiona Izba Faszystowską i Korporacyjną

-Zmieniło się życie zawodowe podporządkowane korporacjom. Wszystko, co było ważne odbywało się pod okiem korporacji i władz. Utworzono 6 dużych korporacji. /Przezwyciężono konflikt klasowy/

-Senat działa na zasadzie nominacji

(Wykład 06.04.2006)

Niemcy

-01.1933 -do władzy dochodzi Narodowy socjalizm. Ten system zastąpił system demokratyczno -parlamentarny (Republika Weimarska)

-koniec dynastii Hohenzollernów

-III Rzesza państwo stanu wyjątkowego -33/34 konstytucja z 1918 zostaje zawieszona

a) dwa akty które zawieszają konstytucję: rozporządzenie prezydenta w związku z podpaleniem Reichstagu i ustawa o pełnomocnictwach (prawo do wydawania ustaw)

-delegalizacja partii i stowarzyszeń oraz zakaz tworzenia nowych od lipca'33 -system monopartyjny

-sierpień'34 umiera prezydent Hindenburg (jest pochowany w Tanenbergu /Strzębock)

-ustawa o głowie państwa -Hitler Furerem (połączona funkcja kanclerza i prezydenta)

-demontaż struktury federacyjnej pod generalnym hasłem uniformizacji. Landy stały się jednostkami administracyjnymi. Utrąciły samodzielność -> dzięki temu zlikwidowano 2-izbowy parlament /Reichstag -funkcja reprezentacyjna iReichstraf/

*Prusy były odrębne, bo ich premierem był Góring

-struktura III Rzeszy miała charakter polikratyczny -istnienie szeregu ośrodków władzy (wielowładztwo) -poziomy/konkurencyjny rząd a nad wszystkim czuwa wódz

Mosca -władza jako piramida porządek stratarchiczny -istnienie kilku warstw (ośrodków władzy)

Wierzchołek władzy nie ma wyodrębnionego wierzchołka władzy

Kompleks policyjny -Himler; kompleks gospodarczy -Funk; MSZ -Ribentrop; propaganda -Goebbels ->wszystkie kontrowersje rozstrzygał Furer bez możliwości odwołania

10

---