Ćw.3 Badania techniczne ceramicznych materiałów dekarskich i płytek ceramicznych.
Celem ćwiczenia było sprawdzenie przesiąkliwości dachówek, sprawdzenie cech zewnętrznych materiałów dekarskich i płytek ceramicznych oraz określenie twardości płytek ceramicznych.
I. Badanie przesiąkliwości.
Zaobserwowano przygotowany 3 godz. wcześniej (przez gr. poprzednią) „zbiornik” wypełniony wodą, którego dno stanowiła badana dachówka (typu karpiówka) natomiast ściankę stanowiła drewniana ramka. Obie części połączone były tworzywem uszczelniającym - kitem okiennym.
Poprzez obserwację dna „zbiornika” (dachówki) stwierdzono, że dachówka nie jest podatna na przepuszczanie wody (nie przesiąka).
II. Sprawdzenie cech zewnętrznych
1. Płytek ceramicznych.
Badane były 3 płytki ceramiczne. Cechy zewnętrzne były wykonane w następujący sposób:
a) pomiar długości i szerokości wszystkich płytek wykonano za pomocą suwmiarki.
Długość i szerokość płytki nr.1 (płytka szklista), prostokątnej zmierzono w dwóch miejscach. ok. 5mm od krawędzi.
Otrzymano wyniki: długość: (19,9 cm + 20,1 cm):2 = 20,0 cm
szerokość: (24,9 cm + 24,9 cm):2= 24,9 cm
Podobnie zmierzono dł. i szer. płytki klinkierowej (nr.2), prostokątnej.
Otrzymano wyniki: długość: (25,0 cm + 25,0 cm):2= 25,0 cm
szerokość: (6,4 cm + 6,6 cm):2= 6,5 cm
Podobnie zwymiarowano płytkę ceramiczną nieszkliwioną, kwadratową
Otrzymano wyniki: długość: (19,5 cm + 19,5 cm):2= 19,5 cm
szerokość: (19,5 cm + 19,5cm):2= 19,5 cm
b). do pomiaru grubości użyto śruby mikrometrycznej. Grubość każdej badanej płytki zmierzono w czterech miejscach, w pobliżu środka każdej krawędzi.
Grubości płytek przedstawiły się następująco:
Płytka nr.1 (0,61 cm + 0,58 cm + 0,62 cm + 0,61cm):4 = 0,60 cm
Płytka nr.2 (1,40 cm + 1,38 cm + 1,41 cm + 1,41cm):4 = 1,40 cm
Płytka nr.3 (0,72 cm + 0,68 cm + 0,73 cm + 0,67 cm):4 = 0,70 cm
c). pomiar odchylenia krawędzi od kąta prostego wykonano za pomocą kątownika z kątem 90o . Odchylenie krawędzi od kąta prostego pomierzono tylko dla płytki nr.1 i nr.2, ponieważ dla innych kształtów tego rodzaju sprawdzenia się nie stosuje. W obu płytkach odchylenie od kąta prostego wyniosło 0,0 mm.
d). pomiar skrzywienia krawędzi użyto metalowej linii. Nie zaobserwowano skrzywień krawędzi.
e). w celu pomiaru skrzywienia powierzchni ułożono wszystkie płytki na równej powierzchni, na stronie montażowej i przyłożono linię. Ponadto określono skrzywienie powierzchni na podstawie oględzin. Stwierdzono:
Płytka nr.1 - płytka gładka
Płytka nr.2 - płytka gładka
Płytka nr.3 - płytka o chropowatej powierzchni (cecha badanej płytki).
2. Dachówek i gąsiorów dachowych.
Zbadano 2 dachówki (karpiówki), 2 gąsiory dachowe oraz dachówke wentylacyjną. Cechy zewnętrzne sprawdzane były w następujący sposób:
a). kształt poprzez oględziny, wymiar długości i szerokości za pomocą przymiaru liniowego, natomiast grubość za pomocą śruby mikrometrycznej.
Dachówka nr.1- prostokątna, z jednej strony zaokrąglona, posiadała otwór wentylacyjny. Długość zmierzono w trzech miejscach: po obu stronach (przy krawędziach bocznych) oraz na środku, gdzie dachówka była najdłuższa.. Szerokość zmierzono z jednej strony (niezaokrąglonej). Pomiar grubości wykonano w dwóch miejscach: przy krawędzi krótszej oraz przy krawędzi zaokrąglonej. Otrzymano wyniki:
Długość krawędzi: (38,2 cm + 38,8 cm):2 = 38,5 cm
Szerokość: 18,2 cm
Grubość: (11,33 mm + 10,67 mm):2 = 11,0 mm
Dachówka nr.2 - prostokątna, z jednej strony zaokrąglona. Wymiary sprawdzono analogicznie jak w dachówce poprzedniej. Otrzymano:
Długość krawędzi: (36,4 cm + 35,6cm):2 = 36,0 cm
Szerokość: 15,2 cm
Grubość: (16,43 mm + 12,48 mm):2 = 14,46 mm
Gąsior dachowy nr.1 - przekrój poprzeczny zbliżony do kształtu półkolistego, przyjmującego płaski grzbiet wzdłuż gąsiora. Długość zmierzono wzdłuż grzbietu gąsiora, natomiast pomiar grubości wykonano przy bocznej krawędzi oraz przy zgrubieniu poprzecznym na końcu gąsiora.
Długość: 40,0 cm
Szerokość: (21,2 cm + 17,0cm):2 = 19,1 cm
Grubość (przy krawędzi): 8,0 mm
(na końcu gąsiora): 12,0 mm
Gąsior dachowy nr.2 - przekrój poprzeczny półkolisty. Wymiary sprawdzono tą samą metodą co gąsiora poprzedniego. Otrzymano:
Długość = 38 cm
Szerokość (jako średnia szerokości z obu stron gąsiora, przy krawędziach): (21,0 cm + 15,2 cm):2 = 18,1 cm
Grubość: 13,35 mm
Dachówka wentylacyjna
Długość = 37,2 cm
Szerokość = 15,2 cm
Grubość = 12 mm
b). wichrowatość i skrzywienia powierzchni pomierzono przymiarem liniowym.
We wszystkich dachówkach stwierdzono wichrowatość 0mm. Powierzchnia równa występowała w dachówkach 1 i 2, natomiast w trzeciej dachówce występowały charakterystyczne (w ilości 3) podłużne zgrubienia.
W gąsiorze pierwszym zmierzono odchylenie równe 3 mm, natomiast w drugim 10 mm. Wichrowatość w obu równa 0 mm.
c). odbicia i odpryski sprawdzono poprzez oględziny.
Odpryski stwierdzono u dachówki wentylacyjnej oraz gąsiorze nr 2
d). obcięcie zaczepu sprawdzono poprzez oględziny.
W dachówce wentylacyjnej zaczep jest nieco uszkodzony, co nie dyskwalifikuje dachówki z użytku. Pozostałe dachówki miały zaczepy nienaruszone.
W gąsiąrze nr 1 zaczep już był bardziej uszkodzony.
e). jednolitość barwy sprawdzono poprzez oględziny.
Ustalono, że wszystkie badane wyroby posiadają jednolitą barwę:
Karpiówka nr 1 - barwa brunatna
Karpiówka nr 2 - barwa pomarańczowa
Gąsior nr 1 - barwa pomarańczowa
Gąsior nr 2 - barwa pomarańczowa
Dachówka wentylacyjna - barwa ceglasta
III. Określenie twardości płytek.
Twardość płytek określono wg. skali Mohsa. Badane płytki umieszczono na twardej powierzchni i unieruchomiono. Następnie ostrą krawędzią ręcznie rysowano po powierzchni płytki minerałami o określonej twardości.
Otrzymane wyniki:
Płytka szklista została zarysowana ortoklazem, który ma twardość 6, zatem twardość badanej płytki wynosi HB = 5.
Płytka klinkierowa została zarysowana topazem, który ma twardość 8, a więc stwierdzono, że płytka ma twardość HB = 7.
Płytka nieszkliwiona została zarysowana topazem (twardość 8), w związku z tym uznano, że płytka ma twardość HB >= 7.