05.11.2012

Wykład 3

Temat: System ubezpieczeń gospodarczych.

1. Segmenty organizacji systemu ubezpieczeń gospodarczych:

• Prawo regulacji ubezpieczeń gospodarczych:

• Zasady prowadzenia działalności ubezpieczeniowej (ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej), regulują:

• Kto może w Polsce prowadzić działalność ubezpieczeniową:

• Ubezpieczyciele krajowi (Spółki akcyjne i TUW) i ubezpieczyciele zagraniczni (unijny odział, główny oddział zakładu ubezpieczeń

• Zakres działalności ubezpieczeniowej - regulacja stosunku ubezpieczeniowego:

• Stosunek ubezpieczeniowy obejmuje umowę oraz składkę.

• Gospodarka finansowa zakładów ubezpieczeń - art. 147 i dalsze

• Zasady nadzoru ubezpieczeniowego (ustawa z dnia 22 maja 2003 r o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzecznika Ubezpieczonych oraz ustawa z dnia 21 lipca 2006 o nadzorze nad rynkiem finansowym)

• Mamy nadzór skonsolidowany a nie sektorowy

• Zakres nadzoru i kontroli:

• KNF ma szerokie prawa nadzorcze

• Forma sprawowania nadzoru i kontroli

• Konsekwencje działalności ubezpieczycieli niezgodnie z regulacjami prawnymi

• Kary

• Zasady pośrednictwa ubezpieczeniowego (ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym)

• Kto może wykonywać pośrednictwo ubezpieczeniowe w Polsce

• Agenci

• Brokerzy

• Multiagencje

• Odpowiedzialność za działania pośrednika ubezpieczeniowego

• Kto może zostać pośrednikiem ubezpieczeniowym:

• Musi mieć bardzo szeroką wiedzę

• Zasady ubezpieczeń obowiązkowych (ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych)

• Zakres ubezpieczeń obowiązkowych powszechnych w Polsce, - czyli zawieranych z mocy prawa (OC posiadaczy pojazdów, OC rolników ubezpieczenie gospodarstw od ognia i innych zdarzeń losowych)

• Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach ubezpieczeń obowiązkowych

• Konsekwencje niedopełnienia obowiązków zawarcia umowy ubezpieczenia

• Zasady zatwierdzania umów ubezpieczenia (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r Kodeks Cywilny)

• Szczegółowe zasady zawierania umowy ubezpieczenia

• Szczególne zasady ubezpieczeń majątkowych i szczególne zasady dotyczące ubezpieczeń osobowych

• Tytuł 37 - art. 805-880

• W prawie ubezpieczeniowym występuje asymetria - ubezpieczyciel wie jak wykorzystywać prawo ubezpieczeniowe a ubezpieczony nie zawsze.

Systemy ubezpieczenia osobowego na życie:

• Forma zawarcia umowy:

• Ubezpieczenie indywidualne

• Ubezpieczenie grupowe

• Rodzaj zawartej umowy:

• Ubezpieczenie ochronne

• Ubezpieczenie oszczędnościowe

• Ubezpieczenie oszczędnościowe ochronne (mieszane)

• Ubezpieczenia z gwarancją świadczenia

• Ubezpieczenia z nominalną ochroną

• Ubezpieczenia ubezpieczające ochronę życia

• Ubezpieczenie na życie:

• Klasyczne - ochronne

• Zdefiniowana składaka

• Zdefiniowana suma ubezpieczenia

• Z funduszem kapitałowym

• Jest pewna gwarantowana suma ubezpieczenia, ale środki są inwestowane

• Typowe ubezpieczenie oszczędnościowe - na dożycie

• Ustawowy system (podział) ubezpieczeń gospodarczych:

• Ubezpieczenia gospodarcze (przyjrzeć się i wziąć pod uwagę zgrupowanie, Np., jakie ubezpieczenia w ramach działu drugiego):

• Dział I - na życie

• Dział II - pozostałe osobowe i majątkowe

• Podział ten wynika z następujących różnic w ubezpieczeniach:

• Techniczno-ubezpieczeniowych

• Finansowych

• Organizacyjnych

• Zasada rozdzielności branżowej:

• Ogranicza możliwość kumulowania działalności ubezpieczeniowej obu działów (na życie i pozostałych obowiązkowych i majątkowych)

• Celem rozdzielności jest uniemożliwienie zakładowi ubezpieczeń wykorzystania funduszy ubezpieczeń długoterminowych dla uzupełnienia niedoborów w ubezpieczeniach krótkoterminowych.

• System ubezpieczeń gospodarczych a system finansowy:

• Miejsce ubezpieczeń gospodarczych w systemie finansowym

• System bankowy

• Przedsiębiorstwa

• Finanse publiczne

• Ubezpieczenia gospodarcze

• Gospodarstwa domowe

• Składka zawsze zasila ubezpieczyciela (poza zwrotami składki)!!!

• Powiązania sektora ubezpieczeń gospodarczych z pozostałymi ogniwami systemu finansowego:

• Restytucja - usunięcie szkody

• Składka ubezpieczeniowa opłacana przez podmioty pozostałych ogniw systemu finansowego (składka z tytułu ryzyka)

• Oszczędności tworzone przez gospodarstwa domowe i gromadzone w postaci aktywów powiązanych polisami ubezpieczenia na życie (składki oszczędnościowe)

• Odszkodowania i świadczenia wypłacane przez ubezpieczycieli innym podmiotom systemu finansowego

• Inwestycje zakładów ubezpieczeń na rynku finansowym

• Inwestycje podmiotów z pozostałych ogniw systemu finansowego w sektorze (kapitały ubezpieczeniowych spółek akcyjnych)

• Przepływy ekwiwalentne (towary, usługi z tytułu świadczenia pracy, dostaw usług i materiałów)

• Kapitał pożyczkowy udostępniany zakładom ubezpieczeń przez banki i instytucje rynku finansowego

• Ubezpieczyciel może zasilać się krótkoterminowymi źródłami

• Pieniężne strumienie podatkowe

• Systemy ubezpieczeń obowiązkowych:

• Wyodrębnienie ubezpieczeń obowiązkowych ze względu na swobodę zawarcia umowy

• Ubezpieczenia dobrowolne:

• Swoboda decyzji o zawarciu umowy ubezpieczenia

• Warunki ubezpieczeń określane przez zakłady ubezpieczeń w ramach prawa ubezpieczeniowego

• Ubezpieczenia obowiązkowe:

• Ubezpieczeniem obowiązkowym jest:

• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu lub

• Ubezpieczenie mienia

• Jeżeli:

• Ustawa lub ratyfikowana przez RP umowa międzynarodowa nakłada obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia (pytanie na test: czy brak regulacji krajowych oznacza, że ubezpieczenie jest dobrowolne - nie)

• Regulacja prawna ubezpieczeń obowiązkowych:

• Ustawa z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych

• Zawarcie ubezpieczenia obowiązkowego jest:

• Szczególnymi okolicznościami społecznymi

• Szczególnymi okolicznościami gospodarczymi

• Podział i rodzaje ubezpieczeń obowiązkowych:

• Ubezpieczenia obowiązkowe powszechnie:

• Regulowane są bezpośrednio ustawą, ze względu na istotną rolę, jaką pełnią

• Ubezpieczenia obowiązkowe szczególne:

• Obowiązek zawarcia wynika z przepisów szczególnych zawartych w różnych ustawach i aktach prawa międzynarodowego

• Obejmują ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotów za szkody przy (podać przykłady):

• Wykonywaniu szczególnych czynności

• Wykonywaniu szczególnego zawodu

• Prowadzenie szczególnej działalności

• Lub będące następstwem wad produktu

Finanse i Rachunkowość	Przedmiot: System ubezpieczeń (wykłady)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr I
Dr D. Szewieczek	Autor notatki: lic. Krzysztof Podgórski

3

---