MLS

Następcą ILS miał być mikrofalowy system MLS (Microwave Landing System). Jego zaletami są: większa dokładność i sektory pokrycia, niewrażliwość na zakłócenia i warunki propagacji fal, możliwość kształtowania linii podejścia w zależności od warunków terenowych lotniska, mniejsze wymagania co do lokalizacji radiolatarni naziemnych. Ponadto MLS standardowo zapewnia prowadzenie statku powietrznego w na kierunku przeciwnym do kierunku lądowania przy pomocy tzw. tylnego kursu (manewr odejścia na drugi krąg). Dzięki swoim zaletom jest on używany m.in. jako zasadniczy system podejścia do lądowania promów kosmicznych.

Anteny MLS nadają swoje sygnały w formie płaskich wiązek (azymut - wiązka pionowa, ścieżka - wiązka pozioma). W odróżnieniu od ILS wiązki nadajników kierunku (AZ - azimuth), kierunku odejścia (BAZ - back azimuth) i ścieżki schodzenia (EL - elevation) nie są stałe; przeczesują one swoje sektory w sposób ciągły. Wiązki AZ i BAZ omiatają swoje sektory 13 razy na sekundę, natomiast wiązka EL - 39 razy na sekundę. Nadajniki kierunku i ścieżki pracują w zakresie częstotliwości 5031 MHz do 5091 MHz.
Wymagany zasięg sygnałów kierunku i ścieżki schodzenia określono na 20 NM, zasięg kursu wstecznego na minimum 7 NM. W instalacjach MLS pozwalających na podejście z kierunku głównego i z przeciwnego zasięg kursu wstecznego jest równy zasięgowi azymutu. Przełączenie trybów pracy następuje automatycznie.

Określenie położenia statku powietrznego w sektorze podejścia jest obliczane przez odbiornik pokładowy na podstawie pomiaru czasu pomiędzy wykrytymi przejściami wiązki MLS.
Wyznaczanie ścieżki schodzenia odbywa się na podobnej zasadzie.

Zasadniczą różnicą w porównaniu z ILS jest to, że dane o kierunku i pochyleniu ścieżki schodzenia są zakodowane w sygnale i na bieżąco porównywane z aktualnym pomiarem. Takie rozwiązanie umożliwia tworzenie dowolnie skomplikowanych wzorów podejścia. Instalacja MLS wykorzystuje jedną częstotliwość - sygnały kierunku, ścieżki schodzenia i kursu wstecznego są nadawane z podziałem czasowym. Dane o profilu podejścia są nadawane wraz z sygnałami EL, AZ i BAZ. Mają one postać cyfrowych słów danych, zawierających parametry podejścia i dane o radiolatarni. Jedno słowo reprezentuje jedną funkcję.

Komplet informacji składa się z sześciu 32-bitowych słów podstawowych i czterech lub więcej 76-bitowych słów pomocniczych. Każde słowo danych jest poprzedzone nagłówkiem (tzw. preambułą), który informuje urządzenia pokładowe o tym, które słowo będzie nadawane.

Do pomiaru odległości w MLS służy podsystem DME/P (Precision DME) o dokładności nie mniejszej niż 30 m. DME/P zasadniczo wymaga specjalnego zestawu pokładowego, chociaż może współpracować także ze zwykłymi pokładowymi zestawami DME (dokładność jak dla DME).
Kanały DME/P odpowiadają kanałom zwykłego DME; różnią się odstępami między impulsami zapytania i odpowiedzi (patrz tabelka).

Podstawowy zestaw pokładowy MLS umożliwia podejście tylko na jeden kierunek lądowania (zasadniczy dla wybranego urządzenia naziemnego), podobnie jak przy ILS. Wskazywany kąt ścieżki schodzenia jest kątem minimalnym dla danego podejścia.

Zestawy pokładowe mogą mieć różne dodatkowe możliwości, w zależności od stopnia rozbudowania, czyli klasy:
- MLS klasy I,
- MLS klasy II i III.
Urządzenia pokładowe MLS są oparte w całości na układach cyfrowych, przez co ich błędy instrumentalne mogą być uważane za pomijalnie małe. Anteny odbiorcze, znacznie mniejsze niż w ILS, nie wystają poza obrys kadłuba samolotu. W małych samolotach umieszcza się je w części dziobowej, w dużych z przodu pod kadłubem, w okolicy wnęki podwozia przedniego. Stosuje się także drugą antenę z tyłu kadłuba do odbioru sygnału kursu tylnego.

System MLS jest znacznie odporniejszy na warunki terenowe od ILS. Radiolatarnie praktycznie nie wymagają stref ochronnych ani specjalnego przygotowania terenu, aczkolwiek trzeba wziąć pod uwagę możliwość okresowego zasłaniania anten przez samoloty poruszające się po drogach kołowania, co trochę ogranicza swobodę lokalizacji. Odbicia sygnału od obiektów w okolicy zakłócają pracę systemu w mniejszym stopniu niż w ILS; mogą one powodować krótkie przerwy w pracy, ale nie powoduja fałszywych wskazań. Inna sprawa, że ze względu na mniejszą niż w ILS długość fali (fale centymetrowe) silne odbicia mogą być powodowane przez stosunkowo małe powierzchnie, np samochód.

Przyszłe losy MLS są nieznane. Amerykańska administracja lotnictwa cywilnego (FAA) w roku 1994 wstrzymała prace nad wdrożeniem MLS klasy II i III, a jakby nie patrzyć, USA to największy rynek przewozów lotniczych. Specjaliści uważają że przyszłością systemów lądowania bez widoczności są systemy oparte na różnicowo wspomaganych systemach satelitarnych. Tym niemniej wszędzie tam gdzie potrzeba dokładnego, pewnego i odpornego na warunki terenowe systemu lądowania MLS jest jak dotąd niezastąpiony. Zdjęcia obok przedstawiają nie istniejącą już inastalacje MLS w Toronto. Na górnym zdjęciu radiolararnia kierunku (08°), na niższym radiolatarnia ścieżki schodzenia. Fotki przysłał Alex Wiecek.

Początek formularza

Dół formularza

Jacek Tomczak - Janowski.

20-Nov-1998
Akt. 08-05-2002

---