Gall Anonim „Kronika polska” 1113-1116 - Bolesław Chrobry
Wincenty Kadłubek „Kronika polska” przełom XII/XIIIw. 1190-1208- Kazimierz Sprawiedliwy
Jan Długosz „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego” II połowa XVw. 1455-1480 - Władysław Jagiełło
Bogurodzica - najst.zapis II połowa XIIIw.
Lament Świętokrzyski - 2poł. XVw. - plankt
Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią - 2poł.15wieku 1463
Skarga umierającego - 2poł.15w. (A,B,C,D..) przekaz płocki i wrocławski
Legenda o św. Aleksym 1454 ojciec Eufamijan, żona Famijana
Klemens Janicki „Elegia VII z cyklu Tristia (o sobie samym do potomności)” 1poł.16w.
Jan Dantyszek „Życie Jana Dantyszka” elegia! - 1poł.16w.
Biernat z Lublina „Żywot Ezopa Fryga” - 1poł.16w. 1522 - inny tekst:”Raj duszny”
M. Rej „Żywot człowieka poczciwego” - 2poł.16w. - Ambroży Korczbok Rożek „Krótka rozparawa między Panem, Wójtem i Plebanem” w 1543.
J. Kochanowski „Pieśń Świętojańska o Sobótce”
M. Rej „Figliki”
Kochanowski „Fraszki” - 2poł.16w.
Aeumulatio antiquorum - jest z postulatów twórców renesansu, głosił potrzebe czerpania wzorcow antyr.dla swojej tworczosci, które mialy być rozwijane, poeta miał dazyc do tego, by przescignac starozytnych tworcow, z których tworczosci czerpal inspiracje
Ad fontes - do źródeł - powrót do antylii, chęć ponownego odkrycia starożytności, czerpania z niej wzorców i motywów
Dystych eleginy - iloczasowa miara wierszowa wywodzaca się ze starozyt.Gracji. Sluzyla pierwotnie do komponowania elegii, w praktyce bardzo szerokie zastowanie w wielu rodzajach poezji, od fraszek i epitafiow do dluzszych utw.lirycznych.
Elegia- utwór liryczny o treści poważnej, refleksyjny, utrzymany w tonie smutnego rozpamiętywania, rozważania lub skargi, dotyczący spraw osobistych lub problemów egzystencjalnych (przemijanie, śmierć, miłość); wyróżniamy też elegie miłosne i patriotyczne. W poezji starogreckiej, skąd wywodzi się ten gatunek, obowiązkowa była dla niego forma wierszowa dystychu elegijnego. Mistrzem elegii w poezji starorzymskiej był Owidiusz. W Polsce pisał Kochanowski.
Gesta (czyny) - utwory slawiace wielkie jednostki, ich zycie, czyny (potepowanie),ich celem było wskazywanie wzorca postepowania
Kroniki - utwór dziejopisarski o charakterze literackim, typowy dla średniowiecza. Kronika nie zawiera analiz tych wydarzeń, może jednak zawierać podsumowania oraz komentarz autora. Wydarzenia te najczęściej dotyczą życia państwa, instytucji, organizacji itp. Zapis tych wydarzeń może odbywać się na bieżąco, w miarę ich dziania się, lub później. Kroniki zaliczane są do utworów epickich, często łączą ze sobą cechy powieści, legendy oraz baśni. Najsłynniejszymi polskimi kronikarzami są: Gall Anonim, Jan Długosz, Wincenty Kadłubek, Janko z Czarnkowa i Władysław z Gielniowa.
Lit. Sowizdrzalska - nurt lit.plebejskiej tworzonej anonimowo w koncu XVI i w XVIIw.; zwracała się przeciwko kulturze i tworczosci oficjalnej, dworskiej, rycerskiej oraz koscielnej, osmieszajac i parodiujac jej formy (np.psalmy) oraz system wartosci spolecznych, polit.,moralno-obyczajowych pod haslem „swiat na opak”. Nawiazywala do błazeńskich tradycji Ezopa, Marchołta, poslugujac się karykatura, grosteska czy absurdem.
Motyw deus ridens - czlowiek nie może czuc się bezpieczny, w każdej sytuacji może wszystko stracic
Pantokrator - w ikonografii przedstawienie Jezysa Chrystua jako wladcy i sedziego Wszechswiata. Jako Pantokrator Chrystus przedstawiony jest w pozycji stojacej lub siedzacej na tronie, z otwrtym Pismem Św.w lewej dloni i uniesiona prawa dlonia w gescie blogoslawienstwa
Poeta doctus - poeta uczony, czyli wszechstronnie wyksztalcony artysta, znajacy jezyki starozytne. W Polsce za takiego poete uwazana Kochanowskiego.
Poeta vates - poeta-wieszcz, tworca posiadajacy wielki talent, natchnienie, doskonale znajacy swoje rzemioslo
Topos „puer senex” - topos chłopca-starca, dziecka, którae w młodym wieku posiada cechy osoby dorosłek, np. mądrość, odwagę, np. B. Krzywousty