Reguła Taylora została opracowana przez Johna B. Taylora - podsekretarza stanu w administracji George'a W. Busha. Reguła formułuje założenia dotyczące polityki krótkoterminowych stóp procentowych. Zgodnie z regułą krótkoterminowe stopy procentowe (skorygowane o poziom inflacji) powinny być kształtowane z uwzględnieniem następujących czynników: relacji bieżącego poziomu inflacji do celu inflacyjnego założonego przez bank centralny, stopy bezrobocia, wysokości stóp procentowych odpowiadającej pełnemu zatrudnieniu.
Uogólniony zapis reguły Taylora (nazywany też funkcją reakcji) przyjmuje postać:
r = r* + αy + β(π - π*), gdzie
r - nominalna stopa procentowa
r* - realna stopa procentowa odpowiadająca stanowi pełnego zatrudnienia
y - rozmiar luki popytowej (mówi o stopniu wykorzystania mocy produkcyjnych w gospodarce)
π* - cel inflacyjny
(π - π*) - stopień realizacji celu inflacyjnego
α, β - wagi przypisywane tym odchyleniom
Zgodnie z powyższą regułą, w przypadku gdy inflacja przewyższa cel inflacyjny lub gdy produkcja kształtuje się powyżej poziomu potencjalnego, stopy procentowe powinny się utrzymywać na wysokim poziomie, w sytuacji przeciwnej powinny być relatywnie niskie.
Kanadyjski ekonomista P.Howitt sformułował regułę, zgodnie z którą za optymalny poziom celu inflacyjnego uważa dążenie do utrzymania takiej inflacji, przy której jej dalsza redukcja bądź wzrost przynoszą większą stratę niż pożytek dla gospodarki. Choć inflacja jest kosztowna, jak twierdzi Howitt, to z chwilą gdy znajdzie się pod kontrolą, korzystniejsze może być tolerowanie pewnego jej poziomu niż dążenie do osiągnięcia ambitnego celu inflacyjnego. Innymi słowy ambitny cel inflacyjny - niska stopa wzrostu PKB. Czy nasz cel inflacyjny nie jest zbyt ambitny? Czy nie powinno prowadzić się polityki umiarkowanej inflacji 3-4%? A czy w tym kontekście kryterium inflacyjne z Maastricht nie jest zbyt drastyczne? Przypomnę, że kryterium inflacyjne nakłada na kraj ubiegający się o członkostwo w EMU obowiązek utrzymania inflacji na poziomie nieprzekraczającym 1,5 pkt. proc. od średniej stopy wzrostu cen w trzech najlepszych krajach UE - obecnie chyba 2,6%.
Reguła ciekawa, tylko problem tkwi w tym jak wyznaczyć ten poziom inflacji który bedzie dla gospodarki najkorzystniejszy. Rada Polityki Pieniężnej zakłada cel inflacyjny na poziomie 2,5 % który udaje jej się z mniejszymi odchyłami realizować od pewnego czasu. Jednocześnie RPP zapowiada obniżenie stóp procentowych gdyż uważa że nie ma zagrożenia inflacyjnego, jednak obniżka stóp procentowych według mnie zawsze powoduje inflacje co jest spowodowane zasileniem gospodarki w pieniądz.
Mówiąc krótko stoimy przed wyborem:
1. Polityka restrykcyjna - czyli to co przeżywamy obecnie, niska inflacja, powolny rozwój gospodarczy, wysokie stopy procentowe, wysoka skłonność do oszczędzania (oczywiście ludzi bogatszych, którzy mają co oszczędzać).
2. Polityka ekspansywana - niskie stopy procentowe a co za tym idzie większa skłonność do konsumpcji i inwestycji, ale i ryzyko inflacji spowodowane zasileniem rynku w pieniądz.
Problem tkwi w tym że nie da sie jednocześnie zastosować w "pełnej formie" 2 czynników wpływających korzystnie na długotrwały wzrost gospodarczy, mianowicie stabilnych cen i "wielkich" inwestycji.
Reguła Howitta, to bardzo mądry postulat, lecz niestety miękki, często niemierzalny. Ale z drugiej strony tak samo niemierzalny, jak optymalny poziom celu inflacyjnego. Bynajmniej wiemy jedno, że w Polsce polityka pieniężna była nieskuteczna, a ceną niskiej inflacji był spadek PKB. Uważam, że dyskusję na ten temat zdominowali ortodoksi i oni ukształtowali smieszny pogląd, że inflacja jest najważniejsza.