Temat: Co to jest konflikt? Ja w rodzinie - próba rozwiązywania konfliktu.

Cele:

• uczestnicy kształtują sobie pojęcie rodziny

• uczestnicy poznają niektóre przyczyny konfliktów

• uczestnicy poznają sposoby zapobiegania konfliktom

• uczestnicy zrozumieją potrzebę okazywania uczuć i pomocy najbliższym

• uczestnicy wyrobią sobie poczucie odpowiedzialności za dobrą atmosferę w domu

• uczestnicy będą mieli możliwość wyrażania emocji w formie ekspresji niewerbalnej

Metody:

- pedagogika zabawy

- drama

- burz mózgu

- dyskusja

- praca w grupie(na forum) i w małych grupach

techniki dramowe:

- techniki związane z ekspresją i plastyką ciała (rzeźba, stop klatka)

- techniki ruchowo - cielesne (etiudy)

- techniki aktorskie (scenki improwizowane)

techniki pedagogiki zabawy:

- tańce integracyjne

- zabawy

Uczestnicy: grupa wychowawcza 10 - 15 osób w Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w wieku 13 - 17 lat

Czas trwania: 3 godziny 45 minut + 15 minut przerwy

Środki dydaktyczne:

• słownik języka polskiego lub encyklopedia

• kartki z sytuacjami problemowymi

• duże kartki papieru z niedokończonymi zdaniami:

Konflikty często się zdarzają ponieważ ...

Ludzie nie zawsze potrafią sobie poradzić z konfliktami w zadawalający sposób ponieważ....

Przykłady rozwiązywania konfliktów w sposób racjonalny to: …

Rodzina dla mnie to ...

Konflikt w rodzinie jest gdy ...

• paski papieru

• szary papier

• wycięty dom z szarego papieru

• pisaki

• kartki papieru

• magnetofon

1) Powitanie uczestników

Zabawa „Witam wszystkich którzy …”

Prowadzący w szczególny sposób wita wszystkich uczestników, tak aby czuli się powitani indywidualnie np.: witam wszystkich którzy wrócili punktualnie z przepustki,

witam wszystkich którzy lubią długo spać,

witam wszystkich którzy lubią tańczyć itp.

Osoby które czują się powitane w danym momencie machają ręką w kierunku prowadzącego.

Czas trwania 5 minut

2) Informacje porządkowe oraz podanie celu zajęć.

Ustalenie przerw i przedstawienie czego będą dotyczyły zajęcia.

Czas trwania 5 minut

3) Taniec integracyjny

Cześć! Hej! Cześć! Ok!

Ustawienie w parach naprzeciwko siebie po obwodzie koła. Podajemy sobie prawe dłonie na powitanie mówimy równocześnie cześć, uderzamy w obie dłonie partnera w górze mówiąc równocześnie hej, ponownie podajemy sobie prawe dłonie na powitanie mówimy równocześnie cześć, unosimy obie ręce do góry z kciukiem do górę mówiąc ok. Odstawiamy prawą nogę w prawą stronę dostawiamy lewą, odstawiamy lewą nogę w lewą stronę dostawiamy prawą. Mijając się prawym ramieniem w czterech krokach idziemy za plecy swojego partnera i tym sposobem stajemy przodem do nowego partnera i z nim rozpoczynamy taniec od początku.

Czas trwania 10 minut

4) Kontrakt

Na arkuszu papieru wypisujemy zasady i normy obowiązujące na zajęciach, grupa daje propozycje, jeden z uczestników zapisuje.

Zasady i normy ustalamy na zasadzie negocjacji dotąd aż wszyscy zgodzą się na wspólne propozycje. Kontrakt jest podstawa skutecznej współpracy w grupie, np.:

- słuchamy siebie nawzajem

- sami decydujemy o własnej aktywności

- nie przeszkadzamy

- nie oceniamy

- zachowujemy dyskrecję - nie wynosimy na zewnątrz tego co było na zajęciach

- mówimy od siebie

- staramy się być punktualni

- sprzątamy po sobie itp.

Po napisaniu kontraktu pytamy każdego uczestnika czy zgadza się na wszystkie propozycje. Zgadzając się na normy zawarte w kontrakcje każdy odrysowuje pod nim swoją dłoń wpisując w nią imię.

Czas trwania 20 minut

4) Wprowadzenie

Na trzech arkuszach papieru wypisane są pytania:

1. konflikty często się zdarzają ponieważ ...

2. ludzie nie zawsze potrafią sobie poradzić z konfliktami w zadawalający sposób ponieważ...

3. przykłady rozwiązywania konfliktów w sposób racjonalny to:

Każdy dostaje trzy małe kartki papieru i wpisuje na nie odpowiedzi na pytania, następnie przykleja je na arkusz papieru.

Omówienie zapisanych propozycji i zaproponowanie dyskusji na temat konfliktów.

• konflikty często się zdarzają ponieważ ... ludzie mają odmienne zdania, nieporozumienia z innymi, wzajemne pretensje do siebie, zrzucanie winy na drugą osobę, zazdrość, chęć dominowania nad innymi, obmawianie, mówienie nieprawdy o kimś

• ludzie nie zawsze potrafią sobie poradzić z konfliktami w zadawalający sposób ponieważ... żadna strona konfliktu nie chce ustąpić

• przykłady rozwiązywania konfliktów w sposób racjonalny to: rozmowy wyjaśniające przyczynę sporu, wzajemne ustępstwa, chęć załagodzenia konfliktu, rozwiązanie sporu na forum grupy

Czas trwania 20 minut

5) Co to jest konflikt? Przyczyny jego powstawania.

a) Prowadzący zadaje pytanie: „Z czym kojarzy wam się konflikt? Jakie inne słowa przychodzą wam do głowy, gdy słyszycie słowo konflikt ?”

Jedna osoba zapisuje na arkuszu wszystkie hasła, jakie podają uczestnicy (kłótnia, nieporozumienie, spór, awantura, agresja, złość, gniew, walka ).

b) Wspólnie porządkujemy listę słów oddzielając od siebie określenia

• emocji ( złość, gniew)

• zachowań ( agresja, kłótnia, nieporozumienie, spór, awantura )

c) Podsumowanie zwracamy uwagę na różnicę pomiędzy konfliktem a różnymi przejawami konfliktu. Swoją wypowiedź konstruujemy wokół następujących tez:

• kłótnia, spór, awantura, walka i wszelkie inne zachowania zapisane są przejawami konfliktu, nie zaś konfliktem

• konfliktem jest pewna sytuacja, polegająca na niezgodności pomiędzy interesami, potrzebami, opiniami, celami czy dążeniami ludzi

• nie mamy wpływu na pojawienie się tej niezgodności (czyli na pojawienie się sytuacji konfliktowej)

• mamy natomiast wpływ na wybór własnych zachowań w tej sytuacji

• niektóre z tych zachowań służą dobremu porozumieniu inne zaś nie

Wspólnie grupa zastanawia się jakich zachowań warto unikać, jakich się uczyć i jakie rozwijać.

Zastanowimy się czy to nie my spowodowaliśmy konflikt i czy mamy wpływ na łagodzenie konfliktów.

Czas trwania 30 minut

Przerwa 15 minut

6) Taniec integracyjny

Crazy frog

Ustawienie w szachownicy w jednym kierunku. Ręce w prawo do góry dwa razy „odbicie piłki siatkowej”, ręce w lewo do góry dwa razy „odbicie piłki siatkowej”. Prawa ręka w górę zataczanie palcem wskazującym koła lewa dłoń podtrzymuje łokieć prawej ręki, lewa ręka w górę zataczanie palcem wskazującym koła prawa dłoń podtrzymuje łokieć lewej ręki. Następnie krok prawą nogą do przodu lewą dostawiamy i powrót zaczynając od prawej nogi w tył. Ręce kładziemy na pośladkach równocześnie skacząc do przodu do tyłu do przodu i skacząc w prawą stronę z obrotem o 90^o. Taniec rozpoczynamy od początku w nowym kierunku.

Czas trwania 10 minut

7) Wprowadzenie

Prowadzący pyta uczestników, co rozumieją przez słowo rodzina. Uczestnicy wypowiadają się. Prowadzący zachęca, aby uczniowie sprawdzili, co o rodzinie jest napisane w słowniku języka polskiego. Jedna osoba głośno czyta definicję. Zastanawiamy się nad przyczynami powstawania konfliktu w rodzinie i czy mamy wpływ na łagodzenie konfliktu w rodzinie.

Czas trwania 15 minut

8) Ziarno zła i ziarno dobra

a) ilustrowanie ruchem opowiadania prowadzącego: (etiuda ruchowa)

Jesteś małym ziarenkiem, wszystko dookoła jest wielkie, może straszne. Rośniesz, pęczniejesz, rozsadzasz ściany, doniczki. Jesteś olbrzymem. Możesz wszystko.

Prowadzący zachęca uczestników zajęć, aby wypowiedzieli się: jak czuli się w poszczególnych rolach (kiedy byli ziarenkiem, olbrzymem).

b) Prowadzący chodząc między uczestnikami „rozsypuje ziarno zła” które sprawia, że wszyscy stwarzają sytuacje konfliktowe.

Prowadzący zatrzymuje te sytuacje w „stop klatce”. Pyta wybranych uczestników co robią ? Nauczyciel informuje uczniów, że za chwilę zasieje „ziarno dobra”, prosi, aby podeszli oni do osób z którymi byli w konflikcie i spróbowali znaleźć sposób na złagodzenie konfliktu, proponując zastosowanie form grzecznościowych np. przepraszam, nie chciałem, spróbujmy się dogadać itd.

Czas trwania 15 minut

9) Dokończenie zdań.

Prowadzący poleca odwrócić na drugą stronę duże arkusze papieru. Prosi by uczestnicy dokończyli zapisane tam zdania:

Rodzina dla mnie to ...

np. - najważniejsza rzecz,

- miejsce spokoju,

- dom

Konflikt w rodzinie jest gdy ...

np. - ojciec jest alkoholikiem

- przychodzę późno do domu

- ja kłamię

Wybrane dziecko odczytuje zapisane zdania.

Jak myślicie które z tych sytuacji najczęściej się spotyka? Dyskusja.

Czas trwania 15 minut

10) Skojarzenia z pojęciami rodzina, konflikt.

Prowadzący umieszcza w środku koła dwa wyrazy RODZINA, KONFLIKT. Zachęca uczniów aby zapisali na czystych paskach papieru wyrazy, które kojarzą im się z rodziną czy konfliktem.

i umieszczają je tematycznie j.w.

Prowadzący rozmawia z uczestnikami, które skojarzenia wystąpiły najczęściej.

Czas trwania 10 minut

11) Budowanie rzeźb w grupach.

Podział uczestników na grupy 2 - 3 osobowe. Uczestnicy zajęć losują kartkę z zapisanymi emocjami: miłość, radość, strach, złość, rozpacz, smutek, szczęście.

Mają za zadanie przedstawić w „stop klatce” wybrane emocje. Pozostali uczestnicy odgadują, o jaką emocję chodzi. Prowadzący sugeruje, że dobrze jest odczytywać emocje i odczucia innych ludzi. Może to pomóc w unikaniu sytuacji konfliktowych.

Czas trwania 10 minut

12) Sytuacje konfliktowe.

Prowadzący dzieli uczestników na grupy 4 - 5 osobowe. Przedstawiciele grup losują kartki na których zapisane są sytuacje wyjściowe.

I. Mama wraca z pracy. Ty leżysz na wersalce oglądasz telewizję. Tata czyta gazetę. Młodsze rodzeństwo gra na komputerze. Zlew pełen brudnych naczyń.

II. Wracasz do domu. Jest godzina 22³⁰. Miałeś wrócić o godzinie 20.

III. Miałeś obrać ziemniaki na obiad i odebrać siostrę z przedszkola. Nie zrobiłeś tego. Wracają rodzice. W domu są twoje koleżanki i koledzy, słuchacie głośnej muzyki.

Każda grupa ma za zadanie przedstawić daną sytuację w formie improwizacji doprowadzając ją do konfliktu. Nauczyciel zatrzymuje akcję w punkcie kulminacyjnym w „stop klatce”. Z pozostałymi uczestnikami analizuje scenkę. Osobom biorącym udział w przedstawianych sytuacjach zadaje pytanie z zakresu pięciu poziomów świadomości - D.Heathcote.

(Pięciostopniowa analiza postaci w obrazie: Kim jesteś i co robisz?, Dlaczego to robisz?, Po co to robisz?, Kogo naśladujesz?, Jaka jest twoja filozofia życiowa?.)

Czas trwania 20 minut

13) Zażegnanie konfliktu.

Prowadzący zachęca uczestników zajęć, aby zastanowili się jak, można przedstawić tą samą sytuację, szukając jednocześnie możliwości rozładowania konfliktu. Zachęca do zmiany zachowania osób biorących udział w scence i przedstawienie scenki. Omawia z uczestnikami zmienione scenki w oparciu o pięć poziomów świadomości. Kładzie nacisk na ujawnienie jak czuły się wybrane osoby w pierwszej i drugiej scence.

Czas trwania 15 minut

14) Wskazówki życiowe.

Prowadzący rozdaje uczestnikom kartki papieru i pisaki. Poleca w oparciu o przeżyte sytuacje sformułować wskazówki życiowe np:

• Gdy widzisz, że mama jest zdenerwowana, zmęczona, okaż jej czułość, życzliwość,

• Gdy zajdzie nieporozumienie, przeproś, uśmiechnij się i napraw swój błąd,

• Jakie rozwiązanie będzie miała sytuacja konfliktowa, zależy od zachowań i reakcji dzieci.

Czas trwania 10 minut

15) Podsumowanie.

a) uczestnicy zajęć siedząc w kole uzupełniają zdanie wypowiedziane przez prowadzącego.

„Szczęście w rodzinie zależy od ............................................................

np - wszystkich członków rodziny

- dobrej atmosfery w domu

- nas samych

b) Prowadzący rozkłada na podłodze szary papier w kształcie domu. Na „daszku” umieszcza pytanie: Jaki wpływ na dobrą atmosferę w domu mam ja jako dziecko?.

np - duży wpływ jak nie kłamię, to się nie kłócę z mamą

- jak słucham się rodziców, wykonuję ich polecenia to jest dobrze

Dzieci zapisują odpowiedzi w środku „domu”. Jedna z osób odczytuje zapisane informacje.

Czas trwania 10 minut

c) Supeł.

Uczniowie i prowadzący tworzą koło trzymając się za ręce. Prowadzący zaczyna „plątać koło” aż do momentu, kiedy nikt nie może się ruszyć. Prosi aby uczestnicy trzymali się mocno za ręce, nie rozrywając poplątanego koła. Następnie wszyscy próbują doprowadzić do sytuacji wyjściowej czyli koła. Jeśli zabawa się uda, prowadzący informuje, że koło było symbolem konfliktu, ale na szczęście udało nam się go rozwiązać. Jeśli za pierwszy razem koło zostanie przerwane, to próbujemy jeszcze raz.

Czas trwania 5 minut

Komentarz.

Nauczyciel wyraża zadowolenie, że udało się rozwiązać ten symboliczny konflikt mówi, że gdy rodzina trzyma się mocno (niekoniecznie za ręce) to łatwiej jest rozwiązywać trudne sytuacje czy problemy.

Autor scenariusza

Anna Adamczyk

Joanna Majewska

1

RODZINA

KONFLIKT

STRACH

STRACH

STRACH

DZIECKO

MIŁOŚĆ

MIŁOŚĆ

Jaki wpływ

atmosferę w domu

na dobrą

mam ja jako dziecko ?

---