Ossowska - Etos rycerski, Materiały


Maria Ossowska: Rycerze w średniowieczu

[w:] Ethos rycerski i jego odmiany

Rekonstrukcje na podstawie francuskich tzw.: romans courtois (powieści dwornych) oraz na pieśniach z rodzaju chansons de gestes (opowieści o sławnych bojach toczonych przez rycerzy Karola Wielkiego) - głownie w wieku XII.

IDEAŁ RYCERZA:

Biskup Fulbert z Chartres (1020 r.) obowiązki rycerza (w stosunku do swojego pana) w sześciu punktach.

Nie może dopuścić do:

  1. Żadnej krzywdy na ciele pana, jeżeli przysięgał mu wierność.

  2. Do żadnej straty na jego posiadłości

  3. Do żadnego uszczerbku na jego honorze

  4. Do uszczerbku w stanie posiadania

  5. Do ograniczenia jego swobody działania i możności działania

  6. Musiał wiernie służyć radą swojemu panu, którego we wszystkim obowiązywała zasada wzajemności.

Felonia - sprzeciwienie się zasadą seniora; «niewypełnienie zobowiązań lennych w stosunkach między seniorem a wasalem, pociągające za sobą według prawa feudalnego utratę lenna w razie winy wasala lub - zwierzchnictwa lennego w razie winy seniora»

‹fr. félonie›; szczególne rola kobiety.

Warunki obowiązujące kogoś, kto chce należeć do rycerzy:

Miłość musiała być obustronnie wierna, przezwyciężająca nie byle trudności i długotrwałe rozstania; modne było wystawianie miłości na próbę.

Kobiety nie cieszyły się szczególnym powodzeniem w pieśniach bohaterskich. Kult kobiety traktować należy raczej jako zabawę; kobieta otrzymuje „kopniaka wzwyż”

Bicie żon było pospolite aż do łamania im nosów. Za zdradę małżeńską stosowano kary - aż do spalenia na stosie włącznie (… a dla mężczyzny był to punkt honoru).

Kult kobiet (w pieśniach) był najczęściej inspirowany (finansowany) przez same kobiety. Adoracja zazwyczaj utrzymywała się w największych zamkach stąd znacząca rola minstrelów

Andreas Capellanus: Kunszt miłości dwornej

Chodzi o miłość do osoby bliskiej zmierzającej do pełnego zadośćuczynienia. Bardzo szczegółowa stratyfikacja społeczna (osiem rodzajów dialogów) - znaczący wpływ na rodzaj erotyki. Powstaje pewien kodeks moralno-obyczajowy:

Kościół zawsze starał się pozyskać rycerstwo dla swoich celów.

Grzeszne czyny z punktu widzenia kościoła dawały się łatwo odpokutować poprzez wstąpienie pod koniec żywota do klasztoru. Można to było także uzyskać poprzez ubranie zmarłego w habit mnisi (forma oszukania Boga).

Oficjalnie potępiano cudzołóstwo, ale wszystkie sympatie były po stronie kochanków.

stąd ogólna krytyka rycerstwa; szczególnie ze strony chłopstwa: nie bronią ich, składają przysięgi, których nie dotrzymują; są rozpustni i biją żony; okradają kościoły; są nieukami; nieuczciwi w pojedynkach; mają zbyt bogate życie emocjonalne (schną z tęsknoty, tracą zmysły)

Rozkwit opowieści dwornych przypada na XII wiek.

Od XIV wieku ideologia rycerska traktowana jest z przymrużeniem oka.

1313 r. - wynalezienie prochu; przekształcenie technik walki; dewaluacja znaczenia rycerstwa i konnicy; wzrost znaczenia piechoty i łucznictwa.

Smok jako reprezentant całkiem realnych dzikich zwierząt zagrażających wówczas człowiekowi. Jednak najczęściej był to wytwór całkowicie skonstruowany.

Smok kumulował w sobie wszelkie zło, żeby rycerz w braku innych wrogów miał z kim walczyć.

Margaret Mead:

13 typów kultur, w zależności czy dominuje w nich współdziałanie czy współzawodnictwo:

Kulturę rycerską możemy zakwalifikować jako tę, która jest oparta na współzawodnictwie (inne to: współpracujące i indywidualistyczne)

We współzawodnictwie kładzie się główny nacisk na cel, a nie na współzawodniczących.

Ethos grupy - indywidualistyczny - dążenie do osiągnięcia własnego celu bez zwracania uwagi na innych; nie jest w tym zawarta żadna desperacja, żadna myśl o jakiejkolwiek bezwzględności w stosunku do innych.

Przedkładanie własnych spraw prestiżowych nad interes ogólny; troski o obraz własny nad zwycięstwo czy klęskę poddanych.

Podejście funkcjonalistyczne: normy zaakceptowane w danym społeczeństwie służą zawsze jakimś rozsądnym potrzebom. ( …elementarna potrzeba przetrwania…)

minstrel «średniowieczny, wędrowny śpiewak i recytator poezji trubadurów i truwerów, często również sam komponujący tańce i pieśni»

trubadur «poeta dworski tworzący w płd. Francji (XI-XIII w.) w języku staroprowansalskim, często komponujący muzykę do swoich poezji i pieśni o tematyce miłosnej; wędrowny poeta śpiewak»

truwer «średniowieczny poeta (a zarazem muzyk i śpiewak wędrowny) w północnej Francji, uprawiający poezję epicką i dworską lirykę miłosną»



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
etos rycerski ossowska 1
etos rycerski ossowska 2
Etos rycerski a późnośredniowieczne wychowanie
Cechy doskonałego rycerza - etos rycerski, j.polski - gimnazjum, Konspekty
Etos rycerski w epice średniowiecznej, Notatki, Filologia polska i specjalizacja nauczycielska
Etos rycerski dzisiaj, LO, Polski, Wypracowania
Prezentacje maturalne Etos rycerski jako motyw w literaturze
Etos rycerski(1), Notatki, Filologia polska i specjalizacja nauczycielska
Etos rycerski, Notatki, Filologia polska i specjalizacja nauczycielska
Etos rycerski 2, Notatki, Filologia polska i specjalizacja nauczycielska
Etos rycerski jako motyw w literaturz1 (2)
etos rycerski1, prezentacje maturalne
Etos rycerski w literaturze, Przydatne do szkoły, średniowiecze
Etos rycerski w średniowiecznej Polsce 2
Etos rycerski a późnośredniowieczne wychowanie
Cechy doskonałego rycerza - etos rycerski, j.polski - gimnazjum, Konspekty
rec Etos rycerski w Europie srodkowej
Etos rycerski

więcej podobnych podstron