http://www.natolin.edu.pl/pdf/nowa_europa/NE11_wstep.pdf
Przedmiot: Globalizacja i regionalizacja (ćwiczenia)
Stosunki międzynarodowe, I rok II stopnia
Prowadzący: mgr Julia Anna Grochocka
ZAGADNIENIA
Ćwiczenia 1 Globalizm jako tendencja rozwojowa w stosunkach międzynarodowych
Różnorodność ujęć globalizacji jako procesu międzynarodowego: pojęcie, założenia, cechy i wymiary globalizacji (ekonomiczny, polityczny, kulturowy, ekologiczny, technologiczny)
Istota procesów globalizacji
Globalizm, globalizacja a globalność
Przyczyny (czynniki determinujące) i przejawy globalizacji
Etapy procesu globalizacji
Ilościowe i jakościowe wskaźniki pomiaru globalizacji
Literatura:
M. Pietraś, Procesy globalizacji, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Lublin 2007, s. 572-597.
L. W. Zyblikiewicz, Globalizacja, [w:] E. Cziomer, L. W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2005, s. 289-301.
R. Kuźniar, Globalizacja, polityka i porządek międzynarodowy, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, E. Haliżak, J. Symonides (red.), Warszawa 2004, s. 153-174.
E. Haliżak, Procesy globalizacji a stosunki międzynarodowe, [w:] Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Warszawa 2006, s. 297-323.
Z. Bauman, Globalizacja: i co z tego dla ludzi wynika, Warszawa 2004.
M. Bogunia-Borowska, Globalizacja i konsumpcja: dwa dylematy współczesności, Kraków 2003.
A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004 , s. 74-96.
Ćwiczenia 2 Procesy globalizacji a środowisko międzynarodowe
2.1. Wpływ globalizacji na uczestników stosunków międzynarodowych (przedsiębiorstwa międzynarodowe, instytucje gospodarki światowej)
2.2. Znaczenie korporacji wielonarodowych dla procesów globalizacji
2.3. Wpływ globalizacji na środowisko międzynarodowe
2.4. Wpływ globalizacji na funkcjonowanie i zadania państwa
2.5. Wpływ procesów globalizacji na stan bezpieczeństwa międzynarodowego
2.6. Rola organizacji pozarządowych w rozwoju procesów globalizacji
2.7. Relatywizacja zasady suwerenności państwa oraz zasady użycia siły
2.8. Centralizacja decyzji w kwestiach globalnych
Literatura:
J. Symonides, Wpływ globalizacji na miejsce i rolę państwa w stosunkach międzynarodowych, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, E. Haliżak, J. Symonides (red.), Warszawa 2004, s. 130-152.
R. Kuźniar, Globalizacja, polityka i porządek międzynarodowy, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, E. Haliżak, J. Symonides (red.), Warszawa 2004, s. 153-174.
E. Haliżak, Procesy globalizacji a stosunki międzynarodowe, [w:] Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, Warszawa 2006, s. 297-323.
M. Pietraś, Podmioty transnarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 139-165.
H. Dumała, Transnarodowe sieci w stosunkach międzynarodowych, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 208-222.
K. Łastawski, Procesy integracyjne w Europie, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 223-237.
Ćwiczenia 3 Relacje polityki i ekonomii w procesie globalizacji
3.1. Znaczenie Washington Consensus dla liberalnego ładu gospodarki światowej
3.2. Rola czynnika politycznego i ekonomicznego w rozwoju globalizacji
3.3. Globalny system handlu i transferu technologii
3.4. Globalna architektura finansów międzynarodowych
3.5. Globalizacja zagrożeń bezpieczeństwa państwa
3.6. Skutki globalizacji w sferze społecznej i ekonomicznej
3.7. Asymetryczne skutki globalizacji
3.8. Znaczenie ruchów antyglobalistycznych: pojęcie ruchów antyglobalistycznych, cechy, funkcje oraz przykłady
Literatura:
Aleksy, Funkcjonalność i dysfunkcjonalność współczesnego systemu handlowego względem potrzeb rozwojowych państw, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 80-95.
E. Haliżak, Ideowe problemy globalnego ładu liberalnego w gospodarce światowej - rola i znaczenie Washington Consensus, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 12-30.
Gwiazda, Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej, Toruń 2000.
J. Symonides, Wpływ globalizacji na miejsce i rolę państwa w stosunkach międzynarodowych, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 130-152.
Jarczewska-Romaniuk, Relacje polityki i ekonomii w procesie globalizacji, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kużniar, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 31-53.
K. Mingst, Podstawy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2006, s. 286, 289-335.
M. Bogunia-Borowska, Globalizacja i konsumpcja: dwa dylematy współczesności, Kraków 2003.
M. Madej, Globalizacja zagrożeń asymetrycznych, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 221-242.
R. Kuźniar, Globalizacja, polityka i porządek międzynarodowy, [w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Warszawa 2004, s. 153-174.
Z. Bauman, Globalizacja: i co z tego dla ludzi wynika, Warszawa 2004.
Ćwiczenia 4 Pojęcie regionalizmu w stosunkach międzynarodowych
4.1. Definicja regionalizmu, kryteria regionalizacji oraz funkcje
4.2. Polityczne teorie regionalizmu
4.3. Ekonomiczne teorie integracji regionalnej: unii celnej, jednolitego rynku, jednolitego obszaru walutowego,
4.4. Regionalizm w systemie WTO
4.5. Przykłady ugrupowań integracyjnych na świecie (analiza porównawcza): UE, NAFTA, ASEAN, APEC, EFTA, CEFTA, OPEC, OECD, ANZUS
4.6. Regionalizacja w Europie: Koncepcja Zjednoczonej Europy, współpraca w ramach Unii Europejskiej, współpraca w ramach Grupy Wyszehradzkiej
Literatura:
B. Bojarczyk, A. Czarnoski, H. Dumała, K. Krzywicka, C. Maj, I. Topolski, A. Ziętek, Region i regionalizm w stosunkach międzynarodowych, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 238-273.
Dumała, H. Dumała, CEFTA - środkowoeuropejska przestrzeń gospodarcza, „Stosunki Międzynarodowe. International Relations” 2001, nr 1 - 2 (t. 24).
E. Cziomer, Europa Środkowo-Wschodnia, [w:] E. Cziomer, L. W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2005, s. 357-378.
E. Cziomer, Integracja europejska, [w:] E. Cziomer, L. W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2005, s. 317-343.
E. Haliżak, Regionalizm w stosunkach międzynarodowych, [w:] Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, Warszawa 2006, s. 269-296.
E. Kaliszuk, E. Kończyk, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, [w:] Europejskie struktury współpracy. Informator, red. S. Parzymies, Warszawa 2000, s. 240 - 259.
Europa w globalnej polityce: stary kontynent- nowe wyzwania, red. C. T. Szyjko, Piotrków Trybunalski 2008.
F. Gołembski, A. Kupich, Grupa Wyszehradzka, [w:] Europejskie struktury współpracy. Informator, red. S. Parzymies, Warszawa 2000, s. 189 -200.
F. Gołembski, Grupa Wyszehradzka - próba realizacji koncepcji wielostronnej współpracy w Europie, „Sprawy Międzynarodowe” 1994, nr 3, s. 59 - 72.
J. Gajewski, Współpraca wyszehradzka, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 2004.
K. Bourne, Regionalna Europa, [w:] Unia Europejska - organizacja
i funkcjonowanie, red. M. Cini, Warszawa 2007, s. 390-410.
K. Łastawski, Procesy integracyjne w Europie, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 223-237.
K. Żukrowska, Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu, [w:] Europejskie struktury współpracy. Informator, red. S. Parzymies, Warszawa 2000, s. 201 - 214.
L. W. Zyblikiewicz, Regionalizm, [w:] E. Cziomer, L. W. Zyblikiewicz, Zarys współczesnych stosunków międzynarodowych, Warszawa 2005, s. 304-316.
M. E. Kamińska, Polityka regionalna Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe” 2001, nr 3, s. 85 - 102
M. Krajewska, Współpraca wyszehradzka, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 2003.
M. Perczyński, Współpraca państw Grupy Wyszehradzkiej a integracja europejska, „Sprawy międzynarodowe” 1993, nr 2, s. 61 - 78.
R. Zięba, Unia Europejska, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 119-138.
S. Parzymies, Europa regionów, „Sprawy Międzynarodowe” 1994 , nr 3, s.17 - 28.
Vademecum - źródła informacji o Unii Europejskiej, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2004.
W. Krzywicki, Współpraca w ramach odnowionej Grupy Wyszehradzkiej, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 2000.
Strony internetowe:
http://www.apec.org
http://www.aseansec.org
http://www.cefta.org
http://www.efta.int
http://www.europa.eu
http://www.mercosur.org.uy
http://www.nafta-sec-alena.org
http://www.oecd.org
http://www.opec.org
http://www.visegradgroup.org
Ćwiczenia 5 Regionalizacja w różnych obszarach świata
5.1. Regionalizacja na kontynentach amerykańskich
5.1.1. Rozwój współpracy krajów Ameryki Północnej w ramach NAFTA (Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu)
5.1.2. Formy współpracy regionalnej w ramach LAFTA (Stowarzyszenie Wolnego Handlu Ameryki Łacińskiej)
5.1.3. Regionalizacja w ramach Mercosur i Grupy Andyjskiej
Literatura:
Organizacje w stosunkach międzynarodowych: istota, mechanizmy działania, zasięg, T. Łoś-Nowak (red.), Wrocław 2004.
R. Ludwikowski Rett, Handel międzynarodowy, Warszawa 2006.
Strony internetowe:
http://www.nafta-sec-alena.org
http://www.mercosur.org.uy
5.2. Regionalizm Azji Południowo-Wschodniej
5.2.1. Instytucjonalne formy współpracy w ramach ASEAN
5.2.2. Współpraca regionalna w ramach SAARC (Południowoazjatyckie Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej)
5.2.3. Znaczenie APEC (Wspólnota Gospodarcza Azji i Pacyfiku) dla krajów Azji
Literatura:
E. Haliżak, Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji Północno-Wschodniej, Zeszyt 3, Warszawa 2004, s. 26-33.
E. Haliżak, Wspólnota Pacyfiku a Wspólnota Wschodnioazjatycka, Zeszyt 8, Warszawa 2006, s. 121-141.
Chiny i Japonia dylematy mocarstw w Azji Wschodniej, red. M. Pietrasiak, D. Mierzejewski, Łódź 2009.
Strony internetowe:
http://www.aseansec.org
http://www.apec.org
http://www.saarc-sec.org
Ćwiczenia 6 Zmiany w globalnym systemie stosunków międzynarodowych
6.1.Regionalne kompleksy bezpieczeństwa w świecie: analiza porównawcza euroatlantyckiego i wschodnioazjatyckiego kompleksu bezpieczeństwa
6.2. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej jako światowe mocarstwo
6.3. Imperium Rosyjskie - dalsze losy
6.4. Chiny i Japonia jako wschodzące mocarstwa globalne
6.5. Globalny ład międzynarodowy w XXI w. - prognoza
Literatura:
C. Skuza, Procesy globalizacyjne a obronność III Rzeczypospolitej, [w:] Suwerenność państwa we współczesnych stosunkach międzynarodowych, red. Z. Leszczyński, S. Sadowski, Warszawa 2005, s. 423-432.
Chiny i Japonia dylematy mocarstw w Azji Wschodniej, red. M. Pietrasiak, D. Mierzejewski, Łódź 2009.
E. Haliżak, Polityka i strategia Chin w kształtowaniu międzynarodowego bezpieczeństwa, Warszawa 2007.
E. Haliżak, Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji Północno-Wschodniej, Zeszyt 3, Warszawa 2004, s. 26-33, 92-104.
F. Memches, Słudzy i wrogowie imperium. Rosyjskie rozmowy o końcu historii, Kraków 2009.
G. Friedman, Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek, Warszawa 2009.
J. Polit, Chiny, Warszawa 2004.
Popiuk-Rysińska, Globalny system bezpieczeństwa a porozumienia regionalne,
[w:] Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, J. Symonides, Warszawa 2004, s.175-196.
B. R. Barber, Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2005.
Ćwiczenia 7 Rozważania nad procesami globalizacji, regionalizacji i integracji
7.1. Definicje i mechanizmy integracji
7.2. Komparatystyka procesów globalizacji i integracji
7.3. Integracja a procesy regionalizacji we współczesnym świecie
7.4. Determinanty integracji międzynarodowej oraz jej formy instytucjonalno-organizacyjne, charakterystyczne dla sfery społecznej, gospodarczej i politycznej
Literatura:
A. Gwiazda, Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej, Toruń 1998.
Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Bydgoszcz-Warszawa 2004.
Globalizacja i integracja europejska: szanse i zagrożenia dla polskiej gospodarki, red. J. Kotyński, Warszawa 2005.
Gospodarka światowa w warunkach globalizacji i regionalizacji rynków, red. S. Miklaszewski, E. Molendowski, Warszawa 2009.
Oblicza procesów globalizacji, red. M. Pietraś, Lublin 2002.
J. Chądzyński, Region i jego rozwój w warunkach globalizacji, Warszawa 2007.
K. Mingst, Podstawy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2008.
Ćwiczenia 8 Zaliczenie przedmiotu w formie pisemnej
6