2006-03-05

PATOLOGIA

Pathos- choroba

logos -nauka

nauka o zaburzeniach czynności i zmianach morfologicznych ustroju powstających w przebiegu chorób

cel zasadniczy

wyjaśnienie istoty chorób, zbadanie ich przyczyn (etiologia) i warunków w których choroby się rozwijają (patogeneza), zmian strukturalnych (patomorfologia), zmian czynnościowych (patofizjologia) w jej przebiegu.

Patologia ogólna obejmuje całościowe ujęcie choroby, patologia szczegółowa dotyczy schorzeń poszczególnych układów lub narządów

Dwa zasadnicze działy patologii

*patomorfologia (anat.patologiczna)

*patofizjologia

Patologia jest podstawą nauk klinicznych, gdyż aby rozpoznać i leczyć choroby należy poznać o rozumieć ich przyczyny i mechanizm powstawania

Teorie na temat przyczyn zmieniły się w czasie

*pierwsza teoria humoralna - Hipokrates

*pierwsza teoria komórkowa - Asklepiades

Zapalenie po raz pierwszy scharakteryzował Celsus podając jego objawy

-ból

-zaczerwienienie

-ocieplenie

-obrzmienie

Golden dołożył 5-ty objaw zapalenia - uszkodzenie funkcji

Zasadniczy przełom w poglądach na przyczyny chorób- przełom XIX/XX w.

W wieku starczym najważniejsze zmiany dotyczą białek ustroju

-więcej białek podporowych ( niefunkcjonalnych)

-mniej białek rozpuszczalnych ( funkcjonalnych)

-mniejsza zdolność wiązania H2O przez białka cytoplazmy

-upośledzenie procesu reparacji kodu genetycznego

TEORIE STARZENIA SIE

1.zmiana stanu uwodnienia białka cytoplazmy „innowacja enzymatyczna cytoplazmy”

2.teoria immunologiczna- wzrastanie z wiekiem antyprzeciwciał i zmniejszanie się tolerancji kom. ukł.immunologicznego w stosunku do własnego wzrostu

ŚMIERĆ KOM-MARTWICA

1. śmierć jest zjawiskiem biologicznym

2. w większości tk. istnieje ustawiczna wymiana kom. na nowe

Rozróżnia się nagłą śmierć kom od powolnego obumierania.

Nagłą śmierć komórek lub tkanek określa się jako martwicę (mecrosis)

Tk. martwa różni się od otaczających zdrowych tkanek barwą, sprężystością, objętością

Na poziomie komórkowym zmiany występują w mitoch., ap.Golg.,jądrze i lizosomach.

Zmieniona komórka ulega rozpadowi na na fragmenty które są wydalane lub sflagocytowane.

Powolne obumieranie kom., śmierć programowa (apoptosis)

Apoptosis - z gr - opad płatków kwiatków liści drzew

Apoptoza polega na szeregu zmian genetycznych prowadzących do śmierci kom. w sposób uporządkowany- kolejno niszczone są poszczególne składniki kom. Od białek po DNA, który ulega fragmentacji i strawieniu przez enzymy komórkowe.

Apoptoza jest realizacją genetycznie zaprogramowanej śmierci kom („zegar zycia”) zachodzącej :

-w zdrowym organizmie i prowadzącym do wymiany kom. Na nowe

-podczas inwolucji struktur przejściowych w procesie organonezy

-pod wpływem hormonów, wirusów, czynników fizycznych i chemicznych w tk. zdrowych i chorych

komórka apoptotyczna jest pożerna przez makrofagi lub komórki siostrzane

◙

ŚMIERĆ

Nieodwracalne ustanie czynności mózgu,samodzielnych czynności krążenia i oddychania

Śmierć kliniczna- moment ustania funkcji życiowych : oddychania, krążenia krwi, zniesienia czynności OUN

objawy:

*utrata przytomności

*zwiotczenie

*zatrzymanie krążenia i oddychania

*brak tętna, oddechu

Powstały stan jest odwracalny w pewnym przedziale czasu.

Kora mózgowa ulega nieodwracalnej degradacji neurologicznej w okresie 3-5 min.o ten przedział czasowy wyznacza odwracalność procesu zwanego okresem śmierci klinicznej. W tym okresie istnieje możliwość zatrzymania procesu umierania poprzez reanimację

Śmierć mózgu - kryteria

*głęboka śpiączka

*brak spontanicznej czynności oddechowej

*brak reakcji odruchowych z pnia mózgu (odruchy źreniczne, gardłowe, rogówkowe)

*linia izoelektryczna w EEG (brak wychyleń)

*brak przyczyn zaburzeń cz.mózgu, które moga być odwracalne (hipotermia, zatrucie lekami-działają na OUN-nasenne,barbiturany)

◙

Rozpoznanie śmierci mózgu jest ważne gdyż osoba w tym stanie może być dawca narządów.

Śmierć biologiczna -polega na nieodwracalnym ustaniu procesów przemiany materii w tk.ustroju czyli na ogólnej martwicy.

Pewne cechy śmierci biologicznej.

1.stężenie pośmiertne-2-4 godz.po śmierci

2.oziębienie zwłok - 1 stopień na godzinę

3.plamy opadowe

4.antoliza

Mechanizmy śmierci

1.zatrzymanie oddychania (bezdech)

2.zatrzymanie krążenia

3.zniesienie czynności OUN - zatrzymanie oddychania i krążenia

◙

ZAPALENIE (inflammatio)

def- miejscowy zs. zmian wstecznych, zaburzeń w krążeniu i zmian rozplemowych rozwijających się w odpowiedzi na zlokalizowane działanie czynników szkodliwych.

Cechy zapalenia (wg Celsusa)

1. zaczerwienienie (rubor)

2. podwyższona ciepłota ( calor)

3. obrzmienie (tumor)

4. ból (oldor)

5. uszkodzenie,zaburzenie czynności (funtatio laesa)

cecha dodana przez Galena

◙

Etiologia zapaleń

czynniki wewnątrzpochodne

biologiczne	toksyczne	fizyczne	chemiczne	mechaniczne
-bakterie -wirusy -grzyby -riteksje -pierwotniaki -robaki -owady	-endotoksyny -egzotoksyny -ołów -rtęć	-promieniowanie jonizujące i nadfioletowe -wysoka i niska temp.	-kwasy -zasady -alkohole	-urazy

Czynniki wewnątrzpochodne:

antygeny, przeciwciała,toksyny, subst.chem. powstające w ustroju w procesach patologicznych (mocznicy,ostrym zapaleniu trzustki, chor. nowotworowych)

KOMÓRKI BIORĄCE UDZIAŁ W ZAPALENIU

1. granulocyty obojętnochłonne (neurofile)

2. granulocyty kwasochłonne (eozynfile)

3. limfocyty

typu T obrona kom.

typu B obrona humoralna

4. monocyty - przechodzące do tk. i posiadające właściwości żerne - makrofagi

5. kom. tuczne

6. płytki krwi

◙

Mediatory zapalenia- subst., które wyzwalają reakcje zapalną, modyfikują i podtrzymują

mediatory naczynioaktywne

-histamina

-serotonina

-anafilatoksyny

mediatory chemotaktyczne

-leukotrieny

-limfokiny

-monokiny

-frakcje dopełniacza

ból <-prostaglandyny, bradykinia

SKUTKI ZJAWISK WYSTĘPUJĄCYCH W ZAPALENIU

KORZYSTNE	NIE
*dostarczanie przeciwciał i kom. do miejsca zapal. *rozcieńczenie czynników chorobotwórczych *rozpuszczenie mas martwiczych	*zakłócenie czynników narz. przez wysięk *obrzmienie błon *powst. owrzodzeń *możliwość przebicia ścian, krwotoki *ból, rozlew toksyn

◙

Łańcuch zjawisk wystep. w zapaleniu :

1. Zaburzenia krążenia

wstępna faza skurczu, a następnie rozszerzenie drobnych tętniczek, żyłek, naczyń włosowatych (prostaglandyny, NO, histamina...)=>zmniejszenie szybkości przepływu krwi (drobne zakrzepy w naczyniach)

2.Zwiększona przepuszczalność naczyń; uszkodzenie śródbłonka, rozluźnienie komórek, rozszerzenie włókniczek, gromadzenie się wysięku złożonego z płynu i komórek

Proces zwiększonej przepuszczalności przebiega etapami, działają tu mediatory zapalenia.

Do wychodzenia wysięku na zewnątrz przyczynia się tez proces chemotaksji czyli przyciągania kom. na zewn.

3.Proliferacja komórkowa

rozplem. makrofagów->oczyszczanie ogniska zapalnego->zmiana->blizna kolagenowa

◙

OBJAWY OGÓLNE ZAPALENIA

* gorączka

* utrata apetytu

* spadek pH krwi

* przyspieszenie czynności ♥

*↑wytwarz.neurofili przez szpik->leukocytoza,granuloza we krwi

* reakcja ostrej fazy

Reakcje te charakt. się wydzielaniem przez wątrobę białek ostrej fazy->odwodnienie, dreszcze, gorączka, drżenie, zaburzenie snu

OB(odczyn Biernackiego)-opadanie krwinek, podwyższenie opadu spowodowane jest przez białka ostrej

◙

ZAPALENIE

ostre

-toksemie

-baktriemie

-posocznice

przewlekłe - mogą być przedłużeniem ostrego

zapalenia mogą być

*uszkadzające

*wysiękowe

*wytwórcze

zejście zapalenia ostrego:

*pełne wyzdrowienie

*blizny i zrosty

*przejście w stan przewlekły

*śmierć

MIANOWNICTWO ZAPALEŃ

końcówka -”i t i s” zapalenie

*dermatitis skóry

*myositis mięśni

*neuritis nerwów

*gastritis żołądka

*ostitis kości

niektóre nie zawierają tej końcówki

*pneumonia płuc

*angina gardła i migdałków

◙

IMMUNOLOGIA- nauka o odporności czyli zdolności organizmu do przeciwstawiania się inwazji obcych mikroorganizmów, szkodliwemu działaniu ich pochodnych i szybkiego eliminowania wnikających antygenów.

Podstawową cechą ukł. immunologicznego (odpornościowego) jest zabezpieczenie organizmu gospodarza przed inwazją z zewnątrz oraz umiejętność rozróżniania białek własnych od obcogatunkowych.

ukł. immunologiczny

*chroni przed zagrożeniami zewn. ( mikroorganizmy, toksyny)

*reaguje na procesy nowotworowe

*bierze udział w odpowiedzi autoimmunolog.

Cechy charakterystyczne:

1. swoistość odpowiedzi (reakcja na określenie antygen)

2. pamięć immunolog. ( znacznie nasilona odpowiedź przy ponownym kontakcie z antygenem)

3. umiejętność rozróżniania antygenów własnych od obcych

◙

antygen -substancja, która wywołuje swoistą odpowiedź immunologiczną ustroju i jest zdolna do reakcji z produktami tej odpowiedzi

! ! ! Rodzaje odpowiedzi immunologicznej ! ! !

*humoralna

-limfocyty B

*komórkowa

-limfocyty T

*tolerancja

tolerancja immunologiczna - brak reakcji immunologicznej- brak reakcji immunolog. (dotyczy własnych antygenów)

IMMUNOPATOLOGIA- nauka o zaburzeniach mechanizmów odpornościowych

◙

Nadwrażliwość (alergia)-zmieniona nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna, w której reakcje organizmu z przeciwciałami lub uczulonymi limfocytami T prowadzą do uszkodzenia tkanek.

typ rodzaj

1 anafilaktyczny

2 cytotoksyczny

3 kompleksów immunologicznych

4 komórkowy

1

OKULISTYKA

CHOROBY DZIECIĘCE

PSYCHIATRIA

ALERGOLOGIA

REUMATOLOGIA

PUMOLOGIA

KARDIOLOGIA

CHOROBY WEWNĘTRZNE

NEUROLOGIA

LARYNGOLOGIA

CHOROBY SKÓRY

PATOLOGIA

---