Nauka administracji - jest jedną z nauk społecznych gdyż przedmiotem jej zainteresowań są określone przejawy kultury ludzkiej. Jej przedmiotem zainteresowań są problemy wpływu ustroju państwa na kształt administracji, sprawy środowiska w którym działa administracja i wzajemnego uwarunkowania tych czynników. Kształtowała się bardzo wolno i nadal przechodzi ona ewolucję. Stosuje metody empiryczne tzn. twierdzenia wypowiedziane na jej gruncie są tylko wówczas prawdziwe gdy znajdą potwierdzenie w rzeczywistości, którą jest administracja publiczna w określonych ramach czasowych, w określonym ustroju społeczno-politycznym i ekonomicznym. Bada rzeczywisty obraz administracji we wszechstronnym jej uwarunkowaniu (wiedza kompleksowa). Obserwuje rzeczywistość administracyjną, jej otoczenie i skutki jakie rodzi jej działalność. Bada porządek prawny w administracji. Nauka administracji jest po to aby integrować, uogólniać wiedzę na temat administracji. NA w Polsce - nie mieliśmy bogatych tradycji badawczych z zakresie NA, niemniej w okresie zaborów pojawiają się opracowania polskich „policystów” czy „kameralistów”. W okresie XXmw nie mieliśmy jeszcze opracowań teoretycznych dotyczących NA. Nieliczne też były opracowania dotyczące poszczególnych dziedzin wchodzących w zakres zainteresowań NA. Najczęstsze wypowiedzi dotyczyły zagadnień kadr adm., a zwłaszcza kształcenia kadr na potrzeby administracji. Pewne znaczenie miały tu prace podejmowane w ramach bliskiej NA dyscypliny - organizacji pracy. Przyczyna tego leżała w koncepcjach, które stanowiły punkt wyjścia kształtowania adm. w tzw. państwie prawnym (w liberalnym państwie kapitalistycznym). Okres po 2 wojnie światowej także nie sprzyjał rozwojowi NA. W 1949r F. Longchampsa napisał traktat posiadający założenia NA, nie został jednak wydrukowany na skutek cenzury. Praca ta została skierowana do rozpowszechnienia dopiero w 1991r i została wydana nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Pierwszą zaś syntezę problematyki NA w naszej literaturze a także państw socjalistycznych daje S. Starościak, najpierw w wydanych w 1964r Elementach nauki administracji, a następnie, w 1966r w Zarysie NA. Lata 80 i 90 także nie sprzyjały rozwojowi NA. Na niektórych uniwersytetach likwidowano studia administracyjne lub je ograniczano. Administracja publiczna - to zespół działań, czynności i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych, prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach. Adm.pub. jako organizacja formalna - organizacja to zbiór elementów wyodrębnionych z otoczenia, wewnętrznie uporządkowanych i powiązanych między sobą, realizujących wspólne cele; cechy org. nieformalnej (elastyczna, luźna struktura; członkostwo spontaniczne, różne stopnie zaangażowania; relacje między członkami są nieokreślone lub słabo określone); cechy org. formalnej (zaplanowana; koordynacja działań członków; hierarchiczność; władza i odpowiedzialność; określenie i podział zadań). Administracja jako instytucja - instytucja to a) utrwalony w dostatecznym stopniu (w danych warunkach) zespół działań zmierzających do osiągnięcia określonego celu (def.przedmiotowa); b) zespół osób połączonych wspólnym celem wraz z zasobami, których te osoby używają dla realizacji celu (def.podmiotowa). 5 podstawowych typów agencji - usługowe, regulujące, pośredniczące, kontraktowe, kontrolne. Cechy adm.pub. - działa w interesie publicznym; działa w imieniu ogółu uosobionego przez państwo i stanowi jednocześnie część aparatu państwowego; w celu realizacji swych zadań może stosować przymus. Cechy zmienne administracji - *adm. stabilna, odporna na przemiany lub modyfikująca się *rytm działania adm. zgodny lub niezgodny w rytmem biegu idei i procesów społecznych *rozłożenie organów administracji w przestrzeni a) przywiązanie do miejsca lub objazd b) skupienie służb administracyjnych w jednym ośrodku lub ich rozproszenie c)lokowanie centrów administracyjnych w centrach ekonomicznych i ośrodkach aktywności społecznej lub poza nimi. Co wyróżnia naukę administracji ? To co bada a nie jak to robi; interesuje się przepisami prawa administracyjnego; integruje ona w wyniki badań innych nauk; stosuje metody innych nauk. Kompleksowy charakter nauki administracji - kompleksowy oznacza wszechstronny. W tym konkretnym przypadku oznacza to iż nauka administracji zajmuje się różnorodnymi problemami, stosując jednocześnie doświadczenie, metody badawcze i wyniki wielu innych dyscyplin wiedzy. ”Administrowanie jest sztuką, a nauka o nim wiedzą”. Dlaczego nauka administracji jest odrębną dyscypliną skoro jest nauką kompleksową ? *ma ona wyodrębniony przedmiot badań i posługuje się metodami naukowymi *inne dyscypliny nie dają wystarczających informacji na temat adm., informacje są rozproszone *trudno uchwycić jest „całość” .

Klasyczny podział administracji na 3 dyscypliny - *prawo administracji (jego przedmiotem są obowiązujące przepisy prawne dotyczące zadań, struktury, i form działania adm.pub. oraz treści praw i obowiązków obywateli, nakładanych na nich w wyniku realizacji norm prawa adm.) * nauka administracji *polityka administracyjna (to określony program działania ustalony poza adm. który zakłada realizację określonych celów za pomocą prawnych i pozaprawnych środków jakimi dysponuje administracja; jest dopełnieniem nauki adm., może wysuwać postulaty jak usprawniać adm.). Co to jest metoda badawcza ? Jest to świadomy sposób postępowania przyjęty dla osiągnięcia zamierzonego celu : *zbadać rzeczywistą administrację *dowiedzieć się w jaki sposób funkcjonuje obecnie *określić w jaki sposób powinna funkcjonować *zbadać relacje zachodzące w adm. *zbadać budowę i funkcjonowanie adm. jako organizacji realizującej określone prawem zadania publiczne *wartościowanie zjawisk społecznych. Metody Badawcze - *”Nie ma specyficznych, właściwych dla siebie metod” *metody i techniki są bardzo różnorodne, zależne od przedmiotu badań *jedno zjawisko można badać za pomocą wielu metod *do przebadania jest ogromna ilość zjawisk i faktów dlatego czasem należy badać wybiórczo, losowo poprzez obserwację, wywiady, ankiety itp. *obserwacja uczestnicząca bądź nie uczestnicząca *metody biograficzne *akta, dokumenty, dane urzędowe *technika „dodatkowej kopii”. Podejście badawcze - każde z podejść jest w równym stopniu uprawnione, należy stosować najlepsze odpowiednie do danej sytuacji. Podejście klasyczne - najstarsze, nawiązuje bezpośrednio do teorii organizacji, należy potraktować adm. jako organizację, ulepszenie jest możliwe poprzez doskonalenie poszczególnych elementów składowych administracji np. zastosowanie komputerów przyspiesza zadania administracyjne, podejście to sprawdza się w wielu przypadkach. Podejście porównawcze - istota adm. może być ustalona dzięki porównaniu jej z adm. w innych państwach, to pokazuje jej wady i zalety, koncepcja konwergencji - ustroje upodobniają się do siebie a różnice zanikają. Podejście behawiorystyczne - istotne znaczenie dla funkcjonowania adm. mają zachowania indywidualne i grupowe pracowników adm., ludzie stanowią siłę napędową adm., decydują jaka ona jest, bardzo duże znaczenie ma mobilizacja i współpraca pomiędzy urzędnikami. Podejście decyzyjne - najważniejsze jest to w jaki sposób podejmowane są decyzje (*kto podejmuje decyzje? *dlaczego są podejmowane? *kiedy i w jaki sposób? *w jaki sposób zbierane są informacje? *przy pomocy jakich urzędników? *jakie organy przygotowują projekty? *kwestia uczenia się na swoich błędach ). Podejście systemowe - stanowi próbę stworzenia metody uniwersalnej dla wszystkich nauk społecznych, jest to pewna całość - system związany z innych systemów powiązanych ze sobą, zwraca się szczególna uwagę na istnienie powiązań i zależności, skupienie się na całości a nie na częściach. Podejście sytuacyjne - warunki decydują jakie działanie jest właściwe, unika ogólnych założeń i teorii. Biurokracja - pojęcie biurokracji wprowadził Weber ale kiedyś znaczyło to coś innego niż w czasie rzeczywistym. Dla niego był to szczególny sposób organizacji - urzędnicy powinni posiadać pewnego rodzaju umiejętności. Cechy biurokracji - *administrowanie jest działalnością zawodową (ponieważ kiedyś kupowano stanowiska) *istnienie hierarchicznej struktury (struktury władzy) dlatego ponieważ kiedyś istniały różne władze terenowe - niepowiązane a Weber twierdził, że jedne muszą być podporządkowane drugim *specjalizacja prowadząca do podziału pracy w pionie i poziomie, rozdzielenie zadań różnym elementom biurokracji zwiększa to wydajność pracy w pionie : pewne działania przypisane są jednostkom wyższego szczebla a inne jednostkom niższego szczebla *sformalizowanie reguł postępowania urzędników, wiadomo jak zachowa się urzędnik i jak załatwi daną sprawę, ważna jest reguła a nie osoba zajmująca stanowisko.

Struktura organizacyjna - sposób rozmieszczenia ludzi i środków, podział pracy oraz więzi i relacje, struktura określa ład wewnętrzny w organizacji. *dzięki strukturze ułatwione jest kierownictwo i zarządzanie organizacji *scalanie wszystkich składników administracji w jedność *zapewnienie równowagi wewnątrz organizacji, jest to konsekwencją podziału pracy i więzi wewnątrz organizacji *synchronizacja wysiłków organizacji w czasie i przestrzeni (synergia). Cechy struktury organizacyjnej - *specjalizacja (w jaki sposób nastąpił podział pracy wewnątrz organizacji, jakie role pełnią; opiera się na powiązaniach wynikających z podziału pracy, chodzi o to, by stworzyć całość organizacyjną, w której łączność pomiędzy poszczególnymi komórkami będzie się opierać na kryteriach specjalizacji) *hierarchia (ile jest poziomów kierowania - kierownik - podwładny, na czym polega zwierzchnictwo; nie wszystkie elementy całości są równorzędne, jedne komórki wchodzą w skład większych całości, w wyniku tego powstaje swego rodzaju drabina organizacyjna, w której mamy do czynienia z dwoma rodzajami stanowisk - kierowniczymi i wykonawczymi) *centralizacja (jak podejmowane są decyzje; ) *formalizacja (jaki jest system przepisów, w których została określona organizacja; tworzone przez nas modele instytucji aby miały byt bardziej trwały ulegają formalizacji, należy bowiem zarejestrować istnienie danego modelu jeśli ma być bardziej trwały i uchwytny np. w adm.pub. modele zostały sformalizowane poprzez przepisy prawa, przepisy te mają charakter norm ustrojowych - organizacyjnych, taki charakter ma np. ustawa z 1990r o samorządzie gminnym czy ustawa o szkolnictwie wyższym utworzona w tym samym roku). Kształt struktury - zależy od tego jaka jest rozpiętość kierowania, ilu podwładnych ma kierownik, liczba podwładnych zależy od tego czym się zajmują i jakie mają doświadczenie; *płaska struktura jest przy prostych czynnościach podwładnych i jednocześnie jest duża rozpiętość kierowania *wysmukła jest odwrotna do płaskiej *wady wysmukłej (potrzeba większej liczby etatów kierowniczych, problemy z komunikacją wewnątrz organizacji, zniekształcone informacje) *zalety płaskiej (wyższa wydajność pracownika, większa sfera swobody, efektywniejsza praca ; wada to obciążone kierownictwo)

3 rodzaje władzy według Webera - władza (jest to możliwość wywierania wpływów na innych, może być uzasadniana na różne sposoby, jeśli ktoś posiada władzę posiada też swobodę ale i odpowiedzialność które powinny być proporcjonalne do zakresu władzy) *władza może być charyzmatyczna, czyjeś cechy osobowości potrafią pociągnąć ludzi za sobą np. przywódcy religii *władza tradycyjna oparta na tradycji np. monarchia *władza racjonalna (legalna), wynika z norm, ludzie podporządkowują się władzy bo akceptują normy np. rząd; Władza państwa - ma 3 gałęzie (ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza); rządzenie - to rozwiązywanie spraw wyjątkowych i czuwanie nad interesami narodowymi; administrowanie - to załatwianie spraw bieżących, czyli przygotowanie informacji i decyzji oraz ich wykonanie. Decentralizacja - proces przekazywania zadań „w dół”, jednak samo przekazywanie zadań nie oznacza zawsze istnienia decentralizacji, decentralizacja występuje wtedy gdy przekazaniu zadań towarzyszy względna samodzielność w ich realizacji tj. gdy nastąpi brak skrępowania w działaniu przez organ wyższego stopnia. Centralizacja - umieszczenie kompetencji do decydowania na wyższych szczeblach przy jednoczesnym ścisłym uzależnieniu szczebli niższych od szczebli wyższego stopnia - odwrotnie przy stosowaniu techniki decentralizacji. Dekoncentracja - rozproszenie uprawnień na organy mniejszego stopnia, które są podporządkowane, nie mają one swobody, może zachodzić w dwóch płaszczyznach: *w poziomie (uprawnienia jednego organu są podzielone na kilkanaście organów) *w pionie (przekazanie uprawnień niższym szczeblom np. ministrowie - wojewodom). Grupowanie stanowisk pracy i struktury organizacyjne - *od dołu (wyodrębnia się miejsca pracy, gdzie wykonywane są zadania o jednym charakterze, następnie grupuje się stanowiska kierując się charakterem pracy) *od góry (ustalenie zadań danego urzędu następnie różnicowanie tych zdań i ustalenie jakie stanowiska pracy będą potrzebne do realizacji tych zadań). Relacje wewnątrz organizacji - *kierowanie (polega na tym, że organ przełożony oddziałuje na organ kierowany); *nadzór (możliwość oddziaływania na organ kierowany w zakresie prawa, środki nadzoru mogą mieć ograniczony charakter w zakresie prawa) *kontrola (relacja między dwoma podmiotami, jeden podmiot zapoznaje się z działalnością podmiotu kontrolowanego, ale nie ma możliwości działania, może tylko stwierdzić w jaki sposób działa kontrolowany) *współdziałanie (relacja między współrzędnymi podmiotami) *koordynacja (może narzucić sposób współdziałania podmiotom). Organy jednoosobowe i kolegialne - *jednoosobowość (organ inaczej monokratyczny stosujemy tam gdzie zależy nam na szybkości działania, operatywności, elastyczności czy umiejscowieniu odpowiedzialności, zwłaszcza tam gdzie zależy nam na prężnej i szybkiej administracji); *kolegialność ( o kolegialności mówi się w dwóch znaczeniach 1-jako metoda działania oznacza konieczność współpracy wielu osób; 2- jako cecha strukturalna organu składa się z wielu osób powołanych do łącznego podejmowania decyzji, czy innych czynności; idealny organ kolegialny ma swojego przewodniczącego, zwołuje posiedzenia lub sesje, organy kolegialne działają zarówno w krótkim okresie np. kolegia odwoławcze jak i dłuższym okresie np. rada gminy; organy te są zazwyczaj bardzie obiektywne, kiedy daną sprawę załatwia więcej osób działa swego rodzaju samokontrola i w większym stopniu wyróżnia się subiektywne podejście do sprawy dlatego też na zasadzie kolegialności działają sądy). Proces informacyjno-decyzyjny - tryb postępowania podmiotów uczestniczących w podejmowaniu decyzji. *Decyzja - proces nielosowego wyboru rozstrzygnięcia; dokonywanie nielosowego wyboru celów i środków ich realizacji. Proces podejmowania decyzji - polega na *identyfikacji i określeniu problemu; *analizie problemu(zbieranie danych, porównywanie ich, hierarchizacja, interpretacja; *przedstawieniu wariantów decyzji i ich ocenie; *wyborze i określeniu treści decyzji. Elementy procesu decyzyjnego - *podmiot decyzyjny (decydent) - potrzeba uwzględnienia w badaniach osobowości decydenta (świadomość, doświadczenie, sumienie, godność; *cel decyzji - dotyczy przyszłości, pożądany przez decydenta stan jakiejś rzeczy, który wyznacza kierunek i strukturę działań decydenta zmierzającego do spowodowania lub utrzymania tego stanu rzeczy; cele są stopniowane (ogólne, średnie, długoterminowe). Kontekst decyzji - *środowisko w którym jest podejmowana decyzja; *zasady prakseologiczne; *prawo powielaczowe (instrukcje, ogólniki itp.); *zasady współżycia społecznego. Odpowiedzialność decyzyjna - *ten kto decyduje powinien ponosić konsekwencje, możność decyzyjna i władza powinny być sprzężone; *decyzje należy podejmować w sposób odpowiedzialny, należy mieć świadomość sytuacji gdyż to rzutuje na losy wielu osób. Skutki decyzji - *bezpośrednie (na skutek wydania decyzji następuje działanie, jest to po prostu nakaz wykonania czegoś); *pośrednie (wyjaśnienie celów politycznych oraz koncepcji interesu ogólnego, ograniczenie możliwości podejmowania decyzji i innej treści w sprawach podobnych - osoby w takiej samej sytuacji powinny być traktowane tak samo, zdobycie poparcia lub zniechęcenie do decyzji). Podział terytorialny - to rozczłonkowanie przestrzeni państwa *dokonane z zamiarem trwałości *w odpowiednich formach prawnych *dla realizacji zadań państwa przez państwowe jednostki organizacyjne lub jednostki niepaństwowe. Funkcje podziału terytorialnego - uzyskanie określonego ładu przestrzennego w realizacji zadań państwowych przez terenowe organy państwa lub inne jednostki organizacyjne. Podział terytorialny jest pochodną zadań oraz struktury organów terenowych. Rodzaje podziałów terytorialnych - *podział zasadniczy (o charakterze podstawowym, został stworzony dla potrzeb organizacji ogólnej) *podział pomocniczy (ma na celu wprowadzenie pewnych zmian, uzupełnień do podziału zasadniczego, ma charakter pomocniczy) *podział specjalny (tworzony dla potrzeb działań administracji, które nie mogą prawidłowo funkcjonować w ramach podziału zasadniczego, organy administracji nie zespolonej). Zasady kształtowania podziału terytorialnego - *zasada ostatecznego środka i stabilizacji podziału terytorialnego *zasada korelacji i harmonizacji podziałów terytorialnych *zasada rozróżniania struktury podziału terytorialnego i struktury organów terenowych * zasada maksymalizacji wielkości jednostek podziału terytorialnego. Czynniki kształtujące podział terytorialny - *historyczne (oznacza że podział terytorialny powinien być zmieniony w ostateczności, może być modyfikowany) *infrastrukturalne (zmniejszenie liczby podziałów terytorialnych, oddziały powinny nawiązywać do podziału zasadniczego) *zakres zadań i kompetencji administracji terenowej poszczególnych szczebli (podział terytorialny jest stworzony dla potrzeb oddziałów terenowych) *koncepcje co do sposobu organizacji państwa (należy dążyć do tego by oddziały podziału terytorialnego były jak największe). Stopień administrowania - wskazuje że dany organ wykonuje na danym terenie uprawnienia kierownicze wobec innych organów, jest organem nadrzędnym, wiąże się z hierarchiczną strukturą administracji. Poziom administrowania - odnosi się do takiego organu który realizuje na określonym terytorium jedynie kompetencje w układzie rzeczowym (poziomym), nie jest wyposażony w żadne kompetencje w stosunku do organów administracji działających w mniejszych jednostkach podziału terytorialnego . Wyposażenie materialne administracji - *majątek skarbowy (mienie stanowiące własność państwa) *rzeczy publiczne (należą do państwa ale korzystać z nich może każdy, nie mogą być sprzedawane przez państwo np. drogi, rzeki, jeziora) *majątek administracyjny (mienie potrzebne administracji do wykonywania zadań). Polityka - fundamentem polityki są wartości uznane za podstawowe dla społeczeństwa. Są one wyznaczone przez grupy polityczne uczestniczące w sprawowaniu władzy. Jej cele wyznaczone są pod wpływem sytuacji społecznych i potrzeb : *ustalenie wartości podstawowych których zachowaniu i utrzymaniu ma służyć dana polityka publiczna, pozwala na określenie konkretnych celów i zadań które stanowią etapy pośrednie w procesie osiągania wskazanych celów polityki publicznej. Polityka publiczna - oznacza pewną całość złożoną z szeregu polityk cząstkowych realizowanych przez odrębne organy państwowe, ewentualnie przez inne podmioty. Środki polityki publicznej - *oparte na przymusie *oparte na przetargu *oddziaływania na morale *oddziaływania infrastrukturalnego. Polityka kadrowa administracji - to zespół prawnych i poza prawnych środków oddziaływania, stosowanych w celu zapewnienia dopływu do aparatu administracji publicznej wysoko kwalifikowanych i doświadczonych pracowników, utrzymywania ich w tym aparacie oraz ich właściwego rozmieszczenia i wykorzystania. Personel administracji - *mają działać na podstawie przepisów prawa *bezstronni politycznie *mają pogłębiać zaufanie obywateli do administracji *wyjaśniać przesłanki administracji *kierować się sprawiedliwością i interesem państwa *reagować na uwagi i wnioski *uprzejmość i życzliwość w kontaktach z obywatelem *przestrzegać zasad etyki i norm moralnych. Polityka administracyjna - *jest to określona wiedza dotycząca ustalania dla administracji pewnych programów działania, ich ocenę oraz weryfikację w toku realizacji przez administrację *jest to określony program działania który zakłada realizację określonych celów za pomocą prawnych i poza prawnych środków jakimi dysponuje administracja * program ten ustalony jest poza administracją *jest dopełnieniem nauki administracji *może wysuwać postulaty jak usprawniać administrację. Interes ogólny w administracji - jest to interes wspólny dla całego społeczeństwa, jest najbardziej istotny; państwo i administracja stoją na straży interesu ogólnego; państwo istnieje dla realizacji potrzeb społeczeństwa; państwo nie posiada własnych celów tylko cele społeczeństwa (interes ogólny) które powinny być realizowane przez administrację. Podział wewnątrz administracji -centralna i terenowa - *centralna; wyróżnia się dwa poziomy organizacyjne; 1) administracja bezpośrednio obsługująca sam rząd i jego członków czyli spełnia funkcję rządzenia krajem, prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną państwa i ponosi za to konstytucyjną odpowiedzialność oraz spełnia funkcję kierowniczą całości administracji rządowej 2) to poziom wykonywania zadań publicznych i kompetencji administracyjnych określonych ustawami, jest więc to administracja wykonawcza, wykonują je ministerstwa i urzędy centralne administracji rządowej; *terenowa; zbudowana jest w głównej części na zasadzie zespolenia organizacyjnego - zasadnicza rola przypada tu wojewodom wykonującym w województwach władzę administracyjną o odpowiedzialności ogólnej, ponadto w skład rządowej administracji terenowej wchodzą władze nie zespolone - terenowe administracje specjalne.

Nauka administracja na świecie...

Z kultury austro-niemieckiej określając genezę nauki administracji w kręgu kultury zachodnioeuropejskiej, warto zwrócić uwagę na badaczy określanych jako kameralistów lub policystów. nazwa tego kierunku łączy się z pojęciem „kamera” lub „policja” z czego pierwsze oznaczało najpierw skarbiec królewski później także nazwę urzędów skarbowych. Słowo „policja oznaczało wówczas określoną gałąź administracji. Rozważanie kameralistów dotyczyły zarządzania państwem absolutnym łączyły w sobie różne dziedziny wiedzy takie jak ekonomia polityka filozofia itp. Nie było to jednak usystematyzowane wiedza oparta na metodzie naukowej lecz zlepek różnych wiadomości z dziedzin administracji publicznej. Według F. Longchamps w kameralistyce można wyróżnić trzy okresy:

- okres wpływu merkantylizmu (problematyka gospodarcza)

- okres wpływu szkoły prawa natury-twórczości i dopowiadała dążeniom oświeceniowego absolutyzmu w krajach niemieckich

- okres powiązany z doktryną konstytucji XIX wieku - znanym kameralistą był R. Mohl, który łączył tematykę właściwą kameralistów z dogmatyczną nauką prawa ustrojowego, która pozostała pod wpływem francuskiej doktryny konstytucyjnej.

Za twórcę nauki administracji na gruncie austro-niemieckim uważa się profesora uniwersytetu w Wiedniu Loreza van Steina.jest on autorem pracy (nauka administracji) wydanej w latach 1865-1868. Według Steina administracja obejmuje prawie całą działalność państwa poza ustawodawstwem (zatem i sądownictwem). L. Stein nie stworzył metody badań charakterystycznej dla nauki administracji , podobnie jak kameraliści łączył opis rzeczywistej administracji z rozważaniami natury politycznej czy ekonomicznej.

Praca Steina na gruncie austro-niemieckim nie wywołała większego znaczenia.

Inny z autorów niemieckich H. Peters zastój nauki administracji tłumaczył dwiema przyczynami

-po pierwsze w administracji państwa prawnego główny problem sprowadza się do odgraniczenia sfery państwa do sfery jednostki.

-po drugie postępująca specjalizacja w sferze nauki prowadzi do automatyzacji tylko do norm prawnych.

Z końcem XIX i początkiem XX w prace z zakresu nauki prawa administracyjnego usuwają w cień problematykę badań ale badania w tym okresie w ogóle nie ustały. Prace M. Webera mają duży wpływ na badania w zakresie nauki administracji. Stworzony przez niego model organizacji który nazywał się biurokratyczną organizacją, stanowił podstawę badań socjologicznych i poszukiwań w zakresie administracji publicznej .model organizacji biurokratycznej rozpatruje w kontekście panowania i walki o władzę partii politycznych. Uważa że nowoczesna kultura wymaga istnienia aparatu administracyjnego opartego na rzeczywistości i specjalizacji , działającego skutecznie. Aparat ten jest trwały i wprowadza ład i porządek, a praca urzędników w nim była by stałym zawodem. Pożądane jest aby aparat działał „bezosobowo” (automatycznie) a uniknie się arbitralności i dowolności. Zainteresowanie nauką administracji na gruncie austro-niemieckim stało się żywsze na początku XX w.

J. Jastrow w swej pracy uzasadnia potrzebę wyodrębnienia nauki administracji, jako różnej od nauki prawa administracyjnego:

-naukę prawa administracyjnego

-naukę administracji

-politykę administracyjną

Nauką administracji następuje ożywienie dopiero po II wojnie światowej, a w szczególności 1950r. W 1947r Spirze nad Renem powstała Wyższa Szkoła Nauk Administracyjnych utworzona przez francuskie władze okupacyjne na wzór ENA. Ten wzrost zainteresowań nauką administracji we współczesnych Niemczech Zachodnich E. Forsthoff tłumaczy zastąpieniem państwa prawnego państwem administracyjnym.

Z kultury amerykańskiej

W stanach zjednoczonych nauka administracji ujmowana też jako nauka o zarządzaniu, sprowadza się do problemów naukowej organizacji pracy w różnych jednostkach organizacyjnych. Wyrosła na gruncie zarządzania prywatnymi przedsiębiorstwami, następnie została zastosowana w dziedzinie administracji publicznej. Przenoszenie wyników badań stało się możliwe dzięki temu, że zarówno administracja prywatna jak i państwowa oprócz różnic mają też cechy wspólne( np. w obu przypadkach rysuje się problem obniżenia kosztów administracji). W stanach zjednoczonych nauka o zarządzaniu nastawiona jest na potrzeby wielkiego przedsiębiorstwa, przede wszystkim przedsiębiorstwa prywatnego, badania mają służyć potrzebom organizacji pracy przedsiębiorstw różnego typu. Chodzi tu głównie o kształtowanie „menadżera” organizatora pracy w przedsiębiorstwie. Innym rysem nauki administracji w USA było to, iż powstała ona w izolacji od europejskich doświadczeń i teoretycznych rozważań. Badania na potrzeby administracji publicznej były tu wynikiem przede wszystkim wysiłków nad reformami administracji publicznej ( pod koniec XIX w podjął tę problematykę Wilson ). Charakterystyczne było też położenie akcentu wiedzę polityczną. Nauka o administracji w USA osiągnęła znaczny rozwój, świadczą o tym nie tylko publikacje naukowe, lecz również rozwój szkolnictwa administracyjnego i towarzystw naukowych. Dla administracji publicznej szczególne znaczenie miała założona w 1933r „Służba Administracji Publicznej” , „Amerykańskie Stowarzyszenie Nauk politycznych” , „Amerykańskie Stowarzyszenie Publicznej Administracji”. Z czasopism należy wymienić „Przegląd Administracji Publicznej”. Trzeba także wymienić badaczy przed II wojną światową L.H. Gulicka i L Urwicka, w latach 50 i 60 to głównie M.F. Dimock, G.O. Dimock, A. Lepawsky, H. Simon i D. Waldo i inni.

Z kultury francuskiej

Nauka administracji austro-niemiecka nie odznaczała się dużymi osiągnięciami, ośrodki badawcze przesunęły się do innych państw. Na pierwszym miejscu była Francja. Osobą która zwróciła uwagę na sprawy techniczne administracji był inżynier górnictwa, żyjący w latach 1841-1929 H Fayol. Fayol stworzył naukę, którą nazwał nauką administracji. Była to nauka społeczna, miała rządzić się prawami podobnymi do praw przyrodniczych. Do swej nauki wprowadził pewne elementy wiedzy o człowieku , w szczególności z zakresu biologi i socjologii. Wyniki badań H. Fayol przedstawił w formie odczytu. Od rozważań nad „administracją ogólną i przemysłową” H. Fayol przeszedł do administracji publicznej. Odczyt wygłoszony na II Kongresie Nauk Administracyjnych w Brukseli 1923 mówił o teorii administracji w zastosowaniu do państwa. Starał się on przenieść doświadczenie poczynione w przedsiębiorstwie na teren aparatu państwowego. Niektóre wskazania dawane przez Fayola i dziś mają znaczenie w zakresie techniki administrowania. Fayol starał się przerzucić pomost między „ogólną nauką administracji” a dotychczasową nauką administracji która ujmowała sprawy tylko z punktu widzenia swoistych potrzeb administracji publicznej. Zbiorowa praca która ukazała się w 1966r. zwraca uwagę na „misję” administracji, jej rolę we współczesnym państwie. Naukę administracji wiąże się z problematyką państwa i prawa, dostrzega się sprawy struktur aparatu czynnika administracyjnego (funkcjonariuszy), porusza się problemy funkcjonowania i techniki pracy, wyposażenia materialnego oraz kontroli w administracji. Innym rysem pojmowania nauki na gruncie francuskim jest łączenie jej z problematyką socjologiczną i polityczną.

Socjologiczną-bo uważa się, że nauka administracji to socjologia administracji publicznej, bo uważa się że specjalista czerpie koncepcje i metody badań z socjologii ogólnej lub działów socjologii. We Francji widzi się bliski związek nauki administracji z naukami o polityce. B. Gouarnaj uważa, że nauki administracyjne dla prawa administracyjnego jest tym, czym dla prawa konstytucyjnego są nauki polityczne.

---